aangeduid, en liet woord lieert eene ongunstige
beteckcnis gekregenomdat men er bij denkt
aan ongeoorloofde middelen.
Wanneer echter iemand op geoorloofde tijden
en plaatsen met eerlijke midde'en door woord
of schrift anderen lot zijn gevoelen zoekt over
te halen dan kan geen redelijk denkend mensch
hem dit kwalijk nemen. B.
Het Dagblad van Z. H. en 's 11. van II.
Donderdag bevat omtrent-de II. Dinsdag ge
houden vergadering der Aniersf. Aid. van liet
Anlischoolweiverhond een mededeeling, welke
oene opeenhooping van Haters is.
De opsteller daarvan zegt daarin o. a. bijna
de gehcele anti-reveliUionnaire gemeente was
tegenwoordig. Dat er een anti-revolutionn.ui'e
partij beslaatis algemeen bekendmaar dat
er eene anti-rev. gemeentehetzij hier ot elders
te vinden is, riekt sterk naar onwetendheid;
en dat bijna die geheele gemeente aanwezig
zou zijn geweestblijkt onwaar, want om al de
anti-revolutionnairen van Amersfoort te bevatten,
zou de zaal minstens driemaal grooter moeten
zijn.
Voorts zegt hij dat de Heer Mulder voor
zijne partijachrajipinq van art. 104 en de
derde alinea van art. 103 iler Grondwet eisch-
te." - Dit is eene gansoho misvorming^door
den opsteller begaanwant de lieer Mulder
zeidedat gevraagd werd: «wegvallingvan al.
3 van art. lO.'l der Grondw.schrapping van
't woord i Christel ijk" wijziging van art. M.'l
der schoolwet cn van art. 37 der wel op 't Mid
delt». Onderwijs enz.mei stellige verwerping
van subsidie."
Verder zegt hijdat Ds. Mansscn en de
Heer Kidlewijn liet streven hunner partij, zijnde
de geavanceerd-mode me te kennen gaven."
Zeker bestaat er eene moderne" i igting doch
eene tgeavanceerd moderne partij" is nergens
te vinden. Met die uitdrukking maakt de op
steller een belachelijk- jvleonasme.
In dien attrd bevat de mededeeling nog-zoo-
vcol dwalingen dat bet maar beter is niet meer
papier en inkt daaraan te -verkwisten. De drie
voormeldO'stïHilrjes zijn voldoende om het pubiek
van de uitgestrekte onbedrevenheid des stellers
te overtuigenf.'J S.
Mijnheer de Redacteur
Met het opnemen van den volgenden brief,
ook door mij opgezonden aan de redactie van
het Dagblad van Z. II. en 's-Gr. zal u verplichten
Uw dienstw.
A. M KdLLpWlJNiS'z.
Mijnheer de Redacteur!
In bet veVslag def"3i December alhier ge
houden optnbare Vergadering van het Anti
schoolwetverbondlartleétlng AmersfoorO ge
plaatst in het Dagblad van È.-Holland en's Gr.
van 24 December, komt voor: Aan de discus
sion werd verder deelgenomen door de heeren
ds. Manssen en Kollewijn, leeraar aan tie 11.
B. S. alhier. Reide hei-ren gaven in korte maar
kernachtige woorden het streven te kennen van
hun partij zijnde de geavanceerd moderne.
Wat de schrijver van 't verslag met laatstge
noemde uitdrukking bedoelt, is mij een raadsel;
•naar dewijl sommigen er uit afleidendat ik
de verwaandheid heb gehad mij te wagen op
een gebied, waar ik niet thuis behoor, neem
ik de vrijheid U te verzoeken deze regelen
waarvan het volgende een overzicht bevat van
hel door mij gesprokenein l'w Dagblad te
plaatsen.
Eerst wendde ik inij tol prof. Rrummelkamp
met de woorden: «Ik kan u niet volgen in
«de uitweidingen op het terrein uwer theologie
«een onderwerp dat nagenoeg geheel vreemd
«is aan mijne studiënliever ontmoet ik u
«op het gebied der historie." Prof. Bruminel-
kamp had den Slag bij Nieuwpoort als tegen
hanger voorgesteld van den doortocht der kin
deren Israels door do Jlnode zee en daarbij
gcz< gddat MauriU de schepen bad laten
vertrekken om zijne soldaten de keuze te laten
tusschen de overwinning of den dood. Ik maakte
de opmerking dat Maurils de schepen wegzond,
omdat zij bij de eb gevaar liepen op t droge
te geraken er. dan door de bezetting van Nieuw
poort in brand te worden gestoken.
