GL
C O 0 R A H Ujf^ry
ran VRIJDAG,
dS Januarij d86d. xjljgj?!
Dit Blad verschijnt tweemaal in de week des Dingtdag» en Vrijdag»De Prijs van liet Abonnement is ƒ1,50 in de 3 imandenVan Advertentiën1 tot 6 regels 60 Cetts
elke regel meerder 10 Cents, behalve het Zegelrcgt. Afzonderlijke nummert, ƒ0.10. Brieven franco. Bestellingen geschieden bij den Uitgever A. U. mm CUtff, te
Amersfoort, Bureau Amersfoortsclic Courant, Singel Wijk E N°. 61, soomede bij alle Boekhandelaren en l'ost-Directcnren in het tlijk.
AMERSFOORT. 17 Januarij 1861.
Bljjkens achterstaande Advertentie vindt op den
22 Januarij het Tweede Concert d la, Strauss in
Amicitia plaats en vestigen wij daarop gaarne de
aandacht, vermits muzijkale genoegens in dit uit
muntend genre alhier in den winter lot de zeld
zaamheden behooren, en het eerste Concert ruim
schoots heeft beantwoord aan de verwachting,
welke men teregt daarvan koesterde, liet mag dan
ook worden verwacht, dat velen zich zullen aan
gespoord gevoelen, Dingsdag avond e. k. het Concert
by te wonen.
Eene buitengewone collecte kortelings gehouden
ten behoeve der Israëlitische armen te Amersfoort,
bedraagt f 220,bijeengebragt door een dertigtal
geloofsgenooten en de Israël. Ziekensocieleit alhier.
Z. M. heeft den Heer Mr. J. P. J. A. Graaf
van Zuylen van Nyevelt, op zijn verzoek, eervol
ontslagen als Minister van Binnenl. Zaken, onder
dankbetuiging voor zijne aan den lande bewezen
diensten, en gelijktydig tot Minister van Buitenl.
Zaken benoemd den lieer Mr. L. N. Baron van
der Goes van Dirkslandlid van den Hoogen Raad
van Adel.
De procureur-generaal in Utrecht heeft bekend
gemaakt, dal G. AL Rijnders, laatst commissaris
van de diligence-diensten van van Gend Loos
en van Floor Comp. te Amersfoort, bij arrest
van het prov. gereatshof in Utrecht, d.d. 2 Jan. jl.,
ter zake van diefstal als bediende (préposé) van
een voerman (voiturier) wederspannig aan de wet
is verklaard.
Wij vernemen, dat eergisteren per telegram
van Z. Ex. den Minister van Oorlog, aan den
Voorzitter der algemcene vereenigde Commissie
te Amsterdam, is berigt, dat de veldartillerie te
Utrecht, behulpzaam zal zijn in het vervoer der
goederen van Utrecht. Voorwaar een nieuw bewijs
hoc alle autoriteiten zich beijveren de pogingen
ten behoeve der noodlijdenden aangewend, te
ondersteunen.
Thans heeft het water zijne verwoestende
krachten tot de Geldersche dorpen aan den Maas
kant uitgestrekt, als lledel, Ammcrzoode, Well,
Uriel, Rossom. De Waaldijken, die sedert de
afsluiting van Maas en Waal, by Rossum uit vrees
voor doorbraak, te algemeenen kosten met grof
puin bezwaard waren, zijn desniettemin niet in
staat het water te keeren, waardoor groote onge
lukken te betreuren zijn. Toen het kanaal van St.
Andries nog niet gedigt was. kon dit ruim een
derde van het overtollige Waalwater en ijs afvoeren
cn de Beneden-Waal daarvan ontlasten. Dit kanaal
is evenwel gesloten ter bevordering van particuliere
belangen. Bij de treurige ondervinding van dit
jaar ware het te wenschen. dat bij St. Andries
eene ruime doorlaatsluis gebouwd werd, waardoor
water en ijs afgevoerd konden worden; hierdoor
zouden inderdaad doorbraken met hare noodlottige
gevolgen kunnen worden verhoed.
