A1EBSF00RTSGHE
vnn DIKGSDAC,
JU 597.
8 February Ó859.
Dit Blad verschijnt tweemaal in <li> week dos lHiiijsiluij.sen Irijilaijs. -De l'rijs van hot Abonnement Is ƒ1.50 in de 3 inanmlnn. Van Advertentie»I tot 6 rebels GO GenU
elke regel iiioordor 10 Onts. ludialvo liet Zegulrrgt. Afzonderlijke nummers, ƒ0.10. Brieven franco. Bestellingen geschieden hij den Uitgever A. II. van Cteeff, te
Amersfoort, zoomede hij ulle Boekhandelaren en l'nst-Directeurcn in het Kijk.
De Kieswet en do versletenrigting.
Wie in den butsten tijd liet vei kiczingswcrk
voor [.eden van Tweede Kamer gadesloeg en I
vooral in de laatste dagen liet oog vestigde op de
Amsterdainsi he verkiezing, tevens nu en dan den
Mik liet weiden over de machination en andere
voorloopers tot de herslemming, zal moeten he-
keiinen, dat de Kieswet, gelijk zij is, een nood
lottig geschenk voor het Ncderlandsehe volk l»li|kl
te zijn; dal, in één woord gezegd: de Kieswet viel
goed is!
Ituslig en zedelijk van aard. wordt de Neder
lander. wordt vooral de Hollander van den ouden
>letn|)el. door de gevolgen dier Kieswet, door het
geen hij eu met de verkiezingen voorvalt, tol onrust
«•ii onzedelijkheid aangespoordja zell's tot om-er-
Ijjkheiil en ontknoping kui'lten do gevolgen klim
men. (Indien wij eens den sluijer mouten
opligten, zonder ons zclvon in gevaar te brengen,
om «Ie miseriën aanschouwelijk te maken, welke
zimi vele ons hekende personenten gevolge dier
Kieswet opslurptenmen zou hij de afsrlmwe-
lijkheid vuu de schilderij terugdeinzen.) Niet
het minst geeft daartoe aanleiding wat de dagblad-
ell wel eens lilM-llistische pers leveren. Hel wemelt
somtijds van hatelijkheden en Ixdcedigingcu, zoo
wel nopens het parlementair, als omtrent het
üuihtslcvcu. i-ii ook wel rakende uun het liedrijf
of de werk*«iainlieden der enu«li<iateu. Niet zelden
«uitwaart men, dal daardoor vijandschap tusscheii
bijzondere personen, niet haat tot nasleep, wordt
ojigewekt. liet Nedeilaudscli volkskarakter, «le echt
nationale zin, het eigentljjk ordelievende Hollands* lie
burger.seliap, van eeuwen lier geëerd «loer den
vreemdelingdoor de kiespest aangestokenontaart
alleiigskens, «ui zalzoo voortgaande, de veikieziugs-
aclie een |K-iulaiil in uiiuiatiiiir van «Ie Kngclsche
jMj/Z-onzedelijklicid worden, bijaldien de Kieswet niet
herzieii wordt, ten einde haar in overeenstemming
met onzen volksaard le brengen.
Wal de polemiek der dagbladen aangaat, zoo
leest men in de laatste dagen in het Handelsblad
dc Amstcnlumsrlie Courant en vooral in het Handels-
en Effectenblad (dit laatste zijnde een blad, dat
door veel te durven verliezen, alles winnen wil
artikelen over «Ie verkiezingen, en voor en legende
eaiididatiiur der hecrcn van Lennrp en tau Hcukvluiu
in felheid en vinnigheid bijna alles overtredende,
wat tot dusverre van dien aard door dagbladen in
Nederland weid gepubliceerd. Neen, dan erkennen
wij volmondig, dat wat den in/nmd der verkiezings-
.irtikelen aangaat, «le yiettwe RoUcrdcmseheCourant
«•ene waardiger houding aanneemt; doch wat gelaakt
«lienl le worden is. dal deze Courant, gelijk dezer
dagen bij de aai,lieveling van den lieer llctz voor
kwam. niet cenier dan op den verkiezingsdag haren
i'.iiididaat besprak. Het was bij ons, als bekend
met het opwerkingssjsteem vau de hoofden der
liberalen te Rotterdam, aan geen twijfel onder
hevig (ofschoon iu den regeljuist in de plaats
waar lie hoofdzetel der liberalen is, slechts V, der
kiezers Ier stembus verschijnt) dat gemelde heer,
«lie ten vorigen jare voor de eandidatuur van Mr.
