biksstbo i> e
AMERSFOORT.
Foil on/or geachte stadgcnootcn die steeds
Amcrevooid" schrijft (en niet «Amersfoort")
li.'e i ons vergund hel onderstaande deswegens
door zijnen vriend l'rolessor Alberdingk lhijm
aan hem gericht schrijven te mogen publi-
eeeren
Amersvoord (of Amersfoort) is een samenge
steld eigen zelfstandig naamwoord.
liet eerste lid maakt melding van de rivier
de Eem aam)dat zoo veel is als watering
van o-eiivlorijn (vergelijk adem en enter
emmer). Amei zou dus (transitief en passief)
vlorijer zijn als eigenlijk de r in Amersfoort
geen onorganisch inkruipsel is. Voord is het
zelfde als waard, tveerdoord. Hereinans ver
taalt voord door tjiic (ondieptedoorwaadbare
plaats). Staring gebruikt hel als gelrieismein
zijn gedichten.
Men schrijft Zandvoorlmet v. Te-rechtde
0 is aan de verwant. Men spreekt wel uil
Zaujvoonmaar men spreekt ook uit laiiTCMe-
■nuoten toch schrijft ieder tegenwoordig daarin
de letters der zachte spraaktuigslelliug in.
ilet aardrijkskundig Genootschap (afd. «Neder
land") schrijft als spelling voor Zandvoorl
1 Yestervoo. tSe hor voor i er is dus niet de
minste reden om de oorspronkelijke v aan
.Wncisroord (of Am-es voord) te onthouden. Even
zoo min moet men met die heerenMom voort
schrijven, /.ij schrijven liocrmonDItederoorv
.ic; laiiD Waarom dan met een t Amersfooril
en Zandvoord besluitenMen zegt en behoort
ti- zeggen «Roermonl is de oude hoof/slat /an
Geiderlan'maar uit liefde voor de etymologie
schrijft men die ///-s en die niet. Zij behoort
dus ook in Amersvoord niet op te treden.
Het komt mij een winst voor: zoo veel mo
gelijk in de spelling de woordvorming te ge
denken. Dat i oord wel deugdelijk de d als slot
letter heeftbewijst de uitspraak ZantfoorDcr.
De bewoners van dat zeedorp noemen zich
Zanveroers met duidelijk behoud der d in den
uitgang.
Omtrent Braband is twijfel geoorloofd. Sedert
250jaar zeggen wij Brabanders (=Brabanjers)
maar in de middeleeuwen vindt men ook li ra-
bit ut ren en in 'l modern Latijn Biabantia.
Daarom schrijf ik met de resttegenwoordig
lirabaot. Vriesland is vooral niet goed. De
eigen naam De Vries wordt nergends De Fries
gespeld. Van Vriesland te spreken is eene
alieklatie. Wij. Hollanders, zeggen: de eitje
Vues en er is geenoverwegende reden omhel
adj. met v het subsi, met 1\ te spellen. Als wij
dat doen, moeten wij ook Berlin en Paris en
London schrijven.
And wei pen (met Bildcrdijk) is een stoute
spellingmaar zij is etymologisch de wmcen
daarom bezig ik ze.
Wij zouden ook met de Wie en (aanvang)
XYIlc eeuwen Frankrijk schrijvenindien de
uitspraak er zich thands niet bepaald tegen
verklaarde. De uitspraak is de eerste "ex
hoogste wetgeefster der spelling: liiaar die
laiibj/enoot spelt is aan Amersxoord gebonden.
tin de naast ons liggende «Beschrijving van
de stad Amersfoortenz." door Abraham van
Bommelin 2 deelen. te Rrecht uitgegeven
in 17tlll. bladz. 59, vindt men vijf volle
bladzijden omtrent den naamoorsprong van
Amersfoort. Daaruit blijkt tevensdal de stads
naam in vroeger lijden zeer verscheiden lijk is
- ■■IIMIIMI1HHIIIB 1MB.
aandacht trok. Ik wendde mijn lioold om naar
den kantvanwaar deze scheen gekomen te
zijn en ontwaarde een grijsaard die niet zijne
bevende vingers ternauwernood de goudstukken
van de talel opnemen kon. Er lag zulk eene
uitdrukking van begeertevermengd met die
van eenen doodclijken angstop zijne gelaats
trekken dat ik hein ijlings naderde en hem
onwillekeurig vraagde
Deert u ietsmijnheer." De aangesprokene
keek mij met een' wantrouwend oog aan en
mompelde wrevelig
«Zijl gij ook soms door haar gezonden om
mijne gangen na Ie gaan. Ik wil niet huis.
blijven.ik moei spélen... om mijn fortuin
terug te winnen l.a Iik ken u niet
Zijn toon klonk rauw en IioomIi en eene af
werende beweging legde mij het stilzwijgen
op. Een lieer, uu-de een toeschouwer die naast
mij stond fluisterde mij lor-
«Verspil uwe woorden niet aan dien zonder
ling Al sedert jaren is hij hier een geregeld
bezoeker; zijn ouders waren gezeten lieden uit
den gegoeden burgerstand. Zijn vader was hier
in de stad een zeer geacht dokterdien zijn
koetje* op hel drooge had muur het vrij aan
zienlijke, fortuin dat hij aan zijnen zoon hij zijn
dood achterliet i* geheel door dezen verkwist
geworden. Hij leeft nu niet zijne dochter in eene
der geringste buurten van hetgeen hij 's avonds
tvinl Wordt vei voljd.
gespeld en daarvan vermeldt «van Bommel'
precies een dozijn gevarieerde namen.
