AHEBSFOORTSGHE
COURANT
M 4S5.
van VRIJDAG,
48 September 4857.
D.t BUd rer.cb.j.t in de «tok do en Fryd^i. De Prjj. ten, het Abonnement it 1,5(1 in de 8 maandenTan Adveeteeüeneen 1 tot 6 reeciedO
&nu, elk. regel meredee 10 Cent., heh.lre bet Zegelregt. AfmMfjk, nnnmnee, ƒ0,10. Brie.en/rnnee. - Beetellingen greehieden bij den Oitge.ee A. U. rem CUM,
te Amerefenrt, tnemede b.j alle Boekhandelaren en Peet-Direeteoren in het Bijk.
rlje Verkiezingen.
Vrye verkiezingen, met een algemeen stemregt!
Welk een schitterend woord. Verbeeld U, dat alle
burgers des vaderlands, in het booge bewustzijn
dat zy geroepen zynde belangen des Volks te
behartigen, naar de stembus stroomen, om daar
van de uitkomst hunner innige overtuiging, na
een naauwgezet onderzoek, te doen blijken.
Is dit niet het schoonste element der democratie
op bet gebied van den monarcbalen regeringsvorm
overgebragt, de onwaardeerbare vrucht eener vol
maakte constitutie?
Ongelukkig dat dit schitterende woord, even als
zoo vele andere, waarmede het jaar 1848 ons po
litiek woordenboek verrijkt heelt, niets anders is
dan een ydele klank. Vergelijken wy deze utopie
met de werkelijkheid, dan worden wy spoedig
overtuigd, wat wy te denken hebben van die
burgers, welke als één man naar de stembus
stroomen. De ondervinding, die zich telkens her
haalt, is daar, om ons bet politieke leven onzer
medeburgers naar waarde te doen schatten. Maar
deze algemeen bekende waarheid daar lateüde
willen wjj liever nagaan, of z\j. die hunne stem
uitbrengen, zulks inderdaad doen met de innige
overtuiging, dat zij voor Land en Volk de beste
keus gedaan hebben. Dit onderzoek kan z(jn nut
hebben, vooral in deze dagen, nu de Kiezers van
Amersfoort zich weder voorbereiden, om hunnen
burgerpligt te vervullen.
Eene innige overtuiging, op een naauw onder
zoek steunende, veronderstelt eene male van ken
nis van personen en zaken, die alleen het deel
kan zyn van een helder verstand en bijzondere
beschaving; jammer, dat geen constitutie, hoe
vrijzinnig ooiden burger deze noodwendige eigen
schappen kan mededeelen en datzy een stottëlijken
maatstaf moet aanwijzen, om onstoffelijke zaken
te nieten. Nu echter maakt het geld den Kiezer,
niet het verstand, en het noodzakelijk gevolg hier
van is, dat uaar mate het stemregt uitgestrekter
is, de uitkomst des te gebrekkiger moet zijn.
Reeds in de sleden kan, helaas! het verstand
niet tegen het goud worden opgewogenen dan ten
platteu lande! Men zou bjjna kunnen zeggen, dat
daar de geldkist gevuld wordt, ten koste der her
senen, en het stemregt is overgegeven aan ben,
wier begrip zich niet verder uitstrekt, dan hunne
dagelykscbe omgeving. Is het wonder, dat eene
zeer inconstitutionele onverschilligheid het gevolg
is van deze iurigtiog?
Hier opent zich een ruim veld voor de kuiperijen
der partij-hoofden en zoogenaamde volksmannen,
en het valt, belaas! niet te ontkennen, dat de
party, ten wiens behoeve het kiesstelsel zulk eene
on-llollandsche inrigting bad verkregen, van de
gelegenheid een zeer ruim gebruik wist te ma
ken. Een naar.waarheid opgemaakt verslag van het
geen hier en daar by de verkiezingen voorvalt, en
van de middelen, die de zoogenaamde vrijzinnigen
aangrijpen, om hunne party op bet kussen te
brengen of te houden, zou veel aan den dag bren
gen, waarover men zich schamen en bedroeven
moest.