Olirii'i', den mislukten Groninger hooglceraar, plaats
maakte, zou gekozen worden; doch is ook thans
de vraag doelmatig: of de handeling der Nieuwe
Rotlerdamse/ic Courantotn le gelijk het eerste en
liet laatste woord op den verkiezingsdag over haren
candidaat ie voeren, zelfs gelimpertle opregtlieid
braafheid, eerlijkheid, regtvaardighrid verraadt?
Niet alleen de beginselen dier vier deugden, maar
zelfs de getemperde beginselen daarvan, door deze
Courant vooruitgezet, toeu zij onlangs het gematigd
liberalisme al redenerend veroordeelde, worden door
genoemde handeling verzaakt. Is dit constitution-
ncel handelen? Wij noemen dat met constiluliona-
lisi.ie pralen.
Ongetwijfeld ware door ons het stilzwijgen over
dc heftige en vinnige polemiek der drie Amslcr-
ilamsclie bladen bewaard, doch het Handels- en
Effectenblad heelt thans weder zijne artikelen door
spekt met allerhande hatelijkheden tegen liet vvel-
denkende deel der kiezers, dat den heer van hennep
wil benoemen, cu vooral vaart dat blad met
onbesuisdheid en woede uit tegen de voorstanders
der politieke rigting, welke ook die vau de Amers
foort schc Courant is.
Het zal derhulvc nuttig kunnen zjjn, dat blad
deswegens in het juiste spoor te brengen. Daaraan
zal. in het volgend nummer, een slot-urtikcl
worden gewijd.
:r
Ambtenaren.
Onlangs heeft tie Belgische Minister Rogier «-«ui
aardig lesje gegeven aan onze liberalen, di< "m>-
lang zij niet op hel kussen zitten, de ambtenaren
aansporen tot ontrouw aan hunnen betrek kinnen
«ui tut hel verraden van zaken hun als ambtenaren
toevertrouwd. Hij liegon met te zeuncndal niemand
verpligt is ambtenaar te wordtin. maar dut hij
zulks eenmaal op zijn verlangen zijnde geworden,
daarvan de pligleii had te vervullen. Stelt hij
zeide de heer Rogier zich openlijk vijandin
tegen de regerinn, belemmert hij haren gang en
tracht hij hare handcliuueu bespottelijk te maken
of te gisjieii dan stelt hij zelf zich bloot om
als onbruikbaar le worden weggezonden. Wij --pre
ken er nog niet eens van, hoe hij door misbruik
le maken van hetgeen hem in zijne betrekking als
ambtenaar is toevertrouwd, hij zijnen ccd schendt,
en als zoodanig geregteljjk behoort vervolgd le
worden.
AMERSFOORT, 7 February 1*59.
Donderdag j.l. stond voor de Arrondisscments-
Begtbauk alhier torcel Jan van EV.cris. die te
Woudenlicrg op Nieuwjaarsdag zijnen makker Jan
Wander dnod«'lijk heeft verwond, toen zij en meer
kna|M-ii zieli vermaakten met het afschieten van
geweren en pistolen. liet t). M. concludeerde tol
.schuldigverklaring aan onwilligcii manslag en ver-
oordeeling tot «ene gevangenisstraf van zes maanden
te ondergaan in eenzame opsluiting, en eene gi-IH-
boctc van 25— en «Ie kosten De uitspraak is
bepaald op Donderdag 10 February.
