V AMERSFOORTSCHE COUR A1V M 1S77. ran DinCSDiC Dit blad verschijnt des Maandags en Donderdags 's avonds. De Abonnementsprijs is 1.50 in de 3 maanden. Van Advertentiën I tot 6 regels 60 Cents, elke ruef meerder 10Cents; legale Advertentiën per regel 15 Centsbehalve het Zegelregt. Aft. nummer, /Ü.10. Brieven franco. - Bestellingen bij den Cilg. A. H. wan Cletff, teil Bureau Amerifoorticke CourantLangestraat, Wijk F, N°. 43, over de Oude Vischniarkl, roo mede bij alle Boekhandelaren en Post-Directeuren in bet Rijk. ra er s foor t Zal Mr* f*. mij er als Gouverneur- generaal van Ned—lndlë aanblljvea? Eenig gewigt kan niet worden ontzegd aan de interpellatie van den heer Hoorders der vorige week, voor zooveel betreft wat bij omtrent de kabinetsformatie en andere punten besprak, alzoo twistpunten uitwerpende tot slrijdvoeren, naar geen ander doel kunnende leiden dan tot tijdverkwislen en onzalige kibbelarij. Maar grooter gewigt mag worden gehecht aan hetgeen hij over het koloniale vraagstuk sprak, wat hem daarop door den minister van koloniën den heer de Waal werd geautwoorden beschouwd moet worden als beknopt voorgevecht van hetgeen thans daarover in de Kamer reeds op het tapijt kwam en later nog zal komen. En daarom laten wij hier volgen hetgeen de Amsterd. Cl. reeds den 11 Junij jl. zeide Waartoe die, ofschoon meestal bedekte, ad- liaesie in veel, der (liberale) oppositie-partij aan Mr. P. Mijer, toen hij in 1866 minister was, bij aanvang geschonken, en weder hare verbittering bij zijn aftreden 4 maanden later, toen hij de opperlandvoogdij in Indië ging aan vaarden!* Of is het niet waar, dat hij, het nog weinige weken vroeger conservatieve lid der Tweede Kamer (I) en destijds ijverige bestrijder der koloniale oppositie, naauwclijks als minis ter opgetreden, met zooveel klem, de in geheel radicalen zin door zijnen vroegeren tegenstander r'ranseu van de Tutte ingediende koloniale be- grooliug verdedigde? De directie der cultures, de inspecteurs der cultures, de cultuur-éinolu- menten en wal niet méér, alles werd er mede aan een kant gedaan, om nog bij slot van rekening de vrijarbeiders-partrj met een ontwerp- erfpachlswet te beschenken, die de Javanen, ten believe van speculanten, Nederlanders zoowel als buitenlanders, van hun bodem, dat regtmatig volkseigendom, moest ontzetten! Zeer begrijpelijk was dan ook de verbittering der partij toen de heer Mijer, in plaats van o. a. die wet er eens eerst door te helpen, een opvolger en zijn gewezen ambtgenootcn er voor liet optornenom zelf, van zooveel inspanning en vermocijenisals gouverueur-generaalmet het onbeduidend inkomen van ruim IJ ton 'sjaars, op het koele Buitenzorg te gaan uit rusten «Maar ook de conservatieven waren zeer teleur gesteld. Daarvoor toch, om voor het bestuur van het sedert 13 jaren in de grootste wanorde geraakte Indië, een man als de heer Mr. P. Mijer voor die taak ten eeaen male niet berekend, te zien aanbevolen, en dat met zoo eensklaps omgekeerde beginselendaarvoor immers had men geen jaren lang den kamp voor waarheid en reet, voor liet belang der Javaansche bevol king evenzeer als voor hel welzijn van Nederland zelf, volgehouden Als vrij juist voorgesteld zal het bovenstaande der Amsterd. Cl. mogen worden geacht, en hoewel wij het eigenlijke koloniale vraagstuk zullen laten rustenlot het met vrucht een onderwerp van afdoende discussie in de Kamer wordt, zoo achten wij ons in 's lands belang genoopt het volgende in openlijke overweging te geven. In September 1866 werd met 39 tegen 23 stemmen de motie Keuchenius aangenomen, die de ontbinding der Tweede Kamer tot gevolg had. Bij die motie werd door de liberalen minder de uittreding van Mr. Mijer n\s minister van koloniëndan wel zijne optreding als gouver neur-generaaal van Ned. Indië afgekeurd, want zeer teregl zeide de heer Keuchenius: «lat Mijer s benoeming een lokaas was voor immoraliteit. Noch conservatieven, noch liberalen liepen er zoo in bij Mr? Mijer, om in ernst te gelooven, het hem slechts te doen was zelf zijn koloniaal programma in Indië le gaan uitvoeren, liet was maanden lang volstrekt geen geheim, dat de ministerieels porte-feuille de overgang moest zijn tot het gouverneur-geneiaalschap met het (vórstclijk tractement, de extratjes en presentjes der lnlnndschc vorsten en wat er verder door den haridigen en slimmen Mr. Mijer, die in .jdjn leven al met zooveel bijltjes gehakt