AHBRSFOORTSCHE
C0ÜRAH
M 558.
vim DIHGSDAG,
September J858.
Uit Iliad verschijnt tweemaal in de weck des Dingtdagt en Vrij,laat. - l)e Priji
Onto, elke regel meerder 10 Onto, bokalvc liet Zegelrcgt. Afzonderlijke nu,,
te Amersfoort, zoomede bij alle Boekhandelaren en l'ost-Dircctcuren in het Rijk.
i hel Abonnement is flJBQ in dc 3 maanden. Van Advertenltónvan l tot 6 regels 60
/"0,10. Brieven franco. Bestellingen geschieden bij den Uitgever A- II. nan Cl**ff,
AMERSFOORT, 20 September 1838.
Op heden Dingsdag den 21 September des namid
dags ten één ure zal de Raad der gemeente Amers
foort wederom eenc Vergadering houden, waarin
dc punten van behandeling zjjn:
1. Rekeningen van de gemeente, het weeshuis,
de bank van leening, en de schutterij, over 1857,
met rapport van de afdeclingcn.
2. Rekwest van de lieercu I'elctier, van den
Rcrkhof c. s. aangaande dc gasverlichting, met
daartoe betrekkelijk voorstel van Burg. en Weth.
Bü vonnis der Arrondissements-Rcgtbank te
Amersfoort van heden is aan den lieer W. A. Ujjlcri-
brock alhier opgelegd de I»ctalingder geldboete cn
kosten wegens het onaangegeven fust jenever bin
nengevoerd in de gemeente Hoogland.
Gistermiddag is alhier doorgetrokken onder
geleide van den lieer Ros een detachement recrutcn,
komende van Duinkerken cn gaande naar Harder
wijk bestemd voor bet Koloniaal Werf-Dépdt.
Het beeft Z. M. den Koning behaagd, aan
dc door bet provinciaal geregtshof in Gelderland,
hjj arrest van den 4 Fcbruarij 1857. wegens kin
dermoord tot acht jaren tuchthuisstraf veroordeelde
Aaltje Limkolk ulgehcele vrijstelling vun straf te
vorlecncn.
Dezer dagen is er in de nabijheid van Gro
ningen onder de gemeente Grjjpskerk een afschu
welijk misdrijf gepleegd. Eenc moeder nl., vroeger
in het armenhuis te Kollum geplaatst, doch sedert
eenigen tijd daaruit weggeloopen, heeft haar drie
jarig kindeen meisje, om het leven gebragt en
wel door haar met een zakdoek te smoren. Dc
vrouw, die weduwe cn tusschen 30 en 40 jaren
oud is, bevindt zich in handen der justitie. Als
reden van hare daad geeft zjj op, dat het kind
toch maar een stumper was.
In den nacht van Maandag op Dingsdag zijn
onder de gemeente Slccuwyk twee huizen door
brand vernield, waarvan liet eenc toebchooreode
aan W. Kieboornen bet andere aan den Heer
Verschoor, oud-burgemeester. Reide panden waren
tegen brandschade gewaarborgd.
Nabij Zwolle ontstond plotseling brand aan het
Katcrvecr, in het buis bewoond door den Heer
II. Ncutcboompachter van bet veer en koffijhuis-
houder aldaar. Het perceel, toebchoorende aan deze
gemeente, was spoedig grootendecls uitgebrand.
Van den inboedel, die mede tegen braudschadc
was verzekerdis veel gered. (De Kamper Courant
zegt dat het buis niet verzekerd was. liet is echter
niet waarschijnlijk, dat het Gemeentebestuur van
Zwolle, een pand aan de Gemeente behoorende
onverzekerd liet.)
In de vorige weck ontstond brand in dc be
huizing van H. de Weerdbakker en winkelier te
Kolbam, gemeente Slochtercn, die weldra zoo hevig
was, dat in korten tjjd huis en inboedel voor het
grootste gedeelte cene prooi der vlammen waren en
men zelfs al dc levende have niet beeft kunnen
behouden. Te midden van dit ongeluk was het
ook een waar genoegen te bemerken, hoe de in
woners van Hoogczand en Foxhol met de onbaat-
znchtigste cn ijverigste inspanning, twee hunner
spuiten ter plaatse des onheils bragten en goede
diensten bewezen. Huis en inboedel waren verze
kerd in de Groninger brandkas.
