AIERSFOORTSCHE
C 0 U R AIV
40.
8 Julij, Donderd. Giitslaff geb., 1803.
9 Vrijd. 6/ L. Kw Kamphuizen overt., 1620.
10 Zaturd. Willem van Oranje door Balthazar Gi
11 ZOND. Balth. Bekker overt., 1098.
J A A R LIJ K GII VERSLAG
VAN DEN TOESTAND
der
GEMEENTE AMERSFOORT
OVER li ET JAAR 1851,
Opgemaakt door Burgemeester en Wethoudersingevolge
art. 182 der Wet van 29 Junij 1851 (Staatsblad n°. 85),
en aangeboden aan den Baad dier Gemeente den
Oden Mei 1852.
(Fervolg en Slot.)
HOOFDSTUK XII.
Landbouw.
Dc algcmcene toestand van den Landbouw was niet
ongunstig. Over het algemeen is de oogst wel geslaagd,
en heeft de landbouwer redelijke prijzen voor de ge
wassen kunnen maken. De koop- en huurwaarde der
lauden was hoog. De beste bouwlanden golden ƒ1500
en meer in koop en p. m. 70 in huur, per bunder.
De minder goede en heide gronden golden in even
redigheid minder, kunnende de middelbare koopprijs
ad ƒ500 en middelbare huurprijs op ƒ40 per bunder
geschat worden. Maatschappijen of Genootschappentot
bevordering uilsluitend van den landbouw, bestaan hier
niet. Evenmin hadden er tentoonstellingen van voor
werpen van landbouw plaats, terwijl, voor zoo ver
bekend is, ook geene nieuwe gewassen, werktuigen
of veerassen zijn ingevoerd of nieuwe uitvindingen
toegepast Misgewas enz. heeft men niet te betreuren
gehad. Van schadelijke dieren zijn alleen slakken op
gemerkt, die echter geene belangrijke schade hebben
tncgebragt. Ziekten in gewassen zijn niet waargenomen,
dan de gewone aardappelziekte, die evenwel minder
hevig was dan in het vorig jaar, zoodat de oogst
vunrciccJigor was dan Ioen. Oulc onder het vee «jM.-n-
bnarde zich de longziekte, doch, zoo als gezegd is, in
geringe mate. Omtrent tuinbouw en bloemisterij is
niets bijzonders te vermelden. Er beslaan slechts vier
bloemisterijen van geringenomvang. Ook de booin-
kweekcrijen verdienen geene bijzondere melding. On
verdeelde marken en gemeentegronden bestaan hier
niet. Ontginningen hadden geen plaats, behalve een
zestal bunders heidegrond aan den Berg, tot akker
maalshout, waarvan hier voren reeds is melding ge
maakt. Enkele stukken bosch werden voorts nog lot
liouwland aangelegd. De Bijënleelt is in deze streken
in den laalslen lijd aanmerkelijk toegenomen, liet ge
win van honig en was was echter gering in hel
ofgeloopen jaar; de omzet weinig, tegen lage prijzen.
De was evenwel is, bij levendige omzetting, vrij hoog
in prijs geweest.
HOOFDSTUK XIII.
VerveeningJagt en Visscherij.
Omtrent dit Hoofdstuk meenen wij, als zijnde liet
nieerendeel der aangegevene punten van inlichting óf
niet op onze gemeente van toepassing, óf wij, als de
betrekkelijke opgaven aan ons niet geschiedende, niet
iu slaat dezelve te verstrekken, te kunnen volstaan
met de opgave, dat het jaglveld vrij wel voorzien was
van klein wild; dat er slechts één duiventil in de
gemeente aanwezig is, en dat de visscherij zich tol
hel vangen van eenige riviervisch beperkt.
HOOFDSTUK XIV.
Ambacht s- en Fabrijknijverheid.
Hel Fabrijkwezen verkeerde in vrij voldoenden toestand.
Dc weverijen, ten getale van 10, werkende met 133
knechts, gingen tamelijk druk, zoodal dc handwerks
lieden vrij goed werk konden bekomen. Het debiet
was redelijk groot, doch tegen lage prijzen. De ka
toenspinnerijen, 12 in getal, met 167 werklieden,
bleven geregeld doorwerken. Dc zijdetwijndcrijen waren
meer kwijnende. De haarspiunerijeu8 in getal, met
31 knechts, gingen druk en gaven aan veler handen
werk. De twee kemelshaartwijnderijeiimet 10 knechts,
zijn sedert het verleden jaar weder kwijnende geworden.