had, Jton beoogd worden. Dat Mr. Mijer. gezegend met een talrijk kroost, niet geheel uit pure vader landsliefde, maar ook ietwat uit f aderliefde den ministerrok, in 's Hage een zeer dure dragt, verwisselde voor het onderkoningschap, werd dit niet door de liberalen als eene kolossale politieke immoraliteit aangemerkt? Dus is het nu de vraag: mogen de liberalen, die thans in Nederland de regerende partij zijn, Mr. Mijer als gouverneur-generaal blijven duldenIs Mr. Mijer de mandie tol hunne garde behoort Welligt zal inca antwoorden: hij is gcenerlei politieke rigting toegedaan dan alleen de rigting die hem doel aanblijven. Het gaal echter niet aan, dat een tan Bosse en een de Waal als Ministers een man als gouv.-generaal in Indië laten, die sedert zijne optreding alle politieke partijen tegen zich heeft, terwijl overigens Indië voor Nederland al minder en minder afwerpt. Daarom zou het wenschelijk zijn, dat een der kamerleden, b. v. de heer Kransen van de Putte den Minister van koloniën zou interpelleren, omtrent het al of niet aan blijven van Mr. Mijer als gouverneur-generaal, en tevens in overwegiug zou geven, dat eene speciale commissie van gladde en helderziende Nederlanders naar Indië werd gezonden, met de speciale taak een rijks-onderzoek intestcllen welke daden en dadingen aldaar nu en dan zijn geschied. Wanneer wij toch in Nederland met leeningen of verhoogde belastingen worden bedreigd, is het alsdan te veel gevergd, dat grondig worde onderzocht naar speculatie in, en het bekleeden van Indische posten Die van gouv.-generaal is de vetste, en kan de lekkerste kluifjes opleveren. De tijd nadert om Nederl. Indië niet langer als een Californië te laten exploiteren door Nederlandsche fortuinzoekers, die aldaar posten willen bekleeden om spoedig rijk te kunnen worden. Het kruiwagens-systeem, met annexe provisiën, behoort ten minste thans uitgediend te hebben, want het begint den nijveren Ne derlander, die met versland uit zijn oogen kijkt, al langs zoo meer hinderlijk te worden, dal het postenbejag in Nederl. Indië zoo ver bazend veel verslindt van hetgeen anders veelal ten bate van het Moederland zou komen en de lasten der ingezetenen zou verligten. De interpellatie Hoorders heeft drie zeer warme dagen van discussie verslonden, die even als vroeger de dagen van discussie over de motie Keuchenius, de interpellatie Tliorbecke en de motie Blussé, veel nuttiger hadden kunnen worden aangewend om zaken af te doen. Zij waren wel niet geheel nutteloos, maar het ge ringe nut, hetwelk de langgerekte discussiën opleverdenstaat volstrekt niet in evenredigheid tot afdoening ran zaken-. De Heer Thorbccke heeft niet den Heer Hoorders, maar wel den lieer J. K. van Gollstein geantwoord, die, in den Item eigenen hoogst beschaafden parlemen tairen vorm, het hoofdpunt der interpellatie: de vorming en rigting van het kabinet kiesch en krachtig ter sprake bragt. De Heer Thorbecke zeide: «antwoord te geven zooveel hij vermogt, als zijnde geïnterpelleerd op" de Amst. Ct. zegt: «eenvoudige" de Nieuwe Rotterd. Ct. zegt: «waardige" wijze dooreen veteraan der ver gadering, een oud parlementair medestrijder. Over de rigting liet hij het antwoord aan de ministers over. Over de vorming, dat in stede van de spanning, waarin wij hebben geleefd, wordt verkregen ontspanning, medewerking, of althans geneigdheid tot onderlinge xamen- werking, dan zou door de optreding van het nieuwe bewind, of kan daardoor althans eene weldaad aan het algemeen worden bewezen. De interpellatie is nfgcloopcii zonder motie of ander decisief resultaat. Politieke Itcvue. De Frankfurter Zeiltuig schrijftParadise last. Tot hel jaar 1848 kon geen dagblad gedrukt worden vóór dat do censuur het handschrift had goedgekeurd, liezen pretcntiete maatregel trgen het misbruik der pers noemde men censuur. Thans kan geen dagblad uitgegeven worden vóór dat het door den lezer Lectoronderzocht is: dit noemt men druk persvrijheid." De redenering welke genoemd blad hierop laat volgen on waarbjj het een vergelijking levert van het voorbeen met bet thans, leidt tot deze slotsom: «In het jaar 1848 is de censuur afgeschaft geworden, omdat zij in strjjd was met bet zedelijk bewustzijn der natie; maar onder de heerschappij der tegenwoordige drukpersvrijheid verlangen wjj vurig dat die censuur oo> worde teruggegevenwjj haken er naar als naar eeo verloren paradijs." Uit Florence