Men schrijft uit 's Uertogenbosch \an den
12 dezer het navolgende:
Nog steeds komen er vlugtelingen uit den Bom-
mclerwaard alhier aan. De burgemeester van Ros
sum heeft onderkomen verzocht voor een 200-lal
noodlijdende ingezetenen zijner gemeente, die
Maandag verwacht werden. Een adjudant van Z. M.
den Koning is mede hier aangekomen, om den
toestand van de ramp op te nemen. Ook de mili
tairen, bchoorende tot het algemeen dépót van
discipline, hebben een dag hun brood ten behoeve
der noodlijdenden afgestaan.
Uit Gorkum schrijft men ons o. a.: Als oog
getuige kan ik u melden, dat te Brakel en vooral
te Zuilichem de nood zeer hoog is geklommen,
daar honderden huisgezinnen in de scherpe koude
aan alles gebrek hebben. Op een armzalig dak
kamertje vond men 17 menschen bijeenwaaronder
een stervende en eene kraamvrouw op een stoel
gezeten, met het kind in allerlei lappen gewikkeld
en dat bij de ergste kou, in een onreinen damp
kring. In een ander verblijf zag men ruim 100
menschen bijeen, eveneens in koude en gebrek en
zonder ligging, op banken en stoelen, cn verder
op de hurken zittende. In het huis van den pre
dikant te Zuilichem zijn 97 vlugtelingen opgenomen.
Sedert den 13 zijn 182 vlugtelingen te Gorkum
aangekomen, waar ze in schoolgebouwen worden
gehuisvest.
Uit Aspcren wordt van den 12 gemeld, dat
den 6 de djjk te Herwijnen gevaar heeft gcloopcn
door te breken; er wa;en zelfs reeds groote stuk
ken weggespoeld toen de doorbraak te Zuilichem
het water deed vallen. Had die doorbraak een
kwartier later plaats gevonden, dan zoude de ge-
hcele Tielcrwaard, het land van Gulemborg cn de
Betuwe overstroomd geweest zyn. Den volgenden
dag heeft men lusschen llaaflcn en Hellouw het
zelfde gevaar gehad, daar het water even als
den volgenden dag tusschen Bommel en Tiel op
onderscheidene plaatsen over den dijk liep. Te
Bommel liep het 3 voet over den dijk en sprong
met stralen tusschen dc steenen in de stad uit.
«Het water, dat alles bedekt is nu bevrozenen zoo
lang het dus vriest, is hier het gevaar geweken;
wat de dooi kan geven is Gode alleen bekend."
Uit 's Uertogenbosch wordt gemelddat in
den Bommelerwaard o. a. drie veehouders, welligt
nog meer, al hun vee verloren hebben. Op een
pnnt, waar de dijk half afgescheurd was, werd
een huis afgebroken cn met een mijt takkebossen
iu de opening gewerkt. Aan de Vier Heuvels is het
water over eene lengte van 100 el overgeloopen.
In de Prot. kerk te Driel waren 2000 menschen
zonder eten bijeen, die eindelijk als om strijd op
een uit 's Bosch gezonden kar met brood aanvielen,
waarbij de burgemeester echter gciukkig door zijne
krachtige houding de orde nog handhaafde.
De rivieren hebben zich thans allerwege vast
gezet en die vastzélting heeft zich zoowel op den
Rijn als op de Maas ver bovenwaarts uitgestrekt,
zoodat men. voor het oogenblik, het gevaar gewe
ken acht. Het water is ook overal vallende en de
opstuwingen voor de ijsdammen, die van lieverlede
meer water doorlaten, worden gaandeweg minder.
De ijsbezetting in de killen vooral heeft water en
ijs onder doorgelaten en schijnt dit nog bij voort
during te doen. Op de Neder-Rijn en Lek wordt
onder de omstandigheden de buitengewone rivier-
correspondentie tijdelijk opgeheven.
Men meldt uit Zalt-Bommel van den 16 Jan.,
des ochtends ten 8 ure: Waterstand 6.49el; in 24
uren gevallen 3 dm. Het vloedwater staat 5.51 el;
gevallen 11 dm. in 24 uren. Ter bevordering der
veiligheid en bewaring van bezittingen en eigen
dommen in de overstroomde dorpen in den Bom
melerwaard, zijn 3 man marechaussées aangevraagd.
