Js 1609. AMERSFOORTSCHE van DIPIGS DAG dS October JS68. COURANT, ."l™ n"""'°3' ,f- D, Ab.nn.ment.prij. i. fl.50 in d.3 mn.nd.n, V.n Ad.ertri.tinn1 tot 6 60Com, «it.«..I mritd.e V ri P" 'T 15 U""b'b'1" "rim. - Britellingen bij den Bit,. A. U. en. Oaf, télme.ribn.t, *f00r c rent, Langetlrnat, Wijk F, N°. 43, over de Oude Viichmarkt, soo mede bij alle Boekhandelaren en Poet-Directeuren in bat I^ijkg Het parlementair debat over par. 5, (Slot.) Vraagt men ticb af: of bet opeobaar lager on- derwjja de verguizing verdient, waaraan het is blootgesteld, en of de menigte moet wordeo ge waarschuwd legen de noodlottige gevolgen, die zjj duurt au zou te duchten hebben, dan isdeswegens voldoende het antwoord der Regering in baar jongste verslag 1866—1867, op bladz. 134: hel getuigenis kan worden afgelegd, dat de meetle onderwijlen bij voortduring hun onderwij» trachten dientlbaar te maken aan de vorming van versland en hart. Zij beteffen, dal het aanleer en der verschillende vakken, hoe belangrijk en noodig ook, niet de hoofdtaak, maar veeleer hel middel isom op de ontwikkeling der verstandelijke en zedelijke vermogens te werken, en dat er harmonie tussclien onderwijs en opvoeding moet lijn, om het kind tot een sedelijk en verstandig mensch op te leiden. Wat kao men ineer van bet openhaar onderwjjs veilBogeodan dut het die strekkiog bebbe? En hoe gevoelt o>eo dan niet, dat zjj. die tot het geven van dat ouderwijs worden geroepen door trokken tjjn van den echten godsdiensiigen zin, al onthouden zjj zich ook van het verstiekkeo van een leerstellig godsdienstig onderrigt. Uit neemt niet vregdat de regering, indien zjj getrouw bad willen bljjveo aan haar programma door deo beer van Doste, Minister van Fiuautiêo, geformuleerd: «dat bare leidende gedachte eene verzoenende gedachte was", zich in bevredigenden zio omtrent de ooderwyskwestie by haar optreden bad moeten uitlatenten einde de ontstokene ge moederen niet verder te onistemieen. Hel tegendeel geschiedde. Zjj nam toen, bjj monde van deu beer FockMinister van Oiuoeolaodsclie Zaken eene uitlartende houding aan, co wees alle onderzoek naar de opgegeveoo gemoedsbezwaren van zich. Hel gevolg bleef niet achterwege. Üe echt geloovigen onder de Hervormden de confessionelen, kwamen legen deze miskenoing hunner grieven op. en bel mandement der bisschoppen (de herders waar schuwend; hunne kudden tegen den schaapshond) waarschuwde de geloovigen tegen de verkeerde strekkiog der openhaie school. Hoe zal de regering den storm bezwerendien zij in het aanzijn riep door hare onoverdachte, uitlartende bonding? W'jj weten hel nietmaar wjj wenscheo van ganscher bariedat de onrust, die in zoo vele gemoederen is ontstoken lot bedaren moge wordeo gebragt ten einde Nederland behoed worde voor de nadeelige gevolgen, die daaruit zouden kunnen voortspruiten. Dat de bestrjjders der onderwijswet haar af keuren, uitgaande van bet principe: dal het openhaar onderwjjs. als. niet berustende op (eene) leerstellige godsdienstaan dit bezwaar moet worden te gemoet gekomen, gereedeljjk eerbiedigen wij dit principe, eo zells achten wjj hen beladen mei eene op den duur zware taak om bjjzondt-re scholen slaande te houden. Doch hel is bier niet enkel de vraag om de onderwijswet af te keurenmaar om het middel aan de hand te geven waardoor /.y aan aller gemoedsbezwaren, door verbeterdeu inhoud, kan voldoen. En daarom herhalen wjj en alle voor standers van vredelievendheiddal de bestrjjders der openbare school een ontwerp eeoer onderwjjswel dienden over te leggenwaardoor zij bevredigd kunnen woideo. Doch dat kunnen zjj