AHBRSFOORTSGHE
GODBAIT
M 677.
vnu DINGSDAG,
Bf tft
BZBGEl t
Sh November J859.
i het Rijk.
De redevoering van den tweeden spreker uit
Amersfoort nopens de spoorwegen luidde als volgt:
IV heer ivtn Mch van Wijck zegt een roor.tt.ader te zijn van
.i..u .ooorweeen, maar bij zat daarorer met uitweiden, omdat
deze kwestie ree.1. door anderen besproken i,. Hij wit alleen de
•erklarin? afleeeendat in,de gegeven omstandigheden dc aanleg
„aatswege xiob aanUreelt. Hit »ou voor bem reeds cene eerste
i - .-rrweroine v»n dit ontwerp zijn, maar hij heeft daar-
S nog cene andere reden. De gcheele behandeling toob dezer
iSTk.™Bi !«t a.. a™ ™k,
digbeid niet welvaart over hot land te verspreiden,
die l^,cmd H10 ^1| is geworden. Hij treedt, op het voetspoor
«n vor ïo hetrijder. bet ontwerp, in oen terugbl.k m. betgeen
!L A. laatsle jaren in i.ke dc spoorwegen is geschied, met
sedert de tsaw» j „keurde in deze kamer, do aangeno
J, mkl.r»e» to
motion van orde F en betooge van weitelncbtighcid en gemis
gewisselde stuk 9,c|k1 b|) ,,c Regering. Eerst was
vs» vsate overtuiging Staat, daarna is dat plan weder
hc, systeem toTrU-g.rsn.ie, oLboon de
opgegeven, en is 6 voof dcu Staat voordeeliger
%r&£ Z'zzX
overtuiging «sn de Mmebevordering van bet welzijn
ri£V^'a*
dadelijk toegeven^
n dsn bij een vroeger
„.-later «»n Fiuot'
is dal XiJ n"" h
zelfs daartoe meerdcro uitgaven
verdedigd systeem n.mdig was. Mag een
icerdcre uitgav
Minister v»n rinan baarlijk, do
i, dal zij niet nood* '""a*'n wc... -
worde», hnn wel co#»/" '«6 (le £nal„jclc voorwaarden groolere
n deen als hg overtuigd
.roes om overwonnen te
ven worden. Maar de Regering
vergete >J;'< 'n'T «Tigd "dan bij hot vroeger ontwerp t
laaien op de nat"' 15 5fcvca aan dc wensel.cn m het
voorpdMgen, .ij^do..r I ottsl,gan i, van hare ve
tlT.®
spreker belegt vervolgen» b (loor ,lc onvolkomen vcrhmd.ng
de heuse der £J J omwegcn en kronkelingen der Ignen
met het buitenlandft. «loOT m 1[flU) .mt.noet hg natuurlijk
Vet hinneidaml. InJU» c„ W„,
,1c vorige hestrijduM. v0"ra' a.* hij de voorliefde der l egering
i /„iderlijn betreft, i°0 h u,1Prdiik. Het midden van het land
t, .«ito Ti'."
?OTa. «wi 1,1 1»w'sk
k.»i.«ip >1" 1 «.rlig- Bh~"
V»l» tojftt' sr,
vorst vcrwijdn'd
igv'V" ,Sn Tan den Moerdijk wordt Rot-
r."1:- "f*-' a t« Sm -•
5T5
de aansluiting der spoorwegen; dat was de verbinding met de
Rijnprovinciën. Zijne slotsom is, dat de lijn Utrecht-'sBosch de
meest aanbevelenswaardige is om alle belangen to vereenigen.
Wat dc breedvoerige uitmeting betreft der gevaren, verbonden
aan rivier-overgangen cn vooral voor den Noordcr-LekJijk, in
deze kwestie zal hij zich niet inlaten; het is door deskundigen be
streden. Hij is geen zaakkundige, maar hij betuigt toch zijne be
vreemding dat ,1c Regering voor de rivier-overgangen te Arnhem
on te Nijmegen zoo gerust is, waartegen juist door andere deskun
digen is opgekomen cn die door het Bestuur van den Tielerwaard
allcrhcdcnkcljjiut worden geoordeeld. Spr. geeft cene uitvoerige
geschiedenis nopens den Noorder-Lckdijk sedert 1761waaruit hij
afleidt, dat de vermeende gevaren voor dien dijk bij de door hem
Kwenachle lijn Utrecht-Kuilenbnrg-'a Bosch iif in bot geheel niet
itaan, b( niet van dien overwegenden aard «ijn ala de Regering
•o de bestrijders dier lijn opgeven. Deskundigen hebben verklaard
dat redelijkerwijze geen vrees voor den dijk, bij cene goede vigi-
lantie en wakker toezigt behoeft te beslaan. Voor het overige be
roept bij zich op het gevoel» van den ingenieur Fijnje, die langen
tijd te Utrecht geplaatst en dus in de gerecde gelegenheid was om
don toestand van dien dijk te heoordeelcn. Hij kan zich niet voor
stellen dat de heer Fijnje, als dc toestand van dien dijk zoo gevaarlijk
was zou durven aanraden den aanleg van den weg Utrecht-'sBoscli.
