Dingsdag 6
September 1870.
Jtë 1808.
AiiniTn
Dit blad verschijnt des Haandagt en Donderdag, «avonds. De Abonnementsprijs is ƒ1.15 in de 3 maanden. De prijs der Advertentiën ran I tel 6 regel* 60 Cent*, elke
regel meerder lOCent»; legale Advertentiën per regel II Cents. Af». nummer, 5 cent*. Uneven franoo. Be»tollirigen bij den üilg. A. II. aan CU, ff, te Araertfoett
Hureau Arnrnfoortteke CourantL*ng*straat, Wijk 1. M«>. 43, over de Oude Vinchmarkt»oo mede bij alle Boekhandelaren en Poet-Directeuren in het Rijk.
DE ZWARE STRAFZAKEN THANS
EN VOORTAAN.
Het ontwerp tot afschaffing der doodstraf is door
de Tweede Kamer der Staten-Generaal aangenomen.
Zoowel de voorsteller als de voor- en tegenstanders
hebben zich bijna uitsluitend geplaatst op een zuiver
theoretisch standpunt. De doodstraf is tot beveiliging
der maatschappij niet meer nood igzij is kit vooral
niet meer in ons gezegend Nederland." Over die stelling
willen we niet twisten; we geven haar toe om de quacstie
uit een practisch oogpunt te beschouwen. De doodstraf,
zal vervallen en vervangen worden door tuchthuisstraf,
voor de zwaarste misdaden zelfs levenslang. Is dio straf
goed Is zij zóó uitvoerbaar dat zij beveiligend voor
de maatschappij en verbeterend op den misdadiger
werkt? We willen ook dót 'aannemen, al is onze
twijfel groot, zóó groot dat zij aan de overtuiging van
hel tegendeel grenst. Maar dan het wcts-onlwcrp
waarin die betere toestand is neergelegd Is dat ontwerp
aanbevelenswaard Daarop is ons antwoord onvoorwaar
delijk neen!
Sedert de bezuinigingswet van 1849 worden de
zware misdaden beregt door vier p:rsonen, waarvan
drie van de schuld overtuigd moeten zijn om eene
condcmnatie te kunnen uitspreken, terwijl van den regel
in dubio pro reo" het gevolg is dathebben twee
hunner die overtuiging niet, eene vrijspraak moet volgen.
Wordt aan hunne beregting onderworpen eene misdaad
waartegen de wet de doodstraf bedreigt, zij hebben
hij schuldig-bevinding gecne keuze. Zijn drie hunner
vóór condcmnatie, de doodstraf moet worden uitge
sproken. Daarna treedt de zaak de phase der gratie in.
Dc llooge Ilaad der Nederlanden laat zich al de stukken
van het proces nevens het vcroordeelcnd Arrest over
leggen cn vraagt een rapport van zijnen Procureur-
Generaal Ver van het looneel des misdrijfs en geheel
vrij van de indrukkenwaaronder de eerste regter
zijn vonnis velde, brengt dat college zijn onbevooroor
deeld advies uit aan den Koning, die wederom op
voordragt van Zijne regering, al of niet gratie verleent
naarmate, in verband met de bijzondere omstandigheden
van den veroordeelde, veiligheid, orde en rustin de
maatschappijhet belang onzer Staats-instellingcn of
de zekerheid van ons volksbestaan het toelaten of
verbieden.
Zoo is het thffns. Maar hoe gaat het worden
De. sterkte van het regtsprekend personeel en de
waarborgen voor den beschuldigde tegen ongeregtvaar-
digdc vrroordeeling blijven dezelfde. Maar de keuze
voor den regter wordt tweeërlei: levenslange tucht
huisstraf of afdaling daar beneden tot op een minimum
van vijf jarendoor het beslaan van verzachtend
omstandigheden aan te nemen.
Verre zij het van ons te beweren dat voortaan dc
regter in die keuze geheel vrij zal zijn cn dut hij zich
daarbij niet steeds zal laten leiden door zijn gemoedelijke
overtuiging diein verhand met het geleverd wettig
bewijs, de grond van zijne uitspraken is en blijven zal.
