1715.
Dingsdag 12
October 1869.
Lrlrji' r V l^slcA;Ucr,enUen l)fr rege' 15 Centa. m*maurt 5 cent». - Brieven franco. - Bestellingen bj den L'itg. 4. .an Cleeff. te Amersfoort,
/lur,tn A.nrr.foarUeh.CCrani. L-mgcstrsatWijk K N». 43. o.er de Onde Visen.nsrktzoo med-hij ,11e Boekhandelaren en Post-llirecteuren in hét Rijk.
read meerder llwtÜ.Ï" ,i?nA'tr'la1t '»«»ond«. De Abonnementsprijs ia ƒ1.13 in de 3 in i.n len. l>r pr.j» <1 ;r Advertentie» van l tot 6 regel» SO Cent», elke
LIJST VAN BRIEVEN aan personen geadresseerd
wier adret als onbekend is opgegeven, verzonden
onder het postmerk Amersfoortgedurende de
1* helft der maand September 18(19.
PLAATS VA*
N®. NAMEN DER GEADRESSEERDEN. BESTEMHING.
1. Wed. Trompte Amerafoort.
2. J. van GeeleaBreda-
3. AzijtunanDeventer.
4. Theo. van den Hengel t> Leeuwen.
5. A. üodewaartWageningen.
Onder het postmerk Barocveld
6. Mej. K. van Bemmel Amsterdam.
Onder het postmerk de Bildt s
7. A. van de GrampelHeemstede.
Onder hel postmerk Laren
8. 0. Vreem Amsterdam.
Onder het postmerk Soest:
9. A. van SchsaikAbcoude.
Onder het postmerk Eemnes:
10. Kirchmana Hage
Hegihebbeudeu vervoegen zich aan hel postkantoor
te Amersfoort.
AMKKSI-'UOKTden 11 Dccober 1S6U.
In ons vorig nummer schreven wij
Diverse bladen behelzena dal werkelijk in
den Ministerraad lot de terugroeping van Mr. Mijer
als gouverneur-generaal vvn Ned- lndiö is besloten.""
a De AmersfCt, vraagt met het oog op art. 59
der Grondwet: of tot Mr. Mijer'terugroeping ook
door Z. M. den Koning is besloten
Het Dagblad v. Z. II. van Zaturdag jl. zegt
daarop: alie vraag zou juist wezen als w(j niet
onder eeue Regering leefden van de radicale pariy.
Tegenwoordig heeft de Koning en dan nog maar
voorloopig de bevoegdheid om te teekenen
wat Thorbecke en van de Putte ain de Ministers
voorschrijven dat lij hebben te doen op
straffe van ongenade
De Red. van de Amersf. Ct. verneemt met bevreem
ding dit antwoord van het Dagblad, want 1° was het
geenszins onze bedoeling een antwoord uillelokken,
waarin rollen worden toegedicht, die. worden zij
vervuld, zooals hel Dagblad ze préciseert, diep
in de waardigheid der Kroon en Regering grijpen
en is hel ons bijna onmogelijk (e gclooveo dat het
zóó ver met de hoogste staatsaangelegenheden is
gekomen; en 2' was de bedoeliug onzer vraag
voornamelijk om in hel licht te doen (reden dal
de Ministerraad niet koo besluiten lol de terugroeping
Mr. Mijer, maar deze terugroeping wel aan Z. M.
den Koning kon voorstellen die alleen de bevoegd
heid bezit daartoe te besluiten.
Op Dingsdag. den 12. October 1809 des namid
dags te èe'a uurzal de Raad der gemeente
Amersfoort weder een vergadering houden waarin
de punten van behandeling zijn
1°. Aangehouden beslissing omtrent het voorstel
tot verzending naar de afdeelingen van het
rapport »ao Burg. en Welh. ten aanzien van
hel aangevraagd rijkssubsidie voor de hoogere
burgerschool.
2®. Benoeming van een lid voor het Burgerlijk
Armbestuur.
Uit de inzenders te Amersfoort naar de
Internationale Tentoonstelling in het Paleis voor
Volksvlijt te Amsterdam is toegekend eene medaille
2e. klasse aan de lleeren S. E. Visser f Zoon.
voor katoenen manufacturen; id. 3e kl. J. E. C. Schools
(onlangs tan hier vertrokken) voor Ijzers voor paarden.
