.\f 50G4.
Donderdag 10
November 1887.
E
Uitgever
A.
Dit blad verechtjnt Maandag en Donderdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\.—. Franco per
H. VAN CLEEFP p0#t /U6- A,lï'"l«nti?'>t-« »g«l. 60 CL.; elke regel meer 10 Cua; groole letter, naar
plaatiruimtevoor randen en andere entra inrigting grichiedt hoogere prijsberekening Legale
olllciede en onteigen Adv. per regel 15 Cta. Reclame, per regel 25 CL. Af,, nummert 10 CL. hO0k KortegraotltWijk P 00.
te Amersfoort.
Bureau:
MüüRH UIZEN
SPAARBANK.
Het bestuur zal zijne eerstvolgende zitting
houden op MAANDAG 14 NOVK\lDER o. k.
ten Raadhuize te Amersfoort, des namiddags
van 12 tot 2 ure
A. .1. ROSSecretaris
Politieke Revue.
Voor een schillet end gezelschap hield Vrijdag
avond de Afrika-reiziger Wissmann in de aa:d-
rijkskundige verceniging Ie Herlijn zijne eerste
openbare voordracht o\er zijren jongslen tocht
door Alrika, die verscheidene jaren had geduurd.
Hij schelste hoe hij vier jaar geleden in op
dracht van den koning der Delgen met eene uit
circa duizend man beslaande expeditie zijne reis
aanvaardde in West Alrika ten zuiden van den
mond van den Kongo. Van daar doorvorschle
hij hel oppergebied in hel stroombercik van de
Kassaïriviereene der grootste zuidelijke bij-ri
vieren van den Kongo. Daarop doorsneed hij
hel zuidelijke Kougobekken ten deele op de
reeds zes jaren vóór hem hel eerst afgelegde
route Hij kwam aldus bij hel Oosi-Alrikaansche
zeegebieden bereikte nu over de reeds be
kende waterwegen en karavaanwegen den Zam
besi om langs dezen den Indischen Oceaan te
bereiken.
Onder zijne mededeelingcn waren de belang
wekkendste dal sedert zijne laatste reis in Cen
traal-Afrika alzoo sedert 5 jaarzich aldaar
onder de voortplantende inwerkingen der Kongo-
cxpedilies het kaïakter eener reeks van neger
stammen reeds lot hun nadeel veranderd is.
Slavenhandel en men chenj; clilen hadden zich
vermeerderd. Als ruilmiddelen werden nu nog
hoofdzakelijk vuurwapenen en kruit verlangd
tol nadeel der blanken
Onder vele gcveclilen en door pokken-epide
mieën en hongetsnood sterk ingekrompen be
reikte Wissmanns expeditie de oostkust. VViss-
rnann constateerdedal in Cenlraal-Afrika in
den loop van de laatste jaren vreeselijke hon-
gersnooden en epidemieën grootevroeger dicht
bevolkte landstreken geheel ontvolkt hebben.
In den loop zijner voordracht had hij her
haaldelijk gelegenheid om onder luiden bijval
van de vergadering zijnen hartelijken dank uit
te spreken voor ae nobele gastvrijheidwelke
FEUILLETON.
TOONEEL en WERELD.
121 door S.
«Angekindbegon de stervende
na eene kleine pauze.... «het zou dwaas zijn
om ons zeiven diets te maken
dat er tusschen onsdie lielde en eendracht
;eheerscht heeltzooals zulks gewoonlijk
jij ouders en kinderen het gevalis. Wie
daarvan de meeste schuld heeftwillen
wij nu nietnagaanliet teil beslaat
of heeft beslaan. Alvorens ik je echter
verlaatwil ik je nog éénmaal vragen
kan niets je verhinderen om het looneel te be
treden zelfs niet de bedede vurige
bede van je.... stervende moeder.»
<0, God, mama kreet hrl meisje.
«ZieAngehet zoumij zoo hard. val
len om met de gedachte te sterven
dal je tooneelspeelster werd. Kind
bedenk tochwat je dan wachtO
hoe gerust zoude ik mijn vermoeid hoofd neer
leggen als ik wistdalgij verzorgd
waart....» voegde zij er bij, terwijl zij de
oogen sloot
«Mevrouw mevrouw vermaande de dokter,
«wees kalm. wees bedaard.»
