kardoespapier voor ƒ0,52* het boek en 3o pollooden
voor ƒ0,59 het dozijn aan den Heer L. Ukhuijsen,
en de vederen schrijfpennen voor ƒ0,15 den bós aan
den Heer Joh. ran kermes kerken D.llz.
Morgen, 1 April, zal, des avonds len half zeven
ure, in de taal van het gebouw Amiaitsa alhier,
worden gegeven eene openbare les aan de leerlingen
van de Herhaling' en Handwerkschool, eenc instelling
van het Departement Amersfoort der Maatschappij tut
Nut van 't Algemeen. Zijn de begunstigers dier school
en belangstellenden in het onderwijs, van vvege liet
Bestuur derzelve, uilgenoodigd lot hijwoning dier les,
wij vertrouwen dat, vooral nu er sprake is bij den
Raad tot'eene betere inrigting of wel tut opheffing
der sedert 1 Januarij 1820 bestaande slnds-Teekcnschool
de ingezetenen dezer stad en do leden van het Ge
meentebestuur, van de hun thans aangebodene gele
genheid zullen gebruik makenuin kennis te nemen
van ,deze even goed ingerigte als nu'tige en doeltref
fende instelling, wier Bestuurders inet alle regt de
ondersteuning en aanmoediging der Aiuersfourtsche
burgerij kunnen inroepen en daarop aanspraak maken.
Sedert een paar dagen wordt tu dezer stede liet
gerucht verspreidals zoude er in de vorige week te
Nijmegen, bepaaldelijk op Goeden Vrijdageelicagitatie
hebben geheerscht, die hel Bestuur zou hebben genoopt,
om buitengewone maatregelen van voorzorg lol hand
having der rust, te nemen. 1» het volkomen waar, dal
men Ie dier slede in de maand February getracht heeft
een groot .getal personen tot kiezers van leden van den
Gemeenteraad te fabriceerenen zulks, om bij gelegen
heid der verkiezingen, op 19 July e. k., aan de eene
partij eene overwegende meerderheid vim stemmen te
geven hoven de andere, 't welk, waarschijnlijk zonder
bereiking van het voorgesteld resultaat, een voordeel
van ƒ8000 aan do schatkist oplevert; en hebben die
manoeuvres aanleiding gegeven lol liet versterken sedert
eenigen lijd reeds van de wachtposten, de eergisteren
hij mis uit Nijmegen ontvangen berigtcn deelen uns
mede, dat de geruchten, ten aanzien der bestaande
spanning aldaar, zeer overdreven zijn, en dal het te
Nijmegen volkomen rustig is.
De omstreken van du stad Rlieiien leveren thans
het verblijdend gezigt op, dat men aldaar sedert eenigen
lijd honderde handen aan liet werk ziet, oiu een aan
zienlijk gedeelte heidegrond geschikt te maken voor de
cultuur van tabak. Behalve de ontginning, daar in de
laatste jaren door particulieren aangevangen, heelt zich
thans eene associatie gevormd, die op uitgebreide schaal
aan dal doel medewerkt. De Kerk der Hervormde Ge
meente aldaar, heeft aan die associatie een lOOtal
bunders heidegrond, aan die kerk toebehuorendc, voor
een groot aantal jaren in erfpacht afgestaan, en daar
door aan den eenen kant zich zelve eenc belangrijke
vermeerdering ven inkomsten verschaft, en aan den
anderen kant den ondernemers den weg geopend, tut
bereiking van eeue zaak, die voorzeker de belangstel
lende toejuiching van eiken Nederlander in ruime male
verdient.
