uimii
COIRAIT.
M 1990.
Vrijdag 31
Mei 1872.
Zomerdienst aanvangende 1 Junij 1872.
Nederlandsche Centraal-Spoorweg.
Vertrek van Amersfoort naar Utrecht
8.05,11.54 snelt. 1 en 2 kl, 2.37, 8.06.
Vertrek van Amersfoort naar Zwolle
8.41,1.51, 5.54 snelt. 1 en 2 kl., 8.30.
Diligence-Diensten
Van Amersfoort naar Maarsbergen
's morgens 6.45 op de eerste treinen
naar Arnhem, Utrecht, Amsterdam en
Rotterdamen namiddag 4.50.
Van Amersfoort naar Barneveld
'savonds 8na aank. der laatste trein
Dit blad verschijnt Maandag en Donderdagavond. Abonnementsprijs per kwartaal fl.franco per post 1.13. Prijs der Advertenliëa van 1 lot 6 re.jcls 60 Cis; elke regel
meerder 10 Cis; legale, ofllciëele en onteigen. Ad verlenliën per regel 15 Cis. Reclames per regel 20 cents. A/z. nummert 10 cents Bestellingen bij den Uiig. .4- It. van der ffte
Amersfoort Bureau AmersfoorUche Courant. Langestraat, Wijk F, N®. 43, over de Oade Vischmarkt, en bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren in het Rijk. Blieven franco.
Advertentiën voor dit blad uit Rotterdam worden oangenomen door het Algemeen Advertentiebureau van Nuca en vis Ditmar Wijnstraat, Rotterdam.
LIJST VAN BRIEVEN uan personen geadresseerd
wier adres als onbekend is opgegeven verzonden
onder hel postmerk Amersfoort, gedurende de
2e helft der maand April 1872 plaats van
m". namen der geadresseerden. bestemming.
1. J. Hogen .te Utrecht.
Van de Hulpkantoren Baarn
2. Jentje Brand (niet vermeld).
Barneveld.
3. D. van de Veen Koedijk.
Soest
4. F. Roest Amsterdam.
Rcgthebbenden vervoegen zich aan het postkantoor.
Is een. conciliant kabinet,
is eene conciliante partij
vormbaar?
In N°. 1986 van 17 Mei jl. stelden wij, nog
onder den verschen indruk van den aanvang
der kabinets-crisis als in vogeMngt eene op
lossing dier crisis voor, maar opdat onze bedoeling
juist begrepen worde en onze gronden gewikt
zouden kunnen wvrden achten wij ons genoopt
hetgeen in dat opstel is bedoeld thans te de
tailleren en meer te preciseren.
Met een conciliant bewindeventueel volgens
ons denkbeeld zamengesteldoptredende terwijl
eene conciliante partij" zich allengskens zal kunnen
vormenin zich vereenigende de elementen
die hare stabiliteit waarborgen bedoelen wij
in geenen deele een kabinet, of eene partij,
zonder beginselen.
Integendeelzoowel bewind als partij bebooren
vastevoor de praclijk dienstige beginselen te
bezittenzoodanigedat zijin 's lands be
lang zich laten leenen tot de politieke behoef
ten die bleken en blijken te ontspruiten en
uit hetgeen de strijd der partijen en der partij-
individuën leerde aan allendie daarbij een
open oog hadden en een steeds oneenzijdig stand
punt innamen.
Immersde parlementaire strijd der laatste
jaren en het geopenbaard gevoelen van onder
scheidene edeldenkende en oneerzuchtige som-
miteiten zoowel onder der liberale, als onder
de conservatieve partij vaderlandslievende
bekwameen talentvolle mannen, in- en buiten
het parlement staandeheeft geleerd dat het
voortbestaan, op den voet der jongste perioden,
van scherp tegenover elkander agerende hoofd
partijen eene anomalie is geworden want in de
verhouding dier hoofd-partyen is allengskens
eene merkbare verandering gekomen.