Wilt gij dan de belofte afleggenAnge.»
begon de zieke wederom na eene korte pauze,
»dat gij u nooit nooit aan het tooneel wij
den zultdal gij een kalm, tevreden leven
leiden wilt Zeg, Ange antwoord mij
Maar, mama, gij weet toch wel dal wij
geen vermogen bezitten. Tol 1 hebben
allerwege de beambten der Nederlandsehe fac
torijen in West-Ah ika zoowel hem als zijnen
beroemden landsman, den helaas overleden rei
ziger Pogge, vei leenden.
Bij hel onderzoek van hel Kassaïgehied was
cenigen lijd de heer Giesser, van dc llollandsch
A frikaansche Maatschappij, een van Wissmanns
begeleiders.
Over de omstandigheden van den Congostaat
bewaarde Wirsman het stilzwijgen.
In de Fransche Kamer der algevaardigden
had de interpellatie plaats in zake de mobilisatie
van het zevende legercorps. Na eene levendige
beraadslaging en het voorstellen van diverse
motiën nam de Kamer het eerste gedeelte van
eene door de regeering aangenomen motie aan.
De Senaat heelt liet wetsontwerp betreffende
de conversie der 4$ pel. rente met 202 tegen
B6 stemmen goedgekeurd.
Eindelijk zal dan toch de Czaar te Berlijn
komen om zijnen ouden gekroonden broeder
te bezoeken en voor zeker wordt gemeld dat
dit de volgende week geschiedtterwijl men
meent dat zoowel van Giers als Bismarck bij
de onimoeling zullen tegenwoordig zijn.
't Is blijk van courage dal de Czaar dit uit
stapje maakt.
Want 't dynamiet is evenzeer bruikbaar in
Pruisen als in Rusland.
Men kan het er echter voor houdendal de
Pruisische politie niet minder wakker is dan
de Russische.
Uit 's Gravenhage wordt gemeld
Zaterdag 5 Nov. waarop de grondwets
herziening door de Eerste Kamer werd aange
nomen zal ongetwijfeld in het staalkundig
leven van Mr. J. Heemskerk Az. de gelukkigsle
dag zijnnu hij zijn zoetsten droomzijn
hoogste aspiratieeen nieuwe grondwet
waaraan zijn naam blijft verbonden, verwezen
lijkt ziet. Men heeft vroeger in ernst of spot
tend gezegddat daarna een zeldzame onder
scheiding den premier wachtik weet niet in
hoever 't zoo ismaar dal hij het land aan zich
heelt verplicht door het volbrachte werkis
zeker, liet is een meesterwerk dat door den
heer Heemskerk is verricht. Het is nu maar ie
wij onze uitgave» voor 9/io deel bestreden van
de rente van een kapilaal uwer overleden peet
tante die immers de dwaze beschikking heeft
gemaaktdat het kapitaal bij uwen dood aan
een weeshuis overgaat. Waar moet ik dus
van leven
»Jadat is waar ook ik had het ge
heel vergetenzuchtte de kranke
•Beschik vrij over mij en mijn vermogen
mevrouw,» begon de dokier zacht; maar Ange
wendde zich haastig om en terwijl zij hem ern
stig aanbliktesprak zij haastig op vasten
doch fluisterenden toon tot hem
Neen, ik dank u, bied dat niet aan, want
ik zal er nooitnooit gebruik van maken. Na
het voorgevallene tusschen u en mij kan en
mag daarvan geen sprake zijn.»
>Angewaagde hij het in hel midden te
brengen.
»Neenmijn besluit is onverzettelijk, nooit
wil ik een cent van uw geld aanrakendus
zwijg over dat onderwerp terwille nu ter
wille van nieuwe tegenkantingenwelke mij
dat voorstel zelfs jegens mama zou uitlokken
»Wat zegt de dokter, Ange?» vraagde Me
vrouw Ritiinger.
>Ochnietsmamn. Ik kan u echter die
toezegging niet geven hoe gaarne ik ook wil.
daar ik overtuigd bendal ik mijzelve ten
gronde richt. Verlang alles van mij, moeder,
maar dat niet, dat ééne niet.» En smeckend
sloeg zij van de stervende het oog naar den
Sokter, die in deze weigering de wanhoop
hoorde welke haar hart was binnengeslopen.