In de openbare zitting van den Gemeenteraad tc
Devettler, van den 21 Maart j.l., heeft de Voorzitter
aangekondigd dal de Raad in eene zitting met geslo
ten deuren beslist had, dat de handelingen over het
geprojecteerde spoorwegnet over de Oostelijke en Noor
delijke provinciën des Rijks thans in het openbaar
zullen worden voortgezet, en gaf Z.Ed. kennis, dat de
ltaad in het belang der Gemeente een adres betreffende
gemelden spoorweg heeft opgesteld en aan den Minister
van Binnenl. Zaken heeft doen aanbieden door eenc
deputatie uit den Raad; in welk adres wordt verzocht,
geen concessie tc verleeiteii aan een planwaarin
Deventer niet is opgenomen, en in elk geval aan een
algemeen plan boven eene afzonderlijke linie de voor
keur te geven. Uit het Rapport dezer deputatie is ge
bleken, dal de Ucer Min. v. Binnenl. Zaken heeft te
kennen gegevendat voor'I oogenblik de door liulkema
gevraagde concessie nog niet had kunnen worden ver
leend, omdat enkele zwarigheden nog niet waren uil
den weg geruimd. Ook do Minister zou de voorkeur
geven aan een algemeen plan, boven eene gedeeltelijke
lijn; en zoo die concessie word verleend, verklaarde
hij zijne bijzondere aandacht te zullen vestigen op liet
adres van den Gemeenteraad van Deventer en de be
langen dier stad zooveel mogelijk te zullen behartigen.
De bekende soldaat C. L. Steijlaars, die iu liet
laatst van 1851 zoo veel van zioli heeft doen spreken,
en destijds, verdedigd door den Advocaat Mr. C. L.
Schuilei- tot Peursum, door het Militair Gereglshof te
Utrecht, met toepassing van art. 375 Wetboek van
Slrafregl, veroordeeld is geworden, heeft, thans in
garnizoen te Assen, zich voor do verdere dienst onge
schikt willen makendoor zich door de liaud te
schieten; als reden daarvoor opgevende, dat hij vreesde
het in Noord-Brabant, waar hij met Mei aanslaande in
garnizoeu zou komen, niet te zullen uithouden, daar
de Roomsch Katholijke bevolking hem, wegens het ver
laten der Moederkerk, het leven zou verbitteren.
De Heer J. Kicnhuisebloemist tc Zaandam,
heeft, blijkens eene door hem rondgezondene circulaire,
«ene negolialie van ƒ25000 in aandeelen van ƒ100
ieder, rentende 4J pCt.uitgeschreventot oprigting
van een gebouw van glas en ijzer, in den trant van
den Jardin d'Hiver te Parijs, op liet breedeltokin voor
de Nederlandsche Bank, tegenover de socileit Arti et
Amicitiae, te Amsterdam, waarloc hem door hel Ste
delijk Bestuur concessie is verleend. Met de administratie
der onderneming zal zijn belastde Heer J. C, G. Kamp-
fraalh Jr., als Commissaris en gemelde Heer Kienhnize
als Directeur. Het gebouw, voor ieder toegankelijk
tegen eene entree van 25 cents, is bepaaldelijk bestemd
tot tentoonstelling, magazijn en verkoophuis van fijne
bloemen en planten.
18 Maart is te Geleen in het wierookvat der kerk
brand ontstaandie gr«t»te schade heeft aangerigt.
20 Maart is op eene pibhthoeveonder Aardenburg,
brand ontstaan, welke ruim ƒ14000 schade veroor
zaakt heeft. 22 Maart is te 's Bosch een hoefsmid
door een paard, dat hjj beslaan wilde, lusscheu de
Salen vau den hoefstal doodgedrongenen heeft te
'ieutoediep een jongen van negen jaren getracht om
door ophanging, zich van het leven to berooven.
26 Maart is te Rotterdam een 30jarig meisje, op de
straat, moeder geworden.
Katholijke Hierarchic In Nederland.
Een groot gedeelte der allocutie van Paus Pius IX,
in het geheim consistorie van 7 dezer uitgesproken,
betreft ons land. Wij laten dat gedeelte, zijnde levens
de inleiding vau genoemd stuk, lucr wuurdelijk volgen:
EeRWAARDI ïtïlOEDKRS
liet heeft den Vader aller barmhartigheidden God aller
vertroosting, behaagdonsen angst die soo smartelijk was.
aanmerkelijk te vcrligtenen wij hebben u hiervan onverwijld
willen kennis geven, verzekerd als wij zijn, Eerw. Broeders,
dat uwe vreugde de onze zal evenaren. Wij verkondigen u
dan, dat door eene bijzondere genade der goddelijke goeder
tierenheid, de zoo zeer gewensehte dag is aangebrokenwaarop
wij in het bloedende Koningrijk van Holland en Brabant, de
gewone liierarehie der Bisschoppen volgens de bestaande regelen
der kerk. kunnen herstellen, en aldus op de krachtigste wijze
in het heil en de welvaart von dit welbeminde gedeelte der
kudde vau den Heer kunnen voorzien. Niemand uwer, Eerw.
