AMERSFOORTSCHE
EOORABT
dS 063.
ran DINGS DAG,
27 September JS59.
""tk'""Ji'tiJien fr,y,%.. -lie Prijs van bet Abonn.nu.lti. ,1,50 in da3 maandan. Van A.lvorlantiiin, 1 tot 6 rajal.60Ont.
rsloort .1 H ,wt Zc3eIragt. Afsowterlijke tuMMUTt, ,0,10. llriaven franco. Bestellingen geschieden hij den UitgeVef ,2. II. ran CUrff, t«
Aiucrsliiort, «oomclc bij alle Boekhandel,.,
i I'ost-Directcuren in het Kijk.
AMERSFOORT, 26 September 18!»9.
Up ümgsdag den 27 September 1839, des
namiddags ten een ure, zal de Raad der Gemeente
Amersfoort eenc zitting houden waarin de punten
van behandeling zijn:
»L Beleningen dor Gcmecnlc, ran de Schultcrii
ran hot Weeshuis, der Bank ran Leuning, der
Kamer ran Koophandel en der Schoolcommissie
met rapporten der Afdceiingen.
2 Staten ran oninharc posten in rake den Hoof-
dclljken Omslagen de IIondon-Bclasling, dicnsljarcn
oï "i? 8-' mct ral1l™'to'i der Ardcclingen.
3 .Benoeming van twee leden der Commissie
bedoeld hij art. 166 der Gemeentewet.
Door het Amstcrdamsch-Utrechtsch spoorweg-
comité zal binnen kort een adres aan de Tweede
Kamer worden gcrigt, waarin met kracht wordt
opgekomen tegen do rigting, die in de gewijzigde
spoorweg-concessie aan de zuidcrlijncn is gegeven.
Door het prov. geresjtshof te Groningen is
uitspraak gedaan in de criminele zaak tegen den
licruehten J. S. Pckclder, oud 50 jaicn, sjouwer,
gel»oren cn wonende te Groningen, licschuldigd
tan vier diefstallen, gepleegd de eerste hij nacht,
door middel van huitenhraak erj inklimnm!" in de
schuur der woning van den landbouwer H. Boer,
te Noordelijk, de tweede hij nacht in de schuur
der wonins in den heer van der Tuukpredi
kant Middell)crt, de derde in eenc stookhut
nabij de woning van I. J. Lcutschcr, te Hoog
kerk cn de vierde op liet erf der woning van
T. Dijkhuis, landbouwer te Noorddijk. Het hof
liecfl deu beschuldigde vrijgesproken van den ccrst-
gerncldcn doch schuldig verklaard aan de drie
iaatstgcmcldc diefstallen, cn mitsdien aan diefstal
gepleegd hij nacht in een licwoonil huis en aan
twee eenvoudige diefstallen, na vroeger reeds ver
oordeeld te zijn geweest, tot vier- cn vijfjarige
tuchthuisstraf cii vijfjarige gevangenisstraf, cn hem
alsnu veroordeeld tot tuchthuisstraf voor den tijd
van ncht achtereenvolgende jaren.
Bij koninklijk beslvit van 22 September
1859, N°.60, is tot voorzitter van de Tweede Kamer
dor Statcn-Ccncraalgedurende hare tegenwoordige
zitting, benoemd de Deer Mr. G. C. J. van Rcci.cn,
lid dier Kamer.
De vorige weck zijn de te Leeuwarden in
garnizoen houdeudc cscadrons van het 4de reg.
dragonders, zoover niet hij Zeyst gekampeerd ge
weest, onder kommando van den majoor Dorccl de
Maurignault, naar 'sRosch vertrokken. Daarbij werd
<lc opmerking gemaakt, dat den vcrtrckkcndcn niet
door de officieren der schutterij, noch door die
der infanterie uitgeleide werd gedaan, zoo als an
ders in den regel gebruikelijk is.
Uit Assen wordt het volgende berigt gezonden
Dij dc uitbesteding van de benoodigdhedeu voor
de gevangenis alhier over 1860 is de levering van
liet roggebrood aangenomen tegen 40} cent de zes
pond'geen ('or inschrijvers was boven 42 cent;
thans echter vragen dc bakkers voor het roggebrood
50 cent. Men kan niet gcloovcn, dat iemand iets-al
aaunc/nen inct schade voor zich zeivendie het rogge
brood dus heeft aangenomen voor 40} cent heeft
no" winst, cn is dan ccne winst van 9} cent bo
vendien per roggenbrood niet boven alle mate,
vooral daar deze viust voor hot grootste gedeelte
door dc mingegoeden moet worden betaald. Wij
gcloovcn, dat bet meer dan tijd is, dat het bestuur,
door wederinvoering der broodzetting, een einde
make aan de hooge cn willekeurige zetting der
bakkers.
