Dingsdag 23
Augustus 1870.
1804.
Dit blad verschijnt de» Maandagt en Donderdag* 'a avond». De Abonnementsprijs is ƒ1.15 in de 3 maanden. üe prijs der Advertentiën van 1 tol 6 regels 60 Cent», elke
regel meerder 10Cents; legale Advertentiën per regel li Cent». Afi. nummer* 5 cents. Brieven franco. Bestellingen bij den Citg. A. U. oan Cletff, te AmersEoett
Bureau Amertfoorttcke Courant, LangestraatWijk L N®. 43. over de Oude Vischmarkt. soo mede bij alle Boekbandelaren en Post-Directenren in bet Rijk.
AMERSFOORT. 22 Augustus 1870.
De Staats-Courant bevat de door dea Kooing
goedgekeurde wet op hel uniform-briefport.
De wet treedt in werking op bet door dea Koning te
bepalen tijdstipdoch uiterlijk met I January 1871.
Bij de verkietiog voor de Tweede Kamer te
Alkmaar tjjn iugeleverd <771 stembiljettenvan
onwaarde waren 11 briefjes, de heer vao Foreest
bekwam 878. de heer Knoop 878 stemmen, zoodat
eeoe herstemming moet plaats hebben.
Uit Uiemerhaven schrijft men van den 15den
dezer het volgende Gisteren waren hier in de
uahjjbeid der stad de mariniers bezig met bet
leggen van torpedo's. Zjj hadden bel ongeluk een
dezer torpedo's eveu aan te raken met hunne boot,
waardoor die in de lucht vloog. Dit ongeval kostte
aao 12 menscheo het leven."
Te Amsterdam scbjjnt de garnalen-vergiftiging
in Groningen oog al indruk gemaakt te hebben.
Vier vischverkoopers komen in 'l Handelsblad op
voor de ongerepte reputatie van de Amsterdamsche
garnalen, waarvan zij op professoraleo toon verklaren,
dat ze nooit voor vergiftiging of besmetting vatbaar
kuunen zijn."
Blijkens het afdelingsverslag van de Tweede
Kamer, over het wets-ontwerp tot regeling van het
hooger onderwijs, heelt de groole meerderheid er
op aangedrongendat de Regering in zake hel
behoud van drie boogeschulen een moedig initiatief
oain en bjj dit ontwerp het getal boogescholeo lot
twee beperkt en Leiden en Utrecht als academie*
steden aangewezen werden. De Regering zou dan
zooveel mogelijk op bet schadeloos stellen van
G'oniogeu bedacht moeten zyo door de vestiging
aldaar van eene andere rjjksiorigting van ooderwjjs.
Eene geestelijke zuster, die op liet slagveld
hulp verleende aao een ge wooden soldaatwerdeu
de belde beenen afgeschoten.
Op den spoorweg van Cray naar Nancy zijn
nabij Chatel twee treinen legen eikander iogeiedeo,
waarbij twee stokers en een machinist zijn omge
komen en zeven personen zwaar gekwetst. Twee
der lykeu heeft men eerst den volgenden morgen
ml de brokstukken der tend s en waggons kunnen
halen, liet hoofd van het eeoe Ijjk was letterlijk
afgesueden bet andere was geheel verkoold. Eeoe
som van 50 000 fr.bestemd voor den thesaurier-
generaal van bet departement des Vosges, ten
dienste van het legerwerd op den weg en in
de slooten uitgestrooid en is slechts gedeeltelijk
teruggevonden.
Den 12den dezer verscheen des namiddags een
hooderdtal Pruissische uhlanen te Ponl-a Mousson
op het oogeubbk dat een spoortrein uit Parijs
passeerde. Zij scholen op den machinist, maar
misten. Ue soldaten van bet 26e Fransche linie
regement, die zich in dezen trein bevonden gaven
uit de portieren op de uhlanen vuur. Eeo'ge
minuten later kwam een tweede trein aac, die
Afrikaansche jagers transporteerde. Üp dat oogen-
blik verscbeen een sterker koloone uhlanen. In een
oogenblik waren de jagers uit de waggons gestapt
en vielen zij op de uhlanen aandie haastig de
vlucht namen. Verscheidene Pruissen werden gedood
en HO gevangen gemaakt.
