V
AMERSFOORTSCHE
COUR A1V
M 1S77.
ran DinCSDiC
Dit blad verschijnt des Maandags en Donderdags 's avonds. De Abonnementsprijs is 1.50 in de 3 maanden. Van Advertentiën I tot 6 regels 60 Cents, elke ruef meerder
10Cents; legale Advertentiën per regel 15 Centsbehalve het Zegelregt. Aft. nummer, /Ü.10. Brieven franco. - Bestellingen bij den Cilg. A. H. wan Cletff, teil
Bureau Amerifoorticke CourantLangestraat, Wijk F, N°. 43, over de Oude Vischniarkl, roo mede bij alle Boekhandelaren en Post-Directeuren in bet Rijk.
ra er s foor t
Zal Mr* f*. mij er als Gouverneur-
generaal van Ned—lndlë aanblljvea?
Eenig gewigt kan niet worden ontzegd aan
de interpellatie van den heer Hoorders der vorige
week, voor zooveel betreft wat bij omtrent
de kabinetsformatie en andere punten besprak,
alzoo twistpunten uitwerpende tot slrijdvoeren,
naar geen ander doel kunnende leiden dan tot
tijdverkwislen en onzalige kibbelarij. Maar grooter
gewigt mag worden gehecht aan hetgeen hij
over het koloniale vraagstuk sprak, wat hem
daarop door den minister van koloniën den heer
de Waal werd geautwoorden beschouwd moet
worden als beknopt voorgevecht van hetgeen
thans daarover in de Kamer reeds op het tapijt
kwam en later nog zal komen.
En daarom laten wij hier volgen hetgeen de
Amsterd. Cl. reeds den 11 Junij jl. zeide
Waartoe die, ofschoon meestal bedekte, ad-
liaesie in veel, der (liberale) oppositie-partij
aan Mr. P. Mijer, toen hij in 1866 minister
was, bij aanvang geschonken, en weder hare
verbittering bij zijn aftreden 4 maanden later,
toen hij de opperlandvoogdij in Indië ging aan
vaarden!* Of is het niet waar, dat hij, het
nog weinige weken vroeger conservatieve lid der
Tweede Kamer (I) en destijds ijverige bestrijder
der koloniale oppositie, naauwclijks als minis
ter opgetreden, met zooveel klem, de in geheel
radicalen zin door zijnen vroegeren tegenstander
r'ranseu van de Tutte ingediende koloniale be-
grooliug verdedigde? De directie der cultures,
de inspecteurs der cultures, de cultuur-éinolu-
menten en wal niet méér, alles werd er mede
aan een kant gedaan, om nog bij slot van
rekening de vrijarbeiders-partrj met een ontwerp-
erfpachlswet te beschenken, die de Javanen,
ten believe van speculanten, Nederlanders zoowel
als buitenlanders, van hun bodem, dat
regtmatig volkseigendom, moest ontzetten!
Zeer begrijpelijk was dan ook de verbittering
der partij toen de heer Mijer, in plaats van
o. a. die wet er eens eerst door te helpen, een
opvolger en zijn gewezen ambtgenootcn er voor
liet optornenom zelf, van zooveel inspanning
en vermocijenisals gouverueur-generaalmet
het onbeduidend inkomen van ruim IJ ton
'sjaars, op het koele Buitenzorg te gaan uit
rusten
«Maar ook de conservatieven waren zeer teleur
gesteld. Daarvoor toch, om voor het bestuur
van het sedert 13 jaren in de grootste wanorde
geraakte Indië, een man als de heer Mr. P. Mijer
voor die taak ten eeaen male niet berekend, te
zien aanbevolen, en dat met zoo eensklaps
omgekeerde beginselendaarvoor immers had
men geen jaren lang den kamp voor waarheid
en reet, voor liet belang der Javaansche bevol
king evenzeer als voor hel welzijn van Nederland
zelf, volgehouden
Als vrij juist voorgesteld zal het bovenstaande
der Amsterd. Cl. mogen worden geacht, en
hoewel wij het eigenlijke koloniale vraagstuk
zullen laten rustenlot het met vrucht een
onderwerp van afdoende discussie in de Kamer
wordt, zoo achten wij ons in 's lands belang
genoopt het volgende in openlijke overweging
te geven.
