Jt* 3061.
Ding-sdag- 4
February 1873.
UlRRSfOORTSCIR
Winterdienal aangevang I November 1872.
Nkdrrlandschb Centraal-Spoorweg.
Vertrek van Amersfoort naar Utrecht
9.01 11.02 snelt. 1 en 2 kl., 2.39, 8.18.
Vertrek van Amersfoort naar Zwolle
9.05,1.34, 6.16 snelt. 1 en 2 kl., 9.
comm.
Diligence-Dien rter
Van Amersfoort naar Maanbergen
's morgens 6J op de eente treinen
naar Arnhem, Utrecht, Amsterdam en
Rotterdam; en namiddag 3 nar.
Van Amenfoorl naar Rarneveld
'savonds 9 na aank. der laatste trein
Diligence-dienst J. Floor, van Amersfoort naar Amsterdam IJ u. nam., van Soestdijk 2{ u., van Baarn 3 u., Eemnes 3J u., aan1-, te Amsterdam te 6 uren-
Dit blad verackijnt Vaandag eo DimderdagaeondAbonnpinenliprij* prr kwartaal f I.franco per paat 1.13 Priji drr Adtm<*miën van I lot 6 regelt 60 Cl»; rikt rpjrl
mccrdrr 10 Cts; legale, ofliciëela en •ateigen. Ad ver tent iën par rcgrl IS Cta. Reclames por regel 20 cent». 4ft. nummert 10 eenl» Be.telli.gen bij den Uitg. 4 H vaa CUrffte
Ameraroort Bur ra a 4mertfuortsehe Courant. I^ngeatraat. Wijk P, V 43. over de Oude Viacbmarkt, on bij alle Roek handelaren en Poatdi reel eo ren tn brt ttijk. Br leutn franco.
Advertenliën voor dit blad uit Rotterdam «orden aangenomen door bet Algemeen 4detrtenUeburaeu vao Nuoa en vaa Dirata Wijnstraat, Rotterdam.
ONDERWIJS.
Men schrijft uil Kollumerland (Friesland),
van Januari) j.l.
Als bijdrage tot 'l bedrag der Irartementen
van sommige hoofdonderwijzers, dee Ion wij hel
volgende Raadsbesluit mede:
De gemeenteraad van Kollumerland.
Overwegende dal de hoofdonderwijzer te
Augbunrl of Lulkewoude, Teije Van Teijent, ver
zocht heeft dat zijne jaarwedde even hoog ge
steld worde als die van de hulponderwijzers;
aUverwegende dat het tegenwoordige tracte-
ment van dien onderwijzer f 265 bedraagt en
deze school eene buurtschool is (art. 20);
Overwegende dal de onderwijzer den ouder
dom van 78 jaren beeft bereikt en 55 dienst
jaren telt;
Overwegende dat die school en hel onder
wijs aldaar van weinig nut is, wijl er een gering
getal kinderen onderwijs ontvangt;
«Overwegende de duurte der levensmiddelen;
Besluit: het iractcment van den hoofdon
derwijzer op 300 gulden te bepalen."
De Raad van Amsterdam heeft met 32 tegen
2 stemmen den onderwijzer Rank (veroordeeld
tol boete wegens ligchamelijke kastijding, een
jongen toegediend) uit zijue betrekking ont
slagen.
Iugezoudeti.
Mynheer de Redacteur I
Vergun mij nog eene kleine nabetrachting
te houden op de vergadering van Woeusdag-
avond.