Voor het prov. geregtshof van Noord-Draband
stond tercet dc persoon van J. Brob, uit de gemeente
boon op Zand, beschuldigd van moord. Dc adv..
generaal concludeerde, op grond, dat opdeteregt-
zitting alleen de manslag was bewezentot schul
digverklaring aan dit feit cn eischic 10 jaren tucht
huisstraf. Dc beschuldigde werd door Mr. N. F.
Sassen verdedigd, die tot vrijspraak concludeerde.
Dertien getuigen zijn in de zaak gehoord; de uit
spraak is bepaald op aanstaande Donderdag.
Het provinciaal geregtshof van Friesland heeft
uitspraak geduan iu dc zoo veel gerucht makende
zaak van Adriamis Bjjstcrvcldvroeger slotenmaker
te N. Dragtcn, zoo men weet, beschuldigd van
inoedwilligen manslag, entegen wien dcheerproc.-
generaal in de afgeloopcn weck eenc tuchthuisstraf
van 5 tot 20 jaren, met een derde verhooging,
had geéischt. Het hof heeft, by een uitvoerig
gemotiveerd vonnis, waarvan de voorlezing onge
veer een uur beeft geduurd, den beklaagde aan
voornoemd feit schuldig verklaard, eu hem ver
oordeeld tot 15 jaren tuchthuisstraf.
Als een bcwjjs van bijzondere groeizaamheid
wordt thans medegedeelddat in den tuin van den
landbouwer H. J. Veldman, te Schildwoldc, een
appelboom thaus op nieuw in vollcu weelderigen
bloei slaat. Ditzelfde wordt ook uit andere plaatsen
vermeld.
Wjj maken onze lezers opmerkzaam op de
komeet, door Diodati den 2 Junij ontdekt, welke
tot het einde dezer maand voor bet ongewapend
oog zigtbaar is. Men kan baar vinden cenigo gra
den noordelijk aan van bet sterrebeeld de Groote
Beer, in de rigting tusschen het N. W. en N. Pf.
W. Na bet einde van September zal de komoct
ecne meer zuidelijke rigting nemen.
Te Tilburg had een zeldzaam ongeval plaats.
Zekere weduwe bet geschil ontwarende, dat tus
schen hare dochter en eene buurvrouw ontstaan
was, neemt mede deel aan dat geschil en wordt
dusdanig door drift vervoerd, dat zij bewusteloos
op eenen stoel nederzjjgt, cn ondanks de onmiddel
lijk toegebragte hulpslechts korte oogenblikkcu
daarna overleed.
In de gemeente Genderen waar 70 a 80
schoolpligtige kinderen zjjn, genieten voor het tegen
woordige slechts 20 a 25 onderwijs. Een vijftigtal
loopt, sedert de bijzondere school, door bet ver
trek van don ouderwijzer, vakant is geworden, in
het wild, cn wel reeds bijna 3/4 jaar. Vooralsnog
bestaat er geen uitzigt op de vervulling dier school,
cn evenwel kunnen dc ouders er inaar niet toe
komen om hunne kinderen naar de openbare school
tc zenden, waar wel goed onderwijs, maar niet,
volgens hun verlangen'positief christelijk gegeven
wordt. Wat moet er alzoo van zulke kinderen
worden
Te Ilarlingen had een timmermansknecht,
een oppassend en geacht huisvader, het ongeluk,
bij ecnige werkzaamheid aan dc zoldering op de
soccietcit Zeeburg van de ladder te vallen, cnwul
niet het nekbeen op den rand eener tafel, met
het treurig gevolg dat dc man biunen weinige
minuten een Ijjk was. Be deelneming in dit onge
luk is groot eu algemeen.
Z. K. II. de prins van Oranje heeft Dingsdag
voor het eerst zitting genomen in den Raad van
Slate. Z. K. II. werd in de vestibule van het lokaal
op het Binnenhof ontvangen en binnengeleid door
de leden Nesscher en Breugel.
Dezer dagen heeft nabjj het dorp Lieshout
eenc schermutseling plaats gehad tusschen eenigc
stroopers, die des nachts aan het triasseren waren
en een opziener, waarbij van weerskanten gevuurd
is. Aanvankelijk was door de kouinkljjkc maréchaus
see uit Helmond een der stroopers, die door een
opziener herkend wasgearresteerd. Thans zjjn op
hevel der regtbank drie andere aangehouden en
gevankelijk te Eindhoven binnengebragt.