Broeders, is liet onbekend, welke de toestand dier landen is
geweest sedert de eerste eeuwen der Christelijke godsdienst,
en line in de zevende eeuw, door de zorg van don door zijne
apostolische deugden zoo beroemden heiligen IVUlcbrordus en
van zijne mede-urbciders in de heilige godsdienst-verkondiging,
die volken de goddelijke godsdienst en de leer van onzeil Heer
Jezus Christus ontvingen en leerden; dat de voortgang dier
leer zoodanig was. dat kort daarna onze*voorganger, de heilige
Seraius I, meende den Bissohoppclijkeu zetel v.m l'trccht te
moeten instellen, en aan fViUebrordus zei ven de liisschoppoljjke
waardigheid en het bestuur aldaar te Verleunen. Gij weet. ook
met welke zorg. niet welke volharding, met welken ijver
dezelfde heilige IVillebrordusde heilige 'Bontfacias, die den
roemrijken titel van apostel van Germanic verdiendeen in
latere tijden andere Bisschoppen, waarvan verscheidene heilig
werden verklaard, zich er op toelegden, om dagelijks meer
en meer het Katholijke geloof iu diezelfde streken voort te
planten, waarbij zij voor geen gevaar terugdeinsdenom dat
geloof den bewoners dier landen in te prenten en de naleving
vun zijne heilige voorschriften onder hen tc handhaven. Door
de hulp der goddelijke genade kreeg onze heilige godsdienst
daar zoo veel vastheid, eene zoo groote uitbreiding en werd
zij er zoo bloeijend, dat in 1559 onze voorganger Paulas IV,
roemrijker gedachtenis, hel noodig achtte door zijne apostoli
sche brieven dm llisschoppclijkcn zetel van Utrccllt tc begif
tigen niet den titel en de regteil eener mctropolilaansclie
kerk. en vijf andere Bisdommen op tc rigten, als succursalen
dier Aartsbisschoppelijke kerk.
e En mogt het Godc welbchagelijk zijn geweestdat de
vijandige uiomch nooit het zaad uer tweedragt hadile gestrooid
in dat zoo beminde gedeelte van den akker des llceren, die,
gelukkig bebouwdvruchten moest opleverenvan dag tot
dag overvloediger, van dag tot dag schooner'. Mogt het Godc
welbchagelijk zijn geweestdat nooit de vijanden der Katholijke
Eodsdieust waren doorgedrongen ill den boezem der gcloovige
cvolkiugcnen dat uie vijanden zich hadden beijverdom
door alle middelen die geloovigcll aan hunne kerk tc onttrekken
Wij willen de immer beklagenswaardige beroeringen dier tijden
niet in het geheugen terugroepen; wij willen niet herinneren
aan de groote en zoo algemeen bekende onheilen en rampen
ten gevolge waarvantot groot nadeel der geloovigendie zoo
lilocijende kerken op eenc ellendige wijze werden omvergerukt
en vernield. Gij weet. hoe de Roomscnc Opperpriesters, wier
herderlijke waakzaamheid nooit iets verzuimt wat door het
uiterste gevaar der lijdende broeders in Christus wordt gccisclit
alles deden wat hun mogelijk was, om te trachten aan die diep
verslagen kerken hulp te vcfleencn, en de. verschrikkelijke
rampen af te wenden wanronder de geloovigen aldaar gehukt
gingen, liet is dus onnoodig u te wijzen op de vaderlijke
zorgen, de wijsheid cn het doorzigt, waarmede Greaorius XIII
Clemens Uil. Alexander VII, Clemens IX, lunocentius XII,
Benedictus XIIIBenedietus XIV en onze andere voorgangers
zonder ophouden hebben gearbeid, om den Katholijkeii van
Holland en Brabant te hulp tc komen, om die kerken te
doen herleven en ze weder in het bezit van haren ouden roem
te stellen. Al die omstandigheden zijn u volkomen bckeud
Eerw. Broeders! Gij weet ook. hoe zorgvuldig onze voorganger
Grerjorius XI I, roemrijker gedachtenis, veel pogingen aan
wendde om op eenc meer en meer voldoende ijzc de aange
legenheden der godsdienst in die gewesten te regelen en er de
geestelijke tucht in te voeren. De doorluchtige Koning bevor
derde zijne pogingenhij herstelde veel dingen in dat land
met even veel wijsheid als doorzigt; maar ofschoon hij altijd
bedacht was op de zoo hegeerde herstelling van de Bisschoppelijke
hiërarchiegeloofde hij niet dat de omstandigheden hem moe
ten veroorloven deze zaak te verhaastenen hij vergenoegde
zich met in Brabant het getal apostolische vicarissen, die met
de Bisschoppelijke waardigheid zijn bekleed, te vermeerderen.