Prof. Brummelkamp toonde eene zeer groole
gave van spreken. Zijne redevoering was met
veel talent samengesteld en werd met veel ge
makkelijkheid voorgedragen; maar men vergele
niet, dat hij den tijd had gehad zich vooitebe-
reidenhetgeen zijne bestrijdeis niet gehad
hadden. Dit onderscheid kwam vooral uil in
zijne repliekendie hoewel wederom van veel
welbespraaktheid en gevatheid getuigende even
wel niet altijd hel punt in kwestie nauwkeurig
troffen. Zoo zijn b. v. de punten dal in den
Bijbel verscheidene stukken slaandie voor
kindcien ongeschikt zijn, en die een school
meester, al is hij in andere zaken kundig, niet
altijd weet, en dus weieens bij ongeluk zou
kunnen voorlezen; dat de toestand der scholen
vóór de Schoolwel zeker lang niet voortreffelijk
was; dal voor kleine plaatsen gemis van staats
scholen een groot gemis van onderwijs zou
opleverendal hel verkeerd is aftebreken voordat
men nauwkeuiig heeft opgegeven, wat men
wil opbouwen; dat de orthodoxe partij elders
verklaard heeft naar het herwinnen der heer
schappij te strevenen dal dus haar tegen
woordig geroep om vrijheid niet oprecht gemeend
schijnt te wezendeze punten zijn door de
oppositie wel geopperd maar door den Spreker
niet genoegzaam beantwoord. Het is trouwens
niet te verwonderen dat zóó vele en zóó moeie-
lijke punten in eene discussie van anderhalfuur
niet genoegzaam konden behandeld worden; maar
dus ook geen sprake kan zijn van eene behaalde
overwinning, zooals door den heer Mondriaan
in zyn verslag geschied is.
Gaarne nemen wy overigens nota vso hetgeen
door Prof. Drummelkamp uitdrukkelijk verklaard
werd, dal hy een vooratander is van hel Schoolverbond
en dal hy godsdienstig ondetwys op de schoolt niet
wenschelyk acht.
D. BUKGER
Heeft Profesior BRUMMELKAMP
tegen de SCHOOLWET strijdende,
wel of niet de overwinning
behaald
Werd iiv het voorgaand nummer door ons
hulde geplengd aan de bekwaamheid en het
lalent door Professor Brummelkampter Woens
dagavond jl gehouden vetgadering der Afdee-
ling Amersfoort van hei ANTI-SCHOOL-
WET-VERBOND, in zijne Voordragi tegen
de Schoolwel ten loon gespreid thans is het
noodig een woord ie wijden aan hel Verslag der
vergadering, weinige uren vóór de uitgave van
dat nummer ontvangen en ondanks zóó beperkten
lijd, geplaatst, namelijk hel Veislag uitgegaan
van het Besluui der Aideeling en onderieekend
door zijnen secretaris den Heer P C Mondriaan.
Juist omdat wij voorstanders der Schoolwet
zijnligt het niet in onze bedoeling en ver
maten wij ons niet critiek uitlcoeienen over
hetgeen door den geachlen Hoogleeraar en zijne
geachte tegenstanders is gesproken vermits wij
daardoor onder de beschuldiging eener eenzijdige
of partijdige beoordeeling zouden geraken Ue
Voordrag! des Hoogleeraars en de discussiën
weiden daarom door ons in hel voorgaand num
mer in hare waarde gelalen, zijnde toen in ons
premier Amerifoort zoowel voordiagt als discussiën
beknopt, bevattelijk en getrouw samengevat.
Daarmede voldeden wij aan de eischen der
hedendaagsche vlugge journalistiek.
Maar ook het Afdeelingsbestuur van het Anti-
Schoolwet- Verbond had moreel fegl op publiciteit
van een verslag zijnerzijds, te meer regt omdat
liet op meest onbekiompen wijs, naar den spoor
slag door ons in de courant gegeven, gattvrijhetd
verleende aan zijne tegenstanders, dezen hel vrije
woord gunnende, als vrije mannen in een vrij
land.
Daarvoor verdient dat Bestuur erkenning en
erkentelijkheid en alle tiglingcn mogen een
voorbeeld daaraan nemen.
De Heer Mondriaanreeds dagen te voren
een schat tijd moeite en inspanning aan het
organiseren enz. der laat geëindigde vergadering
van Woensdagavond gewijd hebbende, offerde
een aantal nachturen aan het opstellen van zijn
verslaggevolgd door nog een aantal tijdbe-
lemmeringen enz. aan hel vaststellen daaraan
verbonden terwijl hij bovendien under inbreuk
zijne pligten als onderwijzer bleet waarnemen.
