Dingsdag 16
Maart 1869%
M 1633.
Dit klad verschijnt des Haandags en Donderdags "s avonds.De Abonnementsprijs is f I 50 in
10Cents; legale Advertentiên per regel 15 Cent» behalve hel Zegelregt. 4ft. nummers /0.10.
Ilureau A inert foortsche Courant. I..ingest raatWijk F. Ad. over de Oude Visohtmrkl
de 3 maanden. Vari Advertent-ënI tot fi regels 60Cents, elke regel meerder
Brieven franco. Bestellingen bij den U'ilg. A. II. van CleeffIe Amersfoort,
non mede l.ij alle Bn-klian lelaren en Post-Directeuren in bet Rijk.
li K X X I S G E V I N C E S.
D« BURGEMEESTER van AMEIISFOORT
Brengt ter kennis van dc ingezetenen dezer gemeente,
dat liet door den lieer Commissaris des Konings in deze
provincie executoir verklaard kohier van het patentregt
over liet 3de kwartaal van bet dienstjaar l8CH/69 aan den
Ontvanger van 's rijks directe belastingen alhier it ter
hand gesteld aan wien ieder vcrpligt is zijnen aanslag
op den bij de wet bepaalden voet. te voldoen.
Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaatsen aan
geplakt te Amersfoort den 13 Maart 1869.
De Hurgemeester voornoemd,
A. G. WIJERS.
NATIONALE MILITIE.
Da BURGEMEESTER WETHOUDERS van
AMRKAFOÜRT
Gezien de eerste zinsnede san art. 127 der militiewet
en art. 71 van bet koninklijk besluit d.d. 8 Mei |8G2 j
(Staatsblad n0. 16);
Gelet op Je aanschrijving van den heer Commissaris
des Konings in de provincie L'trccht van den 8. lb-comber
1862. n° I >i. M. en S. f Provinciaalblad n". 157);
Herinneren den geestelijken en bedienaren van de gods-
dienst hij de erkende kerkgenootschappen en den studenten i
in de godgeleerdheid hunne verpligling om voor zooveel
■ij al» dinisipligiig «ijn aangewezen tengevolge van het
getrokken nummer bi) de militie moeten worden ingeli|f>|. i
of daarbij reeds ingelijfd zijn de aanvraag om ontheffing
vali de werkelijke dienst liissrlien den 20. Maart en den
I sten \pril aanstaande bij den Burgemeester der gemeente
binnen welke zij voor de militie zijii ingeschreven in te
dienen ouder overlegging van lu i ilrshclrekkHijL bewijsstuk.
Amers/mnt den I"» Maart 1869.
Hurgemeester en If'ethuudrrs roortiortnd
Dr Seerrlm is De Hurgemeester
W. L SCHEI.TI S. A. G. W IJERS.
LIJST VAN BRIEVEN aan personen geadresseerd,
wier adres als ouhrkvnd i.< opgegeven, verzonden
onder het pmlmrrk Amersfoort, gedurende de
Ie helft der maand Fehruarij 18fi9.
n° itankn der fictmteskermiü. iiestkuming.
t. M. C. dr Honte Am.ierJ.m.
a
3. Merza (n Z
4. Hike
b. Wed. Rawrl Pnosehoien. I
J. A. VerkerkUtrecht.
7. It. Tuiogan»Z war ld uil.
Under hel postmerk Hnnceid
8. J. Hoon Salon von Blomberg Ie Ootlerbcek.
'J. A. HlisOISOZeeburg.
Ouder het postmerk Soest
10. G. GrimtIe Amsterdam-
Reglhchbeudrn vervoegen rich nn kei Postkantoor le Amersfoort.
AMEUSFOOHT15 Maart 1869.
liet wetsvoorstel tol afsrltadinu rail het zegelregt
op rour atilrn en andere drukwerken en adv ei trutten i
is Zaturdast jl. door de Tweede Kamer aangenomen
met 41 legen 31 steminen.
liet daaraan gehechte wetsvoorstel tot verhooging j
van den accijns op hel gedistelccrd is aangenomen i
met hfi tegen 15 stemmen.
Indien zij door de Eerste Kamer ook worden
aangenomen zal na bekrachtiging door Z. M.
de afschalling [niet ran den jenever) van het nettel-
regt intreden op primo Julij aansl. dus aoowat I
met den komkommer- en broeitijd
Tol predikant bjj Hervormde gemeente le
Apeldoorn is beroeper. H. C. Voorhoeve pre
dikant te Amersfoort. Op Zondag 21 Maart e. k.
zal s. I), p. van den kansel door Z. W. Eerw.
worden bekend gemaaktof het beroep door hem
is aangenomen.