«Wij ondervinden dus eene groote vreugde als wij zien,
dat, in wefrvvil onzer onwaardigheid, de goddelijke goeder
tierenheid aan ons schijnt tc hehhen voorbehouden de vervulliug
van een ontwerp, dat onze voorgangers met zoo veel ijver en
met zoo veel moeite hehhen voorbereid. Sedert dat wij door
Gods ondoorgrondelijke schikking dezen verheven zetel van den
Vorst der Apostelen hebben ingenomen, hehhen wij, met den
grootstcn ijver en de levendigste belangstelling, onze zorgen
en onze gedachten aan de geestelijke aangelegenheden van dat
Koningrijk gewijd. Zoo als de waardigheid onzer apostolische
bediening en de bijzondere liefde, welke wij den geloovigen in
dat lanu toedragenhet van ons eisclitcnhehhen wij niets
meer ter harte genomen dan om alles te doen wat hunner
welvaart cn die onzer heilige godsdienst kou bevorderlijk zijn.
Daarom werd onze ziel vervuld met een onuitwischharen troost
toen wij den zoo gewenschtc/i lijd zagen komen, waarop, in
liet zoo groot belang der Katholijke aangelegenheden en der
geloovigen dier landen, het mogelijk werd er de Bisschoppelijke
hiërarchie te herstellenovereenkomstig de bestaande regelen
der kerk.
«Wij hebben inderdaad erkend, dat in dat Koningrijk de
Kathoh|ke godsdienst door de genade Gods dagelijks vooruit
gaat; dat het reeds zoo aanzienlijk getal Katliolijken. die het
bewonen, nog vermeerdert; dat de doorluchtige Koning vol
welwillendheid was jegens zijne Katholijke onderdanen; dat
eindelijk met eiken dag de beletselen cn hinderpalen minder
wordendie eertijds der welvaart onzer godsdienst in den weg
stonden en die eindelijk geheel zullen verdwijnen: de geest
van billijkheid en regtvnardigheid waarmede zij bezield zijn
die de regeringszaken in dat land leiden en hrsturendoen dit
vertrouwen. Voegen wij er bij, Eerw. Broeders, dat de apos
tolische vicarissen niet alleen maar geheel de geestelijkheid
en een groot aantal leeken van allen stand, ons herhaaldelijk
verzoekschriften hehhen ingediendom die herstellingen der
Bisschoppelijke hiërarchie te verkrijgen. Gij begrijpt, Eerw.
Broeders! met welke vreugde wij ze hebben ontvangen, daar wij
sedert lang reeds al onze zorg. al onze belangstellingal onzen
ijver hebben gewijd aan de regeling der zaken zoodanig, om
lot dezen gelukkigen uitslag tc geraken. Daarom is het, dal
wij, na den raad onzer Eerw. Broeders en Kardinalen der
heilige Rooinsche kerkvan de congregatie der propaganda te
hebben ingewonnendien wij in last hadden gegeven deze zoo
ernstige aangelegenheid tc onderzoekenniets ons aangenamer
en genoegelijkcr kon zijn dan overeenkomstig onze wenschcn
de Bisschoppelijke hierarchic in Holland en Brabant te her
stellen. Wij hebben dus iu dat Koningrijk bet geestelijk stelsel
tcruggebrngtop den voet zoo als liet bestaat bij de andere
meest beschaafde natiën, en waar geene bijzondere oorzaak de
buitengewone dienst van de apostolische vicarissen vereischt.