Spr. betoogt nador, dat de Regering met twee maten meet en met twee
gewigten weegt, nopens den weg van Amsterdam naar het Nieuwe
Diep ra betreffende de subsidicn der provinciën en gemeenten, die
zij eer*t gevraagd cn daarna weder geweigerd heeft. Spr. «sódigt
met, nopens de finantiele bezwaren, in herinnering te brengen het
programma van dit Ministerie betreffende de verbetering van ons
belastingstelsel. De ontwerpen van het vorig kabinet dienaangaande
vonden bij den tegenwoordigen Minister van Finantien tegenspraak
cn bij het toenmalig lid uit Rotterdam veel bezwaar, ofschoon het
slechts een offer gold van 9 ton. En wat ziet men thsns? Millioencn
achats voor den aanleg van spoorwegen, die dc Regering na veel
aarzel» en slingeren bereid is te besteden zonder dat het algemeen
belang daardoor bevorderd cal worden.
Provinciale Staten van Utrecht.
In de vergadering der Provinciale Staten van
10 November j.l. is door de daartoe benoemde
csmmissie rapport uitgebragt bij inonde van den
heer van Nootcn ten aanzien van het request van
ccnige ingezetenen der gemeenten Benschop en
Polsbroek tot het verkrijgen van een subsidie voor
hunne bijzondere school, en bjj monde van den
heer Broers ten aanzien van de missive van den
inspecteur van het lager onderwjjs over het ver-
leenen van gratificatiën aan sommige onderwijzers.
Beide rapporten strekten tot goedkeuring der voor
stellen van Gedeputeerde Staten met bijvoeging van
enkele wijzigingen bjj de eventuele uitvoering.
Daarna was aan de orde het voorstel van den
heer van Bel tot bijvoeging van een nieuw artikel
bij het veenreglement. Daar echter de commissie
te kennen gaf, dat die bijvoeging haar onnoodig
voorkwam, verklaarde de voorsteller na eene korte
toelichting, dat hij, de discussien over dit onder
werp niet langer willende rekken, zijn voorstel
introk. De eindconclusien van bet rapport
werden alstoen aangenomenen door den Voorzitter
aan de commissie de dank der vergadering toege-
bragt voor den ijver waarmede zij hare taak had
vervuld.
Vervolgens werden zonder discussie goedgekeurd
de voorstellen van Gedeputeerde Staten tot be
krachtiging der gedane aankoopen van gronden,
benoodigd voor de verbetering van den llaarweg;
en tot aanhouding van het verzoek van hel heem
raadschap der Waardassaeker en Holendrcchter
polders om van de werking van het algemeen
reglement te worden uitgezonderd, en van het
ontwcrp-reglement voor het waterschap Maarssen-
hroek.
Ten aanzien van het ontwerp voor het waterschap
der Bunschoter en Duister uitwatering in zee werd
besloten dit terug to zenden aan Gedeputeerde
Staten ter nadere overweging, cn daarbij in be
ginsel aangenomen, dat dit waterschap niet zal
worden belast met ecnig beheer over de haven
van Bunschoten, doch alleen tot ccne geldelijke
bijdrage.
De reglementen voor liet Noordeljjk-Gcyn water
schap cn voor het waterschap Zandveld werden
zonder discussie aangenomen. Dat voor het water
schap de Wiers werd mede goedgekeurd, nadat
verscheidene daarop voorgestelde wijzigingen waren
verworpen.
Met algerneene stemmen werd daarop besloten
cene provinciale bijdrage van ƒ700 te verleenen
ten behoeve van het eerstvolgend landhuishoiid-
ktindig congres, dat in 1860 tc Amersfoort zal
gehouden worden.