»lk zal goed en braaf blijven moederdat
zweer ik hier aan uw doodsbed. Mocht de ver
hopen dal de minister zelf zal waken legen
't verbleeken van hel aureooldat zijn kabinet
op dit oogenblik omgeeft. Daarvoor beslaat ge
vaar en hij kan dil afwendenindien hij de
afkondiging der nieuwe grondwet bespoedigt.
Hoezeer het leven van de studeerendc jon
gelingschap aan de Engelsche hoogescholcn ver
schilt van dat der Duilsche of Nederlandsehe
studentenblijkt uit de volgende bijzonderheden,
die daaromtrent worden medegedeeld. De stu
denten aan de universiteit te Cambridge slaan
onder streng toezicht van de professoren («fel
lows» genaamd) en zijn o.a. verplicht om in
week 4inaal en des Zondags tweemaal naar
de kerk te gaan Zooals hier te lande oude
menschen in een hofje wonen hebben de stu
denten hunne kamers in het «college»-gehonw.
Dit gebouw heeft een groote keukenwaar hun
eten wordt toebereid en een eetzaalwaar zij
middagmalenterwijl de professoren aan eene
apaite tafel in dezellde zaal zitten: praten de
studenten te hard. dan worden zij zeer heleeld
verzocht minder luidruchtig te zijn In hel ge
bouw bevindt zich ook eene kerk, de zg. »elia-
pcl.» zoodat de universiteit als het ware eene
kolonie vormt. Wanneer de studenten het wa
gen om over de grasperken te loopendie op
de binnenplaatsen zijn aangelegd moeten zij
een shilling boete betalen. De opbrengst van
deze boelen dient voor den aankoop van hoe
ken voor de bibliotheek. Om 10 uur des avonds
wordt de groote poort van het gebouw gesle ten.
Zijdie lu.-schen tien en elf uur 's avonds bin
nenkomen moeten drie stuivers boete betalen,
tusschen elf en twaalf uur 4 stuiversrouir
wie na twaalven thuis komtmoet vertellen
waar hij geweest is en waar hij vandaan komt.
De professoren hebben sleutels van al de stu
dentenkamers en kunnen ongevraagd plotseling
bij de studenten binnenkomen. Honden of andere
huisdieren mogen zij niet hebben. Met de ge
wone gemeentepolitie hebben de studenten niets
Ie makendaarentegen wordt er over hen ge
waakt door de zg. «Procters», een soort van
universileils agenten. Wanneer een student, die
een bijzondere uniform draagt, nl. een toga en
een soort van bareter slordig uitzietkan
zoo'n «Procter» hem aanhouden en er rapport
van maken Op overtredingen van de hierboven
leiding dreigen te sterk te zijn dan zal de ge
dachte aan u en aan dit oogenblik mij de kracht
verleenen om haar te weerstaan. Geloof mij
als ik die belofte deedzou ik mijzelve tot een
ellendigontevreden leven veroordeelenof
haar moeten breken. Eisch dus dat van mij
nietmoederdat smeek ik u bij de liefde
welke gij in het diepst uwer ziel voor uw eenig
kind koestert.»
De lijderes richtte het matte oog naar den
dokter, als wilde zij hem raad vragen.
»U weet, mevrouw.» sprak deze eindelijk
met eenen zijdelingschen Mik op Ange, «dat
ik uwe meening omtrent het tooneel in hoofd
zaak deel. Nu het mij echter gebleken isdat
uwe dochter niet van haar voornemen af te
brengen isgeloef ikdal het hel beste is om
haar toe te geven. Hetgeen men door dwang
tracht te belettenheeft menigmaal verkeerde,
ja vaak zelfs tegenovergestelde uitwerking. Mis
schien vindt uwe dochter het gelukdal zij
zich daarvan voorsteltlaten wij hel ten minste
hopen.»
«Ja maar dokterzij staat zoo ge
heel alleen, alleen op de wereld. Wie zal haar
waarschuwen voor het kwaad dal zich soms
onder de meest onschuldige..gedaante
verbergt om des te zekerder denval
van zijn slachtoffer te bewerkstelligen Wie zal
haar ter zijde staan als zij miskenning
en teleurstelling ontmoet als zij steenen
ontwaart waar zij paarlen dacht te
vinden
Hel scheen alsof de naderende dood mevr.
Ritiinger zachter stemde alsof de moedei lielde
eensklaps bij haar ontwaakt was, want nog
