De Daily Newt vult deze bewering aan door
de aanhaling van een telegram uit Berlijn, dat er
zulk een nauwe verstandhouding tusschen beide
staten heerscht, dat het er veel van heelt, alsof
-er wei kei ijk een tractaat bestond.
Oe Times is vredelievender gezindhet wil
een ©pene staatkunde in Indié, zonder kuiperijen.
Giantille t.ede slechts in de voetstappen zijner
voorgangers en uiuet zich bij het beginsel hou
den .lat de Kozak en de Sepoy gescheiden
belio-.ien te blijven door dien kring van berg-
passen en woestijnen welken de natuur als een
slagboom schijnt te hebben opgeworpen.
Punch heelt het wederom een gelegenheid
verschalt om eens een geestigheid te meer te
zeggen.
Granville voorstelleede in vrijwilligers-cos-
tuumuiet gevelde bajonet op de grens van
Briisch l'idiëlaat hij dezen tegen een Hoep
naderende Kozakken uitroepen Klii-va-la
Thans wordt nog gemeld, dal Rusland bereid
inde neutraliteit van Alghanistan te erkennen,
en dal de grensscheiding bepaald zal worden.
Grootvorst Nicolaas zal den tocht naar Khiwa
meèmaken.
Van Bismarck heelt gesproken en hij spreekt
weinig en gewoonlijk niet veel.
Daarom vindt hij een goed luisterend Europa
en vooral een geopend oor in de eene Vergadering
van Pruissen's of Duilschland's Wetgevende
Magl.
Zoo sprak hij op 25 j.l. in het Pruissischc
Huis van Afgevaardigden het volgende
«Mijne gezindheid heelt geleden en ik kan
alleen de verantwoordelijkheid van alle Rege-
rings-maatregelen niet dragen.
«Ik blijt echter kanselier des Duitschen Rijks
en een niet-Pruissische Rijkskanselier is on
mogelijk
«Het Keizerrijk en Pruissen zijn één en die
eenheid berust in den persoon van den Keizer-
Koning.
«Oneenigheid tusschen de leden van het
Pruissisch Ministerie bestaal er niet.
«De Minister-President ron Roon heeft miju
volle vertrouwen.
«Een Voorzitterschap van den oudste in ja
ren, was op dit oogenblik in Pruissen eene
onmogelijkheid.
«Alleen een Koninklijk Ministeriemet de
partijen in verband staande, was denkbaar.
«Unze betrekkingen met de vreemde Mogend
heden zijn bevredigend en van vreedzamen aard."
De-Rijks-Kanselier werd, toen hij binnen
kwam met toejuichingen ontvangen en zijne
toespraak maakte grooten indruk.
"De' hertog ran Nemours moet aan eenen heer,
die in den Figaro schrijft, verklaard hebben
Wij zullen alle zeven (er zijn zeven prinsen
van Orleans, evenals zeven Grieksche wijzen)den
graal vau Chambord volgen. Ui bet waar is? liet
staat in den Figaro
Gemelde Figaro het blad doet sterk aan
die zakenzooais men weel heelt dezer
dagen ook vertelddal zekere met loffelijke
bescheidenheid genoemde dames, onder wie vele
leerlingen van het conservatoire door de politie
waren betrapt in zeker berucht huis in de rue
Suresnes. Achleicenvolgens hebben al de ge
noemden geprotesteerd tegen dal bei igt zoo
als bleek met regt en thans heeft het reg-
terlijk ondeizoek aangetoond dat geene leerlin
ge van 't conservatoire ooit een voet over den
diempel van het bedoelde buis zette. Dit belet
cehtcr niet, dat de Figaro het meest gelezen
blad van Frankrijk is.
I past op de actueele toestanden iu maatschappij,
kerk en staat. Wé zijn van lieverlede gederailleerd
zonder zelfs de schokken er van te bemerken.
Het Evangelie alléén geelt in het Boek der boeken,
hoe ook mishandeldhoe ook door de macht
der duisternis vooral in onze dagen verduisterd,
nog de kracht; omdat 'l Woord Gods blij lt,
zooals de gansche wereldgeschiedenis moet staven.