Z. M. heeft eerrol ontslag verleend op verzoek,
aan den Heer P. Gallcnkamp Pels. als burgemeester
der gemeente Soest, en bekrachtigd het hem door
den raad dier gemeente verleend eervol ontslag als
secretaris.
Primo Maart jl. is ingegaan een verlaagd
larief van vrachtgoederen op het traject Amster
damAmersfoort bij de Nederlandsche Centraal-
Spoorwegmaatschappij.
Na langdurige beraadslagingen en verwerping
van verschillende voorstellen heeft de groole kerke-
raad der Ned. Isr. Porlugeesche gemeente te Am
sterdam met 10 tegen ft steminen besloten niet
toe te treden tot de reorganisatie van Int Israël,
kerkgenootschap, zooals die door de Constituante
is vastgesteld.
In het li. Isr. Weckhl. wordt beweerd dat de
Constituante uiet voldoende heeft gelet op de be
zwaren door gemeen'ebestnreu te Amsterdam
Utrecht en Meppel aaugevoerd.
Zes verpleegden uit de kolonie Ommersohans
z\jn dezer dagen naar hel huis van verzekering te
Zwolle overgehtagt, wegens feitelijk verzet legende
veldwachters die ben wilden tegenhouden toen zjj
gezamenlijk, met stokken en mes-en gewapend
uit de kolonie wilden ontvlugten t>ij welk verzet
twee veldwachters zijn gewond. Deze personen zijn
alleu reeds vroeger veroordeeld.
Men meldt uit Teiel van 0 Maart:
Meer en meer beginnen de visschers alhier zich 1
toe te legaen op het visschen van vijfhoeken ook
wel sterretjes genaamd in de Zuiderzeeeene
soort van viscil welke op den bodem der zee in
diepe geulen menigvuldig gevonden wordt en j
welke vangst een niet orivoordeelig resultaat oplevert. 1
Die vischsoorl toch schijnt een zeer uitmuntende i
mest te zjjn. voora' voor den aankweek van bloemkool I
enz. eo is zeer gezocht en gevraagd te Leiden;
zoo ook in den laalsien lijd voor Utrecht. Des
kundigen termeern-n dat ook die rnestsoort voor
di- tabaksplant uitmuntend zou zijn. Dagelijks zien
wij de bronnen van beslaan voor de visschers als
toevalliger wyxe vermeerderen. Die vijfhoeken toch
werden nog voor e<-n paar jaren door den visscher
verweiisclit. wanneer hij aan het oesterkorren was
en zijn n-t in plaais van met oesters met «ijlhoekeii
vulde. Geen waarde daarvan kennendewerden
zij knorrig in zee geworpen. Hel zeegras vroeger
aan eokeUn verpacht voor .'i00, thans (15 000.
's jaarsgeeft ecue gemiddelde opbrengst »eu
arl>j-icisloon<-n daarenboven van /7O000. welk
art'kcl vóór korte jaren bijna niets opleverde.
De andere Zeegewassen zoo als schelpen, kruiken
cu oesters blijven mede zeer I egeerd.
Sedert eeuige maanden ziet men le Marseille
ter markt komen pariym nagemaakie Edammer
k.ias die in Kronkii|k en wel bepaaldelijk in hel
depjrtement de I' Au, worden gelabuceerd. lier-
hdiii'ie malen was reeds in verschillende streken
van Frankrijk de Ubricage van deze soort van kaas
bepioefd geworden doch steeds zonder voldoend
rissuliaat. Thans echter kan men de proef ah
geshSgd beschouwen daar reeds hoeveelheden van
verscheidene duizenieu zijn aangevoerd en verkocht
geworden tegen den prijs met die der jonge
ilollandsche kaas gelijkstaande uiinciijk legen 75
a 80 Ir. per 50 kilo's.
lie kwuliteitdie in den beginne te wenschen
overliet, wordt hoe langer hoe beter .n kan reeds
in -i de goede soorten van Holland vergeleken worden,
hoewel deze laatste riog liet voordeel bezitten beter
gekorst te zijn en zich daarom beter te conserveren.
Dit nieuwe product zal dus waarschijnlijk voortaan,
vooral in genoemde streken met de llollandsche
Edammer kaas ui concurrentie staan, en zal vooraf
daarvan hel déhouché bcnadeelenals men zie!)
in Holland niet op eene voortdurende verzending i
v.iu goede kwaliteiten toelegt. Deze toch waren l
over het algemeen genomensedert langen tyd
zeer onvoldoendeen het is ook daaraan toe le
schrijven. dal de nieuwe Fransche fabricage, hoewel
vooial in den beginne vele gebreken hebbeude. j
dadelijk aftrek vond.