Om niet te veel daaromtrent uitteweiden
willen wij slechts aanstippen dat de benamingen
Thorbeckiaan en liberaal bij en nog lang na de
invoering der Grondwet als synoniem waren
maar dit sedert geruimen tijd volstrekt niet meer
lijn dat sedert het meer op den voorgrond
treden der sociale kwestie aan de eene zijde
en aan de andere zijde van de clericale eiscben,
de partij-benamingen liberaal en conservatief vooral
thans geen zin meet hebben.
En toch blijft men met die namen schermen
en V90rttwisten toch zijn zij steeds de brand
fakkels van tweedragt onder telgen van hetzelfde
Vaderland; toch zijn zij steeds de dommekrach
ten tot ondermijning van alle gezonde regeer
kracht.
Die partij-benamingen hebben geen zin meer,
vooral omdat er zijn conservatieve volksver
tegenwoordigers veel meer anti-clcricaal dan
diverse liberale afgevaardigden en cr daar
entegen tot de liberale partij hchooren die,
krachtiger dan onderscheidene conservatieve man
datarissen tegen de steeds toenemende eischen
der sociale hervormers waarschuwen of gestemd
zijn-
Op ditoogenblik is er dus inzonderheid groote
behoefte aan eene andere pailij-vormingdie
meer beantwoordt aan- en in overeenstemming
is met de rigtingendie men bij de natie
opmerkt.
Daar ontwaart men vooreerst de clericalen
protestantsche zoowel als calholiekedie op
slaatsregterlijk gebied sedert jaren rusteloos
streven naar afschaffing van het beginsel ter zake
van het Lager Onderwijs in 1806 ten onzent
aangenomen en door de wet van 1857 bevestigd,
en de neutrale schoolin plaats van regel, uit
zondering, de confessionele daarentegen regel
willen maken.
Daar ontmoet men in de tweede plaats hen,
die de grondwet van 1848 beschouwen als
eenigszins verouderd en slechts als een eersten
stap op eenen wegwaarop weldra de tweede
gezet zal moeten worden.
Hen bevredigt de staatkunde der liberale
partij onder Thorbecke zeker niet. Zij streven
naar de parlementaire almagt. Slechts voor een
tijd willen zij den tegenwoordigen vorm van
ons staatswezen behouden en in geen geval
magvolgens hen aan het Hoofd van den Slaat
eene bepaalde zelfstandigheid worden gelaten.
Eene herziening der kieswet wordt door hen
verlangdniet als een middel om de oneve-
redigheid van den census in sommige plaatsen
te doen ophoudenmaar als eenen eersten stap
naar het algemeen slemregl. En het algemeen
stemregt is eene groote monarchie en eene
groote republiek leeren zulks het corruptie-aas
voor honger igen het mes des verderfs in handen
van kinderen.
Tevens is de bovengemelde rigling met het
besteden van groote sommen voor militaire
doeleinden niet ingenomen.
De verstandelijke, tevens bezadigde meerder
heid van de natie behoort echter tot geen dezer
beide rigtingen.
Zij wil: handhaving der Grondwet!
De constitutioneele monarchie wordt door haar
gewaardeerd als een waarborg voor ieders
vrijheid, ook voor die der minderheden.
Parlementaire almagt vreest zijeven als zij
van elke tirannie een alkeer heeft.
Eerbiediging van de regten der Kroon acht
zij even noodzakelijk, als handhaving van-de
regten der Vertegenwoordiging.
Eene verlaging van den census acht zij wen-
schelijk vooral wegens de thans bestaande mis
verhouding tusschen verschillende gemeenten
en in de hoop van meer nlgemeene deelneming
aan het verkiezingswerk, dat bij een allengskens
nieuw opkomend geslacht, hetwelk voldoend
onderwijs genoot en geniet, dan ook allcngskeqs
in geschikter handen komt.
Niet enkel door beleidvolle staatkunde en
diplomatie, maar ook door krachtige verdedi
gingsmiddelen wil zij de onafhankelijkheid van
den staat gewaarborgd zien.