Men zou wel kortweg, ora anderen tot overtui
ging te brengen met de vuist op de tafel
kunnen slaan om d&l het bewijs tot overtuiging te
noemendoch men zou dan tegelijkertijd alle
wapenen waarover men zeer zeker te beschikken
hadvernietigd hebben. Zulk een staving van
argumenten maakt noodlottige scheuringen
voor alle partijen en leidt tot niets. Men
raakt afgescheiden in troepjes, en waar
heid zoowel als onwaarheid zóó builen alle
discussie verbannen doodt hel geestelijk leven
in den ruitnsten evenzeer als in den beperksten
zin des woords. In den naam des Verbouds lag
z. i. geen vreemder klank dan in dien van hel
Anti-Dagbladzegel-Verbond zoodat het ook geen
ongerijmde begeerte kon heeten evenals in die
kwestie van voor twee ja ren, met onbevooroor
deeld oog samen te overleggen, ot het vei bond
recht van beslaan had als volkszaak.
Niemand zal eischen eenvoudig als verslaggever
den Prof. in alles van woord tol woord te volgen.
Dit zij genoegom eenigszins aan te stippen
wat zij verzuimd hebben die deze hoogslbelang-
rijke, genotvolle soirée ongeacht lieten voorbij
gaan. Bij de 300 aanwezigen van de meest
uitecnloopende richtingen volgden niet gespannen
aandacht, de kernachtige, bezielende taal des
harten van den spreker. Heerlijk kweet hij zich
van de taakhet Schoolverbond tot zijn recht
te doen komen, zonder persoonlijk standpunt
te miskennen. Treffend toonde hij aan, dat de
ziel zonder wetenschap niet goed kan zijn
Hue, juist de wetenschap een uitvloeisel was van
de Hervorminggetuige daarvan de keuze van
eene Hoogeschool te Leiden in f574, in plaats
van iels anders in dagen als toen 1 In dien zin
kon het Verbond dus niet tegen de bedoeling
van de Schoolwet zijn; waarbij werd aangeduid
dat tegenhet legen van een anli-revolulionnair is
hetgeen schoon werd ontwikkelden hel liedje
«demonstratie tegen den Staal" in wegstervende
echo's oploste. Als tak van nijverheid (on
derwijs als bedrijf) gaf de beschouwing niet
minder stof tol overwegingen. De 3e alinea
uil art. 194 van de grondwet werd aan scherpe
kritiek onderworpen door van woord lot de
klemtoon toe te passenen niet weinig verraste
eenieder de meesterlijke greepom instellingen
als «tot Nut van 't Algemeen", enz. recht te
doen wedervarenzonder standpunt te verloo
chenen.
Maar genoeg het woord van het artikel
in dit blad werd bewaarheid «hoe zwaarder de
taak, hoe glansrijker de overwinning". Over
winning? Ja, in den volsten zin; want als een
die zeker is van de krachtdie er van de waar
heid uitgaat, n.odigde de Piof. ieder die na de
pauze mei hem in discussie wcnschtc te treden
uit, totspreken en had hel genoegen als bestrijders
te zien optreden een vijftal heeren als Ür. Burger,
Ds. Kal ffDs. GratwinckelDr. Menalda van Schou
wenburg en Ds. Muntten, Hoewel hun argumenten
schijnbaar grond hadden, moesten ze dien gansch
missen, omdat de grondslagen waarop hij rustte,
bleken zonder steun te zijn om in hellicht des
Eeuwigen te kunnen harden.
Niettemin moei hun loyaliteithun verkwik
kende, toewijdende stemming en wijze van be
strijding geroemd worden. Hoewel onmogelijk
samen te binden, als missende gemeenschappe-
lijken bodem, kieeg ieder die gevoelde, den
indruk van genoemde specialiteiten hier ter stede
en in soortgelijke debatten volkomen te huis
hoe heeilijk het is zich door aesteiische gaven
of wetenschappelijkheid te kunnen verkwikken
aan de fnssche lucht, die uit de door God gehei
ligde wetenschap ons tegenwaait.
