IIIRSFOORTSGHl
gourart;
AS 645.
van Dl ncSDAG,
tt
26 July 1859.
Dit Iliad verschijnt tweemaal in de weck des Dinytdagt en Vrijdags. - De Prijs van het Abonnement is f 1,50 in de 3 maandenVan Advertentiën, I tot 6 regels GO Ceuts,
elke regel meerder 10 Cents, behalve het Zegelrcgt. Afzonderlijke nummert, ƒ0,10. Drievcn franco. Bestellingen geschieden bij den Uitgever A. tl. oan Cleeff, te
Amersfoort, zoomede bij alle Boekhandelaren en Post-Directcuren in liet Rijk.
PROVINCIALE STATEN van VTRECIIT.
De zomerzitting der Provinciale Staten van Utrecht
is op 22 July j.l. gesloten. De beide laatste ver
gaderingen van 21 en 22 Julij werden niet bijge
woond door den beer Commissaa» des Konings,
die daarin door ongesteldheid was verhinderd. Zij
werden daarom voorgezeten door het oudste lid
ia jaren van Gedeputeerde Staten, den heer Storv
van Blokland.
De provinciale begrooting, waarvan reeds een
gedeelte was behandeld in de vorige bijeenkomsten
Werd verder vastgesteld. Over den post van uitgaaf
voor onderhoud en verbetering van'wegen en water
lossingen, uitgetrokken tot een bedrag van 5000
hadden belangrijke discussiën plaats, daar ver
schillende leden van oordeel waren, dat de nood
zakelijkheid van dat cijfer Diet genoegzaam was
toegelicht, en zy meenden, dat geene belangrijke
bedragen van dien aard moesten worden toegekend
door Gedeputeerden, maar alleen door de Provin
ciale Staten zelve. Daarbij bleek dat aanvragen
waren gedaan tol bijdragen voor den weg van
Reókwoude naar Rameveld, voor dien van Loos-
drecht naar Noord-Hollanden dien van Bunschoten
naar Spakenburg, welke Cedeputcerdc Staten niet
ongenegen waren te verleenen.
Voor. de verbetering der haven te Spakenburg
werd cene bijdrage verleend van ƒ4000, te betalen
in twee jaren, terwijl ook liet Rijk cene gelijke
som zal schenken, indien dit door de wetgeving
wordt goedgekeurd.
Voor de eerste maal moest door de Staten een
advies worden uitgebragt op grond van art. .36 der
Wet op het Lager Onderwijs. Er was namelijk door
de gemeente Lopik cene aanvrage godaan tot on
dersteuning voor het bouwen van cene onderwijzers-
woning. Na langdurige discussiën, waarbij werd
aangevoerddat deze gemeente in een bijzonderen
toestand verkeerde, omdat zij uithoofde van har.,
uitgestrektheid twee scholen cn twee onderwijzers-
woningen noodig had, werd besloten op het gedaan
verzoek gunstig tc adviseren.
Het verzoek van bet bestuur der Israëlitische
gemeente te Utrecht om een subsidie tot het ver
nieuwen van bare begraafplaats werd met algc-
mecne stemmen afgewezen. Dit geschiedde overeen
komstig het advies der Commissie, die daartoe was
geleid door de overweging, dat de requestranten
geen enkelen grond tot staving van hun verzoek
hadden aangevoerd, cn niet eens hadden beweerd
dat zij zelve tot het verlangde werk onvermogend
waren, terwijl ook de Commissie geene gronden
had kunnen vinden, waarom de provincie in dezen
een subsidie zou vcrlccncn.
Ten aanzien van liet verzoek van liet bestuur
van den Zuid-lJsscldijk om te worden uitgezonderd
van bet algemeen reglement op de waterschappen,
is besloten Gedeputeerde Staten uittcnoodigcn in
overleg tc treden met hunne ambtgenooten in Zuid-
Holland, en de beslissing alzoo te verdagen.
De opheffing van het bestuur der binncnlandschc
lasten te Rcnswoude had zonder discussie plaats.