Het blijkt zonneklaar, dat dc bakkers den prijs
van het roggebrood te hoog stellen; liet is thans
tevens gebleken, dat dc concurrentie dit kwaad
niet kan verholpen. Er blijft dus niets anders over
dan dc wederinvoering der broodzetting door het
licstuun Rc^rering |iccfl thans geantwoord op bet
versla" der sectiën nopens liet ontwerp op liet
begraven van lijken, dc begraafplaatsen en de
begrafeniskosten. Zij ontveinst zich niet dc mocije-
ljjkhcdcii der regeling van dit onderwerp. Ecncrzijds
moest zij letten op de belangen der openbare
orde cn gezindheid; anderzijds alles vermijden
wat dc godsdienstige begrippen van sommige
gezindtenwaarvoor het begraven eenc godsdienstige
handeling is. te kwetsen. Heide belangen heelt zjj
getracht in dit ontwerp zooveel mogelijk te ver-
CCnJ0Ofscl.o0n zware bijenkorven dit jaar wel niet
tot de zeldzaamheden behooren. verdient toch vcr-
melding, dat een landbouwer bij het Laar uit eenc
korf, die hem buitengewoon zwaar voorkwam, 127
halve Ned. heeft gehaald.
Een ministerieel besluit, dezer dagen te Gotlia
afgekondigd, bewijst boe daar tc lande dc oude
eerwaardige schooltucht nog zoo zeer in cere is,
dat ccnige verzuchting daarin door dc partij van
den vooruitgang reeds als ecne groote overwinning
wordt beschouwd!. Volgens d„t besluit mogcu dc
onderwijzers in de volksscholen voortaan gccnc
andere straf meer toepassen dan slagen met de
roede, terwijl de stok niet meer gebruikt mag
worden, dan met toestemming van den school
directeur in dc steden cn van dc geestelijken op
het platte land. Alle overige ligci.aainsstraflcn zijn
onvoorwaardelijk afgeschaft. Door dezen hoog ge
prezen vooruitgang, is men nu eenvoudig tot de
bepalingen teruggekeerd, die hertog Ernst de
Vroome van Gotha reeds in 1648 vaststelde.
De gewoonte te Leeuwarden oin sorns bij
het duisterste weder dc gazlantaarns niet tc doen
branden of wel eerst laat aan tc steken, beeft
daar een inenschenlevcn gekost Eenc reeds be
jaarde vrouw, in het R. K. Armhuis verpleegd
wordende, bij den barden regen cn wind nog
meer door de zware duisternis misleid, bad bet
ongeluk tc 7 uur ruim op dc Tweebaksmarkt in
het water tc vallen. Op baar noodgeschrei sprong
de juist voorbijgaande gevangenbewaarder K. 1).
Bosma in het water, die echter zelf ook bijna liet
offer zijner menschlievcndhcid zou zijn geworden.
De vrouw werd eindelijk met behulp ccncr in de
nabijheid liggende praam in reeds schijnbaar
Icvci.'oozen toestand uit het water gehaald cn
liefderijk in dc woning van den heer A. Gratama
opgenomen. Ofschoon zij door den bijstand van
den heer Dr. Lobry de Bruijn, die zich toevallig
op de plaats des ongevals bevondeerst nog cenig-
zins tot bewustzijn kwam, i ïogtcn zijne verdere
zorgen echter niet baten cn gaf zij kort daarna
den geest
In dc Archives Israelites vindt men eenc
tweede lijst Frausche Ollicicrcn van de Israëlitische
belijdenis. Zij bevat 89 ollicicrcn waaronder cm
Kolonel, twee Luitenant-Kolonels en zestien Kapi
teins; onder hen bevinden zich zestien personen
met de orde van het Legioen van Eer van verschil
lende klassen gedecoreerd. Met deze tweede lijst
zijn derhalve reeds 229 Franschc Officieren van de
Israëlitische belijdenis bij name opgesomd. Tcu
gevolge van den jongsten oorlog zijn vele dezer
officieren tot hoogcre rangen opgeklommen. Dij den
slag van Solferino, heeft dc Kolonel van het 2e
Regiment van Linie, de heer Levy van Straatsburg,
belijder der Isr. godsdienst, bijzondere blijken van
bekwaamheid cn moed aan den dag gelogd, en
werd hij daarna tot Kommandeur van de Orde
van liet Legioen van Eer benoemd. Op dat slagveld
sneuvelde de majoor Vogue, die te Fontaincblacu
plcgtig ter aarde is besteld, doordien zijne familie
zijne stoffelijke overblijfselen had gereclameerd
ten einde de begrafenis naar dc Israëlitische ge
bruiken te doen plaats vinden. Bijna alle de opge
somde boofd-officicrcnzijn tot hunne rangen
opgeklommen in Afrika en Italië, en wegens hunne
bekwaamheden cn huunen persoonlijken moed be-
verderd cn gedecoreerd.