Daar wij er eene geestelijke provincie instellen, hebban wij
bevolendat na hcacn vijf Bisschoppelijke zetels aldaar zullen
worden opgerigtte wetenUtrechtHaarlem'aHartsgcnbosch,
Bredu en Roermond. Enbij de herinnering aan eea doorluch
tig verleden en de gedenkstukken vun den Utrechtschen zetel
die, zoo als wij gezegd hebben, door Paulus IV onzen voor
ganger, met de eer en voorregtcn van een Aartsbisdom werd
begiftigd, bovendien in aanmerking nemende, het grootere
voordeel voor onze zeer heilige godsdienst, en den dwang der
omstandigheden hebben wij niet geaarzeld den zetelte Utrecht,
in zijne oude waardigheid, die van inetropolitaansche. kerk te
herstellen, door haar de vier overige Bisschoppelijke zetels als
Suffragaan-Bisdommen toe te voegen. Ziedaar, Eerw. Broeders!
hetgeen wij hehhen gemeend u kort cn zakelijk te moeten
iiiedcdcelenmet heirekking tot de herstelling der Bisschop
pelijke hierarchictot groote blijdschap onzer ziel'in Holland
en Brabant tol stand gebragt: muur wij hebben bevel gegeven
dat onze te dier zake uitgevaardigde apostolische breve u
worde medegedeeld, opdat gij nog vollediger kennis moogt
dragen van alles wal deze zaak betreft.
Aan de Redactie der Amsrspoortschs Coorakt.
Met verwondering las ik onlangs (Januarij 1.1.) in
uw geacht Weekblad een artikelwaarin met zou veel
ophef gewag weid gemuafel van de verlichting en be
schaving der Aiuerongsche ingezetenen.
Ofschoon ik, naauwelijk» éen jaar in deze gemeente
woonachtig, nog jong, onervaren cn een persoon vun
weinig gewigt hundaar ikeene ondergeschikte, vooral
in dun laalsten tijd, aan vele grievende teleurstellingen
onderworpen betrekking bekleedende, geen voel grond»,
slechts «enige niooje kippen, lieve varkens, dito kal
veren cn vrouw, ent. bezit, reken ik bel mij evenwel
leu pligt, alleen oiu der waarheid wille, het een cn
ander voor 'l publiek nader too te lichtenleeds
vroeger zoude ik duurtoe do pen hebben opgevatware
ik Hierin niet door bijzondere omstandigheden verhin
derd geworden; muur ter zake!
Du Amerougsche bevolking is zamengeslcld uil alle
natiën cn tongvallen:
1°. Gegoede, onafhankelijke, wezenlijk beschaafde
burgers, wier getal evenwel zeer schaarse li is;
2°. Zoogenaamde groolcn of aanzienlijken, die tol
een hoogst onbeschaafd ineiischenrns behooren
3°. Gelukzoekers, guustbejagerg, pluimstrijkers, vrij
willige vassnlcu, enz.
Een van die zoogenaamde grooten of aanzienlijken,
die, zelf tan de volgende geringe kwaliteit zijnde,
hier zoo gaarne den baas zou willen spelen, en een
ieder gebukt zien gaan ouder het knellende juk eener
verachtelijke dienstbaarheid, zal ik trachten af te
schilderen.
Mciischenschuw lol in het puntje van zijn neus,
schuchter gelijk eene hinde, hang voor z.jne schaduw,
de wereld niet anders kennende dan iu kwaliteit van
knecht, bediende of ondergeschikte, is hjj een nul
voor 'l gezellige verkeer; hij spreekt zeer weinig en
opent hij somwijlen den mond, dan hoort men, bij
wjze van krekelgepiepniets audeis dan bombast
vloekende, razende cu tierende hij altijd tot zijne
onderhoorigen. In één woord, hij is een ongelikte beer.'