Eenige oogenblikken vóór dit kleine gevecht
waren de vijandelijke ruiters in de stad gekomen
en hadden een maaltijd besteld voor 114 man, en
de inwoners hadden zich gehaast toebereidselen
daarvoor te maken.
Velen hebben zicb reeds bezig gehouden met
•de vraag welke tactiek door Pruiss-n in dezen oorlog
gevogd wordt. De Schwabitche Merkur zegtdat het
die van den ouden Blucher is: de «er-op-in"-
methode. Zjj is geheel berekend met hel oog op
een oorlog legen de Franschenwant het maakt
dadelijk een diepen indruk op dezeo wanneer hun
de gelegenheid om te begioaeo ontnemen wordt.
In den aanvang haudelt men naar de wjjze der
jagers, toodal men rustig zijne stelling inoeeml
daarna echter slag op slag den vjjand aangrijpt
waar men hem vindt en hem tot den laatsteu
ademtogt van het paard" vervolgt. Deze metbode
heeft ook hare gevaren. Het kan gebeuren dal de
wijand in sterke posities en veel sierker in aantal
■és. Behalve deze kunuen zich oog vele onzekere
ipunteu voordoen, die eerst beslist worden als de
•aanval reeds gemaakt is.
Oudi-r de Pauselijke Zouaven zijn oneenig-
fcederi uifttebrokendaar de Franschen uiets te
atiakea willen hebben met de Pi tussen, men is
weeds aan hel vechten geweest en de Frausche
Zouaven veiklaren, niet langer gekommandeerd te
wvdlen worden door gen. Rauzlcrdie te Baden
geboren ia.
Politieke Revnc.
Reiser van Duilscliland moet Koning Wilhelm
van Pruissen wordengalmt reeds een groot deel
der Dnitsche pers en bevolking.
De Elzas en Lotharingen moeten van Frankrijk
losgemaakt en aan een èênig Duitscblaod gean
nexeerd wordenluidt bet verder.
Die verblinden Dal éénig Duitschland zal dan
nog meer onder Pruissische voogdij komen het
Statenevenwigt in Europa nog meer verbroken
wordendan het thaas reeds isen de kleine
Stalen vooral zulleo in voortdurende angstval
ligheid omtrent bun volksbestaan blijven verkeeren.
Is de Duilsch-Fransche oorlog eeue ramp, in
zijne politieke gevolgen zal hg welligt eene nog
grootete rainp blijken.
De Fraoscbe pers is innig gebeten op Oostenrijk
en Italië.
Stneekende hebt gij zoo roept zij Oostenrijk
bitter toe de handen naar ons uitgestoken, toen
het na den slag van Sadowa geschapen stond
alsof Pruissen uw naam op de kaart vao Europa
zou uitwisschen, en wij hebben u gered.
Wat is uw dank voor die edelmoedige hulp
s Eerst beloftenveel beloften groote beloften
en tbans; stipte neutraliteit!
En Italië
Het vergeet, hoe het Fransche bloed voor Italië
stroomde te Palestro, bij Magenta by Malegnano,
bij Solferinoen nadat het groote woorden van
dankbaarheid had gespreken, roept bet Europa
toe stipte neutraliteit
«Wy zullen met u. Oostenrijk en Italië, ter
gelegener tijd afrekenen als gij gedwongen zult
zyo naar overwinnaars te luisteren f'
De Fransche pers schijnt al zeer oaïf te zijn,
om (e pretenderen da I men steeds in tegenspoed op
vrienden rek eneo kan! Die geven soms nog een trap
En bovendien, de Fransche pers geeft tersel/der
tijd hetsel/de voorbeeld. Z(j bewierookte Napo
leon UI in ztjneo voorspoed, en nu h(j in tegenspoed
issvij'jt zjj van hem en zcu welligt nu reeds
verder gaan indien zij niet vreesde daardoor bet
belang des Vaderlands te sterk te kwetsen.
