V r ij d a g 16 December 1870.
Jtë 1837.
AMERSFOORTSCHE GOIIRiT.
Da lil.id .erschijnt des YnrinrVys en Uontletdtitji "s avonds.Abonnemenlsori). 1.15 per 3 iDiamJen.Pfij» der Adverlent'en »an 1 tot 6 regel» 60 Cent», elke regel meerder
I'M.ml»; legale Ail*ertrolièn per rejel 15 Cents. Aft. nummers 5 crnls t d-ibbek grootte 10 cent». Prie»en fmnto. Bestellingen bij den Cilg. A. H. ooi» Clttjfte
Aine"«lbort Ru\eau Amerifoortscbe Courant. Lange»: raat. Wijk K N®. 43. o»er de Oude V! chmarkl. en bij al'e Boekbandelaren en Post-Direeleurea in het Rijk.
K E i\ N I S G E I N G.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT
Gelet op hel Koninklijk besluit wao deo Isteo
December 1805 (Staatsblad No. 131), waarbij onder
anderen ts b-paald dat jaarlijks, in Januari door
het gemeeoiebesiuur eene lijst wordt opgemaakt
«an beo die io de gemeeute een tak tan nyterheid
uitoefenen. waartan de voortbrengselen met crti»
Dealen tan Ned. oorsprong of bewerking, legen
een lager reebt in Ned. Indië kunnen worden inge
voerd. voor zoo ter de belanghebbenden tan het
voornemen om goederenbestemd ter terzending
naar Ned. Indië te tervaardigen of te bewerken
ter bekwamer tijd en plaatse hebben te kennen
gegeten.
Roepen de belanghebbenden op om zich vóór
hel emde dezer maand 's morgens lusschen 10
en 1 uur. (er Secretaiie samentelden teneinde op
<le -oorme'de lijst -e wo'ilen geplaatst.
En brengen te* hunner kennis, dat bijaldien de
aanvraag tan in den loop des volgenden jaars
vereischie ceiufieaten gedaan wordt door iemand
die niet op de lyst is vernield. of tour eenig
voortbrengsel hetwelk de aanvrager niet blijkens
de lijsi gewoonlijk vervaardigt of bewerkt alsdan
de verklaring da> de goederen binnen het Rijk
zijn terv aaidigd," of wel^.dal ze door «Ie ooder-
üaoe heweikmg m nstens tiert ten honderd in
«waarde toegenomen zijo voor deu kantonrechter
moe, worden beëedigd.
Amer stoort. den 12. December 1870
Rutgemeester en Weihouders voornoemd.
De Burgemeester
De SecreiarisA. G. NVIJERS.
W. L. SCHEI.TOS.
De Goldersche Vallei.
Mei hciangstelling lazen wij in De Ned. Stoomposl van 4
December jl. een leadiugartikel over de Gcldersche Vallei.
Wij onthouden ons van eene beoordeeling van dit en in
andere bladen voorkomende vertoogen over deze aange
legenheid, als nog ontijdig.
Evenwel vermuencn wij onzen lezers geen ondienst te
doen voor het tegenwoordige het slot van genoemd
stuk overtcnemen, vermits het opmerkelijk is dat daarin
de verwerping der Regeringsvoorstellen door de Staten
van Gelderland, in hel bijzonder wegens het groole belang
voor dal gewestwordt betreurd.
{let slot van dat artikel luidt aldus;
Wageningen zou door eene goede buiten-en binnen
haven die met eene sluis vereenigd zouden zijnen
door hare ligging, zoowel aan den bovenmond van het
kanaal als aan den Neder-Rijn, eene gemeente zijn
gewordendie voor den handel vele voordeelen
aanbood. Door de scheepvaart op het kanaal tusschen
de Zuiderzee en Amsterdam ter eenre en de Betuwe
en oostelijk Gelderland ter andere zijde, zou het
verlier in deze gemeente in grootere mate zijn toege
nomen.
Geldcrsch Veenendaal zou er evenzeer als Ulrechtsch
Veenendaal wél bij zijn gevaren. Ontginningen langs
de westelijke helling der Veluwe zouden meer belo
vend zijn geworden door de verbeterde lossing.
Omdat de afvoerende beken beter op het kanaal
zouden kunnen afwaterenzou men van de gelden lot
hare noodzakelijke verbetering aangewend beier re
sultaat mogen ver wachten.
De Geldersehe Maatschappij van Landbouw vroeg
dan ook in 1865 aan den Koning om de uitvoering
der kanalisatie.