Verder beweerde prof. Brummelkampdat
de tachtigjarige oorlog zijn ontstaan te danken
had aan het verlangen des volks om den bijhei
te bezitten. Ik erkende, dat de. kracht van den
opstand te vinden was hij dc Calvinisten, doch
dat veel meer de afkeer van de Spaansclic
inquisitie als oorzaak was te beschouwen, daar
van dc edelendie het compromis hadden
ondertcckcndmet het doel om die inquisitie
op elke wijze tegen te gaan, de oveigroote
meerderheid Itooiusch wasen dal bij den
vrede van Munster ruim de helft van de be
woners der bevrijde provinciën nog die leer
aankleefde.
VervolffMia W<<111I1K< ik mij tut dun lieer MiiKlordie uit <<«u opstel
door mij in Or Schoolbode geplaatst cn Kclitrld -'Het dool <<li <le
nietliedr liij lint onderwijl in de Ocieliledoiiii" utleiddo dat neutra
liteit Inj hel onderw ijs onmogelijk wal. Ik gaf toedal strikte
neutraliteit niet kan lautaan omdat er evenmin volmaakte menselieu
als volmaakte weiten lijn. Naar mijne meimitig ging men dn» te vor
met liet cisrlicu van liet onmogelijke ou kon er in <t geheel geeuo
i|irak« van neutraliteit njn, indien ieder vader tooals de heer Mulder
dat verlangde liet recht had lo eisuheii-ivoor mijne kinderen eena
school die mijn godsdienst voorstautIk wees er op dat zulke
gestrenge eisehen lol outtiiliding der partij van <t anti schoolwetver
bond /.on moi-Vii leiden /oodra de band die Ihaus de leden too innig
verbindt hi t voeren van oppositie tegen dc openbare school, om do
hijne ol' auderu reden losser werd gemaakt daar w ij reeds meernialeu
luidden kunnen opmerken, hoe do loden vau dat verbond in taken buiten
die oppositie ouderling in meening vorsrliilli n.
Maar toch (in deten gonst sprak ik voprtlde opeuhure school
streeft naar neutraliteiten indien dit s(reveu door de tegenpartij
iels' ineor werd gewaardeerd kon er misschien sprake tijn vuu eene
toenadering die voor ullon wonsehelijk is.
Van bidden en godsdionsloefeuiageu alleen kun de mensch niet
leveu. Een gedeellotolfs eou groot gedeelte van don dag moet hij
tuin den arbeid besteden waardoor hij in lijn onderhoud voorliet.
Voor ilien arbeid beeft hjj kennis en bedrevenheid noodigonafhan
kelijk van conige kerkleer. Nu laat de engheid van 's menschcn he-
w usttijn niet toe aan twee verschillende zaken te gelijk al zijne
aandacht te schenken. Men kan niet innig tot God bidden cn terzelfder
tijd een wiskunstig vraagstuk oplosten men kan het een wel na het
ander doen.
Nceiul men daarbij in aanmerking, dat'de groote vooruitgang,
waarover wij ons op 't grbiod van wetenschap en van stoffelijk welzijn
verheugen voornamelijk is verkregen door eene doelmatige verdecling
vau den arbeidzo\i het dan gecno' zaak zijn die vcrdeeling nok
toe te passen op bet ouderwijs Y iudien de school zich belast met het
Haakwerken vau die kundigheden, welke de meusch noodig heeft,
oin in zijn onderhoud lo voorzien en dn onderwijzer overeenkomstig
de wetzijne leerlingen opleidt tot alle Christelijke en maatschap-
polijke deugdeu en zich onthoudt iets to doen of te laten doen wat
andersdenkenden aanstoot geeft en wanneer dan huisgezin euthechi-
satie rn kerk onnbrengr.) wat de kerk rischt zoo verkrijgt roeu bij
eene doelmatige vnrdeeling eene voortreffelijke ceulieiiL
De kerken zullen, daar hare redeleer, ten miuste wut ons land lietreft,
vrij wel overeeukonitop die wijze door de school gesteund worden,
en huisgezin, catechisatie en kerk zouden zieli al zeer slecht van hun
plicht moeten kwijlen, ais zij uiet datgene konden aanvullen waarover
de school zwijgt of indien zij bij het streven der onderwijzers naar
neutraliteitdc werkiug rener minder nauwkeurig gewogen uitdruk
king welke met ren of ander kerkelijk diigina strijdten die deu een
of den ander wel eens kan ontvallen, uiet wisten tegen te gaan.