In den nacht van Vrijdag op Zaturdag jl.
omstreeks 3 uren kwamen L. H. en P. II.wonende
alhier«nel hunnen bespannen hondenkarvan
eene buitengewone expeditiewelgemutst Amers
foort binnenrijden. Ilun goede luiin werd echter
geheel en al getemperdtoen z|j bil tehuiskomst
door de lleeren Commissaris van politie. Inspecteur
van politieden sergeaut van politie en een paar
nachtwakers op morgengroeten werden onthaald,
en hunoe kar van eene vracht aardappelen ontlast
welke t|j bij ei-nen landbouwer ouder Barnereld
hadden ontvreemd terwyl sjjals ongeoorloofde
aardtppeleol.efhebbersop vr|j logies to het huis
van ai rest aicb zagen tergast.
Verleden week werd te Praueker een huwHyks-
paar ingezegend, waarvan de bruidegom 7o en
de bruid 20 jaar had bereikt. De jonge echtelingen
genoten de eer op,hun naar en van hel ge
meentehuis door eene giootu belangstellende en
juichende schaar gevolgd en daarhy
met papieren looier» bestrooid tc worden. De man
bedeelde d-r llerv. Diaconie, scheen oog vlug. en
•wel ing-oo.ncn mei zijne jeugdige wederhelft.
Frankfort beeft thans een congres van filosofen
die hun naam wat geduld betrefteer aan doen.
Er zijn maar 20 van die beeren present.
Sedert ettel|jke dagen zijn ze bezig het geloof
met de wetenschap en omgekeerd :e verzoenenen
maar 't vlot niet erg.
Meu schrijft uil Oldebcrkoop d.d. 8 Oct.:
Hoewel wjj vroeger mededeelden dat de hulpon
derwijzer hier neen vergunning van zijn Gemeente
raad behoefd te vragen om een wettig huwelijk
aan te gaan omdat hij vóór dat het huwelijksverbod
was vastgesteld, benoemd was. schijnt het zonderling
besluit eene terugwerkende kracht te hebben, daar
bedoelde hulponderwijzer bij wijze van request aan
den Gemeenteraad heeft verzocht, om in 'l huwelijk
te mogen (reden met behoud van zijne betrekking.
Na lange en breede discussion heef: de Raad besloten
zijn verzoek toe te slaan en hem vergund zijne
zijne betrekkiog tot primo November 1870 te blijven
waarnemen tegen de daaraan verhouden bezoldiging.
Als men nu weet. dal de Gemeenteraad het huwelijks
verbod heeft genomen, om. op grond van anteceden
ten. de hulponderwijzers zooveel mogelijk het aan
gaan van een huweljjk te ontraden als zijnde dit
voor hunne verdere bevordering zeer schadelijk
dan is het al zéér vreemd en inconsequent, dal
diezelfde Gemeenteraad in plaats van dat besluit
te handhavendadelijk bij de eerste overtreding
(als wij 't zoo mogen noemen) dispensatie verleent,
waaruit men mag afleiden, dal hjj (de Gemeenteraad)
overtuigd is. dat bedoeld besluit niet is: com me
il faut't Ware inderdaad wenschelijk dat de
bevoegde autoriteit io dezen tusschen beiden kwam
en dit besluit, dat niet zeer vereerend is voor den
onderwijzersstand vernietigde. De hulponderwijzer
hier kan nu zeggen, dat hij rnet toestemming van
wederzijdsehe ouders è:i met toestemming van den
Gemeenteraad is gehuwd. Otijden o zeilen
Waren de onderwijzers Rijks- ambtenaren dan zouden
zulke curieuse dingen zeker niet plaais hebben.
In Ooststellingwerf zijn nu reeds drie gehuwde
hulponderwijzers. Zou het hier ook waar zijn Hoe
meer wetten, hoe meer overtreding.""
VERGADERING van den RAAI) der gemeente
Amersfoort van Dingsdag 5 October 1809.
Afwesigmrt kennisgeving .le fl.ll. van dg Pall, pan t'alehren
en Herschel. De nolalen der vorige verga,lering worden toor-
geleren en goedgekeord. Aan tie or.le is
lo. Hel rapport ran Burg. en W'cih. len aanzien ran bel aangevraagd
rijkssubsidie roor de hoogere burgerschool.