Voor hel jirov. geregtshof te Groningen stond
te regt de persoon van G. h\. liesehuldigd van
moedwillige» doodslag, ter zake hij in den avond
van den 29sten Sept. II. eu in den daarop volgenden
nacht, buiten de Ilecrcpoorl aldaar, den persoon
van K. v. Leersum moedwillig slagen, stouten en
kwetsuren heeft toegebragt, ten gevolge waarvan
deze persoon op «Ion 8sU.*n Oct. daaraanv. te Stads
kanaal is overleden. Nadat het hof zich met bet
doen voorlezen van stukken en het afhooreu van
28 personen, zoo getuigen als deskundigen, onledig
had gebonden tot des namiddags drie uur, heeft
het «ie verdere behandeling der zaak geschorst tot
des avonds half zes.
Alsnu werd de beschuldigde ondervraagd en
voerde hierna de heer procureur-generaal het woord.
Hij requireerde tot schuldigverklaring van den
beschuldigde aan de hem te last gelegde misdaad,
en veroordeeling te dier zake tot tuchthuisstraf voor
niet minder dan 5 en niet meer dan 20 jaren.
Hierna heeft dc advocaat, de heer Mr. van den
Saiilhcuvcl, voor den beschuldigde de verdediging
voorgedragen, waarna het onderzoek gesloten en
de uitspraak vau het arrest bepaald is op Woens
dag den 9den February's voorniiddags te 10 uur.
Woensdag middag zag men le Assen, bij
liet aankomen van de trekschuit van Meppel, het
ongewone schouwspeldat, opaauwyzing van den
li er Oilicicr van Justitie zeiven, twee vrouwen,
die daarin zalen, en als jufvrouwen waren gekleed,
door de policie aangehouden en naar het parquet
van tien heer Officier werden geleid. Men verneemt
dienaangaandedat de eene bordcclhoudcres was uit
Groningen, die op werving was uitgeweest en een
jong meisje uit Zwolle, dc andere dier jufvrouwen,
had overgehaaldom met haar mede te gaan
buiten weten en zeer tegen den zin van hare familie
betrekkingen. Deze hadden hiervan kennis gegeven
aan de Justitie te Zwolle, die per telegraaf het
verzoek aan den heer officier te Asssen deed, om
het meisje te doen aanhouden en naar Zwolle terug
te zenden. De bordeelhoudercs is dientengevolge
alleen per diligence naar Groningen vertrokken, eu
het meisje is door de politie in de trekschuit gc-
bragt, cn onder geleide van een polieicagcnt, naar
Zwolle teruggekeerd. Het is te hopen, «lat derge
lijke daadwaardoor eene geheele familie in
schande en rouw wordt gedompeld, niet ongestraft
blijft. Madame II. is dan ook reeds Vrijdag jl. tc
Groningen gearresteerd en naar Zwolle getranspor
teerd, waar zij achter slot gezet is cn vermoedelijk
tcregt zal staan.
- In den morgen van 2 Fcbr. tc C ure had
eene viouw tc Goudacenig goed willende omspoelen,
het ongeluk door duisternis misleid in het water
te storten cn jammerlijk tc verdrinken.
Men verneemt, dat in tie gemeente Driel dc
knecht van den molenaar van N.. terwijl de molen
iu volle werking was, met zijne klccdcrcn in aan
raking is gekomen met het kroonrad, dat hem
heclï opgenomen cn zoodanig gekwetst, dat hij
spoedig aan de gevolgen is overleden.
In de vorige week zijn weder twee militairen,
zeilde Franschen, gedeserteerd. Het schynt, dat
Iiiiii langer verblijf tc Harderwijk, waardoor zy
meer hekend worden met de wegendergelijke
ontsnapping mogelijk maakt. Alles wordt iu het
wcik gesteld, om de ontvlugten weder iu handen
le krijgen eu oin het deserteren voor het vervolg
te verhinderen.
