iDcente aan ge ene meerdere of mindere plichten
te dien opzichte gehouden isdan zou de opinie
van den ondergeteekende deze zijn
1°. dal de armenscholen behouden worden
zooals ze nu zijn
2°. dat de tussehcnschool behouden werd
zooals die nu bestaal, zonder uitbreiding van
leervakken
5°. dat de openbare school voor lager en
meer uitgebreid lager onderwijs uitsluitend werd
ingericht voor jongens uit den gegoeden stand,
misschien met behoud van meisjes uit den ge
goeden stand van jeugdigen leeftijd.
4°. dat het meer uitgebreid lager onderwijs
voor meisjes uit den gegoeden stand van ge
meentewege werd bevorderd door subsidie aan
eene of meer hoofdonderwijzeressenzoodat ook
van gemeentewege op de inrichting en regeling
van dat onderwijs eene behoorlijke controle
zou kunnen plaats hebben
De redenen welke tot deze denkbeelden voeren
voor de gemeente Amersfoort zijn deze de ar
menscholen zijn goed de gebouwen zijn groot
genoeg om nog meer leerlingen te kunnen op
nemen ze zijn bovendien voor vergrooting
vatbaar; van geen enkele zijde zijn ook be
zwaren tegen de inrichtingen gemaaktmocht
het onderwijs op die scholen niet goed bevon
den worden dan ligt het voorzeker niet aan de
gemeente maar aan de onderwijzers of het on
derwijzend personeelen daarop kan het dage-
lijksch bestuur der gemeente, de schoolcom
missie de schoolopziener en de inspecteur voor
het lager onderwijs toezien en zoodanige maat
regelen provoceeren als elk in zijn kring zal
geraden oordeelen. Ook de tussciienschool is
goed ingericht en goed bezet. De lokalen zijn
nu nog geruimen tijd voldoendeer kunnen
nu nog vrij wat leerlingen geplaatst worden.
Worden de vakken aan die tusschenschool uit-
Sebreid dan ligt het voor de handdoor b. v.
ie school interichten voor alle jongens uit
Amersfoortbehalve die der armenklasse met
bijvoeging van eene afdeeling voor het Fransch,
dan zal ja zeer spoedig blijken dat eene 2e
school van dien aard noodig is. Bovendien eene
gedwongen bijeenvoeging van alle standen (uit
gezonderd de armen) komt den ondergeteekende
in eene gemeente van uitgebreidheid en gehalte
als Amersfoort niet uoelmatig voor.
De bestaande school voor gewoon en meer
uitgebreid lager onderwijsvoor jongens en
meisjes en de school van Mej. Gutteling worden
beide bezet dcor hoofden wier verdiensten ge
roemd moeten worden. Beide zijn zoo ijverig
in hunne taak dat de gemeente het zou moeten
bétreuren als zij hunne betrekking moesten neer
leggen. De ondergeteekende zou in die omstan
digheden niet gaarne medewerken om beide of
een van beide direct of zijdelings te vernietigen.
De openbare school zooais die nu is ingericht
voor jongens en meisjes is op den duur in die
lokalen niet houdbaar, dan zijn de lokalen te
gering in getal en.zoudc zeker het hulppersoneel
belangrijk moeten worden uitgebreid De laagste
klasse voor jongens en meisjes hebben hoog
noodig eene hulponderwijzeres met eene kweeke-
linge en helpster. Wanneer daarna de jongens
en meisjes afzonderlijk onderwijs zullen ontvan
gen dan heeft men eigenlijk twee scholen voor
alle vakken van het lager onderwijs plus Fransch
en vrouwelijke handwerken. Om alles dan goed
te laten loopen, moet de hoofdonderwijzer slechts
toezicht houden ert een dubbeltal hulppersoneel
hebben. Dat alles kan in die lokalen niet ge
vonden worden. Die school moet naar de be
scheiden meening van den ondergeteekende
uitsluitend jongensschool worden voor den ge
goeden stand met behoud mogelijk van meisjes
van jeugdigen leeftijd uil den gegoeden stand
om daar de eerste ontwikkeling te ontvangen.
Het onderwijs aan die school behoeft voor de
jongens niet uitgebreid te worden tot het Duitsch
en Engelsch deze vakken toch worden ook op
de H. B. school onderwezen en toehoorders zijn
daar mogelijk. Wiskunde evenwel zou voor de
beginselen doelmatig zijn. Niet alle jongens wen-
schen naar de II. B. school te gaan en niet
allen zijn op een bepaalden leeftijd daarvoor
geschikt. Mitsdien moeten de jongens tot onbe-
paalden leeftijd worden toegelaten, liet is dan
te voorzien dat de lokalen nog lang voldoende
zullen zijn. Nu zullen op die school op 1 Maart
1878 zijn 60 jongensdat getal zal met zoo
danige regeling toenemen doch niet zóó dat de
lokalen spoedig te klein zullen zijn.
Eindelijk de meisjes uit den gegoeden stand.
Wanneer de jeugdigen hare eerste ontwikkeling
op de openbare school onder leiding eener hulp
onderwijzeres hebben ontvangendan zullen
eene of twee matig gesubsidiëerde scholen ruim
schoots in de behoefte kunnen voorzien. Het
is waar voor de meisjes moet ook gelegenheid
bestaan voor Duitsch en Engelschevengoed
als voor liet Fransch. In één woord het onder
wijs moet degelijk kunnen zijnmaar dan is
er ook volstrekt geen bezwaar bij dat voor de
gelijk meer uitgebreid lager onderwijs ook goed
betaald wordt. Eene vergelijking inet het school
geld op de II. B. school gaat niet op, want
iedereen zal het toegeven dat dal eigenlijk le
laag is. Dal de gemeente ziel' eonige opoffering
getroost is zelfs nutligwant daardoor wordt
eene bijzondere schooleigenlijk eene openbare
of liever zij kan dat worden. Men leze slechts
art. der wet op het lager onderwijs, waar
dat duidelijk staal. Wanneer men nu rekening
houdt inel den beslaandcn toestand in deze
gemeentedan schijnt de aangegeven regeling
zeer doelmatig te zijn vooral daar ook voor
meisjesscholen verschillende aanvragen zijn. Bo
vendien zou het niet onmogelijk zijn dat kost
scholen of eene kostschool alhier verrees. De
ondergeteekende wenscht evenwel thans daar
van nog geene voorstellen te makenhij wil
liever afwachten de nieuwe wet op het lager
onderwijs. Inmiddels is echter noodig aanvulling
van het hulppersoneel aan de openbare school
voor gewoon en meer uitgebreid lager onder
wijs. Door de welwillende medewerking der
andere hoofdonderwijzers is tijdelijk een hulp
onderwijzer van de Itisschenschool werkzaam
aan die openbare schoolwaar de hoofdonder
wijzer geen voldoende hulp had Dal tijdelijke
kan echler niet lang stand houdenis ook niet
voor langen tijd te vergenzoodat thans reeds
in afwachting van de nieuwe wet op het lager
onderwijs wordt in overweging gegeven om aan
die school nog aantestellen eenen hulponder
wijzer op de gewone bezoldiging.
De ondergeteekende meent hiermede den
feitelijken toestand duidelijk te hebben uileen-
gezet cn zijne denkbeelden le hebben ontwik
keld. Hij beveelt de zaak nader aan Uwe ern
stige overweging aan.
De Burgemeester van Amersfoort,
VAN PERSIJN.
Amersfoort, 20 Februari 1878.
Gedrukt ter Boek-, Kantoor- en Gouianldrukkei ij
van A. H. VAN CLEEFF te Amersieort.
