AMERSFOORTSCHE
COURAN T,
3K
JS *r>88.
van V RIJD AG 3d Jutij d868.
kV
elke regel na*«er
f
Dit blad verschijnt des Maandag* en Donderdag* 's avonds. De Abonnementsprijs is ƒ1.50 in de 3 maanden. Van Advertcnliën 1 tot 6 regels 60 Centselke
lOCents; legale Advertcnliën per regel 15 Cents behalve het Zegelregt. Aft. nummer* /0.I0. Brieven franco. Bestellingen bij den L'itg. A. II. nan Cletff
Bureau Amertfoorltcke Courant, Langeslraal, Wijk F, N°. 43, over de Oude Visobmarkt, too mede bij alle Boekhandelaren en Post-Directearen in het Rijk.
Tv
AMERSFOORT, 30 Julij 1808.
Heden middag,, kort voor liet drukken van dit
nummer is brand ontslaan in de wonihg en zol
ders van den lieer de Vries, in de Lavendelslraai,
alhier, die wegens de massa katoen, lompen en
dergelijke aldaar voorradig een dreigend aanzien
heeltdoch vleit men zich de vlammen weidia te
zulleu bedwingen. De woning is reeds geheel uit
gebrand, en meu vermoedt dat de brand is onlsiaan
door bet broejjen der katoen. De burgerlijke en
militaire autoriteiteo brandweerschutterjjgar
nizoen enz. dadelijk ter plaatse tegenwoordig, wed
ijveren oin den brand te bedwingen.
Hel huis, goederen eoz. waren legen brandschade
verzekerd.
Morgen. Vrjjdag 31 July, des middags Ie halftwee,
zal de gemeenteraad van Amersfoort eene verga
dering houden, waarin 't punt van behaodeling is
Voorstel vao Burgemeester en Wethouders aan.
gaande de gesubsidieerde bijzondere school voor
uieer uitgebreid lager ouderwijs.
Z. M. beeft herbenoemd tot kantouregter te
ondervinding bij gouverneur-generaal of minister, wel
voorzien kan wordendoor Indischespeciali leiten"
in den Raad van State en in de Staten-Generaal.
Theoretisch zou dat ook zoo kwaad met zijn
maar practisch kan het alleen dan goed wezen
wanneer men werkelijk Indische specialiteiten
kiest, mannen die Java uit eigen aanschouwing,
langdurige ouder vindinggoed, door en door keu-
oen. Maar halve .specialiteiten zijn nadcelig en juist
heiemmerend om iets degelijks lol stand te brengen.
Zalurdag namiddag omstreeks 4.30 uur ont
stond een hevige heide- en boschbrand in de
Dabjjheid van Wolfheeze. Oijna eiken dag ontslaan
gedurende deze aaiihoudcude droogle langs den
Rijnspoorweg bij het pa.ssereo der iremeu kleine
branden welke op de belendende eigendommen
van anderen overslaan. Ditmaal geraakte hel schoorie
Wolfheezer bosch. hel uitverkoren oord van schilders
en zendiugvriendenin gevaar. De sneltrein om
4.30 uur daar passereode deed op onderscheidene
plaatsen te gelyk brand ontslaan in de heide, welke
langs de haan groeiten aan de directie van den
Uitenen den heer J. C.P. E. Mensa; tof plaatsver- Rijnspoorweg toebehoort Van daar sloeg de brand
r 111r Luiiliifirciflpr 11* AflUrtnftrl den lieer r naar fInnn.l.n.n ,n I Mil Kuiwl....
E. C. Croiset
Ily hel prijsschieten naar de schijf door de
dd. schutterij vao Amersfoort op ceigistcren is
de le prijs behaald door J. van Empelen en de
premie door J. van llamersveld.
Minder dan ingezetenen wier woonplaatsen
aan S aals-llollandsche en Rijnspoorwegen liggen,
zijn »ele bewoners der plaatsen aan den Centraal-
Spoorwegh. v. van HarderwijkAmers/oort en
lu^scheuliggende plaalseuèn wegens de kosieo
der reis. èn ceuigtlns wegens de vefirekureo in
tie gelegenheid gesteld zich het genot te gunnen
de zoo welgeslaagde Tenloonilellmij van Nederl.