Maar we beweren dat dc regter, omdat hij mensch is,
feilbaar is en zwak en op zijne overtuiging invloeden
kan doon inwerken die hem voor regtvaardig en gepast
zullen doen houden wat enkel van medelijden cn voor
bijzien van andere hoogere belangen het gevolg was.
Hoe zal dan dat stelsel werken. Drie voorbccldon.
Een gruwclgke moordwaarvan geldzucht en een
overspelige liefde voor eene andere de drijfveren zijn
wordt dooreen man op zijne vrouw gepleegd. Hart
roerend wordt dc kracht der harlstogt cn dc zucht van
den vader om zijne kinderen een onbezorgd leven te
verschaffen den zwakken regter door den wclsprokcnden
-verdediger geschetst. Onder dien indruk komt men in
de Raadkamer bgeen. Twee der vier regters stemmen vóór
het aannemen van vcrzachlendo omstandigheden cn het
opleggen van vijfjaren tuchthuisstraf. Het Arrest wordt
uitgesproken enmet voorbijzien van de waarde van
'smenschen leven wordt, door de zwakheid en het
medelijden van twee menschen, een afgrjjssoljjke moord
als een betrekkelijk onbeduidend misdrijf gestraft.
Een aanslag op het leven vau onzen geëerbiodigden
Koning wordt door een onverlaat gepleegd. Wegslepend
schetst do verdediger van den beschuldigde dc kracht
dor rcpublikeinschc beginselen door dezen aange
kleefd en de sterkte zijner overtuiging dat hij een goed
werk verrigtte door het uioiiarchuul principe in den Vorst
zelvcn te treffen. Dit alles echter we willen het aan
nemen maakt op don Ncderlandschen regter geen
indruk. Doch die politieke dwoeper is echtgenoot en
vader. Uit dat oogpunt wordt den regter het zieleljjden
zijner vrouw, de duistere tookomst van zijn kroost in
treffende kleuren gemaald. Onder dien indruk brengen
twee der vier regters een votum uit, waarbij den
konings-moordenaar de weldaad der verzachtende om
standigheden wordt toegestaan enhet medelijden
van twee zwakke menschen verklaart dat schrikkelijk
misdrijf met v|jf jaren tuchthuis voldoende gestraft!
Een komplot om ons vaderland een' vreemden over-
hecrscher in handen te spelen, om onze onafhankelijkheid
te vernietigen, wordt verijdeld. Schitterend is hot pleidooi
ten betoogc hoe hooge vlugt onze nijvcrhiidonze be
schaving zouden nemen indien we vrij werden van de
knellende banden onzer veel te enge grenzen indien we
ons mogten voegen b|j een magligcn staatdie ons groot
en sterk maken zou van klein en krachteloos als wc thans
zijn. Alleen dc grootheid van het vaderland, de voorspoed
hunner medeburgers was der beschuldigden doelOok
dal maakt weinig indruk. Maar in hunnen leveftswandel
waren dc beschuldigden tot nog toe onberispelijkzij
zijn dc kostwinners hunner treurende gezinnen, de steun
hunner hoog bejaarde ouders. Deernis met de daders en
met dier ongelukkige betrekkingen, wier lot zij levens
in hunne hand hebben, brengt van dc vier regters de helft
tot de beslissing dat er verzachtende omstandigheden
bestaan cnongeacht de waarborgen voor ons
onafhankelijk volksbestaan vcreischt, wordt het ver
kondigd: dit landverraad achten wij met drie jaren
gevangenisstraf voldoende geboet!