Reeds hebben wy eene belangrijke verzameling
van feiteu gemaakt, die krachtig zullen getuigen,
wanneer de tyd zal gekomen zyn, om ze openbaar
te maken, hetgeen thans onze bedoeling niet is.
Men oordeele echter uit het volgende: Dat vrij
zinnige candidaten, het Engelsche voorbeeld vol
gende, het kiesdistrict afreizen, en zich chapeau
bas by de minst beschaafde kiezers aanbevelenis
zeer constitutioneelmaar volstrekt niet verecrend
voor ons volks-karakter: evenmin wanneer mende
stemmen der onwetende menigte door onzinnige
beloften tracht te winnen. Maar een scherper wa
pentuig is de laster en het leugenachtig voorstel
len van personen en zaken, waartoe de uitgestrekt
heid der kiesdistricten en dej verschillende inzigtcn
en belangen, die in hunne afzonderlijke gedeelten
voorheerscheneene ruime gelegenheid aanbieden.
Zoo werd nog niet lang geleden een zeer achtens
waardig man, die als candidaat voor de Tweede
Kamer aan de ultra liberale party niet aangenaam
was, door de rondreizende wervers en zendelingen
dezer party, hier een lid der anti-revolutionaire
party, ginds een ultra-vryzinnige genoemd, naar
mate men hem te meer in den geest des volks
dacht Ie kunnen schaden; by het landvolk werd
liy voorgesteld als de belangen eener naburige
groote stad door buitengewone middelen te willen
bevorderen, waardoor, zeide men. de provincie
ten gronde zoude gerigt worden. Voegt hier nog
bydat het koopen van stemmen voor sterken
drank en het bedreigen en aanranden van hen,
die eene andere keuze durven uitbrengen dan die,
welke de party-hoofden goedkeuren, in sommige
streken niet zelden is voorgekomen, en gy zult
uit dit weinige kunnen oordeeien, hoe diep het
volks-karakter zou kunnen zinken onder den in
vloed dier gouden eeuw, die de mannen van 1848
over ons vaderland hebben doen opgaan.
Gelukkig, dat het politieke leven, geiyk zy bet
noemen, by ons nog niet zoo levendig is, als zy
bet wel wenschen, want nu is althans de weinige
belangstelling nog een bolwerk tegen dit diepe
zedebederf, waarop sommige bekende vólks-tribu
nen hunnen zetel willen vestigen.
Zullen de kiezers, <jpzen toestand kennende, zich
steeds om den tuin laten leiden? Zullen zij niet
met meer eeadragtigheiddan tot nog toe het ge
val was, hunne keuze vestigen op mannen, die
bekend zijn als vyanden dezer verderfelijke anti
nationale rigting? Zullen zij niet eenmaal hunne
kleingeestige verdeeldheden geheel en al verge
ten, waardoor de eenen verhinderd worden, een
knap man te kiezen, omdat by een Groeniaan
heet; de anderen een ander, omdat men hem lid
eeuer Dtrechtscbe factie noemt, terwyl beiden toch
waardige mannen konden zijn in de volksvertegen
woordiging?
Wij doen deze vragen met aandrang, omdat de
welvaart des Vaderlands op het spel staat. Wij
doen haar nu, omdat de kiezers in het district
Amersfoort weder opgeroepen zijn, om eene keuze
te doen en hun verschillende personen wordeu
voorgesteld, om die keuze op te vestigen. Zoo zij
de treurige waarheid inzien, die hier geschetst
wordt, dan mogen zy zich boeden, een volks
vertegenwoordiger te kiezen uit de party, die
dezen toestand in het leven riep en wil bestendigen.