niet, dat is eene onmogeljjkheid. Hel gaal niet aan maar voortdurend Ie klagen, dal eene zaak. geënt op hel voorschrift der grondwet en op het gezond versland, verkeerd is en daardoor de zaak te willen bena- deelen, maar dan moet men ook hel middel ter verbetering dier zaak kunnen aanwyzen. Men weet toch zeer goed dal leerstellig godsdienstig onderwjjs onmogeljjk iS op de openbare schooldie door kindereu van Hervormden Katholieken, Israëlieten, LutheranenKlerezislen enz. wordt bezocht. Wal is dus natuurlijkerdan dal dit onderwjjs in de openbare school wiet wordt gegeven? Eenieder blyfl dan toch vrij om het zjjoen kiuderen te doen ver strekken buiten die schoolen is de bjjzoodere school een surrogaat voor de openbare school voor wie de openbare school uiet willen, tooals zij is en ook uiet anders kau of mag zijn. De geest behoeft voedsel evenzeer als het ligchaum. Het onderwijs is 'l brood voor den geest. De onder wijskwestie wordt door zeloten tot eeue politieke, lot eene theologische kwestie verkneed doch naar alle geioude begrippen van staatsburgerljjkbeid kan eu mag dat D'el lÜD of worcleD- Het brood voor den geest behoort ieder iodividu zjjne kinderen te doen verstrekken naar zjjne individuëele tungtcn maar de Slaat heeft eeue gansch andere roeping de Slaat heelt alleen te zorgen voor hel algemeen te zorgen dat by het onderwjjs vau staatswege. van overheidswege gegeven: niemandt godsdienstige overtuiging worde gekwetst, liet liberalisme, bet conservatisme moeten bj) de beoordeelmg dier kwestie gebeel buiten aanmerking bljjveD.Of derhalve de agitatie, of wil men liever oppositie tegen de onderwjjswel, zooder middel van verbeleriog aan te geven van liberale, conservatieve of aoti-revo- lutioonaiie zjjde komt, zjj volstrekt onverschillig. Willen partjjbiadeo eene andere gedragsljjn volgen, de onderwjjsknsstie gebruiken als hefboom voor politieke of electieve inzigien, dal zjj ter hunner verantwoording. Wjj daarentegea zjja van oordeel dat de vaderlandsliefde, de vredelievendheid ge bieden h»ar daarvan gebeel vrjj te houden, achtende de tegi-ovvoordige ouderwjjswetofschoon gaosch niet volmaakt, oaaronzestaaisburgerljjke behoeften zoo voldoendeals near omstandigheden mogeljjk ia. en omdat hare tegenstanders en voorstanders geeoe betere weten ie maken. Ueriialve verdedigen wjj baar onverschillig of zij door onze politieke geestverwanten of door onze politieke tegenstanders wordt bestooki en leveos bestrijdende pogingen, die onrust e., twecdragt onder laodgeoooleo zaaijen. AMERSFOORT 12 October 1308. Sedert Woensdag middag jl. is iemaod A. R. A. Mhier «r stede vermistmet vele crediteuren beladen die te dezer tjjd betaling vau heni dachten Ie erlangen. Naar somnrger veronderstelling zou bjj naar een ander land zijn vertrokken. Door welwillende cotremise van den Heer F. J. Schwcinsberg zuilen morgen (Jingsdag avond Amersfoort's ingezetenen in de gelegenheid zijn de beroemde Florenlijnsche Quarlet-Vereeniging ie hooren die ie Weeoen Berljju Leypng Dresden enz. herhaaldelyk opgetreden, in die steden, alwaar tneu aan eerste taleoten gewoon is, door aao vol maaktheid grenzende voordragt der meesterstukkeo vao v. Beethoven Hayun MozartSchubert enz. deo d'epsten indruk maakte en ticb in korten tjjd een Europeescben naam verwierf. Schoone toon volkomen eenheid technische afgerondheidjuiste opvatting eo de edelste voordragl verdiendeneo erlangdeo de warmsie bewondering terwjjl daar enboven de verlerlei voortreffeljjke eigenschappen des aanvoerders Jean Becker schitterend op den voorgrond traden zjja prachtigemaoneljjke toon en