Eindelijk de Betuwe, en een adres van 20
April 1866 van inwoners der Betuwe is daar, om
het te bewijzenhoe men helaer biet in maar builen
•de Staten Vergadering alle deze voordeelen inzag
zou door een verkorten handelsweg met Amsterdam
en het noorden van ons land groote voordeelen voor
handel in de producten van land en fabriek verkrijgen,
©e steenbakkerijen zagen een korteren weg voor dc
.turfschepen en den afzet van steencn geopend
Voor dal alles werd van dc provincie gevraagd
160.000 over onderscheidene jaren verdeeld, of
jnisschicn wel in éénsals het werk reeds gereed
was Dat was dc geheele provinciale bijdrage in een
werkdal ongeveer een inilhoen moest kostenen
dal «Ier provincie de groote, voordeelen boven even
aangestipt zou opleveren. Maar de Vergadering der
Provinciale Staten was en bleef blind voor al de
voordeelenvoor het buitenkansjedat haar in dit
voerstel van den Minister werd aangeboden. Waren
de werken op Gelderland's grondgebied te maken
welligt onbeduidenden vorderden ze niet eens wat
de provincie zou bijdragen?
De schutsluis te Wageningen alleen was begroot
op ruim 155.000, zonder de daarvoor noodige
onteigening er bij te rekenen.
Men zietde van Gelderland gevraagde som alleen
werd daardoor bijna reeds verslonden.
De verder op Gelderland's territoir uit te voeren
werkenzijnde de buitenhaven te Wageningen het
kanaal van de schutsluis te Wageningen tot Kruiponder
op de grens van Utrechtde werken in Gelderscb Vee
nendaal vorderden alleen te zamen ruim 2 ton, dus nog
meer dan Gelderland bijdroeg. Alle deze werken zouden
moeten gemaakt worden uitsluitend uit de Rijks bij
dragen. Dus ook de gestelde vraag alleen door provin
cialisme uil te denken, moet ontkennend worden be
antwoord.
Maar helaas de Staten-Vergadering alleen zag niet
wat zoo velen daar buitendie het goed meenen met
de Provincie Gelderlandwel zagenen waarover zij
zich voor hunne provincie verheugden!
Ook dit plan zou even als elk groot openbaar werk
enkele particuliere belangen krenken. Langs een goeden
waterweg zouden welligt met het daarop te wachten ver
keer, betere denkbeelden omtrent landbouw en staat
huishoudkunde dringenin deze met feodale begrippen
nog doortrokken landstreek. Redenen te meer, om maar
liever de beurs toe te houden,als of de geest der
tijden ten lange leste toch niet tot den eenzaamsten
achterhoek van Gelderland zal doordringenMaar dan
ook zullen er wel andere mannen ter Staten-Vergade
ring worden afgevaardigd!
Hoe het zijde bewoners der provincie Gelderland
hebben aan hunne fraaije zamenstelling van de Pro
vinciale Staten-Vergadering te danken, dat een aanbod
is afgewezenzoo zeldzaam voordeelig als geen tweede
keer aan die provincie zal gedaan worden.
De kanalisatie der Geldersehe Vallei zal nu wel voor
goed door de heeren in den doofpot zijn gestopt.
Wanneer eens een verlichter nageslacht opgestaan
zal zijn dan zal het zich en teregt verbazen dat van
1817 tot 1870 door vele manneu, waarvan velen ge
heel belangloos, vruchtelooze pogingen zijn aangewend
om een werk tot stand te brengenzoo nuttig en zoo
goed als deze kanalisatie!"
De bekwame schrijver van het artikel in De Stoomposl
houde ons dc opmerking ten goede, dat het bij hem den
schijn heeft alsof vóór 1817 weinig of niets aan de zaak
is gedaan. Dit is echter onjuist. In ons opstel over
de Geldersehe Valleivoorkomende in de Amersf. Cl.
van 28 Oct jl. No 1823 is reeds gezegd dat vele
plannen in de opvolgende eeuwen zijn ontworpen, die
echterom niet te uitvoerig te wordenmet stilzwijgen
werden voorbijgegaan. Ten bewijze hiervan herinneren
wij o, m. dal het eerste project in 1165 is opgemaakt
en dat de bisschop David van Bourgondië in de
vijftiende eeuw en Keizer Karei de Vijfde ook plannen
hadden doen opmaken.
Genoeg om te doen zien dat het onderwerp niet
nieuw is.
EEN SLAGVELD.
Uit het Saksische leger wordt omtrent het laatste
gevecht onder den muren van Parijs het volgende
geschreven;
Hemelwelk een schouwspelde soldalen onder
het geschut dor forten vooruit 1c zien rukken en hun
bij eiken stap daar te zieii vallen!