Integendeel zullen zy dan hunne stem uitbren
gen op den Heer S. A. VAN HOOGSTRA
TEN, die bij vele gelegenheden bewezen heeft,
dat by zich niet door politieke droombeelden laat
wegslepen; die in menig geschrift getoond heeft,
dat hij de omstandigheden wèl weet te beoordee-
len en niet alleen niet blind is voor de gebreken,
die onze instellingen en wetten aankleven, maar
zelf practische kennis genoeg heeft, om de beste
geneesmiddelen aan de hand te doen. Wie zich
hiervan overtuigen wil, leze zyn opstel: Twee
Wbtten, welker herziening bn verbetering zeer
noodzakelijk is (Amsterdam, C. G. v. d. Post,
481)5), even als vele andere politieke geschriften
van zyne hand, zonder naam van den schrjjver
vroeger in het licht gegeven. Deze geschriften getui
gen van zijne heldere inzigten en lofwaardige be
ginselen, waaraan zoo velen hulde doen, ook die
in rigting met bem verschillen.
Zoo het district Amersfoort den Heer S. A.
VAN HOOGSTRATEN tot zyn Vertegenwoor
diger kiest, zal het met die keuze ,eer behalen en
het Vaderland een groote dienst bewezen hebben.
Tentoonstelling en Feestelijkheden
te Amersfoort.
Reeds in den vroegen morgen van Dingsdag
had,de anders zoo stille stadAmersfoort een onge
woon bedryvig voorkomenbloemengroenvlaggen
enz. werden naar alle zyden vervoerd en had het
uur van zeven nog niet geslagen, toen de nationale
driekleur uit eene onafzienbare rei huizen der lange-
straat en andere straten der stad wapperdeterwyl
by andere, balcons, deurstijlen enz. met de vader-
laudsche kleuren omwonden warenen verschillende
eerepoorlen, waaronder vooral die aan de beesten
markt uitmunte, opgerezen waren. Gaf zulks al
dadclyk eet; feestelijk aamieft aan de grijze Eem-
stadterwyl de zon hekier door de wolken scheen,
wy bekennen, dat eene aangename gewaarwording
by ods opwelde, als zou die dag een algemeene
feestdag worden; immers, er was geen openlyke
aanschrijving of aanmoediging tot viering van be-
stuurswege geschied, ieder had daarom de volle
vrijheid blijken van zyne belangstelling in eene
tentoonstelling te geven. Wij begrepen al dadelijk
de geheele burgerij zal heden feest vieren, en
onze verwachting is niet beschaamd, maar over
troffen geworden.
Het gewoel en de drukte aan het gebouw der
tentoonstelling en op de beestenmarkt was .reeds
met bet krieken van den dag begonnen; van alle
kanten werd eene keurige sorteering vee enz. aan-
gebragt, en door de goede zorg van liet bestuur
der onderafdeeling Amersfoort van het genootschap
voor Landbouw en kruidkunde, gerangschikt.
De tyd van opening der tentoonstelling was
aangebroken en allengskens stroomde eene telkens
aangroeijende menigte bezoekers van allen rang
en staud naar het gebouw, zoodat dikwijls de aan
drang om toegangbilletten onwederstaanbaar wa*.
Leverde alles buiten het gebouw der Manége een
boeyend gezigt op, in de Manége, als tentoonstel
ling-tuin ingerigt, was de aanblik verrassend ie
noemen. Schitterend heeft het bestuur der onder
afdeeling Amersfoort zich van zyn taak gekweten.