Bed. Amersl. U.)
AMERSFOORT28 Februari 1885.
Z. M. heeft eervol ontslag verleendop zijn
verzoekaan den lieer Mr. F. A. H. A. baron
van lltersunite Utrechtuls schoolopziener
in hot arrondissement Amersfoort.
De heer J. van Gelder (Arts) officier van
gezondheid 2e klasse is, ingaande 2 Maart
aanst.overgeplaatst van Amersfoort naar Ber-
gen-op-Zooinen de heer M. A. van der
Willigen (Arts) officier van gezondheid 2e klasse
is van Amsterdam overgeplaatst naar Amersfoort.
De Kiesvcrceniging «Amersfoort" vergadert
hedenavond te ti i ure in hel lokaal de Arend
ter behandeling der vraag of de kiesvcrceni
ging zich zal aansluiten bij de Liberale Unie
Zaterdag 21 Febr. jl. werd publiek aanbesteed
de verbouwing van liet woonhuis van den heer
D Gerritsen te Amersfoort, waarvoor zijn in
gekomen 9 biljettennamelijk van de Hoeren
G. Wassink Amersfoort voor. 1'4890.
F. de BruinHoogland >4890.
.1. G. v. d. Geest, Amersfoort voor >4885.
F. van Slooten>4855.
11. J. Pijnenberg, >4590.
W. van de Kooij>4405.
W. van Haselen>4440.—
P. .1. van GarderenBaarn >4299,50
J. KlaarenbeekAnierslbort 4275,09J
Het werk is den heer J. Klaarenbeek gegund.
Aanst. Vrijdag 27 Febr. vergadert de Afd.
Amersfoort van het Ulr. Gen. voor Landb. en
Kruidkunde in het lokaal «de Arend" ter be
handeling van ingekomen stukken en geschiedt
de verkiezing van een bestuurslid.
De Afdceling houdt Vrijdag 10 April e. k.
eene stierenkeuring.
Fit 's Gravenhage wordt gemeld
Er werd hier op 's Konings verjaardag bij
de felle lichtstralen der eerepoorten en verdere
illuminatien en haar afdruipende talk en olie
op de jubelende menigtedoor velen dier me
nigte gezongen en gesprongenmet en zonder
vergunninggezongen gesprongen en gedui
keld dat het een lust was.
In afwijking van de gewoonte vertoonde zich
H. M. de koningin met de jeugdige prinses
gedurende den gansehen middag in de vroo-
lijke straten en werd met uitbundig gejubel
begroet. Voor 't eerst was ook de Nederland-
sche bank geillumincerdwaardoor ze zichzelf
tot een hall-officieel lichaam stempeldewat
in deze dagen van onderhandeling over de
vernieuwing van hot octrooi licht verklaarbaar
is. En eindelijk bleef het vroegere lijstje van
gedecoreerden achterwegewaardoor menigeen
een hittere pil slikte.
Ik voer u een oogenblik naar 't bal masqué
in ons gebouw voor kunsten en wetenschap
pen. Vroeger bracht men er zijn echtgenoot»-
en dochters gerust meemen wist dat men
er gezelschap vond en kon men al niet met
iedereen in een quadrille plaats nemener
waren clubjes te vormengroot genoeg om
een carré van 24 paren tc maken. Men kon
zeggentout Ie monde y vient. Thans is dit
slechts «half" waar, tout le demi-monde v
pa ra ithoorde ik een diplomaat zeggen. Dit
laatste is zoo waardatterwijl er dit jaar
zeker een paar honderd bezoekers minder wa
ren dan in 1884, hut getal dames met gelc-
legenheids-cavaliers zeker een honderdtal groo-
ter flan vroeger was. Amsterdam en Botterdam
hadden zeer belangrijke contingenten gezonden,
liet spreekt van zelf Hat dit buiten de schuld
of bedoeling van liet bestuur lagmaar dat
hel niet is te voorkomen en het fatsoenlijk
publiek niet behoeft te weerhouden het bal bij
le wonen.
Zij die niet gaarne belasting betalen behoeven
niet naar Uiui-Beierland te gaan. Daar toch is
de hoofdelijke omslag over bet jaar 1885 met
meer dan 100 pet. verhoogd. De hoogste aanslag,
die het^vorige jaar f575 was, is thans gebracht
op f 1275.
Doorvoer van Duilsehe schapen en uitvoer van
vreemde schapen uit Nederlandsche havens naai1
Engeland is door de Begeering verboden.
Ook de lli itsche rogoering w il den invoer van
Duilsehe schapen voor niet langer toeslaan.