In een New-Yorksch dagblad*leest inen de
volgende karakteristieke adverleutie
Indien de persoon die mijn overjas heeft mede
genomen dit gedaan heeft onder den invloed van
het koude weer, heb ik er vrede mee. maar heeft
hij hel gedaan om er handel mede te dr\j»endau
heu ik bereid om ze van hem terug ie koopen.
John. Brougham no. 325 West-Fourteenth streel."
De Fransch-allaiitisclie kabel wordt met een
niet te vei achten concurrentie bedreigd. Het huis
der vertegenwoordigers te Washington heelt een
nieuwe maatschappij erkend die opgerigt is met
hel doel een of meer atlaiitische kabels vati Amerika
over de Azorische eilanden naar de Fransche kust
te maken, te leggen en te exploiteren. Die maat
schappij denkt twee kabels te legaeodie teder
20 )0 mijlen lang en 4000 injjlen korter zullen zijn
dan de thans werkende kabel. Ook zal een nieuwe
Ainerikaansche uitvinding toegepast worden, door
middel waarvan twee gescheiden magnetische
stroomen gelijktijdig eo in tegenovergestelde ngiing
over dco kabel kunnen gaan.
In een Laiidbouw-Tyd chrift van Sleeswijk
llolstein leest men, dal een landman van eene zeug
10 biggen had veikregen; vijf daarvaaj ontvingen
eiken avond een eetlepel vol phospborzureti kalk.
de andere vijf werden geljjk met de audere gevoerd,
maar zonder phosphorturen kalk. Na 5 maanden
bleek het verschil in groei en ontwikkeling. De vjjf
met phospiimznreu kalk gespijsde varkeus bragteu
ongeveer f27.50 meer op d.ni de vyf overigen.
Ook de «élocipéle op één wiel is geen
nieuwtje meer. Dezer dagen zag men in de Champs
Elysées te Parijs een dergelijk voertuig rijden.
Om den vermeiden vélocipédist in evenwigl le
fn oden had men a in weêrszijdeu van liet wiel
iwee leg ngewiglen aangebragt. De oorspronkelijke
vélonpéde stelde den berijder alleen aan het gevaar
bloot van zijn heen-n le breken, doch deze opent
daarenboven 't vooruiiZ'gl om zich den hals te breken.
In ieder geval maakt uien vorderingen op dit gebied.
De Oesterrciichische Correspondenz heef: zegt
zij van gocderhand vernomen, dat koning George
tan Hannover op nieuw aan de souvereioen ia
Duitschland een protest beeft ingediend leaen de
onlangs door Prmssen uitgevaardigde wet. waarbij
beslag is gelegd op z ,n verinogen. Volgens het
genoemde blad is de toon vari dat protest ernstig
en kalm. laat de koning de verwijlen, welke graaf
Bismarck legen hem en zijne raadslieden heeft
irigebragtonbeantwoord en bepaalt bij zich tot
het wederleggen der onjuistheden.
I N G E Z O N I) I. N.
\og Iris over dr rrrwlr voordrngt van
l»r. Zaalberg gehouden Ir fmerifoort
In «Ie Ajnersfoortsche Cl. van 29 Jenoarij II. wordt ren
verslag gegr.-rn van dr eerste voordracht, die Dr. Zaalberg
liirr g-hnud-ti beeft. W ij gaan van dr veronderstelling
uit dat liet vnslag juist is cn ontb-rnrn daaraan
i.titr aanhalingen.
Dr kerk bzen we daar had zich steeds vijandig
tegen dc wetenschap geloond Maar de kerk beeft
nmlrr bare innen g- lulkigo heocfor.a ir» der wrtenschap
gehad Chrgvtlo'i.us, .hioiillinut. de heide Gregoiiuurn,
de kerkhervormers brandden van liefde voor de wetenschap.
k'cjdcr en .>><rton helden cp liet gebied der astronomie.
(«lrrrrkundei w.irrn oolmordige en ijverige christenen. De
schilderkunst is door dc kerk zeer onlwikkcld en heelt
onder den invloed der kerk hare nirrsterstukken geleverd.
