COURANT
Jts 609.
rnn DINGSDAG,
Maart SSS9.
Dit Blad verschijnt tweemaal in de weck des Dingsdagt en Vrijdags. -Dc Prijs van het Abonnement is ƒ1,50 in de 3 maanden. Van AdcertenlicnI tot 6 regel» fiO Cents
elke regel meerder 10 Cents, behalve het Zegelregt. Afzonderlijke nummers, ƒ0,10. Brieven franco. Bestellingen geschieden bij den Uitgever A. H. van dee ff, te
Amersfoort, zoomede bij alle Boekhandelaren en Post-Diroctcuren in het Rijk.
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER ek WETHOUDERS dei» GEMEENTE
AMERSFOORT,
Roepen hij deze op: de lolelingen dezer gemeente van
het jaar 1859 die vermeenen mogten reden lot vrijstelling
te hebben van de dienst der Nationale Militie, om in
persoon te verschijnen voor den Militieraad, welke zal
zitting houden op Maandag, den 4 April aanstaande, des
voormiddags ten 10 ure, in eene der zalen van het
Stadhuis te Utrecht, in te gaan op het Oud-Kerkhof;
en brengen hun tevens in herinnering het bepaalde bij
art. 38 der wet van 27 April 1820 (Staatsblad No. lij,
luidende
Alle geloot hebbende personenwelke niet voor den
Militieraad zijn verschenenworden gehouden geenerhan-
de reden tot vrijstelling te hebben en blijven finaal voor
de dienst gedesigneerd.
Amersfoortden 19 Maart 1859.
Burgemeester en IVethouders voornoemd
De Burgemeester
A. G. W1JERS.
De Secretaris,
W. L. SCHELTUS.
Het Nederlandsch Spoor wegpleit.
II.
De Regering Iracht aller belangen in de zaak
der spoorwegen te vcreenigen, doch om tot die vol
komenheid te geraken zal het noodig zyn geen enkel
bijzonder belang te kwetsen. Met het bejagen van
deze volmaaktheid wordt de Regering door eene
zeer gevaarlijke verstopping geteisterd. Hei middel
om zich van die ziekte te ontslaan, bestaat om
zich van alles te zuiveren wat het te beoogen doel
spoorwegen in alle tleelen des Rijks, in den weg
staat. Zij vrage zich eenvoudig af: Waar zijn spoor
wegen? om tot de slotsom te komen, dat in die
deden waar de spoorwegen niet zijn, de noodzake
lijkheid. de behoefte tot den aanleg bestaat. Wat
evenwel het meest tot hare verlegenheid bijbrengt
en stellig het minst door baar moest geteld wor
den is de aandrang van Amsterdam en Rotterdam.
Het gelukkigst voor Nederland in de zaak der
spoorwegen is, dat juist deze twee onzer voornaamste
handelsteden in hunne wenschcn tegenover elkander
staan. Zouden zij hetzelfde verlangen, het ware, be
halve voor Noord- en Zuid-IIoliand, een gevoelige
slag voor bijna alle andere provinciën. Voor bet
Ministerie, ten einde de spoorwegzaak te kunnen
afdoen, is echter de vijandigheid tusschen deze
beide steden allerongelukkigst. Het durft noch de
belangen van de eene, noch die van de andere
kwetsen, anders zullen zeer zeker de invloedrijke
mannen van de eene of van de andere zijnen val
bewerken; of door Amsterdam, óf door Rotterdam
wordt het Ministerie omver geworpen, zoodra het
parlij trekt voor het spoorwegplan der eerste, dat
over Utrecht of Maarsbergen loopt; of wel voor
dat der laatste met den monslerbrug, die millioenen
schats van aanleg, millioenen scliats van onderhoud
zal kosten en toch bij zwaren ijsgang welligt niet
zal kunnen worden gebruikt.