In den morgen van 16 Jan., is de heer Staats
raad Commissaris des Konings in de provincie
Gelderland, vroegtijdig naar Tuil vertrokken, ten
einde den toestand der door den watersnood ge
teisterde streken andermaal op te neinen.
Bij Ged. Staten dier provincie is ten behoeve der
noodlijdenden door den watersnood, aan verschil
lende giften eene som van ruim ƒ12000 ontvangen.
Uit Arnhem wordt gemeld van 14 Jan.:
Sedert gisteren morgen 8 ure is het water voor
deze stad 5 duim gevallen. In den stand van ijs
is geene verandering. Het dorp Rossum is door
de bewoners geheel verlaten. II. M. de Koningin
weduwe heeft, naar wij vernemen, aan het provin
ciaal bestuur voor de noodlijdende eene som van
ƒ500 gezonden. De Commissie der loterij voor
de noodlijdenden door den watersnood alhier heeft
gisteren van II M. de Koningin als prijs ontvangen
een paar fraaije porseleinen vazen. Het typo
grafisch gezelschap Nut door oefening, zal tot
hetzelfde doel op aanstaanden Zaturdag eene voor
stelling geven.
De hier ter stede in garnizoen liggende eskadrons
van het le reg. dragonders, hebben besloten,
zonder onderscheid van rang, ieder een hal ven
dag traktement af te staan ten behoeve der nood
lijdenden door den watersnood.
Sedert eenige dagen is de Maas voor de stad
Roermond, zoodanig toegevroren, dat zij zelfs met
vee, paarden en rijtuigen wordt overgestoken; op
vele plaatsen wordt zij ook met geladen karren
bereden. Aldaar heeft het ijs weinig of geen scha
de aangerigt, daar slechts de lage landen onder
water slaan, hetgeen bij hoog water steeds het
geval is.
liet ijsvermaak eischte den 11 dezer te
Besoyen ongelukkiglijk twee menschenlevens. Een
vader met zijne 22jarige dochter, welke zich op
het ijs hadden begeven, zijn jammerlijk verdron
ken. "et meisje, dat, naar men zegt. niet wel
hij het gezigt was. geraakte in eene zoogenaamde
wak, waar de vader te ve-geefs tot redding toe
schoot, met het ongelukkig gevolg, dat ook zijn
leven verloren ging. De vader alleen gaf bij het
uit het water halen nog eenig teeken van leven.
De droefheid der nog overblijvende familie, bij
het vernemen van dit noodlottige voorval, is niet
te beschrijven.
De hoofdcommissie tot stichting van een
gedenkteeken voor Vondel verzoekt te beriglen,
dat zjj. in aanmerking nemende den nood des
tydsdie zoo menig beroep op de Nederlandsehe
weldadigheid dringend gebiedt, meent vooreerst
hare plannen te moeten laten rusten en thans
geen beroep te mogen doen op den Nedcrlandscheu
kunstzin. De dure pligten der eerste erkennende,
gaat haar dc goede naam van den laatslen te zeer
ter harte, dan dat zy dien eenigzius in de waag
schaal zou willen stellen door ontydig offers te
vragen voor hare vaderlandscbe onderneming.
In den nacht van de afgeloopen week reed
de heer J. C. Man Notaris te Workumvan Makkuin
in zijn rytuig naar huis terug langs den zeedyk.
Door den gladden toestand van den rijweg, of
misleid door den sneeuw, schijnt het paard met
de chais van den dijk te zijn gegleden, aithans
men vond den ongeiukkigen in den ochtend aan
den vopt des dijks dood onder het paard liggen.