Voorts komen als fabrijken of bedrijven het meest in
aanmerking: twee fabrijken van vloerkleeden werkende
met 7 knechts; 1 cnllicot-fabrijkmet 10 knechts; 10
bleekcrijenmet -33 werklieden6 leerlooierijenmet
II knechts, en 4 spijkerfabrijkenmet 10 knechts;
voorts -eene chocolaadiabrijk, een oliemolen en een
schorsniolenals hoedanig tevens is ingerigt geworden
dc korenmolen buiten de Slijkpoorl. Overigens zijn
geene nieuwe fabrijken opgerigt of bestaande vervallen
co geene nieuwe werktuigen of verbeteringen inge
voerd.
De Kamer van Koophandel en Fabrijken, en de be
staande Vereeniging van Fabrijkanten (-.'''gen ijverig
voort, dc aan hen toevertrouwde belangen zoo veel
mogelijk te behartigen. Volgens eene bij ons onlvangene
missive der Kamer, heeft de Vereeniging aan haar
I) O Pl I) E It I) A U 8 Julij J851.
112 Julij, Maand. Utrecht ken
13 Dingsd.
14 a Woensd. A. Neande
15 Donderd. Apostelen
mededeeling gedaanomtrent het fabrijkaat van Cal-
miuk, hetwelk zij sedert eenigen tijd doet vervaar
digen cn waarin zij zóó naar wensch is geslaagd
dal, blijkens genuuieue proeven, het door haar ge
fabriceerde verre het Russische Calmink overtreft, en
zij iu het verloopen jaar reeds met de levering daar
van, voordebenoodigdestalbroeken, door het Regement
Rijdende Artillerie is begunstigd, terwijl het ook door
particulieren boven het Russische wordt verkozen. De
Kamer geeft daarbij den wensch te kennendat door
de Ilooge Regering eene bepaling wierd gemaakt, gelijk
dit voor katoenen en andere sloffen bestaat, dat, voor
de bij het Leger benoodigde stalbroeken, geen ander
dan Inlandsch fabrijkaat mag worden gebezigd. Eene
door de vereeniging van Fabrijkanten gedane poging,
om zoodanige bepaling te erlangen, was echter tot
nu toe zoDder gevolg gebleven.
HOOFDSTUK XV.
Handel en Scheepvaart.
a. Binnenlandsche handel. Behalve de gewone week
markt, des Vrijdags, hebben de volgende vaste jaar
markten plaats: de lslc paardenmarkt, op Half-Vasten;
de 2ae, op Donderdag na Paschende 3de, op 20
Augustus; de 4de, op 17 October. Beestenmarkt wordt
gehouden eiken Vrijdag, gedurende de maand Mei,
voorts den 18den October, en daarna eiken Vrijdag,
tot den laatsten Vrijdag in November. De Jaarmarkt
of Kermis begint den derden Maandag in October cn
duurt 14 dagen. De groothandel bestaat voornamelijk
in granen, tabak, eikenschors, talhout, honig en
was. De kleinhandel bepaalde zich meest tot het
noodige voor de consumtie.
b. De Buitenlandse/ie handel heeft zich bijna enkel
bepaald bij eikenschors, van welk artikel eene hoeveelheid
van ongeveer 12500 mudden is uitgevoerd, en wel circa
1500 mudden naar Huil, hét overige naar Hamburg,
welke hoeveelheid echter gedeeltelijk tc Harderwijk is
ingescheept, hoewel door kooplieden of commissionairs
alhier afgezonden. Doorvoer van buitcnlandsche handels
artikelen heeft zich enkel bepaald tot eenige vrachten
zwartsel en dan nog van geringe beduidenis.
c. Binnenlandsche scheepvaart. Het getal schepen
niet lot de dienst der openbare middelen van vervoer
behoorende, bedroeg 7, metende zamen 435 tonnen;
bovendien waren aanwezig 10 vrachtschuiten, nietende
89 tonnen. Er beslaat alhier eene werf, doch uit-
sluitend ingerigt voor reparatie van kleinere schepen
en schuilen.