zjjoe breede voordragl deu diepsten iodruk maakten. Wjj hopen en vertrouwen dat deze uit voering alhier talryk zal worden bezocht, en ook daardoor gehuldigd worde de moeite, die zich de beer Schweinsberg beeft getroost, om de iogezeieoen dal kunstgenot te doen gemeleu. De tjjd was te beperkt om de lijsten van in- teekening algemeen te doen presenteren en verwjjzen wjj dus naar de finale van achterstaande advertentie, bljjkens welke de gelegenheid tot tnleekening nog is opengesteld tot morgenUingsdag middag 12 uren. Bjj de weder-indiening van bet wetsontwerp tot afschaffing van de bepalingen in bet Wetb. van Burg. Regtsvordering over judiciële boeten en schade loosstellingenheeft de Minister vao Justitie die bepaliugen uitgebreid lot de artt. 456. derde lid, 478, 543 tweede lid, 732 derde lid en 739: gevallen van afwijzing eener reclame van in execu toriaal bei lag genomeu roerend of onroerend goed; üogegrond-verklaring van het verzet van den schuldenaar tegen eeo executoriaal beslag onder derdenopheffing van bet conservatoir beslag in bauden van den schuldenaar of onder derden gelegd. De MioislT van Oorlogin aanmerking nemende dat verscheidene aanbesledingeu voor rekening vau bet departement van oorlog in herbergen worden gehoudenen het niet wenscheljjk achtende dal gebruik zonder noodzaak te bestendigen, heeft bepaald, dat voor de aanbestedingen door militaire overheden te houden, mitsgaders voor bet ter visie liggen van de daartoe beboorenüe bestekken en voor de verkoopmgeo van reform- paarden zooveel mogeljjk zal worden gebruik gemaakt van militaire gebouwen welke daarvoor beschikbaar kunnen worden gesteld en bjj ontsten tenis daarvan, van rjjks-, provinciale ol gemeentelijke gebouwen en alleen bij vulslagen gebrek aan audere localiteit de toevlugt tol herbergen mag worden genomen. Bjj de aanbieding van hoofdstuk VIII der staatsbegrootiogoorlog, geeft de Min. van Oorlog, de heer van Muiken, te kennen, bet voetspoor van zijnen voorganger te zullen volgen, met betrekking tot de volloojjing der verdedigingswerken, de aan- schaCiug van oorlogs materieel eu de vermeerdering vao de levende strijdkrachtenlerwyl bjj voor de toekomst reeds de aanvragen om gelden voor de aanschaffing van nieuwe geweren, na aanneming van een vast stelselen voor de verdere voltuojjiug van's lands defensie aankondigt. In 1869 sullen, behalve de officierenonder de wapeneD worden gehouden 13.600 man kader en vrj.'wiiligers, 6600 miliciens, die tot aanvulling van het incompleet der vrijwilligers moeten dienen. 10,400 milicieos voor 6, 10 en 12 rfta^ndta'^.TdOO miliciens, bestemd tot bet bjjwoneo dér najaars oefeningen waartoe al de milicieos, behooreode tot de ligting van 1865, en verder die van de overige ligtingeo, welke lot dusver slechts gedurende 5 maanden io de wapenhandel zijn geoefend, zullen opgeroepen wordeo. liet getal paardeD zal bjj de kavalene 2300 eo bjj de artillerie 1100 bedragen. Voortaan zullen de miliciens van de in te Ijjven ligtingbjj de infanterie lot bup eerste oefeningen gedurende tien achtereenvolgende maanden en die bjj de vesting-artilleriede pontonniersde trein en de mineurs en sappeurs zes maanden onder de wapenen blijven. Ir 1869 zei slechts een gedeelte der artillerieën van bet bataillon mineurs en sappeurs bjj Zeist het corps pootonoiers bjj Andel kampeeren. Thans zal ook wordeo overgegaan tol de oprigting vao twee kompagoiëo hospitaal-soldaten en van een kompagnie transporttrein. Een sold jjverboosiog wordt voor de onder-officieren uitgetrokken. Waar bet bedrag van uet zakgeld voor 5 dagen ininder bedraagt