Uil de voorlezing van dit rapport bl.jki, dal dc Minister van Binncn-
landtchc zaken op de gedane aanvrage ban geantwoord dat bij
hieromtrent geene voordrag! aan den Koning kon doen, dan nadat er
een oitgewerkt plan door B. en W. zou lijn voorgedragen van de
inrigling'.der oplcrigten school, het gelal onderwijzers, hunne hezot-
diging, bet aantal beschikbare locilcn cm- Hij verlangde, dat men
daarover met den Inspecteur over het M. O. io overleg «nu treden.
Borg. en Weth. hadden daarop aan .lezen voorgesteld hierover mon
deling in overt»» te treden. Bg dat onderhond bleek, dat de Ir.spectrur
van oordeel is, "dat voor eene school met vijfjarigen cursas 13 localen
vereiacht worden namelijk s
5 klassen-localen 1 leerzaal voorde nalourkon-lcI terlr.k voor
de natuurkundige werktuigen. 1 leerzaal voorde scheikunde,1 labora
torium, 1 vertrek tot berging der chemische toeslellen en praeparatcn,
3 teekenzalen 1 gjmnastiok-lokaal aan de school verboodrn.
D» gezamenlijke bezoldiging der onderwijzers enz. zou volgens hem
moeten bedragen ƒ15300 terwijl voor onderhond der verschillende
inrigtingen ƒ2500 werd berekend te «amen al zoo ƒ18000.
Hij meent dat men misschien aanvsnkclijk zou kunner volstaan
met eene school voor drirjsrigen cursus en die later als zich daar
toe de behoefte openbaarde, zon kunnen veranderen in een vijfjarigen
cursus. Men had dsn aanvankelijk slechts 8 localen noodig, te weten:
3 klassen-localen I leerzaal voor natunr- en scheikunde t
vertrek voor ile hiertoe vereischlc toestellen 2 tce..:nzaleutn 1
gymnasltek-looaal.
De jaarliikschc koster, zouden alsdan ongercer op 12000 komen,
zijnde 10200 voor bezoldigingen en 1800 voor kosten van onder
houd Daarentegen zou dan hel te verwachten rijkssubsidie niet f 7000,
maar 5000 bedragen.
Iliirvvel de geraamde kosten vr(j hoog voorkomen verklaren Burg.
en Weth toch, dat zij niet zijn ingenomen met het denkbeeld van een
aaiirankolijken 3jsrigea cursus. Niet alleen zon dan reeds spoedig de
noodzakelijkheid van uitbreiding eo verandering kunnen blgkea, even
als in soo vele an-lere gemeenten, maar zelfs zou men reeds dadelijk bij
de oprigling moet- n rekenen op die evcnluJle uitbreiding.
Z j achten hel daarom doelmatiger om, als meo toch wil overgaan
tol de oprigling eener hoogere burgerschool, dit dan in eens goed te
doen, en verzoeken mitsdien alsnu inagliging om zich op hovcnslaan-
ilen voel andermaal te wenden tot den Minister en sulisidie aantevrigen
voor eene school mei 5jarigen cursus.
Na de voorlezing van dit rapport zegt de foorzitter dat hij het
thans i» beraadslaging brengt, en zal afwachten wat daartegen zal
worden aangevonrd, om er zoo noodig p te antwoorden.
De In—r ran Bol verklaart zich Ie vcrccnigen uiet de zienswijze van
Burg. en Welh. Ook heui k->mt de berekening van den Inspecteur
hoog voor. Door een deskundige is h-m verzekerd, dat bet genoemde
cijfer wel voor eenige verlaging vatbaar is, indien men sommige lessen,
die gewoonlijk dsor verschillende leeraars gegeven worden, aio
ilenzolfilen persoon opdraagt, hetgeen blgkcns de ondervinding elders
opgedaan zeer wel uitvoerbaar is, daar velen dier onderwijzers slechts
betrekkelijk weinig aren per week voor hun onderwijs beschikbaar
behoeven te stellen. Ook dc kosten van onderbond lijn nog al hoog
geraamd, daar men hiertoe zeker in den beginne, wanneer alles nieuw
is niet veel zal behoeven aantewenden, althans indien men daaronder
ni'rl begrijpt kusten van aanschaffing van verschillende werktuigen ons.
lllj geeft ook verreweg dc voorkeur aan eene school met Bjarlgcn
cnrsus daar de Sjarige bijna nergens moer voldoet. Ook is hem gezegd,
dal eronder de leerlingen die men la dezer stede kan verwachten
sommigen zijo, die terstond in dc 3c klasse kunnen wordcu tocgclaicn
enkelen misschien zelfs reeds in de 4e. Men sou dos reeds in een
volgend jaar behoefte hebben aan uitbreiding. Hel zou hem dsaroa
leed doen indien het rapport van Borg. en Welh. niet werd goed
gekeurd, en de zaak alzoo wederom op losse schroeven werd gesteld.