De byzonderc reglementen voor de waterschap
pen van Blokland, Westveen, en Zandveld, werden
met enkele wijzigingen goedgekeurd, nadat daaruit
het artikel was vervallen, waarbij de bestuurders
worden ontslagen van de vcrpligling tot het afleggen
van eenen amMs-eed bij de aanvaarding hunner
bediening. liet reglement van Maarsscnbroek
werd aangehouden tot de wintervergadering.
Namens de vcrceniging tot droogmaking der
Tienhovcnsche en Maarsseveenschc plassen was aan
gevraagd om ecnigc meerdere vrijheid tc mogen
genieten bij bet vcrvccncn der legakkcrs, in ver
band met de werkzaamheden der droogmakerij.
Daar Gedeputeerden meenden, dat deze zonder be
zwaar kon verleend worden, werd hiertoe besloten.
Op aanzoek van den Hoofdingenieur van den
Waterstaat, ondersteund door 11.11. Gedeputeerde
Staten, werd bepaald, dat voor 1859 nog ƒ1000
zal beschikbaar gesteld worden ten behoeve van het
Tienhovcnsche kanaal, welke zal worden af- en
overgeschreven van den post voor onvoorziene uit
gaven.
De verschillende wijzigingen van het Vcen-rcglc-
ment, voorgesteld door de vroeger benoemde Com
missie, of als amendementen door sommige leden
ingezonden, werden allen aangehouden tot de
wintcr-vergadering.
Eenc missive van Gedeputeerde Staten met bij
gevoegd rapport van den Hoofdingenieur betrekkelijk
de mogelijkheid om in dit gewest weilanden vruch-
baar te maken door ze met rivierwater te bevloei
den, werd aangenomen voor kennisgeving. Volgens
dat rapport is zulks in deze provincie niet uitvoerbaar.
EirJelijk werd, op voorstel van den heer Cordes,
besloten, om het voorstel van den heer van Reede
tot der Aa, tot herziening van het gehcele Veen-
rcglcmcnt, tc behandelen in eene vcigadering met
gesloten deuren. Daarna werd de zomcr-zitting
in naam des Konings gesloten, nadat alvorens de
notulen der laatste bijeenkomst waren voorgelezen
en goedgekeurd.
AMERSFOORT, 25 July 1859.
Gister in het middaguur is bet zoontje van den
sergeant-majoor Wernos, van het reg. vcld-artillcrie
op het Singel spelende, in het water gevallen, cn
na aldaar gcruimen tijd gedreven te hebben, door
den trompetter Willems daaruit gehaald.
Heden morgen werd alhier in de Beeknabj)
de Algemecnc Begraafplaats, het lijk gevonden van
E. N., huisvrouw van P. Bijzonderheden hoe
zij in het water geraakt is, zijn tot heden onbe
kend.
In den namiddag van laatsil. Zaturdag werd
door den H. Ed. Gcstr. Chef van het garnizoen alhier,
op plcgtige wijze de gouden medaille, met brevet
en gratificatie van 50 uitgereikt aan den wacht
meester Donders cn den brigadier-timmerman
Ahlers. De eerste telt 48 (de Utrecktseke Courant
ineldt abusievelijk 36) en de andere 50 jaren dienst.
Laatstgenoemde heeft reeds met de groote armee,
onder keizer Napoleon I, den togt mede naar
Rusland gemaakt.
Bij beschikking van Gcd. Staten van Utrecht,
dd. 8 Julij jl., N°. 2, is aan de hecren P. P. Kic-
vits C"., tc Amsterdam, concessie verleend voor
eene stoomlxiotdicnst tusschen Utrecht cn Vreeswijk.
Z. M. heeft, met wyziging van IID. vroeger
genomen besluit, bepaald, dat het aanstaande kamp
bij Zeist zal aanvangen den 5den cn eindigen dcu
31 sten Augustus.
Gedurende het verblijf der daartoe bestemde
troepen in liet kamp bij Zeist, zullen de volgende
toelagen worden uitbetaald, als aan een kolonel
ƒ90, luit-kolonel of majoor ƒ50, kapt., 1ste en
2de luit. ƒ30 per maand, aan onder-oflicieren
ƒ0,13 eiken dag; terwijl de korporaals en soldaten
ƒ0,10, eiken dag als toelagen zullen ontvangen.