Onder deze meerderheid zijn er natuurlijk
die meer regts anderendie meer links
hunne synipalhiën hebben maar in hoofdzaak
verschillen zij weinig of niets en in eene midden
partij kan deze meerderheid haar tolk in de
Volksvertegenwoordiging vinden.
Juist omdat zulk een centrum elementen zou
vereenigen die thans links of icgts zijn afge
dwaald cu nu door de benaming conservatief cn
liberaal worden gescheidennoemden wij het
eene conciliante partij cn het bewind dat wij in
's Lands belang vurig wenschen te zien optreden,
een conciliant kabinet.
In- cn builen de Vertegenwoordiging staan
daarvoor de elementen maar helaas 1 nog ont
breekt daarvoor een dier vaandeldragersdie
moed, geestkracht, persoonlijkheid, maar vooral
neiging cn lust genoeg bezit om deze elementen
tot zich te wenken, om zich heen te scharen,
in dien kring het vaandel der concilianlie hoog
te verheffen en, dien kring leidende, aan
inconcilianlen aan onverzoenlijken, eerbied, ontzag,
zelfs onderwerping inboezemen.
Voor de liberalen trad een Thorbecke, voor
de conservatieven trad een ra» Hall op. Zal er
voor de concüianten een leider optreden
Hebben wij iels onbereikbaars voorgesteld
geschetstin ons pleiten voor een conciliant
bewindvoor eene conciliante partij
Was ons pleidooi niets meer dan het ijveren
voor een ideaal
Grenst de verwezenlijking van onzen wensch
te veel aan de hoogst denkbare volmaaktheid
aan het verhevensle dan men zich ooit in de
staatkunde kan voorspiegelen P
Wie een warm vaderlandslievend hart bezit
zal zeker ons streven moeien loven doch dat
onze wensch niets meer dan een ideaal in zich
sluit, zouden wij wel bijna moeten veronder
stellen bij de ondervinding dattot nu toe
onze pogingen niet alleen geen gehoorgeen
steunmaar ook geen vertolking vonden bij
partij-organen evenwel bij deze verwondert
ons dat minder en zelfs moedwillig werden
geïgnoreerdniet door ignorantenmaar door
de weinige organen tuk zich te poseren als
niet te zijn geklonken aan de keten der af
hankelijkheid, als zich niet te krommen onder
't tirannieke juk van eene der bestaande partijen.
Wie niet tolde partijen der liberalen, conser
vatieven of clericalen wilden of willen behooren,
werden en worden dikwijls aangeduid als geen
visch geen vlecsch te zijn en van hen wordt
somtijds gezegd: zoo'n halvcn man
wal heb je er an
Echter hunne bedoelingen, hun streven wor
den miskend. Zij zien terug op de geschied-
rollen van ons Vaderland en daar vinden zij
gegrift welke onheilen welke rampen de strijd
der scherp geteekende partijen aan ons Land
en onze voorouders heeft berokkend.
We ..choeven slechts te pointeren de partijen
der Heeckerens en Bronkhorsten schieringers
en velkoopershoekschen en kabeljaauwschen;
prinsgezinden en staatsgezinden (deze werden
later oranjeklanten en keezen genoemd) enz.
en die, onder deze benamingenin hun streven
en handelingen eigenlijk min of meer in de
lijst van hunnen tijd warenheigeen in de
tegenwoordige tijdlijst de conservatieven en li
beralen zijn.
Gaven wij aan de bedoelde zamensmelling
der twee hoofd-pai tijen nog de benaming partij,
dan was't omdat deze de geijkte term is. Eerder
ware het onze bedoeling geweest deze zamen
smelling de conciliante vereeniging en hare leden
de nalionalen te noemendoch de term nalionalen
zou minder vredelievend kunnen worden geacht,
omdat sommige clericalen van tweeërlei zijden
zich daardoor indirect gekrenkt zouden kunnen
gevoelen, terwijl wij daarentegen door dit opstel
en zijne inkleeding alleen beoogden medewerken
tot het knoopen van ccndragt cn het bevorderen
van hetgeen in het belang van ons dierbaar
Vaderland zal kunnen strekken