HOOFDSTUK XVI.
Inrigtingcnin verband staande met de uit
oefening van handel en andere bedrijven.
a. Maten en geioigten. Tweemalen is in de winkels
van neringdoende lieden onderzoek gedaan of de lJk
en Herijk behoorlijk had plaats gehaden zijn daarbij
geene overtredingen bevonden.
b. Middelen van vervoer te taaier. Het Beurlveer op
Amsterdam, hetwelk driemaal 's weeks vaart, cn dal
op Rotterdam en andere plaatsen van Zuid-Holland
hetwelk om ilc drie weken vaart, zijn in stand gebleven.
Veranderingen ten deze hebben geen pluals gehad.
V c. Middelen van vervoer Ie lande. In het afgeloopen
jaar is, behalve de bestaande wngendienst tusschcn
hier over Nanrden naar Amsterdam van J. Floor, door
denzelfden ondernemer eene tweede dienst, tusschen
dezelfde gemeenten, gedurende dc zomermaanden, en
eene dagelijksche dienst van hier, over Harderwijk,
naar Zwolle aangelegd voorts door B. van de Biezenbos
een vrachtwagen tusschen hier'có Utrecht; terwijl eene
dienst van A. ran Nimwegentusschen hier en Utrecht,
is gewijzigdenin plaats van langs den gewonen
straatweg op Utrecht, gedurende de zomermaanden,
over Soest, naar Utrecht rijdt. Daarentegen is de dienst
van B. van den Broek, tusschcn hier en Voorlhuizen
en verder op Deventer, gestaakt. De gelegenheid tol
vervoer van personen en goederen naar elders kan
derhalve thans voldoende geacht worden, met uilzon
dering op Deventer, werwaarts voor hel oogeublik
geene geregelde dienst meer in werking is. Hierin
sohijnt echter minder behoefte te bestaan, daar het
vervoer derwaarts zoo gering blijkt te zijn, dat eene
dienst, slechts bespannen luel één paard, niet is vol
gehouden kunnen worden.
d. Broodzetting. Aan de ordonnantie op de brood
zetting, vastgesteld den 30 December 1833, wordt
sedert onderscheidene jaren nog maar alleen gevolg
gegeven, voor zoo ver hel roggen brood betreft. De
grondslagen, daarbij aangenomen voor de zelling van
liet tarwebrood, gebleken zijnde niet te kunnen worden
volgehouden. De grondslag voor de zelling van het
roggenhrood is zoodanig, dat met een verschil van 30
cents der prijs van een mud rogge, dc prijs van de
drie pond roggenhrood eene cent'tnoel rijzen of dalen.
Proef bakkerijen zijn er in liet afgeloopen jaar niet
gehouden.
lis; Erasmus over)., 1536.
overl., 1850.
scheiden.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER du STAD AMERSFOORT
Brengt ter kennis der Ingezetenen, dat de door den
Heer Commissaris des Koning* executoir verklaarde
Kohieren, N°. 3 en 4, voor de Belasting op het
PERSONEEL (Wijk Breul en de Buitenwijkenin deze
Gemeente, dienst 18|y, ban den Heer Ontvanger der
Directe Belastingen zijn ter hand gesteld, aan wien
ieder verpligt is zijnen aanslag, op den bij dc Wet
bepaalden voet, Ie voldoen.
Gedaan cn op de gewone plaatsen aangeplakt lo
Amersfoort, den 3 Julij 1852.
De Burgemeester voornoemd,
A. G. WIJERS.
BINN E N L A D.
AMERSFOORT, 8 Julij 1852.
Tot Griffier Ier Secretarie der gemeente Amersfoort,
is den 5 Julij j.l. benoemd de Heer J. C. Leinwcber,
tot dus verre Klerk ter Secretarie.