Nijverheid- en humt te Arnhem te bezoeken, zoodal
het wen schel yk wordt, dat de Directie des Centraal-
Spoorwegs zich met die des Rjjospourwegs verstaal
oin eenige goeilkoope heiuea ie organiseren, vroeg
tijdig van Harderwyk verirekkende en speciaal met
de bestemming naar Arnhem en terug lol zeer
verminderde prijzen en wel zoodanig (Ie ureu
dal de bezoekers ook de feesten kunnen bijwonen.
I'e inzenders int Amersfoort voor Ue Tentoon-
Helling /.ijii de lleereu E. E. Visser geele was
Manuel Wolff Ms., schors; J. P. Ilrantvcld, roziju-
a/ijo; J. 0. Beurs, watieu.
I lel heeft Z, M. dell Konmg van Pruissen behaagd
den heer L. Pincn/fs, vooiziiter der Staatscommissie
voor de landverhuizing, lid der Provinciale Staleu
tan Zuid-Holland en van den gemeentelaad te Rol-
terd.nute verleeiien de Kouiliklyke Kroonorde
4e klasse, met dankbetuiging voor du door liein
in de betrekking van Voor/Uier dei gemelde Staats-
commissie aan Pruissisclie uudeid.nieu liewezeue
diensten.
II. M. de Koningin heeft op de buitenplaats
van den lieer llolluiaiiu le Voorburg eet» kotfijbooui
gezien in vollen bloei en met vruchten beladen,
alsimde een broodboom in dezellde luleressauie
uiiislHiidigheden.
De Amsterd. Cl. behelst een uitvoerig, le
zenswaardig artikel onder den titel Indische spe
cialiteiten waariu u. a. het volgende voorkomt:
Alle gioole staatsmannen trachiet» ook door eigen
aanschouwing het volk le lecren kennen. Zij be
studeren de «kiiltuurhislorische" ontwikkeling eu
lellen vooral op de lieerschende sogale toesl.tiden.
Zulke staatsliedeu of ministers weien le hervor
men goede, praclische wetteu te maken en het
is onverschillig of men hen conservatief ol liberaal
noemt. Niemand moet minister willen wezen die
niet op de hoogte is, eu eeu ministerie moet geeu
ezperunentaal-school zyn.
Daar een meoscli ouuiogelijk alle lakken van
wetenschap eu keunis groudig omvatten kan eu
die grondigheid echter het noodzakelijk vereischte
is eener goede regering, heelt mtii velschillende mi
nisteriële departementen ingesteld en ieder minister
moet gecenseerd worden eene specialiteit in züü
vak te zijn. Waar dal werkelyk zoo iskan ook
veel goeds worden verrigl. Helaas is dit hier te
lande niet het geval. Politieke geloofsbelydeuis en
kleur, daarin ligt de aanbeveling. Vooral is du
uiterst uadeelig voor liet bestuur der kolomen
waarde gelieele sociale toestand anders is dau hier.
Men schijnt liter nog te geluoven dal met de
betrekking de bekwaamheid van lelve komt, eu
dat nog vooral wat de kolouièn betreft! Men maakt
bi) voorbeeld rnaouen gouverneurs-generaaldie
nooit geregeerd hebben, eu wier eenige aanbeveling
buriue politieke kleur is. I» teder ander «ak bijna
worden bewijzen van bekwaamheid gevordetd vóór
de benoeming, maar met de gewigtigste posten
gouverneur-generaal, minister, gaat hel hier auders.
Daar vraagt men die bewyzeii vooraf niet.
Wal tie koloniën betreft, schijnt men *au meening
geweest te zijn. dut iu liet gebrek aan kennis eu_
gtool. welke geheel afbrandde. Vervolgeus bereikte
het vuur den zoom van bet bosch rn sloegen over
eene lengte van meer dan 1000 ellen de vlammen
hoog uit hel eikea hakhout.
De opstijgende rookwolken hadden de ingezcleneo
van Duoiwcrth en Ooslerheek doen vermoeden, dal
de brand ditmaal van eenen ernsiigen aard was.
Van alle zjjden stroomden mannen toe, voorzien
tan schoppen, bylen en boomtakken en vielen op
het door eeuen krachttgeo noordvwind aangewak
kerd vuur aan. Hoe moegelijk ook io den beginne
wegens den terstikkenden rook het post va Hen wis.
hielden de blusschers alsomstryd stand en mogten
zij als gevolg van hunoen volhardenden ijver Je
zelfvoldoening smaken, dat om 8 uur des avonds
alle gevaar was geweken en hel leregt geroemde
scbooue Wolfheezer bosch is behouden.