In September 1866 werd met 39 tegen 23
stemmen de motie Keuchenius aangenomen,
die de ontbinding der Tweede Kamer tot gevolg
had. Bij die motie werd door de liberalen
minder de uittreding van Mr. Mijer n\s minister
van koloniëndan wel zijne optreding als gouver
neur-generaaal van Ned. Indië afgekeurd, want
zeer teregl zeide de heer Keuchenius: «lat Mijer s
benoeming een lokaas was voor immoraliteit.
Noch conservatieven, noch liberalen liepen er
zoo in bij Mr? Mijer, om in ernst te gelooven,
het hem slechts te doen was zelf zijn koloniaal
programma in Indië le gaan uitvoeren, liet was
maanden lang volstrekt geen geheim, dat de
ministerieels porte-feuille de overgang moest
zijn tot het gouverneur-geneiaalschap met het
(vórstclijk tractement, de extratjes en presentjes
der lnlnndschc vorsten en wat er verder door
den haridigen en slimmen Mr. Mijer, die in
.jdjn leven al met zooveel bijltjes gehakt had,
Jton beoogd worden. Dat Mr. Mijer. gezegend
met een talrijk kroost, niet geheel uit pure vader
landsliefde, maar ook ietwat uit f aderliefde den
ministerrok, in 's Hage een zeer dure dragt,
verwisselde voor het onderkoningschap, werd
dit niet door de liberalen als eene kolossale
politieke immoraliteit aangemerkt? Dus is het
nu de vraag: mogen de liberalen, die thans in
Nederland de regerende partij zijn, Mr. Mijer als
gouverneur-generaal blijven duldenIs Mr. Mijer
de mandie tol hunne garde behoort Welligt
zal inca antwoorden: hij is gcenerlei politieke
rigting toegedaan dan alleen de rigting die hem
doel aanblijven. Het gaal echter niet aan, dat een
tan Bosse en een de Waal als Ministers een man
als gouv.-generaal in Indië laten, die sedert zijne
optreding alle politieke partijen tegen zich heeft,
terwijl overigens Indië voor Nederland al minder
en minder afwerpt. Daarom zou het wenschelijk
zijn, dat een der kamerleden, b. v. de heer
Kransen van de Putte den Minister van koloniën
zou interpelleren, omtrent het al of niet aan
blijven van Mr. Mijer als gouverneur-generaal,
en tevens in overwegiug zou geven, dat eene
speciale commissie van gladde en helderziende
Nederlanders naar Indië werd gezonden, met
de speciale taak een rijks-onderzoek intestcllen
welke daden en dadingen aldaar nu en dan zijn
geschied.
Wanneer wij toch in Nederland met leeningen
of verhoogde belastingen worden bedreigd, is
het alsdan te veel gevergd, dat grondig worde
onderzocht naar speculatie in, en het bekleeden
van Indische posten Die van gouv.-generaal is
de vetste, en kan de lekkerste kluifjes opleveren.
De tijd nadert om Nederl. Indië niet langer
als een Californië te laten exploiteren door
Nederlandsche fortuinzoekers, die aldaar posten
willen bekleeden om spoedig rijk te kunnen
worden. Het kruiwagens-systeem, met annexe
provisiën, behoort ten minste thans uitgediend
te hebben, want het begint den nijveren Ne
derlander, die met versland uit zijn oogen
kijkt, al langs zoo meer hinderlijk te worden,
dal het postenbejag in Nederl. Indië zoo ver
bazend veel verslindt van hetgeen anders veelal
ten bate van het Moederland zou komen en
de lasten der ingezetenen zou verligten.