De Stelling om het oude niet te verwerpen
vóór men er iets beters toe in de plaats had,
(betrekking hebbende op hel behoud der schooi
en grondwet) kwam den Prof. niet aanneembaar
voor in deze aangelegenheid. Wie elk der be
strijders en den bestredene had kunnen volgen,
zou tol de gevolgtrekking gekomen zijn dat,
da choc des opinions jaillit la vérilé" wèl van
toepassing mag zijn in betrekking tot de «waar
heid" die heerlijk uitkwam. Des te treffender
zal ze echter in het licht treden, naarmate het
tusschen verschillende richtingen zal zijn uitge
maakt dat men met schouderophalen en een
glimlach of een zucht er elkander niet verder
bijbrengt, Onzes inziens is 't waar wat er in een
vorig No. dezer courant stond «Zóó moet de
zaak worden aangegrepen, door dat verbond
voorgestaan I enz". Hebben we er den weg toe
aangewezen is hij alléén daarin ie vinden zich
gezamenlijk voor den hoogen God te buigen om
door Uem verkwikt te worden aau een keur van
gerechten, die hoewel van smaak velschillende,
één weldadig bestanddeel aan de bevestiging de»
lichaams geven. Dat het dan navolging vinde 1
Gedurende deze Algemeene Vergadering steeg
het aantal leden tot 99 wie is de honderdste?
Namens het Bestuur der Afdeeling f
P. C. MONDBIAAN, Secr.
AMEHSFOORT, 30 Januarij 1873.
De vergadering der ATd00lillg Amorsfoort»
van het Anti-Sehoolwot-Vorboild van gis
teren Woensdag avond in Amicitia was een be
langrijk verschijnsel in onze stad, en leverde
eene proeve van belangstelling in ernstige zaken
en van bedaarde en beleefde discussie over pun
ten die zeer geschikt zijnom de hartstogten
op te wekken.
Een kort verslag moge dit doen blijken.
De VoorzitterDs M.Bruininks, begon, volgens
gewoonte, met een gebed en het voorlezen van
eenige verzen uit den Bijbel. Hierop las de Heer
P. C. Mondriaan, secretaris, een kou verslag van
de geschiedenis van het Anti-Schoolwel-Verbond
waarbij hij vooral deed uitkomen dat het ver
bond* niet tegen het Schoolverbond gerigt was
maar tegen de Schoolwet
Hierop nam professor Brumtnelkamp het woord.
De Hoogleeraar begon met eene aanhaling
uit Victor Hugo, waarin de vrijheid van spreken,
die door Napoleon III verboden wasgeroemd
werd en gezegd dat die toch weer zou hersteld
wordenen de waarheid zou doen zegevieren.
Dit nu was hier gegeven Door die vrijheid van
spreken zou hier de waai heid aan het licht komen.
De Spreker roemde hierop de vrijheid als
eene heerlijke gave, maar merkte aan, dat die
vrijheid van onderwijs door de^Schoolwet be
lemmerd werd.
De Schoolwet dwingt ieder, om van destaats-
scholen gebruik te makenwant volgens die
wet moet de Staat scholen opiiglen waardoor
particuliere scholen niet kunnen bestaan omdat
zij die concurrentie niet kunnen ve l houden en
en evenmin corporaties, zooals het Nul, en
zooals de Staat de kerken beschouwtofschoon
de kerken vrij wat gunstiger over zich zclven
oordeelen.
Verder zeide de Spreker, dat de Staal voldoend
lager onderwijs belooft, maar niet geven kan,
en dat dit vooral daarin uitkomtdal het gods
dienstige, dat door den éénen verlangd wordt,
den anderen een gruwel is; en als nu daarom
alles vermeden wordt, de kindereu zoudcr gods
dienst opgrocijcn.