Men meldt uit Middelhuig van 20 Jul ij
Dezer dagen is by bevelschrift der arroud.-regt-
bank te Goes naar den procureur-generaal bij hel
prov.-geregishol in Zeeland verwezen: Augustiniis
Geilleitoud 40 jaren, zadelmaker, wonende te
Roschcapcllethans gedetineerd le Goes, ter zake 1
dal hij op 24 Mei jl.des voormiddag* omstreeks
zeven ure, in de woning van P. F. Asselman te i
Sioppeldijk de aldaar inwonende Anna Catharina I
I de Gysel met een broodmes moedwillig onderschei
dene steken en stooten aan hoofd en hals loegebragt
en vervolgens den hals zou hebben afgesneden,
j len gevolge waarvan zy onmiddellijk is overleden
i dat hjj daarna met een b(j zich hebbend beiteltje
j een in die woniog staand gestoten kabinet en een
gesloten kist met geweld zon hebben opengebroken
I en uit die kist arglistig weggenomen en zich toe-
i geëigend ongeveer f 1.90 aan centen, omwolken
j diefstal le kunnen volvoeren h() dien moord zou
hebben gepleegd.
De jager van Jhr. Huydecoper op «Wulpenhorst"
heette verleden week zijn 30ste kind welkom.
R|j zijne eerste vrouw mogt hij hetzelfde compli
ment 20 en by i(jne tegenwoordige 10 maal maken.
Als een staaltje van vlugge apothekersbediening
strekt: J. II. te Kampen had hel ongeluk in den
IJssel te vallen, waaruit hij met moeite gered werd.
Nadat hij eentgen tjjd uit het water was geweest
klaagde hij over pyo op de borst, waarover hjj
deo heer med. doet. Retcher raadpleegde, die ter
stond een recept voorschreef, dal otn halfdrie by
den beer Rroe.se bezorgd werd, die daatop ten
antwoord gaf: otn 7 uur kan hetgehuald worden."
De patient moest dus 4J uur wachten."
Uit eene statistiek over het afgeloopen jaar in
het centraal-blud voor het onderwijs voorkomende,
blykl volgetider wyze, hoe sterk de lust in Pruissen
tegenwoordig is, om de militaire loopbaan in le
slaan. Behalve de kweekelingen die de zeven kadet-
lenscholen opleveren meldden zich in 1867 nog
119 jongelieden aan. die de gymnasiën en 29 die de
reaalscholen le klasse verlieten voor de militaire
dienst, met aanspraak op bevordering.
De lust om doodeters te worden schijnt in Pruisen
sterk le zyn.
De Reyersche Regering heeft de schooluren
beperkt, als de thermometer 22" Reaumur in de
schaduw vvysl.
By de Mantsinrigtingen voor middelbaar on
derwijs in Frankryk zal do hehundeling der krOgs
wapenen onder de vakken van onderwijs worden
opgenomen. He achterladers doen steeds wonderen.
In Engeland begint men het stelsel vau ver
gelijkende examens niet meer zoo onbeperkt toe te
passen. Men kreeg genieën, die nergens toe deugden.
Te Londen had men op 22 jl. een geval
van Aziatische cholera.
Van zoogenaamde Engclsche cholera zijn cr
gedurende eeg paar weken onderscheidene gevallenj y
voorgekomen.
leder zij in het gebruik van spys en drank voor-
zigtig
Matigheid en zindelykheid zjjn allyd, maar vooral
nu aan le raden.
Gistereu middag zou een meisje voor hare
moeder, die aan kiespijn leed, een fleschje met
artsenij voor die kwaal van eene vriendin barer
inoedcr halen. Ze deed dit maar snoepte ooder
weg uit het fleschje eu viel tbuis gekomen oumid-
dellyk in eeu diepen slaap; er was chloroform
iu het fleschje. Door geneeskundige bemoeijingeu
is het kiud uit hare verdooving opgewekt.
Te Houaau heeft een ïrcesselyne braad ge
woed. Len magttzyn van vloeistoffen en het gebouw
der posicryen zyu verbrand. De schade bedraagt
ruiiu eeu millioeu fruucs.