De zaak van zekeren II. Schuite, uit Steen-
wijk beschuldigd van de dienstmeid zjjns broeders
met eenen stoel op het hoofd te hebben geslagen,
zoodat er bloedstorting op volgdelieert zoowel by
de regtbank als het publiek ongcmcene sensatie
verwekt, vooral om de vroegere misdaadwaaraan
Schuite zich in 1847 schuldig maakte. Bjj eenen
twist over eene nietige zaak bragt hij alstoen zjjnen
tegenstander met een mes eenc wond in de borst
toe, waaraan deze twee dagen later overleed. Na
zjjnc straf, bet zwaayen van bet zwaard over het
hoofd cn acht jaren confinement tc hebben onder
gaan, keerde hjj naar zjjne woonplaats, Stecnwjjk,
terug, waar hjj sinds als «de schrik der gemeente
algemeen gevreesd werd. Hoewel nu de laatstelijk
hem ten laste gelegde daad door een getuigenver
hoor niet wettig en in haar geheel kon worden
bewezen, heeft dc arrondissements-rcglbankbe
doelde Schuite veroordeeld tot een jaar cellulaire
gevangenisstraf cn f 8 hoe|e cn in dc kosten welke
begroot zijn op f 144,95.
Beschouwde men in vroegere eeuwen de
kometen als voorboden van allerlei onheilen, ook
de komeet, die sedert een paar uvouden iu het
Noord-Westen zigtbaar is. heeft reeds zjjne onge
lukken aangehragt.
Zondagavond gingen een paar vrienden langs
dc Dcdemsvuurtonderweg druk pratende over
en zoo lang kjjkende naar de ster met den staart,
tot dc een met het aangezigt tegen eenen boom
aanliep, dat hem het bloed uit neus en mond
spattede; terwijl dc andere, hierdoor schrikkende
ter zijde week, en hals over hoofd in hot water
stortte.
Dc komeet bad den eenen een lichlncd gezigt,
eu den anderen een nat pak gesclioukeii.
Ecu Duitsch geleerde gaf onlangs den volgenden
raad om kinderen van 3 tot 5 jaren op eene
nuttige wjjze bezig tc houden cn om tevens een
nuttig gebruik te maken van eene slof, die na
gebruik tot weinig of niets dieut dan om verbrand
of aan den lompenkoopman verkocht tc worden.
Hoeveel papier wordt en jaarlijks onuut wegge
gooid, vooral kleine stukjes, die oogenschjjnljjk
nergens meer dienstig toe zijn. Hoe vele brieven
worden er verbrand, die, in zeer kleine stukjes
gescheurd, nog uitstekende diensten zouden kunnen
bewjjzen. Hoe gaarne scheuren kleine kinderen hunne
vaak kostbare prenteboeken aan stukken. Welnu,
laat ze papier scheuren, niet den geheeien dag.
maar dageljjks een kwartiertje, b. v. in stukjes
ter grootte van ongeveer een dubbeltje. Dat de
kleinen dit gaarne doen, weet een ieder bij onder
vinding. maar zeker niet dat die kleine papier
snippertjes in dc toepassing kunnen gebragt worden
tot het opvullen van heerljjke en duurzame kussens
voor canapé s stoelen enz. Iljj voorkeur bezige men
postpapier, en men zal kussens vcrkrjjgen aio bet
in gemakkelijkheid cn veerkrachtigheid ver van
bet paardenhaar winnen cn daarbjj jaren lang goed
blijven. Een dcrgeljjk kussen had, na een be
stendig gebruik van vier jaren, weinig of niets
van zijne elasticiteit verloren. In het Idiotcngesticbt
op den Apendbcrg van dr. Guggesbuhl is deze
methode reeds lang met het beste gevolg in toe
passing gebragt. Men doe er ook ten onzent zjjn
voordeel mede.