De Frauschen en Saksers onder het gebulder van het
geschut te zien vechten, elkander doodende met chasse-
pol of naaldgeweerde hoerahs te hooi en uitgalmen
gevolgd door de volle laagen als de kruiddamp is
opgetrokken te ontwaren dat de liniën gedund zijn en
de levenden over de gestorvenen of stervenden heen
slappen om de overblijvenden af te maken! Niets ter
wereld kan verschrikkelijker zijn dan dit slagveld waar
ontelbare lijken op den ijskonJen grond liggen, terwijl
de zon hunne strakke gelaatstrekken beschijnt en het
kanon van Avron cn Nogent mijlen ver de aarde doet
dreunenEen der eerste groote groepen lijkendie
men in liet gezigt kreeg bestond uit een zestigtal
Frunsche soldatenomgeven van eenige Saksers en
Wurtembergersimmers de meeste lijken der Du it-
schers waren reeds weggehaald en begraven* In het
midden van de groep lagen een veertigtal Franschen
als het ware in digt gesloten linie. Tusschen het eene
lijk en het andere was geen plek open, waar een
derde soldaat kon vallen. Zij lagen uitgestrekt'schouder
aan schouder, juist zooals zij in het vuur hadden
gestaan. Verreweg de meesten lagen op den rug, de
voeten naar Parijs en de hoofden naar Villiers ge
keerd. Helaasmen kon ziendat velen hunner
en ook anderen die men vervolgens vond liggen niet
dadelijk gestorven warenmaar waarschijnlijk nog
menig uur op den met sneeuw en ijs bedekten grond
geleefd hadden, zonder dat hun een hand ter hulpe
was toegestoken. Een arme soldaat Jag met zijn gezigt
op den bodem. Hij bad twee schoten in den rug ge
kregen hij zelf had zich gedeeltelijk ontkleeden
was gestorven met de hand op elke wonde. Ver
scheidene hadden zich van hunne ransels ontdaan,
om die onder hunne hoofden te leggenen alzoo
rustende op een peluwhadden zij den laatsten adem
uitgeblazen. Anderen hielden hunne veldflcsch in de
handmaar zij waren niet bij magte geweest de kurk
er af te trekken, en waren dus gestorven zonder in
hunnen doodstrijd hunne verdroogde lippen te kunnen
bevochtigen. Sommigen hadden in hun nameloos lijden
een kuil gegraven in de dikke kleiwaarin zij hun hoofd
konden bergen maar zij hadden hun bloedig en met
aarde bemorst gelaat naar de hoogte gekeerd, vóór
dat zij de eeuwigheid waren ingegaan. Men zag er twee,
die hunne wapenen stijf in de hand hadden geklemd
alsof zij, stervende, met den vijand nog wilden wor
stelen. Het gelaat van sommigen vertoonde den glimlach
van een kind. De uitdrukking van anderen daarentegen
deed zien dat zij een verschrikkelen doodstrijd hadden
gehad. Elke trek op hun gelaat was verwrongen hunne
heenen waren zoo krampachtig opgetrokkendat de
knieën stijf in de borst en de nagels hunner vingeren
in den palm hunner handen gedrukt waren. Achter,
voor en ter zijde van deze zes-en-veertig lijken, zag
men nog verscheidene verspreidSaksers en Frauschen.
Een hunner had een ijzingwekkende wond in het hoofd.
H.j had zijne handen in zijne mouwen gestoken, om
ze te verwarmenmaar zijne muts was afgevallen en
het bloed in zijn h3ar was tot klonters geronnen.
Naast hem lag iemanddie een beschuit uit den
knapzak en de veldllesch van zijne zijde lud g 'liaald
om zien tc laven. Meer dan één lag op den grond met
de handen ten gebede gevouwenen bij één vond
men een kleine medaille, de Heilige Maagd voorstellende.
Een gedeelte van den rand was afgeschoten. De
chassepots en naaldgeweren waren nog ui veler iiand
of arm.
Het plateau tusschen Villiers en Brieen Villiers
en Chauipigny bood etn dergdjk schouwspel r,an.
Helmen, schakots, bajonetten en menige verzegelde
brief aan dierbare betrekkingen en vrienden in Duilseh-
land cn Frankrijk lagen duoreci.. Bij een kerkhof,
gelegen bij een der slagveldenzag men 200 i 300
gesneuvelde Franschen bijeengebragt om begraven te
worden. Het waren allen geregelde troepen; velen
hunner waren niiustens 25 a 30 jaren oud.
Politieke Revue.
De «zware nederlaag" is thans gekomen.Frankrijk
is thans in eene zoo slechte positie, als sedert het
begin van den oorlog nog niet hel geval is geweest.
Het Noorderleger is, volgens deo Staats-Anzeiger, nu
in wilde vlucht uiteengejaagd, het Parijsche garnizoen
binnen zijne forten teruggeslagen, zóó, dat men in
bet Duitscbe hoofdk waruer de overgave der stad om
streeks Kerstijd waarschijnlijk acht. Zal men nog
langer veerstand bicdea aan de overmagt
Gambetta geeft nog den moed niet verloren en
hoewel zijne, willekeurige handelingen door velen worden
berisptvolgt hem toch nog eene talr.jke vaderlands
lievende schaar. In het uiterste noorden van Frankrijk
traent zich een nieuw leger te vormen. Rijssel
zegt ue Echo du Nord, biedt sedert eenige dagen
een zondeling scnouwspcl aan. De stad der werklieden
is een stad van soldaten geworden. De spinmachines
staan stilslechts wapenen worden er nog vervaardigd.
De straten zijn van den vroegen ochtend U,'. -Ith
laten avond opgevuld nipt marinierslinietroepen
mobiles en gemobiliseerde»de huizende kazernen
en de openbare gubquwen zijn lot aan deu nok toe
niet krijgslieden gevuld Hel wentelt vati allerlei uni-