Men leest in de Groninger Courant:
Nederland het bekleede ook in 't afgeloopen
jaar weder eene eervolle plaats in de rij der vol
ken, door zijn nijverheid, maar bovenal doorzyne
vrijheidsliefde, zijne verdraagzaamheid, zijn zin
voor orde en wet. In 'l staatkundige werd het
grootendeels beheerscht door de spoorweg-kwestie
en daardoor kwam er ook nu weder op het gebied
der wetgeving weinig lot stand, daar de wet op
de regterlijke organisatie nog altoos moet worden
goedgekeurd door de Eerste Kamer. Uit de spoor
weg-beweging ontsproot echter eene spoorweg-wet,
die, in plaats van het reikhalzend verlangen naar
een spoorweg-wet te bevredigen, dat verlangen veel
eer nog aanzienlijk heeft verhoogd.
Naast de spoorweg-zaken namen weder, vooral
in de laatste helft des jaars, de koloniale zaken
eene belangrijke plaats in, want in een land, zoo
klein van omvang en reeds zoo zwaar belast als
het onze, wordt in de allereerste plaats de spoor
weg-hoop maar al te ligt eene illusie, indien ooit
de koloniale baten inogten uitblijven. En nu zegt
men, dat er ten dien opzigte werkelijk gevaar be
staat. De Max llavelaar is eeDklaps komen beves
tigen, wat reeds sedert lang door sommigen werd
gezegd en door sommigen werd gezegd en door
velen vermoed. Dat belangrijke boek, die noodkreet,
is tot dusverre door niemand tegengesproken;
integendeel zegt bet jongst ontvangen Bataviaansch
Uandbl., dat de zakeu reeds zoover zijn gekomen,'
dat de volkomen emancipatie van den Javaan
wenschebjk is geworden. God geve den Koning
zijnen raadslieden, den vertegenwoordigers des
Volks, en aan allen, die invloed uitoefenen op
den gang der openbare zaken, licht en wysheid
in deze voor het Moederland zoo hoogstgewigtige
zaak, om vooral ook ten dezen le bedenken en te
doen wat noodig is. zoowel in 't belang van de
eer als van de welvaart van het land onzer in
woning.
Gedep. Staten der provincie Noord-Brahand
hebben bij circulaire de gemeentebesturen van dit
gewest te kennen gegevendat, indien zy wel
onderrigt zijn, men in sommige gemeenten, oolc
na 1°. Jan., de onderwijzers in de openbare scho
len op den ouden voet heeft laten voortgaan,
zoowel wat het innen van schoolgelden als wat de
levering van school behoeften betreft Daar deze
handelwijze in strijd zoude zijn met de voorschrif
ten der wet op het lager onderwijs, volgens welke
het inkomen aan de onderwijzersbetrekking ver
hol.den, geheel uit de gemeentekas wordt voldaan;
en die wet derhalve niet toelaat om een gedeelte
van dat inkomen te vinden uil bijdragen, te ver
strekken door hen. die van het onderwys gebruik
maken, terwijl de wet wijders wil, dat in de kos
ten van schoolboeken en schoolbelioeften van wege
de gemeente worde voorzien, welke kosten dan
ook eene uitgaaf vormen, door de gemeentekas
te dragen en geenszins door hen die aan het on
derwijs deel nemen, hebben genoemde Staten het
niet ondienstig geacht de aandacht op het onwet
tige van dergeiyke handelwijze te vestigen en de
gemeentebesturen aan te sporen, de bepalingen
der gedachte wet getrouw en overeenkomstig ha
ren waren zin uit te voeren.
Te Parijs wordt nog niet gedanst, maar naar
het schynt zal in Polen het geheele saizoen niet
gedanst worden. De gansche adel zal zich onthouden
van deelneming aan de icesien, die telken jare
in de eerste drie maanden daar gegeven worden.
In naamloozc brieven, die by duizendtallen ver
spreid zijn, wordt gezegd dat de Poleu niet moeten
dansen in hun land. terwijl hunne broeders in
ballingschap, in de kerkers of in de mynen van
Siberië zuchten. Voorwaar, dit offer op hel altaar
des Vaderlands moet aan velen iu het klassieke
land der mazurka enz. zeer zwaar zyn gevallen.
De Daily-News deelt hel volgend staaltje van
onverdraagzaamheid mede. Een arm Engetsciiman.
te Purys ziek geworden cn in een hospitaal opge
nomen zijnde, zond om D». Fornes, om hem in
zyne laatste oogcnblikkeu hij te staan. De predikant