LHet is waar, voor personen die de tentoonstellingen
van groote hoofd- en provincie steden gezien hebben
zal het geheel dezer tentoonstelling bg vergelijking
slechts weinig aantrekkelijks hebben, doch wil men
zich voor oogen hondende localiteit en de mid
delen ook in betrekking tot eene gewone provincie
stad, zoo als Amersfoort is, dan zal leder moeten
bekennen, dat zonder in vergeiykingen ie treden,
deze tentoonstelling volkomen aan het doel voldaan
beeft.) Het bonte gewemel der bezoekers was een
waarljjk lief gezigt; naast den élégant, gewapend -
met zyn lorgnet of pince-nez, zag men den land
bewoner in zijn zondagspak, zyn onafscheidbare
dikke of dunne stok in de band houdende; haast
den nieuwmodeschén zwarten rok, de kleine vier
kante rok spandennaast hét vlugge jasje, dew
kuitendekker; naast de berg van volants docr' de
crinoline in evenredigheid gehouden, de lange
strakke rok met platte plooyen; naast de witte
amatooe-spencer, het zwarte of gekleurde balfmaans-
ingekuipte jakje, waarboven de sneeuwwitte hals
doek afstak. Vooral deze en andere verscheidenheid
van kleederdragt schonk aan de zich steeds afwis
selende menigte een eigenaardig effect Het getttïiw
der Manége vormt zoowel ran binnen als van buiten
een langwerpig vierkant; de geheele ruimte van
binnen bestond in alleën van aan beide zyden ten
toon gestelde voorwerpen, terwyl in bet midden
bloemperken waren. Aan bet einde bevond zich
eene estrade, waarvan de treden met frisch groen
belegd waren; de laatste trede was geschakeerd
door de woorden: Amersfoort Anno 1857. Voor
hè» 'colossale roode voorhangsel, was de buste van
Z. M. onzen geëerbiedigden Koning op een pedestal
geplaatst, zoo mede verschillende andere fnunje
voorwerpen, waaronder vooral twee kolossale vazen
met twee kalebassen (cent-kilos) uitmuntten, terwyl
op het voorhangsel het stedelijk wapen en verschei
dene zilverkleurige sterren prijkten. Het hier opge
somde was uit klei vervaardigd door den Heer
H. Maas te Doorn-Haag, gemeente Hoevelaken.
Ons beperkt bestek en zaakkennis gedoogt niet
eene beschrijving van de merkwaardigste ten toon
gestelde voorwerpen te leveren, doch willen wy
zulks gaarne later opnemen, wanneer ons zulks
van eene bevoegde hand gewordt
Zoo werd dan tot ver na het middaguur de
tentoonstelling door eene immer toevloeijende me
nigte bezocht en naderde de tyd waarop zich de
oplogt in beweging zoude stellen. Aan de Sociëteit
de Vereeniging was het voorbehouden om geheel
uit eigen middelen en door eigen krachten op het
groootste deel der feestelijkheden te mogen bogen.
Reeds lang te voren was door het yverige bestuur
en in bet bijzonder door zijnen geachten president,
de Heer L. E. Lagerweij, alles voorbereid, om op
den dag der tentoonstelling aan stadgenooten en
vreemdelingen te bewyzen, over welke krachten
de deftige burger- en middenstand beschikken
kon, om een algemeen feest te scheppen.
Ruim ten i ure stelde zich de optogt van uit de
stoovenstraat in beweging en bestond uit:
1°. Een Sergeant en vier man te paard tot ope
ning van den trein.
2". De muzykanten der Utrecbtsche Schutterij
in groot tenue en gewapend.)
3®. De banier: de Landbouw, en twee ceremonie
meesters.
4". De eerewacht te paard met bandelieren in de
stedelijke kleuren.
5®. Het bestuur der Sociëteit de Vereeniging met
de banier der Sociëteit
6°. Leden der Sociëteit de Vereeniging gezeten
in rytuigen.
7°. Jongere leden te voet
8°. De muzykanten der Veld-Artillerie.
9°. Een Korporaal en vier man te paard.
Deze optogt begeleid door een vyftjgtal schutters
onder commando van den. Heer van de Klashorst,
4e luitenant, nam den weg in ons vorig nummer
vermeld en bereikte in de beste orde het tentoon
stelling-gebouw, waarin zich spoedig het bestuur
der onderafdeeling Amersfoort van het Landbouw
Genootschap en ^et bestunr dér Sociëteit de Ver-
eenigiug verzamelde. Toen trad de president der
Sociëteit voor en hield eene kernachtige toespraak
tot het bestuür der gediefde onderafdeelingwelke
op de aanwezigen, eenen goeden indruk maakte, en
werd hy door dfen Heer Burgemeesterin kwaliteit
Vaq £»'esident dei/ genoemde onderafdeeling, met