Schoolpllgtlghcld*
In dc Nieuwe Bijdragen van hel onderwijs enz.voor dc
maand Augustus, leest men ern stuk. dat dc aandacht
moet trokken van ieder, die in het volks-onderwijs belang
stelt. Naar aanleiding van het verslag van den Minister
van Binncnlandsi-hc Zakennopens den staat der lagere
scholen over 1857, brengt de schrijver het volgende onder
de aandacht: ollct getal leerlingen op alle lagere scholen
bedroeg 15 Januari) 1857. 106,329 en den 15 Julij 341,618
cn wanneer dit nu vergeleken wordt met dc bevolking
(1/6 deel der bevolking telt van 5 tot 12 jaren) dan blijkt
daaruit, dat op 15 Januarij slechts bijna 1/8 cn in uen
zouter maar ruim 1/10 onderwijs genoot en dat ruim 4/5
der leerlingen, die 15 Januarij ter school gingen, de
lagere school in den zomer bezochten. Met liet oog daarop
zegt hij: een schrikwekkend verschijnsel ligt er dan toch
wel achter die cijfers verborgen. In Januarij 1857 ging
bet 24e gedeelte der schooljeugd in ons Vaderland niet
ter school cn daar dit voor liet gunsligstc tijdperk des
jaars kan gebonden worden komen wijde gcficclc bcvol-
i, ing op 3.250.000 zielen gerekend tol het allerbedroevendst
cijfer van meer dan 130.000 kinderen die toen van onder
wijs verstoken waren. Vervolgens treedt de schrijver in
ceuu vergelijking van het aanlal jongens cn dat der meisjes
die onderwijs genieten en komt tol de slotsomdat hel
aantal der kaatsten 50,377 minder is dan dat der eersten.
Dit getal, zegt hij, roept het ons toe wat men in Neder
land voor de opleiding van het meisje verzuimt. Na over
liet een en ander een zeer ernstig woord gesproken te
hebben, rijst bij hein de gedachte op: Welk een verlies
aan kapitaal berokkent ziel» een land, dat zoo vele ont
luikende krachten laat verloren gaan of niet ontwikkelt?
Maar bovenal welk een verlies aan die onsterfelijke zielen,
die minder of te naauwernood ccnige opleiding ol' opvoe
ding ontvangen.
liet is onvergeeflijk dal de schoolpligtighvid niet in de
nieuwe onderwijswet is opgenomen. De algemeens wetgever
heeft dat niet gewild ol' verzuimd, maar wat l>elet do
pluatseli/ke bcs.uurdcrs om cene verordening uittevanrdigen,
die stellig door de hoogcre colegiën zal worden gesaucti-
onneerd. waarhij ouders, die hunne kinderen niet naar
de school zonden, worden getroffen.
Dat men zegt, dat daardoor dc vrijheid der burgers
wordt aangerand, is alleen een expedient om de zaken
maar tc laten gelijk zij zijn en gods water over gods akker
tc laten vloeijcn. Wordt dc vrijheid niet meer aangerand
door ouders uie het kind dwingen schepsel tc blijvendan
door eene wet die de ouders dwingt om hun kind mtnieh
te laten worden? En wordt dan dc zoogenaamde vrijheid
der burgers niet door allerhande wetten cn dikwijls vciaticn
somtijds gefnuikt? Nccin de plaatselijke policic-rcglcmcn-
tcn ter hand en gij zult zien, wat de ingezeten vrij
heid heeft te doen ol' te laten, naar gelang hem dat ge-
boelen of verboden wordt. Wie zal het afkeuren, dat deze
reglementen en nog zoo vele andere lwstaanwant zonder
deze zou dc vrijheid der ingezetenen in bandeloosheid kun
nen ontaardenmaar waarom niet in een der reglementen
eenc bepaling op het verpligt schoolgaan opgenomen? Of
wel als dat niet kan of in strijd is met andere wetsbepa
lingen kunnen immers gemeentelijke besturen voorgelicht
door sc'iooleoinmissiëndoelmatige middelen vinden om tot
een' stand van zaken daaromtrent te komen, die, indien
zij al geen wet van schoolpliglighcid mogen uitvaardigen
haar echter zeer nabij komen.
De Amcrsfoortsche Courant heelt steeds gestreden ter
invoering der schoolpligtighciddat deze ten laatste moet
ingevoerd worden is aan geen twijfel onderhevig. Maar
wanneer zal dat geschieden? Ziedaar de vraag. De
staat is verpligt zieli het lot dier schepselen aantetrekken
die door hunne ouders belet worden zich door onderwijs
tot menschcn te zien gevormd.