Ter teregtzitting van 28 Junij j.l. van het kon-
tongeregt Amersfoort was, ter rekwisitie van het 0. M.
gedagvaard en dien ten gevolge ook verschenen zekere
A. Muijsvischventer, wonende te Bunschoten, aan
geklaagd van op 22 Mei j.l., met een wagen, bespannen
met drie honden, te hebben gereden op den straatweg,
tusschen den Hougcnhaard onder Hoogland en Bunschoten,
cn mitsdien van overtreding van het Policie-Reglement
van Bunschoten van 28 October 1846. In strijd met het
rekwisitoir van den Ambtenaar van het O. M.tot
reroordeeling van den beklaagde in eene geldboete
van ƒ0, ten voordeele der gemeente Bunschoten, cn
iu de kusten van den processe, werd gezegde Muijs,
hij vonnis van den Heere plaatsvervangend lumtonregter,
van 5 Julij j.l., van alle regtsvervolging te dier zake
ontslagen, en zulks omdat, uit de verklaringen van
drie onder eede gehoorde getuigen en uit de bekentenis
van den beklaagde, was gebleken, dat laatstbedoelde
op den 22 Mei j.l. met een wogen of kar, bespannen
met drie honden had gereden over den Bunschotcr
straatweg, in de nabijheid der woning van Evert
Ratnselaarin de gemeente Duijst ('tgeen ook in het
proces-verbaal van aanklagt was gesteld), een feit,
waartegen krachtens Art 153 der Grondwet van 1840
niet kou worden voorzien bij of ingeroepen een Policie-
llegleiuent, vastgesteld door het Gemeentebestuur van
Bunschoten, dat wel bevoegd was een Reglement daar
te stellen of loc te passen op de passage van den
straatweg, voor zoo verre die door de gemeente Bun
schoten loopt, maar niet voor dat gedeelte, 't welk
onder de gemeenten Duijst en Hoogland is gelegen.
Dingsdag 13 Julij e. k. des vuorniiddags ten half
12 ure, zal de openbare prijsuitdeeling cn promotie
van do leerlingen der Latijnsche school alhier plaats
hebben in de Lutherscho Kerk, cn die plegtighcid
geopend worden met de inlrcde-uratic van den Rector
Dr. F. A. Jlekmetjer.
Zekeren Hendrik Lover, schipper alhier woon
achtig, trof in den namiddag van 3 Julij j.l. het
on'geluk van nabij het roer van zijn vaartuig, dat,
in het val van Urk op de Zuiderzee in volle vaart
was, over boord te slaan. Zijne tegenwoordigheid van
geest deed hein besluiten om het op een zwemmen lo
zetten cn wel, daar hij berekende zjjn eigen vaartuig
niet te kunnen hereiken, waarop alleen een jongen
was, die hem niet over boord had zien vallen, naar het
schip van E. Bakker, dat op eeiien geruimen afstand
denzclfdcn koers zette (van Zwartsluis naar Amersfoort).
Deze zijne poging zou echter vruchteloos zijn geweest,
had niet Albert Bakker, de zoon van laatstgenoemden
getieu wat er aan boord van Lover was voorgevallen,
hetgeen hem ouverwijld de boot had doen uitzetten,
waarmede hij, cn niet meer dan juist tijdig, den
zwemmende» Lover bereikte, die door hem alzoo aan
een anders wissen dood werd ontrukt.
Bij de verkiezing van een Lid voor de Tweede
Kamer der Stolen-Generaal in het kiesdistrict Alkmaar,
in plaats van den Heer Jlir. Jl. J. Smit, die na zijne
herkiezing heeft bedankt, zijn ingekomen 1423 gcldigu
stemmen, waarvan er zich op den Heer J. J. Bochusseti
716, op den Heer Borrel 310, op den Heer Sandenberg
Matthicsscn 97 en op den Heer Jhr. M. Salvador 54
verecnigdeiide lieer J. J. Bochussen is dus als
zoodanig verkozen.
De stoomboot Cycloop, den 25sien Junij van dc
visscherij vertrokken, heeft den 29slen Junij j.l., des
morgens ten 5 ure, dc eerste nieuwe Haring, 101 ton,
aangebragt.
Burgemeester en Wethouders van Utrecht liebben
ter kennis gebrngt van de belanghebbenden, dat do
lltrcchtsche Jaarmarkt in dit jaar zal ingaan met den
12den Julij aanstaanden, en eindigen niet den 24ste»
dierzelfdc maand.
Het volgende ongeluk had 3 Julij j.l., nabij Utrecht,
plaats met hel passeren van den tweeden trein van den
Rijnspoorweg, langs den Vleulenseheu weg. Nadat de
