AHERSFOORTSGHE
COURANT
ran VRIJDAG,
5 December d856.
Dit Blad verschijnt tweemual in de •weekdes Dings days en Vrij dagt. De Prijs van het Abonnement is /T-50 i
Cents, elke regel meerder 10 Cents, behalve het Zcgelrcgt. Afzonderlijke nummers, f0,10. Brieven franco. -
te Amersfoort, zoomede bij alle Boekhandelaren en Post-Dirccteuren in het Ilijk.
de 3 maanden. Van Advertentiënvan 1 tot 6 regels 60
Bestellingen bij den Uitgever-Redacteur A. H. van Guff,
BINNENLAND,
AMERSFOORT, 4 December.
Op de Soiree musicale ten voordccle der algemeene
armen dezer stad, welke 1.1. zaturdag avond plaats
vond, waren 300. personen tegenwoordig en is de
netto opbrengst f 278,28 op den 2den dezer door
de Hoeren Commissarissen in banden van den
E. A. lieer Burgemeester gesteld.
De cijns der dankbaarheid z(j gebragt aan de
geachte Ilcercn en Dames, die met onbegrensde
bereidwilligheid hunne talenten op het altaar van
mcnschcnliëfde en kunst plengden en hunnen stad-
geuootcn dit wcldoend-muzijkaal genoegen ver
schaften.
De llecren Commissarissen hebben in rustclooze
werkzaamheid de Soiree georganiseerd en met on
afgewend oog op het liefdadig doelde naauwgezetste
zuinigheid aan juiste beschikkingen welen te stren
gelen; zij hebben zich hoogst eervol van hunne
dubbele taak gekweten; met geestkracht in het le
ven geroepen, hebben zij die vlekkeloos ten einde
gebragt. Zij mogen teregt aanspraak maken op de
ondubbelzinnige algemeene erkentelijkheid.
De uitslag heelt het zegel op hun werk gedrukt.
Waar zulke cijfers als de bovengemelde spreken,
zijn redeneringen overbodig.
Werpt den blik naar buiten, huldigt hun streven,
erkent hunne daad!
Hun oogst werd gezegend; de tijd van gebruik
is dringend daar.
Zij, en allen, die zoo edel tot dezen uitslag me
degewerkt hebbenzullen hunne meest streel end e
voldoening vindenin bet zuivere gevoelde
liefdebron ontsloten te hebben tot verzachting en
leniging van het lijden hunner behoeftige natuur-
genooten.
Hunne belooning berust in hun zeiven.
Voor deze Armengaarders en Armengaarderes-
sen herbalen w ij vroeger gesprokene woorden
j (lebicd der menschrnmin is eeuwig in zijn banen,
Bewandelt steeds dit spoor; het loon beidt U by God!
Z. M. beeft lienoemd: te Utrecht tot kapt. Mr.
C. 1'. II. Ras, thans 1ste luit.; tot 1ste luils. II.
J. van de roll,-Mr. L. F,. Bosch, Mr. E. Iluyde-
coper van Niglevecbt, en Jhr. W. Ph. J. Ram, allen
thans 2de luits.
Dingsdag voormiddag werd b(i het Provinciaal
geregtshof van Noord-Holland ecu aanvang gemaakt
met de zaak 'van A. A. Pfeill'er, welke op den 5
Sept. II. te Bussum zijne huisvrouw Sara Thijssen
vennoord heeft en waarvan wij de acte van be
schuldiging in nummer 308 medegedeeld hebben.
Als verdediger voor den beschuldigde treedt Mr.
H. van Hees op. Er zijn 21 getuigen a charge en
11 a decharge gedagvaard, die, op één na, allen
opkwamen. J)è twee eerst gehoorde getuigen waren
de Burgemeester van Bussum en de meid van den
beschuldigde. Denzelfden avond werd het verhoor
voortgezet.