De interpellatie Hoorders heeft drie zeer warme
dagen van discussie verslonden, die even als
vroeger de dagen van discussie over de motie
Keuchenius, de interpellatie Tliorbecke en de
motie Blussé, veel nuttiger hadden kunnen
worden aangewend om zaken af te doen. Zij
waren wel niet geheel nutteloos, maar het ge
ringe nut, hetwelk de langgerekte discussiën
opleverdenstaat volstrekt niet in evenredigheid
tot afdoening ran zaken-. De Heer Thorbccke
heeft niet den Heer Hoorders, maar wel den
lieer J. K. van Gollstein geantwoord, die, in
den Item eigenen hoogst beschaafden parlemen
tairen vorm, het hoofdpunt der interpellatie:
de vorming en rigting van het kabinet kiesch
en krachtig ter sprake bragt. De Heer Thorbecke
zeide: «antwoord te geven zooveel hij vermogt,
als zijnde geïnterpelleerd op" de Amst. Ct.
zegt: «eenvoudige" de Nieuwe Rotterd. Ct. zegt:
«waardige" wijze dooreen veteraan der ver
gadering, een oud parlementair medestrijder.
Over de rigting liet hij het antwoord aan de
ministers over. Over de vorming, dat in stede
van de spanning, waarin wij hebben geleefd,
wordt verkregen ontspanning, medewerking,
of althans geneigdheid tot onderlinge xamen-
werking, dan zou door de optreding van het
nieuwe bewind, of kan daardoor althans eene
weldaad aan het algemeen worden bewezen.
De interpellatie is nfgcloopcii zonder motie
of ander decisief resultaat.
Politieke Itcvue.
De Frankfurter Zeiltuig schrijftParadise last.
Tot hel jaar 1848 kon geen dagblad gedrukt worden
vóór dat do censuur het handschrift had goedgekeurd,
liezen pretcntiete maatregel trgen het misbruik
der pers noemde men censuur. Thans kan geen
dagblad uitgegeven worden vóór dat het door den
lezer Lectoronderzocht is: dit noemt men druk
persvrijheid." De redenering welke genoemd blad
hierop laat volgen on waarbjj het een vergelijking
levert van het voorbeen met bet thans, leidt tot
deze slotsom: «In het jaar 1848 is de censuur
afgeschaft geworden, omdat zij in strjjd was met
bet zedelijk bewustzijn der natie; maar onder de
heerschappij der tegenwoordige drukpersvrijheid
verlangen wjj vurig dat die censuur oo> worde
teruggegevenwjj haken er naar als naar eeo
verloren paradijs."
Uit Florence wordt berjgt dat voor de verpach*
ting van het tabaks-monopolie een overeenkomst
gesloten is met een inaaischappij van Italiaanscbe,
Fransche en Duitsche kapitalisten.
De ex-hertog van ParmaRobert van Bourbon
thans 20 jaar oud zal eerstdaags te Rome io bet
huwelijk treden met prinses Maria Gracia Pia. oud
19 jaar zuster van den ex-koning Frans II der
Beide Sicilië»en peelüochter van paus Pius IX.
die zelf den echt zal inzegenen.
De Wecrier bladen meldendat de financiële
commissie uit hel Heeieuhuis de financiële voor
stellen zoo als zy door het lluis der afgevaardigden
zijn vastgesteldheeft aangenomen.
Iu den Oostenrijkscben rijksraad heeft een der
leden zeer treffend gezegd dat de vrybeid alteen
bloeit in die staten welke hunne solvabiliteit on
gedeerd handhaven, want natiën, die aan bankroet
de vooikeur geven, missen den zin voor arbeiden
regtsgevoel. Fraokryk ging legen bet einde der
vorige eeuw driemaal bankroet. Waren destyds de
Franscheu een vrije natie? De Tocqueville geeft
toe dat de Fransche natie toen onder de ergste
tiranuy gebukt ging. Eugeland bevond zich nu ea
dan in zeer mocyelijke omstandigheden maarzyn
parlement handhaafde met zware opofferingen het
crediet van den Staat. SpaDje beet een constiluti-
onneel land en heeft van tijd tot tyd zijne liberale
grondwettenmaar een land dat zich niel ontziet
zijne schuldeischers te bedriegenverkeert ook altoos
in gevaar tot de meest brutale reactie te vervallen.