dau 25 CLzal dat tot geooemd bedrag worden gesuppleerd. Onze infanterie is thans geheel voorzien vanachter- laadgeweren en s'.aat ten dien aanzien met achter by die van ander, landeo. Bjj marine blijkt, dat er nog een aantal gepan'serde schepen moeten gebouwd wordeo. He: beeft Z. M. den Koning behaagd goed te keuren, dat, aanvankeljjk voor bet volgeode jaar. de bij de korpsen van het leger benoodigdc voorwerpen van kleeding en uitrusting, bjj wjjze van proef, in bet openbaar zullen wordeo aanbe steed met uitzondering echter van de lakens en andere wollen slotfeode voorwerpen uit leder vervaardigden goederen van verschillenden aard die door de administratie der gevangenissen worden geleverd. De boofd-administratiën zijn gelast in de dagbladen publiciteit aan deze aanbestedingen te geven. Voor bet provinciaal geregtsbof in Zeeland zal teregt slaan Augustious Geilleti, oud 40 jaren, zadelmaker te Boscbcapellethans gedetineerd ter zake van moedwilligeo doodslag, gepleegd met voorbedachten radewelke doodsUg beeft gestrekt om diefstal, gepleegd door middel van binneobraak in een bewoond buis, getnakkeljjk te maken en de ontdekking daarvan te voorkomen. De beschuldigde zou nl.. na in den morgen van 24 Mei jl. de woning van P. F. Asselman te 3loppeldjjk (e zjja binnen getreden met het doel om den na te melden diefstal te plegen, de aldaar aanwezige Aona Catbarioa de Gjjselonder voorwendsel van haar een kus te wiileo geven, genaderd zjjo ten emde bet reeds opgeval voornerneo om haar van bet leven te be- rooven te gemakkelijker te kunnen volvoerenen baar daarop met een op de tafel itggeod broodmes moedwillig zoodanig hebben verwond dal zjj daaraan onmiddelljjk is overleden. Vervolgens zou bjj met een beiteltje dal bjj bjj zicb had, een in die woning gesloten kabinet en gesloten kist met geweld heb ben opengebroken, en uit die arglistig weggenomen en zicb toegeëigend f 1.90 aan centen. Door den procureur-generaal zijn opgeroepen 20 getuigen waarbij tevens 2 ais deskundigen. De advocaat. Mr. A. J. tan Ekelen, is ambtshalve de raadsman van den beschuldigde. De keizer der Franschen moet een paar dagen geleden aao een aaozienlyk Spanjaard die hem teidedal iu Spanje alles rustig was, geantwooid hebben Wjj spreken elkander over veertig dagen later; de revolutie eu hel volk zyn nog iu de wittebroodsweken." La .SaMoen. een blad van Boulogne, geeft aan de huwbare meisjes den volgenden raad om eeo man tekrjjgen: Meer eeovoudigbeid en minder chignon meer nuttige bezigheid en minder muziek meer de band slaan aan de kookkelels dan aan de pommadenmeer kouseD stoppen en linnen her stellen dan borduurwerkjes maken; eindeljjk be- wjjzeo dal men deo man zal hjjstaao om tooruit le komen, io plaats bet door hem zuur gewonnen geld te verspillen om modedames te kunnen blijven. De overvloedige oogst vao tarwe en rogge in Engeland heeft ten gevolge, dat bet land dit jaar 15 millioen pond sterling minder zal hebben uit te geven voor vreemde granen dan verleder jaar. Maar de oogst van haver en gerst is bjjna geheel misluktzoodat men berekentdat om hierin te gemoet te komen ongeveer 10 millioen io deu vreemde zal moeten worden besteed. De droogte heeft een noodlotligen iuvloed gehad op de weiden, eo het hooi is schaarsch eu duur. Men heeftom hierin te voorzien, Turksche tarwe te New-Orleans gekocht en den dus verkregeu voorraad berekent men op tü.000 quarters per dag. De kosten daarvan zouden voor bet geheele jaar 5 millioen bedragen. Uet tal den prjjs van het vleesch doen stjjgen

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1868 | | pagina 1