Uil dc debatten is het gebleken, dat Pfeill'er
'hebt was met het erroncuse denkbeeld, dat zijne
yr°; w hem ontrouw was. Bewijzen van dit misdrijf,
jazeiu, rrCWjir(jrvC vermoedens, hebben zicli echter
"'V*1 Onder de getuigen <i. decharge heeft
ook behoord Aan Gelflls> (lc OV€l. Uon zk.lsloc.
stand van den »^ch d verdediger is ge
vraagd. 1 o o
De» volgcndötf dag w )0, „re |iad d
vraging van den beschuld'v,.,
sidc.,1, die:aau l'fciltu- al ,1.- dic ui{ de"
aaak rc-s.ilkM voor con row ,,icld „aill.
na kreeg de advocaat-generaal hel
betoogdein cene sierlijke rede.
slot vooral diepen indruk op den is u -
achterlietdal hief was begaan moedwillig dnjr.
slag en dat wel met voorbedachten rade. ii«
gevolge rekwircerdc de advocaat-generaal de "sCf-nf
des doods.
Na cene korte rustpoos Werd hot woord gegeven i'i
aan den verdediger van den beschuldigde Mr. van
Hees. Pleiter zette, naeenigé woorden van inleiding J
den levensloop van den beschuldigde uiteen.
l)e verschillende argumenten van het Openbaar
Ministerie werden door hem wederlegd, terwijl de
pleiter verder wees op de woede van den beschul
digde en op de hij dezen tot manie overgcslagenc
overtuiging van de ontrouw zijner vrouw, cu als
verzachtende omstandigheden (ingeval er geacht
moet worden premeditatie te zijn) op de provocatie,
zijner vrouw door haar gedrag, door hare tergende
woorden en op de vaste mcening van de ontrouw
zijnor vrouw by den beschuldigden, de aandacht
vestigde. Ten slotte concludeerde pleiter lot de op
legging eener correctionele straf. Uitspraak op 10
December 's morgens ten 10 ure.
De oeconomische broodbakkery te 's Bosch,
waarvan reeds vroeger door ons melding is ge
maakt, wordt op groote schaal ópgerigt.
Ieder verheugt zich daarover, uitgenomen de
hakkers; de reden hiervan is deze: in die gemeen
te is de belasting op het gemaal, ,voor zoo veel
de stad betreft, gelijk met de opheffing van den
ryks-accijus op het gemaal, henevens de brood
zetting afgeschaft. Sedert dien lyd bepaalden de
bakkers onderling den prijs, en blyven bel goed
eens. Concurrentie doet zich wel eens op, maar
cendragt ma^kt magl; een enkele kan niet tegen
velen.
Over de hoedanigheid van de broodsoort is geen
sprake, doch men moet opmerken, dat in de
nieuwe bakkerij, hierboven opgegeven, het brood
niet alleen tegen veel goedkooperen prijs zal zijn
te bekomen, maar dat ook daar geen wit- of tar
webrood gebakken zal wordeuzoodat de rogge,
zoo als die van den molen komt, daar zal ver
bakken wordenvan welke gemalen rogge men
niet zelden in gewone bakkerijen de bloem voor
liet witbrood afzondert.
Er is te Gramsbergen inbraak beproefd bij
den Notaris W. Swam. In eene zijkamer, die op
den tuin uitziet, zijn de ruiten verbroken, de blin
den opengemaakt en was reeds liet raam opgescho
ven, toen de dochter van genoemden beer, die in
een aangrenzend vertrek sliep, wakker ward en de
dieven boorde. Zij stond dadelijk op en wekte ha
ren vader. Deze nam terstond maatregelen om de
dieven te overrompelendeze laatsten scbynen echter
onraad vernomen te hebben en zijn ten spoedigste
afgetrokken. Uit de voetstappen bleek heides 's mor
geus, dat er twee personen waren aanwezig geweest.