De beste uitkomst ter oplossing van de moeije-
lijkbeden in dc Nederlandschc spoorwegzaak kan
alleen verkregen worden, door eene spoorwegver
binding van de hoofd- en voornaamste sleden van
iedere provincie met lijnen van den koristen afstand,
en er niet op te letten wat voor den Amsterdamschcn
of Rattcrdamschcn handel het beste uitkomt, maar
er uitsluitend acht op te geven, dat de groote steden in
provinciën, buiten Zuid- eudeel van Noord-Holland
gelegen, geholpen worden. Wij bekennen het vol
mondig, dat beide steden werkelijk belang hebben
bij de spoorwegverbindingen, welke door ieder
harcr wordt begeerd, dat den aanleg veel zou
bijbrengen om baren handel en welvaart te ver
meerderen, maar zy bezitten reeds veel, aan de
bestaande vervoermiddelende voorname steden
van Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel enz.
bezitten bijna niets anders dan hetgeen reeds in
hoofdzaak in vroeger tijden tot middel van vervoer
diende en alleen sedert dien min of meer verbe
terd is; het hoofdmiddel: de spoorwegenwaardoor
fcy den achteruitgang, welke haar dreigt, kunnen
verhoeden, is dus daar eene behoefte.
Het is onbetwistbaar, dat in dc provinciën en
streken waar geen spoorwegen zijn, de steen des
aanstoots niet ontbreken zal, bij den aanleg daar
van. Zeer zeker zal iedere stad, ieder dorp, ja
ieder gehucht verlangen bij of in de nabijheid der
lijnen te worden opgenomen. Doch te dien opzigte
is het noodigdat daarop niet wordt gelet. Verbin
ding der hoofd- en groote steden, door dc kortste
lijnen, moet zonder oogluiking het stelsel zijn.
Welke jammerkreten ook uit dc nevenplaatsen op
gaan men zy doof daarvoorwaut ook deze plaatsen
zullen, hetzij iets vroeger of later, wel hunne beurt
van verbinding bekomen, als de grondslag: de
verbinding der grooterc steden eenmaal is gelegd.
Met den aanleg van stoombootdiensten en gaz-
fa binken had dit eveneens plaats. Eerst bestond
alleen stoombootvaart tusschen groote hoofd- en
handelsteden; tegenwoordig ontwaart men stooin-
booten op alle slroomenwaar de stand des waters
zulks slechts even toelaat en zal weldra de Ecin,
in weerwil der verzandingen en moegelijke bevaar
baarheid, op haren spiegel een dier trotsche ge
vaarten dragen, hetwelk, naar wij hopen, stroomen
van hebbelijkheden en golfslagen van vooroordeelen
ras op sleeptouw zal kunnen met zich voeren,
om dien antieken achterballast in den oceaan los
te laten en daar te doen verzwelgen. Aanvankelijk
stuitten stoomboot-ondernemers op allerhande moei-
jelykheden, vooral bij de tusschengelegen plaatsen,
doch allengs verkregen ook deze het genot dier vaart.
In den beginne werden alleen gazfabrieken aan
gelegd in de groote sleden en tegenwoordig kan
zelfs Delftshaven daarop bogen. Aanvankelijk heb
ben gazondernemers met de honderd- en duizend
voudige tegenstrijdige wenschen en stribbelingen
van de ingezetenen te kampen, doch als de
ondernemers maar zonder achter- en zijwaarts te
zien koelbloedig, kloekmoedig en vlug hun kapi
taal van buizen aan den grond toevertrouwen, zal
allengskens een ieder zich schamen in zyce woning,
werkplaats of fabriek gloeijende spijkers ten toon
te stellen of nachtpitjes te bljjvcn branden, als
weldra op de openbare straat, aan den grooteu
weg en bij vele wezen tl ijk verlichte ingezetenen
het schitterend nieuwmodesch licht prijkt.
Het zij dan eveneens met de spoorwegen in
die provinciën en streken waar nog geen lynen
zyn. Men lette weinig of niet op nevenplaatsen
men achte geene nevenbelangcnmen sluite regt-
streeks groote steden aan groote steden en Neder-
lantlsche aan buitenlandsche lijnen aan. De kleinere
steden zullen iets vroeger of later hunne beurt
verkrijgen, of zoo noodig zal men daar de handen
ineen slaan om eene verbinding met nabij gelegen
lijnen te bekomen. In hoe verre het raadzaam is
dat de staat in de spoorwegen wordt betrokken,
zal in een volgend artikel worden besproken.