Hieina noodigde de spreker allen uit, om
leden van het anti-schoolwel-verbond te worden,
waarvan hel doel isom door de openbare
meening te bewerken, door verzockschtillen en
door op de verkiezingen te wtrkea, de Schoolwet
te doen afschaffen.
Na de pause was er discussie. De IIH. Dr.
D. BurgerD». H. IV. Kalff, Ds. D. P. M. Gratwinckel
Dr. H. J Menalda van Schouwenburg en D>. \V. J.
Manssen, redetwistten met prol. U> ummelkatnp over
de vraagpunten of de school, dan wel de kerk,
de calhechisalieen hel huisgezin het godsdienstig
onderwijs moet geven of het godsdienstig ele
ment genoegzaam in de onderwijzers aanwezig
is, als zij ijverig hun pligl doen of de toestand
tegenwoordig niet beter is dan die vóór de
invoering der Schoolwel of het doenlijk is alle
rigtingen te bevredigen, vooral op kleine plaatsen;
of hel raadzaam is de beslaande wet aftebreken,
voordat de nieuwe wel, die verlangd wordt,
uitdrukkelijk is gcformuleeidof hel al of niet
geoorloofd is verzet te prediken legen dc over
heid en op de verkiezingen te werkenof de
rigling van het anii-schoolwet-verbond inderdaad
de viije school wil bevorderen.
De heer Dr. Menalda van Schouwenburg kondigde
daarbij de oprigling van een Amersloortscls
departement aan van hel Verbond tot handhaving
der Schoolwet en noodigde den Hoogleeraar
Drummelkamp uilom als die afdeeling eene ver
gadering hielddeze te kouien bijwonen.
Na deze discussie sloot de Hoogleeraar de
vergadering met dankzegging.
Was door onsin het voorgaand nummer
een sterke spoorslag gegeven, omgelegenheid
tot discussie opentestellen, tot ons groot genoegen
is dit geschied.
Nog nimmer werd te Amersfoort eene ver
gadering gehouden waarin zoodanige wisseling
en wrijving van denkbeelden en gevoelens plaats
vond, Grootelijks mag levens worden geroemd
de welwillende, humane en beschaafde wijze
van discuteren over een onderwerp zóó teedcr
dat het alligt tot min gewenschle botsingen
had aanleiding kunnen geven.
De zaal was totaal gevuld door een publiek,
uit bijna alle standen waaronder een aantal
tegenstanders en voorstanders der schoolwet.
Toch had men nog meer voorstanders mogen
verwachten; namelijk diversen die op het gebied
van onderwijs meermalen schreven.
De Heer beschaamde den man niet, die gis
teren avond onder biddend opzien tot Hem
een zware taak te vervullen had. We bedoelen
Prol. A. Brummelkampuit Kampendie zijne
groote talenten als geleerde en volksredenaar
weder ten beste gafdoor als spreker voor het
Anti-Schoolwet-Verbond in Amicitia" namens de
Afdeeling Amersfoortop te treden.
Nadat door den president der Afd. wasvoor-
gegaan in het gebed en iu de lezing van Pre
diker VII": 818, gaf de secretaris in zeer
vluchtige trekken aan hoe het verbond was tot
stand gekomen en in welken toestand het zich
«hans bevindt. (Een strooibiljet dezer dagen
verspreid, omschrijft een en ander in zeker op
richt uitvoeriger.)
Daarna trarl de volksman bij uitnemendheid
op. M"> de hemzoo katakteriseerende gemak
kelijkheid in voordracht en treffend diepen blik
besprak hij een woord van Victor Hugo in diens
Napoleon le petit" naar aanleiding van zijn
standplaats op de tribune. De tribune, door Na
poleon vernield, «leed de groote auteur voorzeggen,
dat er een tijd zou komen waarop de waarheid
bare rechten hernemen zou en van de tribune
af, de waarheid weder zou triomfeeren De macht
ligt *iret in de personen, maar in de kracht der
waarheid «aarvoor zij staan. Voor de waarheid
verdwijnt de dikste duisternisJ Dit werd toege-