Daar luivcndien onze ingewikkelde maatschappelijke toestanden veel
meer kennis van alle roensrhen in de verschillende standen eisclien dan
vroeger liet geval w as is het duidelijk dat de kosten voor degelijk
onderwijs zoo verbazend toenemen dat de mcesto ouders ze zonder
tusschcnkomst vuu den staat niet kunneu betalen. Eu daar de staat
uiet in iedere gemeente voor de verschillende gezindten scholen kun
oprichten schiet hem niet andere over dan do openbare scliooL
Uw dienstwillige
A. M. KOLLEWIJN, Nz.
/Wegens plaatsgebrek is de 2e helft van dit stuk met klciue letter
gezet.
AMERSFOORT 28 December 1874.
Donderdag 31 December e. k.des namiddags
hulllweezal de Daad der gemeente Amersfoort
eene vergadering houdenwaarin het punt van
behandeling is;
'Benoeming van eenen leeraar aan dc hoogere
burgerschool met de aanbeveling van burge
meester en Wethouders.
Met genoegen vernamen wij door achter
staande dankbetuiging dat het Bestuur der
Anna Paulowna bewaarschool we
der een blijk van belangstelling in de school
hoeft mogen ontvangen.
Die inngting welke in de stad onzer inwoning
in eene groote behoefte voorziet cn in vele
opzichten zoo hoogst weldadig werktverdient
ten volle waardeering cn ondersteuningen zeer
wenschen wij dat het der Directie door veler
medewerking gelukken moge het doeldat zij
zich voorstelthet aanbouwen van een doel
matige speelzaalwaarvan het gemis schier
dagelijks meer gevoeld wordtte bereiken.
Wie op 11. Donderdag avond de kleinen dier
school had geschaard gezien om den KERST-
BOOMrijk van allerlei speelgoed voorzien
hun beschikt door de welwillendheid van een
viertal jonge Dames, door wier goede zorgen
ook de. kleinen van nieuwe en voegzame kle
dingstukken werden voorzien, zou zeer zeker
tot de innige overtuiging gekomen zijndat
het in waarheid een weldaad is voor de kleinen
onzer behoeftige staugenootenwelke zonder
de Anna Paulowna bewaarschool op dien leellijd
van elke gelegenheid tot ontwikkeling zouden
verstoken zijndat zij zich aan die school onder
de leiding der volijverige Hoofdonderwijzeres
de gelegenheid tot het ontvangen hunner eerste
vorming en ontwikkeling mogen opengesteld
zien.
De Anna Paulowna bewaarschool te Amers
foort zij der belangstelling van alle weidenkenden
ten zeerste aanbevolen
Ons verslag der zitting van den gemeenteraad
van Ainersloortin het vorig nummer vercischt
de volgende aanvulling
Ten aanzien »van de bestemming fier plaats
voor eene nieuwe tusschcnschool" herinnerde
de Voorzitter dat de perceelen, waarop B. en
W. hunne aandacht gevestigd hebbenbehalve
bel plantsoende navolgende zijndie van de
erven dr. van der Leeuw aan de Korte Gracht
cn van den heer Wiedenbrugge aan de Lange
Grachthet schoolgebouw van den beer van
der Nagel in de Muurhuizenbet Lievevrouwc-
kerkliol' en de tuin van hel raadhuisop welk
laatste terrein, in aanmerking genomen de be
zwaren tegen de overige perceelen bestaande
B. en W. voorstellen tie school tc bouwen.
Ingekomen is eene mededeeling van den
Commissaris des Koningsten geleide van het
konirikl. besluit, dd. U Doe. 1874, houdende
herbenoeming van mr. A. G. Wijcrs Itii bur
gemeester van Amersfoort. De hr. Sëhluilcr
voormaals wethouder, als de tolk der verga
dering optredendespreekt don burgemeester
eonige hartelijke woorden van geluk toe éti
voegt daarbij den wenscli dat bel nieuw inge
treden tijdvak zoo gelukkig moge wezen als
dc vele reeds verloopen jarenwaarin ver
schillende belangrijke zaken in de gemeenten
zijn tot stand gebragt; De burgemeester be
dankt den vorigen spreker en wijst op de lange
reeks van jarenwaarin bij als voorzitter der
vergadering steeds den krachtige» steun zoo
van de raadsleden als van bet dage'ijksch be
stuur mogt ondervinden, alsmede op hunne
welwillendheid. Daartoe beveelt hij zich dan ook
bij voortduring aan.