AMERSFOORT, 21 Maart 1839.
Met genoegen ontvingen wij zaturdag het berigt,
dat Z. M. tot schoolopziener in het schooldistrict
Amersfoort (3e. schooldistrict in Utrecht) heeft
benoemd den heer Mr. A. N. J. van dc Poll. alhier.
Op Dingsdag, den 22 Maart 1839des namid
dags ten een ure zal de Raad der gemeente
Amersfoort eene zitting houden, waarin de punten
van behandeling zyn
1Rapport der commissie aangaande het rekwest
van P. P. Kievits Co. om subsidie voor de
stoombootdienst.
2n. Rapport van Burgemeester en Wethouders
aangaande het voorstel tot iiet geven van uitvoerige
verslagen van de raadszittingen in de Courant, en
rekwesten van den Courantier.
3°. Staat van oninbare posten in zake van den
hoofdelijken omslag dienst 1836 met advies van
den controleur der plaatselijke belastingen.
4°. Rekwest van eenige vleeschhouwers tot be
taling der belasting op liet geslagt naar de weging.
3". Vaststelling van liet kohier der belasting op
dc Honden over 1839.
Naar men verneemt, is onlangs, onder
goedkeuring des Konings, door het rijk kosteloos
aan de gemeente Francker afgestaan bet beroemde
planetarium van Eisinga, niet liet huis waarin
het zich bevindt, onder voorwaarde, dat van wege
de gemeente voor het onderhoud van het huis
en voor het gangbaar houden van het kunstwerk
voortdurend de noodigc zorg zal worden gedragen.
Voor het Prov. Gcrcgtshof in Zuid-Holland
stond lieden teregt G. Loute, metselaar te Spykeuisse,
beschuldigd van diefstal by nacht op een erf,
zijnde de aanbooriglieid van eene bewoonde huizing.
Dc advocaat-generaal Mr. la Grappc Dominions re-
quireerde eene corr. gevangenisstraf van hoogstens
3 jaren. Door den verdediger des beschuldigden,
Mr. AVeve, werd geconcludeerd tot ontslag van alle
regtsvervolging, op grond, dat de beschuldigde,
die vroeger herhaaldelijk aan delirium tremens had
geleden, ook op het oogetiblik van het misdrijf
verkeerde in staat van krankzinnigheidof dat hy
door ovennagt gedwongen werd. Na rc- en dupliek
is de uitspraak bepaald op Donderdag den 24steu
dezer.
Dc lieer J. E. Goudsmit, onlangs benoemd
tot gewoon hooglceraar in oo regtsgcleerdheid by
dc lioogcscliool te Leiden, zal op Vrijdag 23dezer
des middags ten 12 ure zijne betrekking aanvaarden
met het houden eener redevoering in de groote
gehoorzaal der academie. Naar men verneemt zal
de hoogleeraar de Boneval Faure, van Groningen,
eerst in Junij aanstaande het hoogleraarsambt bjj
eerstgenoemde hoogeschool aanvaarden.
In de gemeente Tubbergen is een treffende
gebeurtenis voorgevallen. De landbouwer K., wonen
de in de buurschap Geesteren, was ter vroegkerk
geweest en naauwelyks te huis gekomen, maakte
hy een einde aan zyn leven, door met een scheer
mes zich den hals af te snijden. Dc ongelukkige
laat een talrijk gezin achter. De vermoedelijke oor
zaak dezer treurige gebeurtenis is, dat hy onlaugs
een woning heeft laten bouwen, die hy vreesde
niet te zullen kunneu betalenniettegenstaande
hij niet onbemiddeld was.
Naar men verneemt, zyn er valsche coupons
in omloop van het administratie-kantoor S. en D.