De manschappen zullen eiken dag ontvangen
IJ ffi brood.
Tijdens de afwezigheid van Z. K. II. den
Prins van Oranje, kommandant der reserve-brigade,
is het kommaudo vangcm 1de brigade in het kamp
bij Zeist opgedragen aan den gencraal-majoor
J. C. Wilbreuuinck, kommandant der 1ste brigade
kavallerie cn provinciaal kommandant van Noord
en Zuid-Holland.
Naar men verneemt, zijn, behalve de lc
officier van gezondh. der le kl. Stein, van dit
garnizoen, aan wien de directie der geneeskundige
dienst bij de troepen in het kamp bij Zeist is op
gedragen, nog verder bestemd, om bij den staf
des opperbevelhebbers en bij de brigades, aldaar
geformeerd, dienst te doen, de offic. van gez. der
le kl. Ilcrmus, Smith en Woltersom, rcspcctivclijk
van de garnizoenen Leiden, Deventer cn Zulphcn.
In de zitting van de Prov. Staten van Zuid-
IIolland is met 73 tegen 2 stemmen (die van de
II.H. Visser en Willemstein), aangenomen het adres
aan de Tweede Kamer der Staten-Gcncraalstrek
kende tot ondersteuning van de concessie voorden
Zuider-Spoorweg, van de heeren Brcdius cn Sype-
steiu. Daarin wordt tevens aangedrongen om het
daartoe strekkend ontwerp van wet nog in deze
zitting tc behandelen. Hierop is dc zomervergade
ring der Staten gesloten.
Dewyl gegronde vermoedens bestonden dat
de brand, die 1.1. Zondag 17 Julij tc Ridderkerk
gewoed heeft, aan moedwil te wijten was, is op
last van den burgemeester dc voorloopige aanhou
ding cn bewaking bevolen van Johanna Valk, huis
vrouw van Jillcs dc Klerk, en van haren kleinzoon
Cornclis Scheurwater, welke laatste in het huis
van bewaring werd overgebragt, ten einde Dings-
dag morgen tc zamen naar Dordrecht vervoerd
en gesteld tc worden ter dispositie van den officier
van justitie bij dc arrondissem.-rcgthank aldaar.
Tijdens liarc bewaking heeft vrouw Valk aan hare
bewakers de bekentenis afgelegd, dat zy Zondag
avond, tocu bare dienstmaagd reeds sliep, is op
gestaan en met een doosje lucifers ecnig stroo in
eene bedstede van de afgebrande wouiug in brand
had gestoken, llaar man. die met eene schuit met
erroenten naar Rotterdam was gevaren, was aan
do gehcele zaak onschuldig. Haar kleinzoon, die
met haar voornemen bekend was, had haar her
haaldelijk van haar plan zoeken af te brengen.
Dc ingezetenen der gemeente Druueu waren
in den avond van 20 Julij in dc vrolijkste gemoed
stemming, ten gevolge der verkiezing van leden
voor den gemeenteraad en het binnenhalen der
tienden, toen hunne vrolijkheid omstreeks 10 ure
iu een drama voor allen verauderdc. Op dat tijd
stip brak een vrecselyke brand uit by den land
bouwer Elshout. De brand was zoo hevig, dat niets
te redden viel. Twee stuks hoornvee, de vooraad
hooi en de gcheelc inboedel werden een prooi der
vlammen. Dc brand sloeg over in de l>ocrderijen
van de landbouwers Robben cn Simon Elshout;
in de eerste verbrandde een paard, benevens de
gehcele voorraad hooi en de inboedeliu de tweede
werd het vee gered, doch verbrandde dc inboedel
cn ongeveer 30,000 hooivoorts werd noch door
de vlammen vernield het tolhuis, bewoond door
Hombergen, cn bet huis van Koks, waarin mede
alles verbrandde. Men roemt algemeen de bereid
vaardigheid der ingezetenen cn der naburen oin
de ongelukkige dorpsgenootcnal ware het ten
koste van hun levenbij te staan. De ware oorzaak
van den brand is onbekend.