Nu vraag ik aan ieder onbevooroordeelde: zouden
zulke
inbeelden
el t
i guustigen
vloed kui
uitoefenen op beschaving en geestontwikkeling?
inziens geloof ik, dat men deze Vraag goruslelijk ont
kennend kan beantwoorden; en aannemende, dal het
algemeen toch zoo gaarne dal wil naapen, wal groot
en aanzienlijk schijnt, gaan wij hier, met rasschc
schreden, eene duistere toekomst, eeu tijd van verre
gaande burbaarsoltheid le geuiuel
Door dc plaatsing dezer weinige regelen in uw veel
gelezen Weekblad, zal de Redactie mij zeer verpligten.
Amcrongen, Maart 1853. S.
BURGERLIJKE STAND VAN AMERSFOORT.
Van 20 tut t'n nut 26 Maart J853.
BEVALLEN: 20 Maart, Alijda Blits, geb. van Kestc-
ren, 'L. 21 Maart, Mijntje van den Berg, geb. van
DijkhuizenD. Grietje Snijdersgeb. van VoiuioZ.
22 Maart, Gerrilje van Ecdcn geb. Schooiiderbiek, D.
23 Maart, Juuneije Rentsgeb. Jansen 'L.24 Maart,
Gijsje Hibbe, geb. van RnaijD. Alberta vau Baaren
geli. Mul, D. 25 Maart, Slijiilje Groeucsteiu, gel»,
van Builenveld, Z.Gerardn Johanna Hosselaar, gel».
Everuars, Z. 26 Maart, Boortje Walet, geb. Rate
laarD.
ONDERTROUWD: Joseph Mozes Goudsmit met Sara
de Jongh. Wouterus van Entpel met Willciuina
Calharimi vau Munster. Coruelis van Arnhem niet
Dirkje Koroman.
GEHUWD: Albertus van Zeijl mei Wilhelminn Rjjnink.
OVERLEDEN: 20 Maart, Johannes Kraan, 38j., ge
huwd met Kvcrardu Koenen.21 Maart, Willem van
Es, 63 j., Weduwenaar van Johanna Pubs.Elisabeth
de Vrij, 68j., Weduwe Antonie van Nus.22 Maart,
Maria Burgman, 81 j., Weduwe Johannes Gijveii.
24 Maart, Aulje van den Berg, 3 d.gjlaniej Ucijeii-
dnal, 22 j. 25 Maart, Steventje van Dri?, 73 j.,
Weduwe Jorden van Zotst.
219de STAATSLOTERIJ.
P rij sen en Premiën ran 100 on daarboven.
I' IJ F DE KLASSE.
15de Lijst N». 2133 ƒ10000; N«. 6747 ƒ5000,
N\ 7487, 11209 en 10725 ieder 1000; N°.548, 9016,
12437 en 19836 ieder ƒ400; Nu. 0420, 9366, 18252,
18334 en 18674 ieder ƒ200; N°. 135, 951.5851,6380,
8093, 9629, 9732, 10462, 11142, 13405, 155Ü5 cn
18019 ieder ƒ100
10de Lijst. N". 15552 ƒ1000 en premie van ƒ30000;
N°. 3150 en 14724 ieder ƒ400; N°.92. 9570 en 10820
ieder ƒ200; N». 1280, 2370. 2787. 2965, 3000.4008,
4198, 4581. 4630. 5495, 5902, 12621, 12087, 13482,
14509. 17532, 18337, 18861, 19303, 19934 en 19980
ieder ƒ100.
17de Lijst. N'. 16504 ƒ70 en premie van ƒ5000.
VERTREK DER BEURTSCHEPEN
Amersfoort
's morgens ten 6 ure:
Dond.j 31 Maart, Bos.
Znud. 3April,Uuutsaagcr.
Wocnsd. 6 i> Koekoek.
Amsterdam,
I uur vóór Boomsluilcn
Woensd30 Maart, Koekoek.
Zal. 2 April, de Woerd.
Dingsd. 5 Bos.
Te Amrspoort, bij VEECKENS VAN KUIJKHOF.