Met betrekking tot dc bijzondere school te
Polsbroekerdam werd overeenkomstig het uitgebragt
rapport bepaald, dat voor ééns ccne som van
f200 ten haren behoeve zal beschikbaar gesteld
worden, onder voorwaarde, dat deze niet zal
worden uitbetaald, dan nadat Gedeputeerde Staten
zich zullen overtuigd hebbendat daarmede aan
liet oogmerk (dc instandhouding der school tot
aan de regeling van het lager ouderwijs in dc
betrokken gemeenten) is voldaan.
Eindelijk verklaarde de vergadering zich met
algerneene stemmen bevoegd tot liet verleenen
van gratificatiën aan schoolonderwijzers, ook na
de in werking treding der nieuwe wet op het
lager onderwijs, en besloot zij hiertoe eene som
van /"2000 beschikbaar te stellen op hoofdstuk VJ1I
der begrootingen voor 18S9 en i860.
Niets meer te behandelen zijnde, werd daarop
de winler-vergadering door den Voorzitter in Daam
des Konings gesloten.
elke regel nteerder^I en vrijdagt. -De Prijs van het Abonnement is ƒ1.50 in de 3 maanden. Van Advcrtentiënt tot 6 regels 60 GeoU,
Amersfoort, zoomede bij alle' Boekhlniklarmm'Kit D" A^°nderli?kt, num"ler'ƒ0,10. Brieven franco. Bestellingen geschieden bij den Uitgever A. 11. van Ctee/f, te
Dc Heer Ollvlrr contra Botterdam.
Sedert de uitgave van ons vorig nummer spraken
voor het gekoppelde Noorder- en Zuiderspoorweg-
I"an van het Ministerie, de heeren van Winters-
hoven va» der Poel, Dullrrl, hinders, van Diane-
len. McyLtik, Dirk,, GeverDeijnoot, Strem eu de
1/m de Iteri f.
Tiyn lielxel.o spraken Je liceren de Kempmaer
llvgenholtiTlwrbeekc, Kmjma. Wijlen,,,, en Olivier'
lie heeren Duijmar van Tvivt cn tan Zufjlen Mn
Nijeve.U waren eerder voor dan tegen de spilzieke
spoorwegplannen der Regering gestemd.
Thans zijn geen sprekers meer ingeschreven en
zullen Maandag de Miuistcrs van Tets en van Bosse
hunne plannen verdedigen. Wel is waar traden in
dc laatste drie dagen meer voor dan tegensprekers
opdoch niet tc min is het getal /ejwisprekers bijeen
genomen bijna het dubbel van dat der voorsprekers.
Een zware slag voor het Ministerie is het tegen-
spreken van den heer Tliorbeeke; hot zedelijk gewigt
van zijne tegenspraak wordt dan ook van die zijde
zM sterk gevoeld, riat de Nieuwe llnltCour., het
half officieel orgaan van den Minister van Dosse
van 'l Spoor, zich onmiddellijk verledigde de argu
menten van der lilteralen afgodden heer Tliorbeeke
te trachten te ontzenuwen.
Een ontzettende nederlaag leed hel Rotlerdamsch-
Dnrdrechtsch Spoorweg-comitéde kiesvereenigiog
Orde en de Directie der Nieuwe Rolt. Cour. door
de redevoering ties heeren Olivier. Hij, de afge
vaardigde van Botterdam, sprak tegen den Rotter-
tlamsch-Minisleriéelcn Zuiderspoorweg! Ilij, die den
open brief aan den President van Orde schreef,
waarin lijj, naar English Fashion verklaarde de
Gandidatuur aan te nemen, hij verzaakt thans de
Itclangen der partij die hein in de Kamer bragt.
Iljj beschouwt den Zuiderspoorweg naar een geheel
nndcr, een geheel nieuw, een juist oogpunt, want
hij zegt: «Stel u eerst in slaat door verbeterde
havens meer te kunnen aanvoeren, alvorens aan
meerder afvoeren (transito-handel) te kunnen den
ken!" Voorwaar, geen spreker heeft zóó logisch de
Rollcrdamsch spoorweg pretentiëu geknakt als de
heer Olivier deed. Door zijne redevoering van Za-
turdag j.l. is hjj veel in de algerneene schatting
gerezen, cn waren wjj het die den hoogleeraars-
zetcl te Groningen onder hem wegschoven, des te
aangenamer is het ons thans te ondervinden, dat
daardoor Rotterdam een afgevaardigde verkreeg,
die aan de Kiesvcrceniging Orde en de Nieuwe
Rolt. Cour. leertdat de liberale rok even goed vit
als aangetrokken kan worden.