wordt berjgt dat voor de verpach* ting van het tabaks-monopolie een overeenkomst gesloten is met een inaaischappij van Italiaanscbe, Fransche en Duitsche kapitalisten. De ex-hertog van ParmaRobert van Bourbon thans 20 jaar oud zal eerstdaags te Rome io bet huwelijk treden met prinses Maria Gracia Pia. oud 19 jaar zuster van den ex-koning Frans II der Beide Sicilië»en peelüochter van paus Pius IX. die zelf den echt zal inzegenen. De Wecrier bladen meldendat de financiële commissie uit hel Heeieuhuis de financiële voor stellen zoo als zy door het lluis der afgevaardigden zijn vastgesteldheeft aangenomen. Iu den Oostenrijkscben rijksraad heeft een der leden zeer treffend gezegd dat de vrybeid alteen bloeit in die staten welke hunne solvabiliteit on gedeerd handhaven, want natiën, die aan bankroet de vooikeur geven, missen den zin voor arbeiden regtsgevoel. Fraokryk ging legen bet einde der vorige eeuw driemaal bankroet. Waren destyds de Franscheu een vrije natie? De Tocqueville geeft toe dat de Fransche natie toen onder de ergste tiranuy gebukt ging. Eugeland bevond zich nu ea dan in zeer mocyelijke omstandigheden maarzyn parlement handhaafde met zware opofferingen het crediet van den Staat. SpaDje beet een constiluti- onneel land en heeft van tijd tot tyd zijne liberale grondwettenmaar een land dat zich niel ontziet zijne schuldeischers te bedriegenverkeert ook altoos in gevaar tot de meest brutale reactie te vervallen. Er bestaat geen goed gegronde, duurzame vrijheid, waar geen geweten, geen zeker en klaar regtsgevoel aanwezig is. Spaarzaamheid in de financiënorde iu de huishouding van staalstreng gevoel vaq regt, gemoedelijke nakoming van aangegane ver- bindtenissenziedaar den grondslag van alle ware vryheid, en waar die grondslag ontbreekt, daar moge men nog zoo zeer de democratische instel lingen en de volksautonomie roemen en verheerlijken, wij zeggen dat zulk een land elk oogenblik gevaar loopt evenzeer zyne verpligtingeu te loochenen, als te gerakeo onder het slavenjuk vau vuige partyen of andere gebieders." Met deze regelen begint in een geacht Berlijnsch blad een opstel, getiteld: De Ooslenrijksche couponbclasting. De schryver her- inuert vervolgens, dat Oostenrijk in de laatslverloopeu maanden een zwareo strijd inet zich zeiven gevoerd heelt. Zich baukroel le verklareu en eea groot ge deelte van den staatsschuldenlast van zich af te werpen, is aan dien Slaat, zoo lang hij absolutistisch geregeerd werd, juist niet mocijelyk gevallen. Voor de eerste maal deed zich thans de vraag vooraan een Oosteiirijksche volksvertegenwoordiging. Het ge- weleu des volks heeft dus een regtmatig orgaan waardoor het zyn gevoelzjjne meening over deze zaak kan uitspreken. Zon het volk nu even liglzinnig oordee'cn als vroeger zijDe voogden? Aller oogea in Europa waren op Oostenrijk gerigt. Was ook daar geen gewetendan ware in Oosienryk zeker geen blyveude zetel der vrijheid. Piins Auersperg. minister-presidentwas. blijkeus zijne rede, zich zeer wel bewust van ilen hoogst critieken toestand op den beslissecden dag van discussie6 Juny. In den rjjksraad was een sterke partydie er volstrekt geen bezwar inzag door een willekeurige rente-vermindering Oostenrijks fin.mcièlen nood weg te nemen. Het voors'el van de meerderheid der commissie hadgelijk men weetten doel do stuatsschuld in een niet aflosbare 4 pets. 6chuld te veranderen en indien niet door het miuisterie in die zitting de bondige veiklatiug ware afgelegd ge worden, dat. mogt dit voorstel tol besluit worden vei lieven, de tegenwoordige regering het niel zou uitvoeren, dan ware het zeker niet inet 113 legen 46 stemmen verworpenmaar misschien aange nomen geworden. Zoo nabjj dreigde voor de Oos teurijksche volksvertegenwoordiging het gevaar, in de leelyke gewoonteu van 's lands voormalige abso lutistische regering te vervallen. Wij kunnen ook niet goedkeuren het besluit door deo ryksraad io overeenstemming met het ministerie genomen, al de soorten der gevestigde algemeene staatsschuld, de loien tan 18>4. I860 eu 1864 alléén uitgezonderdte converteren in één 5 pets. schuldwaarop gelegd wordt een be lasting van 16 pet. die niet mag worden verhoogd, Oostenrijk staal ook nunadat het de rente- reductie verworpen heeft, niet met een zuiver geweteo voor ons; zijn crediet heeft in alle optigteo een

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1868 | | pagina 1