Zekere A. B.te Loon op Zauuwerd korte
lings geleden, door hel kaniongeregt te Waalwjjk.
wegens het met eene stulpmand visschen in een
water, waarin de riseh door de felle hitte van het
jaargetijdegedeeltelijk liedwelindgedeeltelijk
reeds «IimkI, op het water dreef, tot geldboete en
gevangenisstraf veroordeeld. In hooger beroep ge
schiedde hiervan uitspraak. De reglbank was in
dezen een ander gevoelen, dan de regter a quo,
toegedaan, daar door het met eene hulpmand
visschen iu water, waarin de visch, deels door de
hitte bedwelmddeels dood dreef, niet was gebleken
van eene poging, opzettelijk aangewend, om den
visch te bedwelmen, en men moest aannemen,
dat de wet, wanneer zij verbiedt, visch te vangen
door vergif o bedwelmende middelen, bedoelt, dat
de visscher door zyne daad den visch bedwelmt,
cn niet dat bij dezen, die door ziekte, hitte of
eene andere oorzaak, hem vreemdin bedwelmenden
toestand verkeert, niet zou mogen vangen, terwijl
men, bij eene tegenovergestelde uitlegging, de
wet bet ongerijmde zou doen vergen, dat de visscher
zich, vóórdat hij begint te visschen, eerst van den
gezonden en normalen toestand van uen visch zou
vergewissen, hetgeen eene belemmoring in de vrije
uitoefening van het beroep van visscher zou daar»
stellen, welke de wet niet heeft gewild. Op grond
van het bovenstaande, beeft de regtbankden appel
lant vrijgesproken.
Bij arrest van het prov. geregtshof in Zuid-
Holland is de persoon vau J. van den Burg
beschuldigd van moedwilligen manslag met ver
zwarende omstandigheden van die beschuldiging
vrijgesproken en is hij onmiddeiyk op vrye voeten
gesteld.
Zoo als men weet, zyn voor eenigen tijd
twee personen door het hof van Drenthe, wegens
aanranding op don publieken weg tusschen Borger
en Emmen tot deportatie veroordeeld. Deze straf
is veranderd in tien jaren tuchthuisstraf voor ieder.
Zij zyn naar Leeuwarden getransporteerd.
Dat men aan onbekende personen ligt to
veel vertrouwen schenkt, blijkt alweder uit liet
volgende voorval: Onlangs kwam eene bedelaarster
bij den arbeider II. M. te Dragt. in de gemeente
Zuidwolde, vragen om huisvesting voor den nacht.
Uit medelijden met de ongelukkige, vooral opge
wekt door het omstuimige winterweder, werd het
verzoek spoedig ingewilligd en de logee-gast. na
zich wat verwarmd te hebbeneene slaapplaats
iu liet achterhuis aangewezen. Doch ten einde be
hoorlijk tegen de koude liedekt te zyn, gaf men
haar nog een paar linnen lakens, twee wollen
rokken, een mantel cn andere kleinigheden mede.
Dm, niettegenstaande deze zorg en gaslvrybcid
was dc vrouw des morgens met al wat ze had
ontvangen verdwenen, zonder den huisheer voor
zijne goedheid te hebben bedankt. «Weldoen ver
armt niet» doch II. M. zal door zulke gasten ook
moeijclijk rijker worden.
Wat een soldaat der Infanterie
tegenwoordig ontvangt.
De soldaat der infanterie, de minst betaalde van
allen, heeft 25 centen daags; 19 centen op het
kleeding-fonds cn natuurlijk vrye woning in de
kazerne. In vijf dagen heeft hij ƒ1,25 traclement,
maar na aftrek van de kosten voor het eten, voor
waschloonvuur eu lichtgebeurt liet dat er
slechts 15 centen kan worden uitgedeeld, op den
üdeii. lOden, 1 bdenenz: Wordt nu bet traclement
.1 centen daags hooger, dau klimt de uitdccling
van 15 tot 40 centen, wat reeds eene groote ver»
betering voor den soldaat daarstelt
Behalve traclement cn kleedinggeldontvangt de
soldaat om de drie dagen (tot in het laatst der
voorgaande eeuw om de twee dagen) een commies
brood, «lat circa 15 centen kost. Met de dagclijksche
kosteu daarvoor van 5 op 7 centen te brengen
kan het oude ration (een brood om de twee dagen)
bijna hersteld worden. Dus kuu met eene totale
uitgave van 3 centen daags voor tractemeiit en
2 centen voor brood, dat is voor 18,25 per jaar
cn per boord, eene groote verbetering in het lot
van den soldaat plaats hebben. Bedenkt men
daarbij, dat de soldaten der andere wapens reeds
iet- beter bcteald zijn cn ook ccn gedépt der in*