In de Fakkel korrft het onderstaand artikel voor.
intéressant wegens dcszclfs deels onjuistdeels over
dreven voorstelling van personen en zakencn het
welk wjj gaarne door een of ander zaakkundige
zouden bestreden zieneven als onlangs zeer geniaal
met een artikel vooruitgang is geschied.
On* openbaar onderwijs zoo als het ls,
vooral ten platte lande.
Daar is het over het algemeen niet doelmatig.
Dc kinderen toch die daar de school bezoeken, zijn
in den regel jong; het zijn meestal kinderen van
slechts zes tot tien jaren. Des winters ziet men er
ook nog wel eens kinderen komen, die één of twee
jaar ouder zynmaar daarom niet veel verder gevor
derd dan de anderen, daar zij meestal des zomers
vergeten zijn wat zij des winters op de school heblien
geleerd. Daar komt bijdat velen der schoolgaande
kinderen nog al eens worden t' huis gehouden
vooral door hunne moeders, als welke zich van
hen bedienen óf tot het doen van boodschappen,
öf om op een kleiner kind te passen. Uit zulk
een personeel bestaat in den regel de schooljeugd,
vooral ten platten lande. En nu neme men de
Schoolwet in handen en leze aandachtig in welke
vakken en vakjes aan zulk cene schooljeugd al
onderwijs moet worden gegeven. Of men ga eens
een openbare lagere school bezoeken, waarin aan
den wand een tafel van werkzaamhedenis opge
hangen. Wel verbazend. Het is een volslagenc series
leclionam, liocdanigc door de hooglccrarcn aan
onze universiteiten ieder jaar in bet licht worden
gezonden en ad valvas aangeplakt. Verbeeld u,
onze openbare lagere scholen ook op het platte
land uu universiteiten in het klein; rnaur toch
universiteiten, waar zelfs de vormleer en de logisch
analyseom van de natuurkunde niet tc spreken,
op bepaalde urcu worden gedoceerd. Men spreekt
in onze dagen gedurig cn met ophef van vooruit
gang. Vooruitgang is en blijft de leus. Maar ner
gens ziet men den vooruitgaug sterker iu het oog
springen dan in onze openbare lagere school. Ver
beeld u, onze schoolmeesters professoren, en onze
kinderkens van zes tot tien jaren studenten; en
dat studentenwier verstand reeds zoo ontwikkeld
is, dat zij ook èn in de (eer der vormen èu iu
de redekunstige ontleding geregeld onderwijs ont
vangen. Wel verbazend. Waar goed studerenden
aan onze akademie mede eindigen, daur gaat men
nu reeds onze kinderkens van zes tot tien jaren
mede bezig houden. Wat moeten die kinderkens
met geene alleruitstekendste vermogens ter werekl
zijn gekomen. Als dc vooruitgang zoo Myft voort
gaan, clan zal men ni na 400 jaren kinderen
zien geboren worden, die de kennis der «vier
talen» met zich ter wereld brengen.
Doch had dc zaak die wij hier besprekenalleen
maar een bespottelijke zyde. Helaas, hoe verder
ons openbaar lager onderwijs wordt uitgebreid,
hoe meer het verlies in gehalte, dat wil zeggen
in degelijkheid en doelmatigheid. In hoe meer
vakken cn vakjes de schoolmeester op gezette lijden
onderwijzen moet, hoe minder hy werk kan inuketi
van hetgeen hoofdzaak is voor dc hem toevertrouwde
jeugd, lloc meer hij wijsgccrig moet spreken, hoe
minder hy kinderlijk kan zijn. IIoc meer hy op
allerlei gebied opzettelijk eu dus gezet ziel» moet
bewegen, hoe minder hij zich beweegt op zyn
eigen gebied. Hij moet èn zelf zich uit zyn ver
band rukken èn inet zich de hem toevertrouwde
jeugd.
Dc resultaten van het openbaar lager onderwijs,
vooral ten plattcu lande, ziju alles behalve bevredi-