De maalscbappO Tan New-York voor bel uit-
rocijeo vau kansspelen maakt bekend dat er in
die stad 1017 speelhuizen en 163 banken van
pharospel beslaan, waarin jaarl|)ks ruiin 30 millioea
uy bet >pel verloren wordt.
Uit New-Yoik wordt per telegraaf gemeld
dal aldaar de hitte zoo groot l», dat deo 24 dezer
40 peisaticu door zonnesteek overleden zyn.
De .V. Ilott. Cl. van gisteren behelst een brief
uit Ratavia van Mei jl. waaiin de toestand op Java
allertreurigst wordt geschetst; de handel kwynt
alda.r of is althans lydclijk doodmet de aan
stelling van ambtenaren gaat liet arbitrair toe,
de doinsieo protectie hebbeudeworden geplaatst,
en de knapsieu kunnen noch weik. nocu brood
bekomen enz. enz. Mr. Mijer gouverneur -generaal,
geelt geen teekeu van leien genietende het vette
der aarde op Ruiteusorgen scbym tol stelsel te
hebben alle» maar te laten loopeu.
De brief eindigt met den raadeen of meer
coinniissansscu-geQeraal le benoemengelyk in
1810 die in loco alles regelen eer hel le laat is.
Reeds in No. 1677 der Amersj. Cl. van 23 Juni)
jl. hebben wy in een hoold-artikel aangedrongen
op de terugroeping van Mr. Mijerop een ryks-
ouderzoek in Java eoz. euz. eu is bet uubegnjpeiyk
d<f eeu Ministerie, liberaal als hel maaksel van den
h&r l'horbeckenog langer Mr. Mijer in ludië laat.
om zich oog kolossaler te kunnen mesten.
lie tyd zal leereu boe vet toch hij, hoe mager
echter Indié is geworden.
In N*. 2 van de llaagsche Kronijk der Crouinger
CL, zegt Je schryver naar aauleidiug der Lidewlgde,
een liederlijke roman van Busken Huèt, hel volgende:
Ik breng het boek ter sprake om aan de
heeren lelterKiiodigen die hel aanstaande letter
kundig congres, bier te houden, zullen bywoncn.
in overweging le geven om op dal congres de vraag
le behandeleu ul eene verklaring kan worden ge
vonden vuur liet zeker opmerkelijke feitdat de
drie ouzer meest uitstekende auteurs in een be-
trekkelyk kort lydsbesiek drie romans geschreven
hebben; dal die drie romaus allen tot titel dragen
een vrouwennaamdat de drie heldinnrn dezer
drie romans, wier namen op hel titelblad slaan,
juist de meest misleekende figuren zynwelke
iu die romans voorkomen dat eiudelyk van deze
drie roinanheldionen, geclassificeerd naar de chro
nologische orde. waarin de romans verschenen
zyo, Ue eerste door deo schrijver ceoigen t()d werd
gehuisvest in eeo publiek huis, de tweede door
deo schryver werd in terdeoking gebragt by haren
bemiude van ongeoorloofdeu omgang met een oud
en getrouwd man, de derde door den schryver
werd gemaakt lot eene volslagen boeleersler. Men
zieter is een climax als by afspraak tusschen
de drie verschillende schryvers. En wanneer men
op zekere tooneelen en toestanden ziet, in ul deze
drie romans van uitsiekende auteurs voorkomende,
dan wordt men geneigd aan hel aanstaande let
terkundig congres ook nog deze vraag ter over
weging voor te leggen: of de geest, door O/fetibachs
opérettes en door de chansons der Tliérèse's aan
gekweekt zich reeds openbaart in onze roman
litteratuur."
Op de eerste vraag zij hem geantwoord en dient
de verklaring, dat 1°. de vrouwennaam hel meest
lot lezen aantrok 0 2". als dc drie heldinnen niet
inisteckend waren, zy minder de attentie hadden
geliokken3". dat de onkiesche scènes juist den
leeslust prikkeldenen het vooral de schryvers to
doen wassterk gelezen te worden, zy het ook ten
koste van hunne achtbaarheid als menschen en
als sclir(jvers.
Eo wat nil do laatste traag betreft, omtrent derj
OITenbachsclicn en Therèsegeeat, zoo z() eenvoudig
aangestipt, dat tegenwoordig, legelyk met hel
libertinism®, do zedelijkheid, fatsoenlijkheid en op.
rcgthciddie onze voorouders kenschetsten