Heeft men echter overwegend bezwaar tegen het finantifle gedeelte
dsn zoo bd nog liever zieo, dat men dit nog eens in de Afdeeliegen
overwoog, no men aldaar toch do begrooting moest onderzoeken en
dus de fioantiün der gemeente moet bespreken. Het uitstel, dat dit
zou veroorzake.i, zou nair zijn oordeel geen groot ongerief veroorzaken.
De Voorzillsr acht zich verpligt al dadelgk legen dit laatste denk
beeld oplekomen. Een oitstel vooral daarom mieder wenschelijk
omdat de Inspecteur er reeds op gewezen heeft, dat men reeds ten
achteren is, en de gestelde termijn reels is verstreken zonder dat er
eene burger-, dag- of avondschool is opgerigt. Al is bel na waar, dat
dit voortvloeit nit het plan van oprigting der hoogere burgerschool
althans wat dc dagschool betreft, zoo neemt dit niet weg dat de task niet
in den regel is, en das betamelijke apoed moe» in acht genomen worden.
De heer L. A. van Beek is ook tegen bel uitstel, en acht eene
nadere bespreking onooodig. Joist daardoor xou men misschien de zaak
wederom op losse schroeven stellen. Het beginsel is reeds vroeger door
den Raad aangenomen; daarbij behoort meo te blaren. Wal zon bet
voor houding hebben als men er no weder op wilde terugLomen.
Alle raadsleden zgn genoeg op de boogie der zaak om nu hun o ordecl
te kannen oilsprrken over het voorstel van Borg. en Weth.
De Voorzitter merkt nog op dat bg vroeger wel geneigd was
geweest om een alternatief le stellen, en te doen beslisten touches eeno
school met drie- of snier» met vijf jarigen conns, ook met hel oog op
het te verkrijgen subsidie, maar hij is nu daartegen. Dezer dagen toch
vernam bij uit de nieuwsbladen, dat men te Bommel den besta inden
3jarigen in een 5jirigen cursus heeft willen veranderen, maa is gestuit
op de bedenkingen der Regering, die osgeneigd was voor die school
meer dan tot hiertoe bijledragcn. Wat nn de raming der kosten
aangaat, soo moet hij er bijvoegen, dit de Inspectenr zeil heeft erkend,
dat tij vrij rnim was genomen, en alles daarvoor goed kon worden
ingerigt. De kosten vin onderhond zijn niet alleen voor het gebouw
maar wel degelijk ook voor de overige beaoodigdheden berekend.
De heer Croockeuit verklaart insgelijks intestemmen met het rapport,
»n te dien saniiea het gevoelen te deeleu van de vorige sprekers. De
geraamde kosten komen ook hem hoog «oor. Hij heeft daarover mede
met anderen geraadpleegd, en deelt Icdicn aanzien het denkbeeld van
den heer van Bel, dat er door verecoiging van leervakken, optedragen
aan denselfden leeraar, kan bespaard worden. Dit geschiedt nn reeds,
naar hij meent, te Assen. Hij ontving ook de verzekering, dat er
nn reeds jongelieden te dezer stede zijn, die terstond in de 4e klasse
zouden kunnen komen. Hij zal dus stemmen voor de conclusie van
dat rapport.
De heer L. E. Lagerumj onJersteonl het denkbeeld om het rapport
naar dc Afdeelingen te verzenden. Hij geloof: dat in eene zaak van zoo
veel gewigt voor dc Gemeeote een rgp onderzoek pligt is. Hel heeft
hem leed gedaan, dat vroeger sijn voorstel niet is aangenomen om geen
definitief besluit te nemen alvorens men wist welk subsidie men zou
verkrijgen, en ook dat men destijds niet heeft besloten een hooger sub
sidie sanlevragen. Niet minder leed deed het hem, dat in het verslag
dier raadszitting geene melding is gemaakt van het fondament, waarop
zijn toenmalig voorstel steonde. Dat fundameot was de foutdie was
gebleken te beslaan in de opgave van desoslen der Zatphenscbe hoo
gere burgerschool, zoo sis die waren opgegeven door de raadsoom-
missi», terwijl later bleek, dat die te laag waren vermeld, nadat er oit
Zutpben zelf eene opgave was overgezonden.