.Maar <!c kerk mn.ikl onderscheid hierop votral zij de
aandacht gevestigd tusschen de hypothesen (onderstel-
lingen) en de risyllalen slotsommenj der wetenschap. De
kerk neemt niet a.n.sltinds voor goede munt aan wat met
opliet en gedruisch trcirmeliop met vermetelheid en
Zelfverheffing m wtizascasr genoemd wordt. De geschiedenis
loert dat er ond> r d-- beoefenaars d. r n.iluurwe'enscbappen
allerlei stelsels, vernio-deiis. gissingen, hypnth-sen geweest
zijn. Wal de een als waarheid voorstelde, werd door een
later geslacht verworpen. Door die ervaring geleerd is
de kerk hedaclitt jiii. Een scherp onderscheid n akend-
tusschen de hypo.iiesen cu de resultaten der wetenschap,
aanvaardt tij dc laatste niet kalmte cn blijmoedigheid.
Het is niet edel om op de hert ie smulenuna van
men beweert de dienaar te zijn. en ir c»- stoffelijke vj ■rrf-'./en
men geniet. Wij kwalificeren lielst deze hindelw:jze niet
maar laten het oordeel hierover geru-t aan onze lezers over.
u De godsdienst" *rgt Dr. Zaalberg «is gern
plant uit den hemel op narde gebracht maar het
zo-ken van het hart naar God". De Godsdienst is geen
plant uit tien hemel. Mair d larincde wordt de god lelijke
oorsprong der godsdienst ontkend. Tul de godsdienst
behoort ook liet Christendom. Door de mo lernrn wordt dan
ook de goddelijke oorsprong het bovennatuurlijk karakter
van liet Christendom ontkend.. Maar het Christendom
b.-rnst op openbaring. Die openbaring is ons door God
gegeven zij is door de macht der dwaling en der sonde
noodzakelijk geworJen. Oin tot God te kunnen komen,
moet eerst God tol ons komen d. i. zicb aan ons open
baren. De zondenvergevende en heiligeode genade Gods
kan ons alleen de openbaring leeren. Zonder ernstige
opvatting van de zonde kan men bet Christendom niet
b-grijpen. De zelfkennis wijst naar boven en zegtniet
van de aardemaar uit den heui"l komt de Godsdienst.
De moderne rigting ontkent liet bovennatuurlijke. Maar
het christendom predikt een persoonlijken, d i. zelfhewusten
en bovennatuurlijke!! God. die w>el in de natuur leelt en
werkt, maar tevens huilen haar en boven haar staat. If ie
Int bovennatuurlijke verwerpt, staat buiten hel Christendom,
de moderne leer verwerpt het bovennatuurlijke, derhalve staat
zij buiten het Christendom. Op modern standpunt kan men
niet spreken van de gads.iicnst van Jezus gelijk men
gedurig doel want bij stond op d ii bodem van het Oude
Testament, en dit is bovennatuurlijk in merg en been.
Wie oort'n beeft, die lioore
II. C. VOORHOEVE.
(De eerwaarde en geleerde inzender gelieve de opmerking ten
goede ie houden, dal velen b. v. het volk can God enz niet eens
als hypothese, veel minder als resultaat aannemen, wie volgent Z.W.
Eerw-,als hierboven, op den bodem van bel Oude Testament stond;
daarentegen zullen weder millioencn met Z.W.Eerw. ten deze in-
atemmrn. Maakt de kerk een scherp onderscheid tusschen de
hypothesen en de resultaten der wetenschap e
Red. als z-er juist door Z.W.K. voorop gezel eveneens maaai
ook veler denkvermogen een scherp onderscheid in da hypothesen
if meeningen die het gehied der theologie oplevert. Even k'.e bij
de beoefenaars der natuurwetenschappen de een als waarheid voor
stelt wat door den andci wor.lt verworpen geschiedt iiil bij de
beoefenaars der theologie h. t. hij predikanten, rabbijnen, Catb.
geestelijken, en». en aan welke zijilc de geloofwaardigste theologe»
staan, mort immer» oog worden uitgemaakt.
In de Amersf. Ct. mngl billijkheidshalve niet ongepubliceerd
blijven, hel geen zij tol beden behelsde nopens ue voordragten van
llr. Zaalberg, mei enlrcegeld, publiek gehouden in Amic-ilta. Wal
aldaar openlijk is voorgedragen len aanboore van de élite nil
diverse gezindheden, mogt hier openlijk worden vrrmrld.cn beha i-
■ti-l 1. Echter alle» moei z jii gret.s hebben. Aan twee herren predi-
«1 anlcn is in onderteekende stukken bet woord -egund Volgen»
aangenomen regel, de Courant zooveel mogel.jk builen godsdiens'
zaken houden le zoo voedt de Red. den ernstigen wonsch dat
mei bet bovenstaande de polemiek over Dr. Z. eo ague voordvaglea
gesloten zij. Red)