De behoeftige persoon A. Kruif te Meppel,
een grijsaard van omstreeks 70 jaren, die gewoon
lijk dagelijks naburige gemeenten bezocht, om in
zijn zoo sober onderhoud te voorzien, ging des
avonds in dc korte nabijheid van hel naburige
Ezinge opeen stuk land zitten, om zich een weinig
uit te rusten, doch wat wil het geval, hij kon niet
weder opkomen, zoodat bij aldaar in dat gure we
der den nacht, 14 uren lang, onder den blooten
hemel heeft doorgebragl; twee op Ezinge wonende
boeren vonden hem des morgens bijna geheel ver
stijfd en verkleuud. De beide boeren bragteu hem
in dien staat te buis; bet is nog gelukt hem in
't leven te behouden.
liet Kraakschip van schipper Spijker, met
suiker, eene party amandelen en andere goederen,
is op zijne reis van Rotterdamnaar de hoofdstad,
digt aan den mond van den IJssel gezonken,
Het Engelsch vreemdenlegioen gaat steeds
voort een aanzienlijk contingent te leveren voor de
bcnoodigdc manschappen in onze Oost-ludischc be
zittingen. Dagelijks komen er lieden aan, die deel
hebben uitgemaakt van bovengenoemd corps en
de kazernes zijn dikwerf geheel bezet. De lappers
en slijters te Harderwijk beleven daardoor gulden
dagen.
BUITENLAND,
4 December 1830.
Er is ernstig sprake, om Liverpool (Engeland)
en New-York iNoord-Amerika) door eenen ouder-
zeesclien telegraaf te verbindende kabel zal twee
duizend mijlen lang zijn; het kapitaal daarvoor
bt'iioodigd, 330,000 p. st of 4,200,000, is bijna
ingeschreven, terwijl de vervaardiging der kabel
door drie buizen aangenomen is, om te leveren
vóór 31 Mei 1837. De opening zal in het midden
•->i den zomer plaats hebben; ieder woord zal in
F.. L r dan liet vierde eener seconde kunnen over-
gebragt worden, waardoor men in cenige mi
nuten een berigt kan ontvangen, waartoe" thans
twintig dagen jioodig /.(ju.
'.er oprigters, de lieer Field, heeft echter
l.V slfan gegeven, dat de prys der depêches
d'-ur moei zynnaar verhouding van het reus-
a(:'4ige der onderneming en hel bonoodigde kapitaal.
Dodteer '1'hou veneiAmbassadeur van Frank-
rijk, aan het Turksch gouvernement eene
nota o\. rliandigdwaarin Frankrijk vciklaart dat
wanneer l zy,lt. troepen niet uil de Donau-
voistendoinnnjij, teriiytrekt en Engeland zyne sche
pen nog lang.. ja ju Zwarte zee luut kruisen,
alsdan cene *raiis*...c v|ll0( mct Landingstroepen
te Constanlinopel en c. Russisch leger voor Kars
zoude kunnen vcrschyiu.ii
In dc lioofdplauls van ecu tonton lcr pro-
vincie Namen (België) moest ecu Ine Vüor jcn ,,e.
mecuteraad gekozen worden. Slecuts z'e»un kiezers
kwamen op; *y bestonden uit deu candiviaat eu
zes leden van den gemeenteraad. Met algemeene
stemmen werd de candidaat gekozen.
(In Nederland klaagt men over de onverschillig
heid der kiezers; is het bovenstaande niet een
non plus ultra van onverschilligheid?)
Een kruidenier te Parijs had aan z(jnc be
minde, eene jonge weduwe, waarmede bij weldra
in den echt zoude treden een voorschot van 12000
francs gedaan, ter uitbreiding van haren modehan-
del. Op eens ontving hij een brief, waarin zy hem
kennis gaf, dat zij onherroepelijk besloten had hem
niet te huwen en hem de 12000 francs in bank-
billetten terugzond. Bijna zinneloos door die tijding,
liep hij met den brief en de bankbilletten in de hand
den tuin van het Luxembourg door, verscheurde
die in eene vlaag van woede en wierp die om zich
heen. Geruimen tijd daarna kwam hij tot het besef
zijner daadeen zijner vrienden begaf zich naar
den Commissaris van Policie der Sectie, bij wien
reeds een groot gedeelte der verscheurde bank
billetten door eenoog mensch gevondengebragt
waren; vele and^ .personen gingen aan het zoe
ken en weldra bevonden zich bijna alle verscheur
de stukken bijeen, werden tot bankbilletten ge-
vori*l, zoodat de Bank, toen deze vertoond wer-
dep£ onmiddelijk de iJiOOO francs in geld be-
taalqp. De kruidenier zarin het vervolg niet meer
met bankbilletten strooijen.