Er bestaat geen goed gegronde, duurzame vrijheid,
waar geen geweten, geen zeker en klaar regtsgevoel
aanwezig is. Spaarzaamheid in de financiënorde
iu de huishouding van staalstreng gevoel vaq
regt, gemoedelijke nakoming van aangegane ver-
bindtenissenziedaar den grondslag van alle ware
vryheid, en waar die grondslag ontbreekt, daar
moge men nog zoo zeer de democratische instel
lingen en de volksautonomie roemen en verheerlijken,
wij zeggen dat zulk een land elk oogenblik gevaar
loopt evenzeer zyne verpligtingeu te loochenen, als
te gerakeo onder het slavenjuk vau vuige partyen
of andere gebieders." Met deze regelen begint in
een geacht Berlijnsch blad een opstel, getiteld:
De Ooslenrijksche couponbclasting. De schryver her-
inuert vervolgens, dat Oostenrijk in de laatslverloopeu
maanden een zwareo strijd inet zich zeiven gevoerd
heelt. Zich baukroel le verklareu en eea groot ge
deelte van den staatsschuldenlast van zich af te
werpen, is aan dien Slaat, zoo lang hij absolutistisch
geregeerd werd, juist niet mocijelyk gevallen. Voor
de eerste maal deed zich thans de vraag vooraan
een Oosteiirijksche volksvertegenwoordiging. Het ge-
weleu des volks heeft dus een regtmatig orgaan
waardoor het zyn gevoelzjjne meening over deze
zaak kan uitspreken. Zon het volk nu even liglzinnig
oordee'cn als vroeger zijDe voogden? Aller oogea
in Europa waren op Oostenrijk gerigt. Was ook
daar geen gewetendan ware in Oosienryk zeker
geen blyveude zetel der vrijheid. Piins Auersperg.
minister-presidentwas. blijkeus zijne rede, zich
zeer wel bewust van ilen hoogst critieken toestand
op den beslissecden dag van discussie6 Juny.
In den rjjksraad was een sterke partydie er
volstrekt geen bezwar inzag door een willekeurige
rente-vermindering Oostenrijks fin.mcièlen nood weg
te nemen. Het voors'el van de meerderheid der
commissie hadgelijk men weetten doel do
stuatsschuld in een niet aflosbare 4 pets. 6chuld te
veranderen en indien niet door het miuisterie in
die zitting de bondige veiklatiug ware afgelegd ge
worden, dat. mogt dit voorstel tol besluit worden
vei lieven, de tegenwoordige regering het niel zou
uitvoeren, dan ware het zeker niet inet 113 legen
46 stemmen verworpenmaar misschien aange
nomen geworden. Zoo nabjj dreigde voor de Oos
teurijksche volksvertegenwoordiging het gevaar, in
de leelyke gewoonteu van 's lands voormalige abso
lutistische regering te vervallen.
Wij kunnen ook niet goedkeuren het besluit
door deo ryksraad io overeenstemming met het
ministerie genomen, al de soorten der gevestigde
algemeene staatsschuld, de loien tan 18>4. I860
eu 1864 alléén uitgezonderdte converteren in
één 5 pets. schuldwaarop gelegd wordt een be
lasting van 16 pet. die niet mag worden verhoogd,
Oostenrijk staal ook nunadat het de rente-
reductie verworpen heeft, niet met een zuiver geweteo
voor ons; zijn crediet heeft in alle optigteo een