Wat in Frankrijk tie Vaderlandsliefde is.
(Slot.)
De leden der eerste wetgevende Vergadering waren
immers voorzeker vaderlandslievende personenen toch de
leden van de Assemblee Constituante die bij liet leven van
Lodewijk XVI als uitmuntende patriotien zijn geroemd,
werden wederom door dc Assemblde legislative beschul
digd van zaïuenzwcring. Van deze laatste vergadering wer
den de invloedrijkste mannen weldra op hunne beurt door
de Convention Nationale teregt gesteldjuist op grond
dat zij geenc vaderlandlievende staatsburgers warenNog
is 't immers niet zoo uitgemaakt wie méér vaderlands
liefde bezat, Marat dan wel Charlotte Corilay. Couthon,
Saint-Just Robespierre werden verdelgd door patriotten,
even deugdzaam cn naauwgezet als zij; en Daiitou,
Danton, dc monster-patriot, verloor het leven op het
schavot! En toch dc Thcrniidoriens werden niet lang
daarna gezegd minder vaderlandsliefde te bezitten dan liet
Directoire ofschoon beider vaderlandsliefde niet verschilde I
Barras, ilicalle Koningsgezinden tot ballingschap verwees,
weid zelf door Bonapirte verdreven, en Bonaparte werd,
toen hij gevallen was, ook al van te weinig vaderlands
liefde beschuldigd, l.odcwijk XVIII, cene Charte Con-
stitutionnelc uitvaardigende, werd geroemd als een hij
uitnemendheid vaderlandlievend Vorst, en zelfs scheen
aan Karei X die naam ook te zullen worden toegekend.
En wat is nu de vaderlandsliefde in Frankrijk? De
versmelting der democratic in de tirannie heeft deze vader
landsliefde van liet eenc uiterste naar het andere uiterste
getild. Na in 1848 en in 1849 de parodie der Septcm-
hrisades van 1792 ten schouwspel gegeven te hebbenwerd
kort daarna dc eerste Bonapartiane er» laatstelijk dc eerste
Napoleonide geparodieerd. En toch zeggen de Fransehen
nog: Frankrijk is het hoofd der wereldFrankrijk is het
palladium der vrijheid. O ja, dc vrijheid heeft zich in
een hoofd vereenzelvigdcn ac levende gedacht» van vrij
heid wordt aan dc punt cener pen gehangen. Voorwaar de
tegenwoordige vaderlandsliefde en vrijheid in Frankrijk lijkt
veel op een ijssclijk mooi doodshoofd, bedekt door een met
klatergoud versierden en met bellen omhangen narrenkap.
Geef den I'ranschcn wijnspelvrouwen opera's cn roem
cn men zal den grnotsten tiran als vaderlandlievend vorst
bezingen. Me tegenwoordige politieke vrijheid, wijsheid en
vaderlandsliefde der Franscheiidie altijd ran vrijheid
zwetsen doet denken aan den jongendie zijn brood te
schraal gesmeerd achtende, en eens ferm willende smullen
zijn boterham aan de buitenzijde van een botervat wreef.
Maar waartoe meerdere voorbeelden? Lit liet voor
gaande is gebleken, dat allen, volgen» hunne opvatting,
echte patriotten warendie ophielden al* zoodanig tc
worden beschouwd; niet. omdat zij van zich zelve veran
derden inour omdat dc tijds-omslandighoden veranderd
Gelooft niet dat 't thans anders inct dc vade.-landslicfde
gesteld is: die zedelijke verwarring van begrippen wordt
nog aangetroffen. Nog worden er gevonden, die zich af
vragen. onder welke kleur zij zicli zullen toewijden aan
dc algeiueeiic zaak, cn wier patriolisuius zich oplost
in liet najagen van rigcnltclang.
De Kamer van afgevaardigden in Frankrijk, verdeeld
in fraction van allerlei kleuren, wn* eenmaal het toon
beeld van zulk eene zedelijke verwarring van opvattingen.
Ook daar was het cgoïs.nus niet zelden dc drijfveer van
menige handeling.
Weleer openbaarde de vaderlandsliefde, hetzij wél
hetzij kwalijk verstaan, zich ten minste door verblijdende
uitkom .ten. Eene groote weldaad wisehle niet Lelden dc
misdaad uit. die begaan was. maar wat rigt thans de
vaderlandsliefde uit? '/.ij is waarlijk niet meer dan een
klank, waarvan l.ilipultiiianschc notabiliteilen zich be
dienen, om mol gevoelens tc pronken, welke zij nooit
hebben gekend, en die bun harte daarenboven zou ver
loochenen zoo zij ze hadden leeren kennen.
De warmte hunner vaderlandsliefde is als 't ware onder
dc graden van een thermometer te brengen.