Men zal mij tegenwerpen: «zooiets hebt gij in Neder
land niet te vreezen." Ik antwoord: de mogelijkheid
bestaat, en voor die mogelijkheid wcnsch ik, in het
belang van onze onafhankelijkheid, van onze staats
instellingen, van mijne medeburgers de deur bepaald
gesloten te houden. Bij die zeer zware misdaden
waarbij het staatsbelang zoozeer betrokken is, moet
men den regter de gelegenheid afsnijden om te veel
aan mcdelgden toe te geven. Den koaingvoorgelicht
door een onbevooroordeeld collegie en door zijne on
partijdige raadslieden, moet de beslissing verblijven
of in die ernstige gevallen het welzijn der maat
schappij dat toegeven aan medelijden al of niet toelaat.
Ja zelfs wordt door velen wenschelijk geacht dal in
dusdanige omstandigheden het initiatief der vergevens
gezindheid van de hoogste magt in den Staat blgve
uitgaan, aan yvic het bij de Grondwet, in de toe
kenning van hel regt van gratieonbeperkt is opge
dragen en niet van den regterdie zoo ligt geneigd
is, bij dc bepaling van de mate der straf, te veel de
ingeving van zijn hart te volgen.
Wil men evenwel volstrekt in geen enkel geval den
regter aan een fixum binden, men wachto met hem
dio onbeperkte magt te geven totdat (hoe luttel heil
wij overigens ook van dio ten onzent impopulaire
instelling verwachten) de jury zal zijn ingevoerd, wan
neer althans dc meerderheid van een twaalftal mannen
hel al of niet toestaan van Ie bónélice des circonslances
alténuantes" zal wikken en wegen. Men geve die magt
in ieder geval niet vóórdat de wet vau 29 Mei 1849
Slbl. No. 21 is ingetrokken cn dientengevolge, bg de
beregting der zware strafzaken, miustens weder drie
tegen twee stemmen loodig zijn om dergelgke decision
te nemen.
II.
Een tweede grief tegen het wetsontwerp levert de
bepaling dat tegen het misdrgf van art. 304 C. P.,
zooals het is gewijzigd door ail 13 N°. 3 der Wet
van 29 Junij 1854 Slbld. N°. 102 (manslag voor
afgegaan vergezeld of gevolgd van eene andere misdaad
of een wanbedrijf, ingeval de manslag gestrekt heeft
om het plegen van die misdaad of dat wanbedrijf
voor te bereiden, gemakkelijk te maken of de ont
dekking daarvan voor te komen) slechts tuchthuisstraf
van 5—25 jaren is bedreigd, die zelfs, door aan
neming van hel bestaan van verzachtende omstandig
heden, tot driejaren correctionele gevangenisstraf kan
afdalen. Nooit is het leven van een mensch in grooter
gevaar dan wanneer de nachtelijke dief of huisbreker
in zijn misdadig voornemen gestoord den bewoner
tegenover zich ziot optreden en het allergrootst belang
heeft om hem ter voorkoming zgner urrestatie of ter
bcmoegelgking van de bewijslevering, uit den weg te
ruimen. Levendig staat het velen nog voorden geest
hoe eenigc jaren geleden voor het Geldorsche Hof dc
vroeselgko zaak van den oud-pastoor te Leur de alge-
meene verontwaardiging wekte. Drie booswichten
waren in zijne woning gebroken, hadden hem bestolen
cn verwijderden zich met den buit, toen zij bemerkten
dat die grijsaard hen uit zijp raam achterna zag. Zij
koeren terug, slepen hem uit zijn huis cn slaan hem
in zijn tuin onmeédoogend inct knuppels dood. Eu
waarom? Z(j hebben het zelf met het grootste cynisme
erkendom hem als getuige uit den weg te ruimen I
En hunne berekening? Eenvoudig deze: «Wehebben
reeds een misdaad gepleegd met 520 jaren lucbt-
huis bedreigd. Laten we dien getuige leven dan is
onze kans om ontdekt te worden zooveel grooter. Zij
wordt geringer als we hem doodslaan. Worden we
•daarna niettemin ontdekt en onze schuld bewezen,
«welnu we zullen ter dood worden veroordeeldmaar
dat wordt toch niet uitgevoerd eu toch veranderd
in 20 jaar tuchthuis. Dus doen we in elk geval
beter met hem maar te vermoorden." Zij hebben goed
gerekend. Dc tegen hen uitgesproken doodstraf is in
20 jaren tuchthuis veranderd I
Dalzelfde geval zal zich voortaan wêer kunnen
voordoen. Stel eenigc booswichten plegen de misdaad
van art 381 C. P. (den diefstal met de vjjf verzwa
rende omstandigheden) waarbij nog slechts geweldpleging
legen de personen of bedreiging om van hunne wapenen
gebruik te maken Is geïncrimineerd. De doodstraf
daartegen bedreigd zal volgens het wetsontwerp worden
veranderd in tuchthuisstraf van 525 jaren Komt
bij die misdaad doodslag van den bestoleneen wordt
dus het feit dat van art. 304 C. P gewijzigd als
boven ;s gezegddan zal de straf dezelfde wezen.