Hg heeft zich derhalve loffelijk en eeivol van
zijne laak als secretaris gekweten. Al ziin wij
voorstanders der Schoolwet gaarne leggen
wij deze verklaring at en datbij soodanigen
haast en belemmeringen, hij door niemand
met zóódanig verslag kan worden overtroffen.
Maar het stilzwijgen mag niet door ons worden
bewaard, daar waar in het vertlag van den Heer
Mondriaanmet aanhaling onzer vroegere woor
den hoe zwaarder de laak des te glansrijker de
overwinning", te lezen is: «dat de Hoogleeiaar
in den volsten zin de overwinning heeft behaald.""
Deze triomiltrecl van het Afdeelingsbestuur
is zachtst uiigedrnkt: voorbarig-, en wij mogen
dat niet onbeantwoord, niet onbestreden laten
want pointeerden wg in onze vogelvlugtige be
schouwing tan hei vorig nummer over den
uitslag der vooidragl en diacussiën Jat de ovei-
winning nog onbeslist bleef, deze poinlure ge
schiedde èn ter wille der harmonie, èn voor
namelijk omJai wij voor de slrijdvoerende
partijen den einduitslag niet wilden voornil-
loopen, met hel oog op de nog te verwachten
voortzetting der discussiëningevolge uitnoo-
diging door den Heër Dr. Mmalda van Schou
wenburg aan Prof. Brummelkamp gerigt.
En daarom mag thans de vraag niet overbodig
worden geachtwaaruit die overwinning dan toch
blykt f" Hel verslag van den Heer Mondriaan
zegt daaromtrent enkel «dat de argumenten
van des Hoogleer aars tegenstanders slechts schijn
baar grond hadden en r.ij Jien grond moesten
missen." Echter dat schijnbare wordt niet bewezen.
Zijn verslag behelst geen enkel argument of
bewijs van dat •schynbare" ot van dal «moeiten
missen."
Met magtspreuken laat zich de overwinning niet
schetsen, niet uitmaken en daarbij wordt nog
gezegdoverwinning in den volsten sinAls dit
waar isdan hebben des Hoogleeraars tegen
standers totaal de nederlaag geleden I Doch dit
is er nog ver van daan, want velen onder het
publiek, wier oordeelkunde geaccrediteerd iazijn
juist van meening dal de Hoogleeraar, in zijne
sierlijke replieken, niet heeft ontzenuwd hetgeen
door zijne tegenstanders werd aangevoerd en er
dus geen snrake mhi g en kan zijn
dat door Hem de overwinning ia
behaald
Daarom laten wij weder volgen de vraagpunten
der discussiën namelijk
of de school, dan wel dc kerk, de cathechi-
salie en het huisgezin het godsdienstig onder
wijs moet geven
of het godsdienstig element genoegzaam in
de onderwijzers aanwezig is, als zij ijverig hun
pligl doen
ot de toestand tegenwoordig niet beter ia dan
die vóór de invoering der Schoolwet
of hel doenlijk is alle rigtingen te bevredige n,
vooral op kleine plaatsen
of het raadzaam is de beslaande wet aftebre
ken, voordal de nieuwe wet, die verlangd wordt,
uitdrukkelijk is geformuleerd
of het al of niet geoorloofd is verzet te predi
ken tegen de overheid en op de verkiezingen
te werken
of de rigting van het anti-schoolwet-verbond
inderdaad de vrije school wil bevorderen.
Het Afdeelingsbestuur van het Anti-Schoolwet
verbond zal alle belangstellenden in, tegen en vóór
de Schoolwet zeker groot genoegen doen
in ons volgend courantnummer de argumenten
te plaatsen (waarvoor wg kosteloos en met
liefde groote ruimte afstaan), waarmede de ge
achte Hoogleeraar op deze vraagpunten de over
winning behaalde, hem door het Afdeelingsbestuur
toegekend.
Ons voorstellende dit heide strgdvoerende
pat tijen bovenstaande regelen goedgunstig zullen
opvatten, verwijzen wij tevens naar het boven
staand ingezonden stuk vau den Heer Dr. Burger