De aanbeveling van Burgemeester cn Weill,
voor de betrekking van leeraar in de Ncdcr-
landsche: en Duilsehe taal en letterkunde aan
de Hoogere Burgerschool te Amersfoortbestaat
uit de Heeren J. Leopold, te Leiden en J. C.
van Drutentc Zaandam.
Op den eersten kerstdag werd ter godsdienst
oefening der Hetv. gemeente te Amersfoort
bekend gemaakt, dat Zondag 20 December jl. is
gecollecteerd eene gift van drie honderd gulden.
Offenbach's aan onzedelijkheid hel ongeloof
lijke presleerende «Jolie Paifumeuse" is den
24n Nov. bij de eerste voorstelling te Luik uit
gefloten. In de tweede de schouwsle acte
werd hel kabaal zoo sterk dat dc regisseur heelt
moeten aankondigen dal de voorstelling verder
geen voortgang zou hebben en heelt de politie
de zaal mouten ontruimen.
Te Frankfort moet een kappersjongen tcregt
slaan, die niet minder dan 14 chignons had
gestolen. Men zegt evenwel dal de darnes-
eigcnniesseu zich niet als zondanig zullen aan
melden.
In de Vereenigde Staten van Noord Amerika
heeft een vreeselijk voorval plaats gdiad. De
groote spoorwegbrug over hel meer Kola rad is
ingezakt op hel oogenblik dal twee treinen
elkander daarover passeerden. Vele wagens die
groolendeels met reizigers waren gevuld zijn
in dc golven verdwenen. Hut aantal omgekomen
reizigers moet aanzienlijk zijn.
In de laatste 14 dageu zijn meer dan een
millioen schelvisschen Utiecht gepasseerd, cours
zettende naar Duilschland.
Men is er nn aan versche visch volkomen
gewend.
Neemt nooit een bad zondet er een flacon
Eau d'Anvers te hebben ingegoten. Deze par
fumerie welke op geurige kruiden planten
wortels, enz. gestookt is, verzacht hel water,
doodt de diertjes welke er zich in bevinden en
zich aan de huid konden vastklemmen. Het
Eau d'Anvers maakt het bad zoo verfrisschetid
cn aangenaam dat men het ongaarne verlaat.
Het ontspant de vermoeide zenuwen, verzacht
de huid, doet vermoeijenis verdwijnen en schenkt
de leden zulk een gevoel van verkwikking,
hetwelk een goed toebereid bad uioel ver
oorzaken.
Wij raden dus iedereen bepaald aan nimmer
een bad te nemen zonder het met een flesch
Eau d'Anvers vermengd te hebben welke par
fumerie bij de voornaamste coiffeurs te ver
krijgen is.
A D~V E R T E N T I E N~*
De Notaris Mr. J DE LOUTER
zat op Vrijdag den 8. Januari
e. k.des namiddags te half een
ure in het koffiehuis ®I1ÈT VALKJE" te
Amersfoort verkoopen
d04- Perceelen
Eikenhakhout, Deksparren, Slieten,
Kekhout.eii Sparreitdunsel
in de bosschen bij den Utrechtschcn straatweg
van de Heeren VV. .1. LAGERWKIJII. DE
JAGEH I'. VAN KLOOSTKK Mr. II. CROOCKK-
VVITcn Mr. J. DE LOUTEB.
De Directie van de Anna Paulowna
bewaarschool bericht met erkentelijkheid de
ontvangst van een gift van /25.en brengt
voor dut Kerstgesclienk haar inecslen dank
terwijl zij zeer hooptdat dat waardige voor
beeld in liet belang der schooldie zoozeer
ondersteuning behoeftbij velen navolging moge
vinden.
De Directie der Anna Paulowna
Bewaarschool
Amersfoort, P. SCHUDT, Voorz.
28December 1874. A. J. BOS, Sccr.