Naar liet postje van gemeente-veldwachter tc
Si. .Maartensdijk dingen 7(5 liefhebbers.
Een passagier deelt over bet spoorweg-onheil
bij Veenendaal hel volgende mede:
Wij vertrokken om 7.42 uil Arnhem, toen
wij omstreeks drie kwartier gaans van Eedc een
geduchten schok gevoelden zoodal alleen zij
kalm waren die nooit hunne tegenwoordigheid
van geest verliezen. De trein was ontspoord
waarom was natuurlijk onbekend. Volgens zeg
gen der menigte bad men dien dag juist den
weg verbeterd De locomotief lag
bovenzoodal de weg geheel werd versperd
do goederenwagen was verbrijzelden de vol
gende wagen lag dwars over den weg. Alle
lichten waren uil en er hcerschle een vreesc-
lijke verwarring.
Voor alles moet aan den machinist de grootst
mogelijke lof toegekend worden daar hij tot
in den nacht zijn plicht deedzonder zelfs
eenig toeken van zenuwachtigheid te geven.
De drie ongelukkige conducteurs die gekwetst
werden waren builen dienst. Wie moest nood
seinen geven De overige conducteurs schenen
niet op de hoogte zoodal wij van geluk kon
den spreken da! er onder de passagiers enke
len warendie met dergelijke zaken bekend
waren. Een goederentrein was in aantocht,
en zoo werd ten minste een botsing voorko
men. De stationchef Ie Eedc was zeer beleefd
een trein van Utrecht kwam ons halen en bij
half drie 's nachts waren wij te Amsterdam.
Nog wordt geseind De conducteur Donse
laar en van Tliof zijn zwaar gekwetstzij
werden meegevoerd naar bel station Eedc en
aldaar geneeskundig behandeld door gonecs-
liecren uit Bennekom en Eede. Zij zijn thans
naar hel ziekenhuis te Arnhem vervoerd. De
conducteur Bijsl niet \an Bees van
Van Geiul en Loos werd levensleus gevonden.
De locomotief mot kolenwagen liggen aan
eene zijde van den weg omver en eenige per
sonenwagens aan de andere zijde. Een goede
renwagen is geheel verbrijzeld en nog vier
wagens zitten zwaar beschadigd gedeeltelijk in
het zand.
Later moesten alle passagiersvan Arn
hem of Utrecht komende ter plaatse van het
onheil overstappen.
K ii n i s t; k f i li ü-
De Dl liGE.MEE>TEB en WETHUI DEBS van
AMERSFOORT
Gezien art. 5 der wet van den 28. Juni 1881
(Staatsblad n°. '97»:
Brengen ter openbare kennisdat een ver
zoekschrift om vergunning lol verkoop van
sterken drank in het klein hij hen is ingekomen
van P. van Schoonhonlwijk F n". .ISO.
Amersfoort, den 28. Februari 1885.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
De Burgemeester,
T. A. J. VAN ASGIl VAN WIJCK.
De Secretaris
W L. SCIIEI.I I S.
B
OAGKLIJKSCU E W A IERS IA NDEN
van de
Luntorsche boek en de rivier de Eeui.
üah;m
11 ai*
«ili ci stkl.n 1 a a 1(11.
Kr*.
18s5
M
M
M
M.
M.
M M.
M.
15 IVI,
5,53
1,50
5,15
3.35
2,110
).«0 i 11,0»
- 0,05
16
8,47
+.77
8,33
3,49
3,0u
1.SIO 0,74
0,10
17
5,51
l.-l
5,55
3,7»
3,33
IS
5,59
+.->+
5.07
+.i13
3.'13
2,4»i 1/2"
ujo
1!)
5,llli
5.'is
4, lil
3,7»i
2.52 1.25
2'»
5,51
5 u'j
5.? 7
+.17
3,7
2,53 1.15
21
5,81
5,07
5,12
i,u5
3,li*
2,4* 1 1,11
o,7«
liet
teokica
a taueden a.
LIJSTDEB ONBEKENDE BRIEVEN verzonden
van Amersfoort en arrondissement gedurende de
2e helli der inaand Due. 1884. I'laats van
Namen der geadresseerden. bestemming.
1. P. PeschaldoAmsterdam.
2. II. Ba eg enUtrecht.
8. Gies KlaasseriV
Van hel llulpk. Woudenberg.
4. M» j. Alida Doornebal. Amersfoort.
Briefkaarten.
1. J. Jansenj Amsterdam.
2. I) Sc li ij 11
8. Ifohcri M.lidman 's llage.
2. Standaard van Willem 2 Oudenbosch.
Rechthebbenden vervoegen zich aan liet Post
kantoor le Amersfoort.
Gevraagd legen M K Ieene
als MEID-ALLEEN P. G - Adres
MEM'iOFW HAMMING, Ih'iligenhcrgweg.
K«:nc 20jarigc DIENSTBODE. B.C.,
T ll,i,ns »l« MEID ALLEEN elders
dienende en van goede getuigen voorzien
wenscht mei 1 Mei eene dienst te Amersfoort.
Brieven worden verzocht Duroau Ainers-
loortsche Courant.