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER ES WETHOUDERS deh GEMEENTE
AMERSFOORT
Doen te weten, dat heden is uitgeloot het aandeel No. 9
in dc geldlecning van C000. voor cene bijdrage in de
kosten der herstelling van de Grebbe- en Slaperdijken
den ,0/t, Julij 1855 aangegaan.
Amersfoort, den ld November 1859.
Burgemeester en If elhoiulers voornoemd,
De Burgemeester,
De Secretaris, A. G. W1JËRS.
W. L. SCllELTUS.
i 1 f
AMERSFOORT. 14 November 1859.
Naar men verneemt wordt II. M. de Koningin-
Moeder in den loop dezer week van Soestdijk te
's Hagc terug verwacht.
Het prov. gcregtshof in Friesland heeft Za-
lnrdag j.l. Y. B. de Graaf, schuldig verklaard aan
moord of moedwilligen doodslag met voorbedach
ten rade, en hem veroordeeld tot straf des doods
uit te voeren binnen Leeuwarden.
Aan de te Delft op te rigten pyrolecbnische-
school zullen officieren en onder-officieren, van het
wapen der artillerie gedetacheerd wordenten einde
te worden bekend gemaakt met het vak der pyro-
technie. Het vaste personeel dier school is te zatnen
gesteld uit: 1 kolonel of luil-kol. directeur der
gemelde school, tevens inspecteur der buskruid-
fabrikalie: 2 kapiteins en 2 1c luitenants, allen
van het wapen der artillerie, ten einde op gemelde
school voortdurend werkzaam te zijn en met het
toezigt aldaar belast; zullende de kapitein-vuurwerker
cn le luitenant-adjudant-vuurwerkcr, thans bij de
directie der artillerie-, stapel- en constructie-maga
zijnen aanwezig, daarbij werkzaam zijn.
Het nut der inenting als behoedmiddel tegen
de longziekte kan niet beter worden gestaafd dan
door de volgende opgaaf van een bekwamen veearts:
«In Friesland," zegt hij, «bestaan drie genoot
schappen tot wederkeerige verzekering tegen sterfte
van rundvee. Het ccne genootschap laat al het vee
der leden tegen de longziekte inentenen verloor
6 pCl.; het andere laat inenten iudicn de. ziekte
onder het vee is uitgebroken, en verloor II pCt.;
het derde laat niet inenten en verloor in hetzelfde
tijdpeik 40 pCt."
Naar aanleiding van ons vertoonde schrifte
lijke aanbevelingen van autoriteiten in onderschei
dene steden van Nederland, vestigen wij de aandacht
op de, blijkens achterstaande advertentie, te geven
voorstelling van den heer Roussel cn meenendat
op grond daarvan mag worden gezegd, dat te
Amersfoort nog nimmer zoodanige kiaehlproductien
zjjn geschied, als die welke morgen dingsdag avond
in het gebouw Amicitia zullen plaats vindeu.
Nopens het onderzoek, dat omtrent kasernen
en militaire hospitalen wordt ingesteld, schrijft
men nader, dat de daarmede belaste commissie
vóór 1 Jan. 1860 haar rapport hy den minister
van oorlog moet indienen, zoodat men meent dat
hij den minister het plan bestaat otn die garni
zoenen, waarin dc woningen niet naar behooren
of schadelijk voor de gezoudbeid zjjn, te doen
ontruimen.
Bij kon. besluit van den 31 sten Oct., is aan
S. Clcwits, laatst hoofdonderwijzer aan cene der
openbare scholen tc Ilollum, ter zake van trouwe
cn ijverige vervulling der betrekking van onder
wijzer gedurende 60 jaren, toegekend de zilveren
medaille, vastgesteld bjj kon. besluit van dcu
24sten Januarij 1841.
In Engeland hebben zich 70 Burgemeesters,
27 Hertogen en andere Pairs, 22 Bisschoppen en
Aartsbisschoppen, 36 Parlementsleden en een aantal
geestelijken en leeken van alle gezindten, in liet
belang van het geroofde kind Morlaratot dcu
Minister van Binnenlandschc Zaken gewend en wel
met het volgende verzoek:
My lord! Bjj afwezigheid van den lord-mayor
van Londen, president van het Mqrtara-coinité,
hel» ik de eer om in mijne hoedanigheid van
vice-president ti een afschrift van het Mortara-
protest te overhandigen. Ik behoef u waarschijnlijk
niet lastig te vallen met dit voor te lezen. Het is
opgenomen geworden door al do nieuwsbladen,
liet comité waarvan het protest is uitgegaan roedt