Volken de politiek eisebt dal kunnen
geeo trouwe en opregte bondgenooten hebben.
Twee Prinsen van Orleans, de Prins oan Joinville
en de Hertog van Churtresbebbeu zich te Mecbelen
metterwoon gevestigd.
Keizer Napoleon wilde deze prinsen niet toestaan
om in het vuur blijk van hunne vaderlandsliefde te
geven en nu willen zij digt bij het vuur hunne
dynastie-liefde den teugel laten vieren.
Napoleo.i's egoisme bederft meer dan zijne po
litieke en krijgslouten reeds bedorven hebben.
Immers indien bij de degens der priuseo van
Orleans, hein zelfs als Keizer aangeboden, had
aangenomen en ook de legitimisten eu republikeinen
had opgeroepen, in mannelijke taal. om zich een-
dragtig ouder hel vaandel van Frankrijk te scharen
dan bad by aan zijne legers eene schaar vau helden
kunnen hechteo die wel voor het Vaderlandmaar
met voor Napoleon's egoïsme huu bloed willen
storten.
In afwachting van de verdere gebeutenisseo
beschouwen de Dutischers zicb reeds thuts iu de
door ben bezette gedeelten van Frankrijk. Zoo
meldt thans d- telegraaf, dal koning Wilhelm
generaal van Bonin tbaus gouverneur generaal
over het 3de en 4de legercorps, heeft beuoemd
tot gouverneur-geueraal van Lothariugen, en den
tegen wooi digen kominandaot vao Berlijn, luitenant-
generaal Bismarck-Boltlertot gouverneur-geueraal
vao deu Elzas.
De Parijsche Patrie verzekert, dat Straatsburg
niet anders dan door uithongering zou kunnen
worden vermeesterd maar dal die stad met een
zoo grooteo voorraad leefiogt voorzien is dat zjj
een beleg van verscheiden maanden zou kunnen
doorstaanzelfs ingeval zij geeuerlet bijstand tu
den loop vau dea veldiogt outving.
Zondag hebben de lluitsche troepeu bjj Straatsbui g
eemge zware ontploffingen gehoord en digtë rook
wolken iu de lucht zien opstijgen. Er wuidt ver
ondersteld dat de kommandaut hel arsenaal eu
de kauougielerj] in de lucht beeft doeu spriugen
vuet oumuerk om de stad te ontruimen eu de
bezettitig in de citadel te concentreren. Volgens
bertgt uit de zuidelijke armee moet de vesting
voor lO.Oi'U man voor den tjjd van drie maaudcu
geuoegzaam «au brood en gezouten vleescb ziju
voorzieu doch van eene andere zyde wordt gemeld
dat de burger j) gebrek aan levensmiddelen heeft,
zoodal onder audereo het rundijeesch er 2 a 3
francs per pond kost. Men acht het waarscbjjnlQk
dal de kommaodaot om die reden zal besluiten
de stad over te geven maar de citadel te ver
dedigen. Daar de Duilscbers thana zwaar belege
ringsgeschut uil Bastadt hebben ontvangen, verwacht
mendat bet tot eeo bombardement zal komen.
Talryke scharen Eltassers komrn met vrouw en
kind met pak eo zak over de Zwitsersche grenzen
zij voeren roet zich al hunne tilbare havebun
veehun graanhun voorraad wyotn eo andere
handelsartikelen. Üe meeste vestigen zicb voorloopig
te BazelPruotrutAalsberg Biestal, in de dorpen
van Bazellona en elders veel verder landwaarts
in. Üe verbolgeobeid onder de vr(jwillige ballingen
is zeer grootzij willen van hunne regering niets
weten eo verlaogeo mets vuriger dan dat er spoedig
een omkeer van zaken zal plaats hebben. In den
Elzas antwoordt ineo op hei bevel van een opstand
tegen den vjjand in massa met eeoe vlugt in massa.