Saportas, dd. 1 Sept. 1838, groot ƒ14,83. Als
kenmerk wordt opgegevendat aan het papier van
die coupons het watermerk ontbreekt. Aan een
der kantoren te Rotterdam werd zoodanige coupon
gepresenteerd.
Heden diende voor de regtbank te Zwolle
de zaak wegens den verkoop van Urbanus-pillen.
Het openbaar ministerie was even als de verdediger
van oordeel, dat het onderzoek door deskundigen
in dezen was onnoodig, uithoofde de beklaagden
niet waren gedagvaard wegens den verkoop van
zamengestelde geneesmiddelenmaar slechts wegens
den verkoop van geneesmiddelentot inwendig ge
bruik, hetgeen niet in strijd is inet art. 17 van
de wet op de geneeskunde van Maart 1818. Staats
blad N.°. 16. De officier van Justitie concludeerde
mitsdien tot vrijspraak. De uitspraak is bepaald
op aanstaande Donderdag.
Eenigen tyd geleden hebben wy melding ge
maakt, dat op 30 Jan. 1.1. twee jongens te Oost-
bierum twist kregen, en de een den ander door
het werpen met zijn klomp, zoodanig aan liet hoofd
trof, dat hij nog denzelfden avond is overleden.
De dader, een knaap van 12 jaren, is te dier zake
den 12 dezer door de Arrondissements-Regtbank te
Leeuwarden, veroordeeld tot 14 dagen gevangenis
straf.
Uit Putten schryft men: Het is nu juist 14
jaren geleden dat men onze laatste heidevelden
verkocht, met termfin van betaling voor 6 jaren
tegen een interest van 2j pCt. 'sjaars. Te Ossen-
drecht deed men hetzelfde. Thans zijn die heide
velden, welke over twee gemeenten niet minder dan
1300 bunders bedragen, bijna geheel veranderd in
schoone mastbosschen. Men ziet er ook schoone
beplantingen van kastanje-, kersen-, appel- en
noltnboomen. Granen worden er byna uiet geteeld.
Veertig bunders met meer dan 100,000 hopstammen
beplant, wekken steeds de aandacht der landbou
wers. Wij hebben thans geene duinengeene heide,
geene woeste gronden meer.
Ingekomen bcrigten van het eiland Terschelling
vermelden, dat, in den vroegen morgen van den
6 dezer in de buitengronden van dat eiland ge
strand is liet Engelsche barkschip Eldorado, ge
zagvoerder S. J. Halfield, komende met eene lading
koper- en zilvcrerts van Calpora, bestemd uaar
Hamburg.
De stranding wordt door genoemden gezagvoerder
toegeschreven aan slecht zigt en verleiding van
stroomen. In de door hein afgelegde verklariug
wordt aangetroffen:
Nadat reeds een gedeelte der equipage met dc
aan boord aanwezig geweest zijnde sloepcu gevlugt
was, heb ik niet dankbaarheid te vermelden, dat
nog zes man der equipage door de bemanning dei-
loodsboot n". 1 van Terschelling op eene stoutmoe
dige wijze van liet schip afgehaald zyn geworden,
niettegenstaande de brandingen tegen en over liet
schip heen liepen; cn dat, na drie vergecfsche
pogingen met hunne sloep gedaan te hebbenwelke
iederen keer vol water cn met liet grootste gevaar
tot de loodsboot terugkeerdehet hun bij dc vierde
maal rnogt gelukken, terwyl het achterschip reeds
brak en de bezaanmast, waarin de schipbreukelin
gen gevlugt waren, dreigde te vallen, dc zes man
schappen, met eigen levensgevaar, behouden aan
boord van de loodsboot tc brengenalwaar zy met
de grootste zorg zyn behandeld gewordenzijnde
de Engelsche loods reeds vroeger door eene stortzee
uit het want geslagen en verdronken.»
Volgens een ander berigt, bestaat de lading van
het voornoemde schip, behalve uit kojier, uit 766
balen zilvcrerts, waarvan de waarde op ƒ1260 per
baal geschat wordt. De Eldorado ligt cenc kabel
lengte van de Luline.
Des namiddags ten 4 ure, den 13 dezer