Torenuurwerken
Twaalf jaren geleden was het denkbeeld in
Engeland ten opzigte van openbare uurwerken
zoodanig, dat, toen men een aannemer vroeg voor
het uurwerk der Londensche beurs, door den konink
lijken sterrekundige de voorwaarde Werd voorge
schreven, dat elk uur op eene seconde na oaauw-
keurig moest geslagen worden. Er was slechts
een inschrijver daarop. Een ander voornaam uur
werkmaker weigerde mede te diagenomdat hjj
het onmogeljjk achtte daaraan tc voldoen. Tegen
woordig zjjn er tc Londen en in verscheidene
andere steden verscheidene torenuurwerkendie
in de maand niet ecne seconde verloopcn, en cenigo
weinige vorderden zelfs in drie maanden niet de
verandering van eene schommeling des slingers.
Wat de prjjzen van torenuurwerken lictrcft, zoo
waren deze voorheen gemiddeld f 4800 A /"7200
tegenwoordig kan een zeer goed aangeschaft worden
voor ƒ2000 cn bjj gevolg is de prijsvermindering
van 30 perc. vergezeld gegaan van eene inecr
naauwkeurige constructie. Deze .prijsvermindering
vloeit vooral daaruit voort, dat men de kostbare
en zeer zuiver afgewerkte koperen raderen vervangen
heeft door eenvoudig zuiver gegoten jjzeren raderen.
In de nieuwere construction heeft men zich daar
entegen er verder op toegelegd om dc wrjjving
zooveel mogeljjk te verminderen en te neutraliseren
want deze is de meest storende op den gang des
slingers, die in dc oudere uurwerken met elke
verandering van weör te voorschijn treedt. Do
slinger van het Westminster torenuurwerk, wegende
300 Ned. pond. is zoo gevoelig, dat nog geen 3
Ned. lood gewigt door cene valruitntc vau 2.5 streep
per oscillatie noodig zjjn, om al de storende oor
zaken tc neutraliseren. Het echappement, dat dit
uurwerk maanden lang naauwkcurig in beweging
houdt, weegt slechts van een cngelsch ons, dat
is, minder dan Ned. lood, en Dcsjaat in cene
spiraal veer.
De wjjzerplaat moot octaaf zjjn, cn dc onder
vinding heeft geleerd, dat de middellijn van de
plaat eens torenuurwerks van de hoogte bedragen
inoet waarop zjj gehecht wordt.
Dc kinderroof lo Rolognn.
Do Israëlitische Gemeente te Turijn heeft ter lake ran
den kinderroof tc Bologna aan dc Israëlitische Gonsistoricn
te Parijt en te Jamden het vollende ad re* goonden.
hetgeen door dc Turymche hinden cn daaronder het
ofliriüte orgaan, wordt medegedeeld.
Mijne hcerenKen wreed cn barhaaricli feit i*nnnwe-
lijk» eene maand geleden, hij een onser geloofsgcnooten te
Bologna kerkelijken Slaat) voorgevallen. De heer Mortara,
een braaf cn fatsoenlijk huisvader, ingcictcnc dier *Ud
en belijder der Mosaischc leer, lag een kind van ie*
jaar aan lijn vaderhart ontrukkenonder voorwendsel dat
bet door ecne Christen dienstbode, twee jareo voor dat
noodlottige oogenhlik was gedoopt. Al het bidden cn
suiceken der ouders heeft tot hcJen niets bewerkt bij de
autoriteitentot welke sij lich wendden oiu bun kind
terug tc erlangen, of althans vooreerst ccnig berigt er
van to krijgen.
O De geseliiedcnis van vroegere lijden meldt ons, belaas T
vete gevallen, gelijk aan (lat van den heer Mortara;
maar nu dc tijden veranderd xiin en de toestand van
verscheidene Staten van Europa althans eed oogt de hande
lingen van Inrbuarschhaid tc brandmerken, welke men
xich in xekcre oorden der beschaafde wereld in naam der
Godsdienst nog veroorlooft, en dia door onwetende en
dweepzieke Geestelijken worden verrigl, is het natuurlijk
dat men, in het onderwcrprlijke geval, niet alleen aijne
loovlugt neemt tot de algcmeene drukpers om een beroep
te doen op geheel dc mrnschheidtegen feiten die regt-
alrccks de heiligste liclangeu van het vadersohan in de
dierbaarste fiiuiiliepnndrn kwetsenmaar ook dat men
door alle mogelijke middelen tracht het bedreven kwaad