Voor eenige dagen kwam de Locomotief van
den Belgischen trein te Valenciennes, bedekt met
bloed eu menschelijke overblijfselen aan. Eene
vrouw was bij den doorgang te Quiévrain vermor
zeld. De ongelukkige bragt liet avondeten aan haren
man, zijnde de wachter van de barrière, welke
ongestoord willende eten, haar beval in zijne plaats
voor den doorgang te zorgen. Verblind door het
vuur der locomotief, die in volle snelheid door
reed, of wat dan ook de oorzaak moge geweest
zijn, zij werd geheel verpletterd, zoodat op den
weg eukel bare handen en voeten gevonden werden.
Gaan de oogen dan nog niet open?
Het schijnt van neen. Het schijnt, dat men nog
altijd blind blijft. Het schijnt, dat men nog geene
oogen heelt om te zien, namelijk om te zien het
eene ding, dat noodig is met betrekking tot ons
co/A's-onderwijs.
Voor zoogenaamde scholen van beschaving, voor
jonge heeren- en jonge jufvrouwen-Instituten, heeft
men alles over. Besturen niet slechts van de ge
meenten, maar ook van de Provinciën beijveren
zich om die te doen bloeijen. Geldelijke subsidiën
vraagt uf geeft men tot dat einde. In bet stadje A.
bij voorbeeld zijn drie of vier fatsoenlijke familiën,
die kinderen hebben, maar die zij, fatsoenlyk ge
lijk zij zijntoch wel niet kunnen zenden naar de
gemeenteschool. Ten behoeve van die families moe
ten er dus zoogenaamde kostscholen zijn. Het ge
meentebestuur begrijpt zulk en doet meer wat het
mag of kan. Daarom roept het de hulp in van de
Provincie, en de Commissaris desKoniugsadviseert
tot inwilliging van het verzoek. Doch als cr eene
gemeenteschool vacant wordt, dan mag de gemeente
niet bezwaard worden
Maar dit daar gelaten. Uit ontegensprekelijke
statistieken is het nu gebleken, dat de jammerklag-
ten door de Fakkel jaren lang aangeheven, gegrond
waren. Ons volks-ouderwijs verkeert in een aller-
treurigsteu staat. Het Handelsblad heeft met cjjfers
aangetoond, dat ongeveer de helft van Neèrlands
sclioolvatbare kinderen geen schoolonderwijs geniet
Twee honderd twintig duizend kinderen groejjen in
Nederland op zonder onderwijs en opvoeding. In
welk land bevinden wy ons toch? Ja, het zjju kin
deren, die geacht worden te behooren tot de schare,
die niet fatsoenlijk is en de wet niet verslaat, -
lot de schare die men een stuk brood toewerpt of
een portie soep aanbiedtten einde zij den mond
mag digi houden, doch die wel degelijk tot het
volk van Nederland behoort, die de talrijke volks
klasse helpt uilmaken, die belangrijk bijdraagt tot
vaststelling van het zielental, die baar contingent
levert aan het krijgsleger en die invloed uitoefent
op de verkiezingeu. In plaats van de school, laat
meu die schare onze tuchthuizen en onze bedelaars-
kolouicn bevolken.
Moet ons l.tnd worden bet Ierland van het vaste
land? Moeten de slaven worden vry verklaard in
onze Wesl-ludiscbe bezittingen ten koste van inil-
lioenen sohals, en moeten scholen worden geslicht
op Celebes ten behoeve van lleidensche en Mabom-
meduaiiscbc kinderen; maar moet uien hier de
volksschool laten wegzinkcu en zooveel duizende
kinderen laten opgroeyen als heidenen tot geestelijke
slaven?
Onze zoogenaamde Philautropen zijn met blind-