De niet- vermelding vao die omstandigheid in het verslag heeft len
gevolge gehad, dat zgn toenmalig voorstel builen af geheel verkeerd
is beoordeeld. In dal verslag kwamen ook nog andere onnaaowkeurig-
heden voor, zoo als sommige raadsleden hem hebben toegegeven, toen
hg ben daarover heeft geraadpleegd.
Wal nu do hoofdzaak betreft, moet hij zich ook blijven verklaren
tegen eene school met driejarigen euros. Hij heeft verscheidene brie
ven vio directeurs en docenten ontvangen over dit onderwerp en
allen verzekeren, dat dit onbegonnen werk ia. De aom die opgegeven
wordt voor onderhoud is niet te boog, want daaronder is ook begrepen
het ondrrboud van instrumenten en andere materialen. De verzending
van het rapport naar de Afdeelingen wensoht hij te meer,omdat hij
voor zich meende, dat hel rapport vau Burg. en Welb. over hun
onderhoud met den Inspecteur mondeling zou worden oitgebragt
en niet bad gedachtdal daarmede een zoodanig voorstel zoo lijn
verbonden geweest, waarop terstond moest beslist worden. Eerst
een uor «tór den aanvang der vergadering had hij hel tegendeel
brinerki, en das weinig tijd gehad om het overwegen. Een
kort oitstel kon dc zaak zeer gevoegelijk lijden zou niet schaden.
Hij herinner» er ook tan, da» men cr op dit oogenblik in dc2e
Kamer san denkt om ean de Gemeenten één van de vier tgfdcn van
de personele belasting afienemen, die deze thans van het Rgk ont.
vangen, heigeen een belangrijke vermindering tan inkomsten sou
to weeg brengen.
Dc heer ran Bol moet tegenspreken dat er in de opgaven der
raadscommissie eene fout bestond ten opzichte der kosten vin do
school te Zuipheo. De Commissie heeft overgenomen wit daar
omtrent door Sleijn Parvé was mrégedeebl. Diers opgaven echter
betreffen oatnirb.k vroegere jaren, 1866 en 1867. Daarentegen be
treft dc laatste opgave uil Zuiph-m het loopende jaar 1869. Daar
nu dc koelen inlus-chcn waren toegenomen moest natuurlijk het
cijfer verschillen, doch de Commissie heeft te dien aanzien geene
fout begaan.
Wat de laatste spreker ook gezegd heeft over het '/j vin bet
personeel is met geheel jnist. Het is waar, dat de Minister van
Fiuancitu daarop in zijne laatste redevoering heeft gezinspeeld, al»
op iets dat onder sommige omstandigheden wenschelijk zou kunnen
tijn, uiaar op dit ooganhlik is er nog volstrekt geen sprake van
dat dit door heoi aan dc Kamers zon worden voorgesteld. Hel is
zelfs nog zeer twijfelachtig of hij biertce komen zal cn nog
veel meer, of hel d«n zou worden aangenomen. Men behoef: riob
daarover du» nog niet te verontrusten.
De heer Lagerwelj antwoordt, dat hij toegeeft, dat da sohnld
dier fout niet ligt bij dc Commissie, hetgeen hij ook niet beweerd
beeft. I!e» is eene fout van den beer Parvé, en het verschil is niet
onbelangrijk, want het bedraagt ƒ3000.
De heer L. A. van Beek herbaalt, dal hij nok na al het gespro
kene blijft.tegen de verzending naar de Afdeelingen, daar het
nergens anders toe kan leiden dan tot tijdverlies.
De Voorzitter vrangt nu. ofdellnad verlangt, dat eerst
gestemd *al word-n over de al of niet-verzcnding naar
de Afdeelingen
De heer van Hel antwoordt, dat hij daartoe geen voorstel
heeft gedaan, omdat hij voor zich zclven het niet noodig
acht, daar hij nog altijd volhardt hij zijn vroeger gevoelen
over dc hoofdzaak, zoo als hij straks duidelijk heelt uit
gesproken. Hij heeft alleen het donkbeeld van een nader
onderzoek aangegevenomdat hij vreesdedat anders
wolligt het voorstel nu zou «orden afgestemd.
Dc lieer I'. li. I.agcrwii/ zegt. dat hij dan dc verzending
naar de Afdeelingen bepaaldelijk voorstelt,
Bij de stemming verklaren zes stemmen zich daarvoor,
cn zes daartegen.