De depêche van den koning aan de koningin,
'savonds van den 15den uil Heroy afgezonden,
luidt aldus
s Te 3 uur ben ik van bet Jagveld bjj Mets
teruggekeerd. De voorhoede van bet 7de corps tastte
gisteren avond legen 5 uur den aflrekkeoden vyand
aao. Deze hield stand eo kreeg allengs versterkiogau
uit de vesting. Ue 13de divisie en gedeelten der
14de ondersteunden de voorhoede, gel(jk mede
gedeelten van bet 1ste armeecorps. Eeo zeer bloedig
gevecht onistood Irigs de geheele linie. De vyand
werd op alle punten geslagen en lot voor bel glacis
der buitenwerken vervolgd. Üe oabjjheid der vesting
vergunde hem vele van zijne gekwetsten in vei*
ligbeid te brengen. Nadat onze gekwetsten geborgen
waren, betrokken de troepen met bet aanbreken
vao den dag hunoe vorige bivouacs. De troepen
hebbeo naar mij gerapporteerd wordtalle met
bewonderenswaardige energie en met lust gesircdea.
Ik heb velen gezieu eo beo hartelijk gedaokt. De
vreugde was treffend. Ik heb de generaals Steinmels,
ZastrowManteuffel eo von C'orben gesproken."
Eenige nadere bijzonderheden bljjkeu nog nitde
ofBciële militaire bergten uit hel hoofdkwartier
te llerny.
Op den 14deo. tegen 4 uur des namiddags,
zeggen deze berigteomeenden onze voor Mets
geplaatste voorposten te bespeuren dat de vjjao-
deljjke corpsen die vóór de vesting waren gelegerd,
den aftogt hadden aangenomen. Oogeoblikkeljjk
tastte de brigade-Go/lx de achterhoede van bet
corps-Decoen (vroeger Basaine) aan eo wikkelde bet
io eeu zoo bevigen stryd dat hel vyandelyke corps,
zoomede afdeelmgen van het corps Frostarddat
tot zjjue ondersteuning aansnelde front moesten
maken. Generaal Cliimer bragt zyo tweede brigade-
Osten.Sacken onmiddellijk in bet vuur. Te zelf-
dertyd tastten de divisiën-Kameke eo Wrangel op
de krachtigste wjjze den linkervleugel aao en wierpen
den vjjaud ten slotte op alle puoteo tot achter de
vestingwerken terug, ioiusschto bad het corps
Admirault getracht de reglerflank van bel 1ste
armeecorps om te trekkeodoch bet werd door
den generaal von Manteuffel, wiens reserve met
slaande trom vooropgiugaangegrepen eo met
bestormiog van een reeks versperringen werd de
vjjand ook op deteo vleugel eveo krachtig io de
vesting teruggeworpen. Onze troepen drongen lo»
BeMecroix eo Boroy. onder het bereik der oieuw
aangelegde forten door.
De verliezen ook aao Pruissische sjjde zijn soo
groot dal men daar de sterfteljjsten nog oiet beeft
kunnen opmaken. Slechts langzaam kaa die arbeid
voortgezet worden.
Het is de Pruissen geluktde gemeenschap van
Basaine't leger met Chalons en dus ook met bet
corps van Mac Mahon te verbreken. De positie van
de Fraoscheu wordt steeds slechter en er bestaat
groot gevaar dal de Pruissische overmagt ben
geheel insluit, iu elkander drukt en verslaat.
Dan zullen de Pruissische troepen naar Parys
kunnen trekken want het kamp te Chalons slechts
verdedigd door de slecht geoefende mobile gaide
en door de overblijfselen van Mac-Malion't leger
zal hen niet lang kunnen tegenhouden, evenm'n
als de vestingwerken van Parysdia tonder de
oodersteumog van eeo goed leger weinig beleekenen.
Üe afgeloopen week tal io de geschiedenis van
den tegen woord igen lijd plaats iooemeo. Tot drie
maal toe liehbeu Fransche eo Duitsche legerscharen
hunne krachten met elkander gemeteo. Tweemaal
bleef de strjjd onbeslist, maar eiodeljjk is bet aan
de Duilscbers gelukt het doel, dat zjj beoogden,
te bereiken. Zij hebben den Franschen den terug-
togt naar Chólons ufgesuedenwaar zjj, met de