Met andere woerdenof men iemand, na hem bestolen
to hebbenslechts met den dood bedreigt of inderdaad
het leven beneemt, het verandert de zaak geenszins:
het leven van een mensch werdt in zulke omstan
digheden door de strafwet niet beschermd.
Dien toestand acht ik onverantwoordelijk. De boos
wicht moet weten dat zijn straf altijd zwaarder is
wanneer hij in zulke omstandigheden een mensch
het leven beneemt. Op die misdaad moet das de hoogste
straf, levenslange tuchthuisstraf, bedreigd wezen en
voor den schuldige geen uilzigt bestaan om daarvan
anders dan door de werking van het koninklijk regt
van gratie, vermindering te erlangen,
III.
Eindelijk mjjn derde grief. Tegen de misdaden in
de gevangenis gepleegd door tot levenslange tucht
huisstraf veroordeeldenstaat dc maatschappij ont
wapend. En toch die lieden, wien alle kans tot
terugkeer in dc zamenleving is afgesnedenzullen er
voortdurend op uit zjjn om het tuchthuis te ontvlugten
terwijl hun, die toch geen zwaardere straf kunnen
beloopen dan zjj reeds ondergaanalle middelen
om dal doel te bereiken even goed zullen schijnen.
Moorddoodslag en vcrwondiug van bewaarders en
medegevangenen, thans reeds enkele malen voorge
komen dreigen dus niet zeldzamer te worden.
Moeten die allen maar onbeschermd aan die aanvallen
blootstaan
Aan de commission van administratie zegt men
zal de magt worden gegeven om zoowel preventief
als repressief tegen dergelgke aanvallen te waken. Dio
commission evenwel zjjn geen regtersen administra
tieve maatregelen hunnerzijds zullen zoo ligt leiden
tot geruchten ovor willekeur en tot verluien over
pijnigingen en wat met at op gevaarlijke lucklelingen
toegepast. Openbaarheid wordt ook duariu dringend
vereischt. Om die te beroiken bestaat er slechts één
middel. Men bcpale dal de luchleling in bedoeld geval
verkcerendeop de gewone wjjze voor den regter
gebragt eischuldig bevondendoor dezen veroor
deeld worde tot de straffen bg de wet te be
palen. Daartoe geschikte straffen te vinden is voorzeker
hoogst moeijelgk. Maar onoverkomelijk is dat bezwaar
dunkt mij, niet voor hem die uitgaat van het
denkbeeld der onschadelijkiuaking van de zwaarste
misdadigers en zich niet door ziekelijk pliilantropische
opvattingen laat wéerhuuden van het bg de wet ver
ordenen van zoodanige maatregelenwaardoor don
niet genoegzaam ouschadolgk gemankteu booswicht de
mogelgkheid om nadeel toe te brengen voor good
worde benomen. Dun zal men er met meer voor
tcrugdoinzen om die enkele onverbeterlijk gevuurlgke
booswichten b. v. een kelen aan arm eu been te doen
bevestigendie hun do gelegenheid oin te werken
niet, maar dc mogelgkheid om te moorden of te wonden
wel beneemtdun zul men voor die enkelen misschien