baandag 28
Nov. 1892.
No. 4199.
37e Jaargang.
Uitgave
FIRMA A. H. VAN CLEEFF
te Amersfoort.
Dit blad verschijnt Maandag en Donderdagmiddag. Abonnement per 3 maanden 1.
Franco per post ƒ1,45. Advertentijj»'16 regels 60 Cents.; elke regel meer 10 Cents.
Groote lettere naar plaatsruimte. Legale-, officieële- en onteigeningsadv. per regel
15 Cents. Reclames per regel 25 Cents. Afzonderlijke nummers 10 Cents.
Bureau
MUURHUIZEN
lfcok Kortogracht, Wijk B. 60.
BUITENLAND.
De Duitsehe Rijksdag is door Keizer Wil
helm geopend met een troonrede, waarin
melding wordt gemaakt van den ongunsti-
gen maatschappeïijken toestand, doch tevens
wordt aangedrongen op de ontwikkeling der
verdedigingsmiddelen. Daartoe is een verdere
uitvoering van het beproefde beginsel van
den algemeenen weerplicht noodzakelijk.
Vervolgens werd een ontwerp voorgelegd
betredende een gewijzigde regeling van het
effectief in vredestijd. De Regeering ontveinst
zich niet, dat zware offers gebracht moeten
worden. De Bondsstaten zullen in de hun
toegewezen sommen meer dan voldoende
dekking ontvangen voor hun bijdrage tot
instandhouding des Rijks.
De troonrede is zeldzaam koel door de
bladen van alle partijen ontvangen.
De Rijkskanselier diende Donderdag met
een uitvoerige redevoering de legerontwer-
pen.in, waarvan in de troonrede sprake was.
Von Caprivi zeide o. a. dat hierbij quaestiën
betreffende Duitschlands toekomst gemoeid
waren. Een oorlog tot aanval, of ter voor
koming van een aanval, zou door Üuitsch-
land nimmer gevoerd worden. Voorts toonde
hij aan, dat Duitschland in 1870 Frankrijk
niet heeft uitgetart, en dat Bismarck het
Emser telegram niet vervalscht heeft.
De pereoon van den Czaar, ging hij voort,
is de waarborg voor het behoud van den
vrede. Ruslands militaire ontwikkeling is niet
zorgwekkend, maar zou gevaarlijk kunnen
worden. Duitschland moet den zwaarsten
krijgslast op zich nemen, daar het naar twee
kanten front moet maken.
Verder sprak de Rijkskanselier over het
hervormingsplan en de middelen tot bestrij
ding van de kosten, en eindigde met een
beroep op vaderlandsliefde en piëteit jegens
degenen, die het nieuwe Rijk gesticht en
daarvoor het leven gelaten hebben.
Volgens het regeermgsblad bestaat het effec
tief in vredestijd, totaal 492 068 man van 1 Oct.
1893 af uit 711 bataljons infanterie, 477 esea-
drons ruiterij, 494 veldbatterijen, 37 batal
jons artillerie te voet, 7 spoorweg-bataljons
en 21 trein-bataljons.
Ook in Italië is het Parlement met een
troonrede geopend. De Koning herinnerde
aan den goeden afloop der feesten te Genua
en aan de eer hem daarbij door de groote
Feuilleton.
STEVEN VAN DER HAGEN.
III.
Later heeft men de jongens aan 't schrijven
gezet, met griffel en pen, om er velen te gelijk
bezig te houdendan zijn ze zoetevenwel moet
erkend worden, dat het occupatie-stelsel van de
heeren en 't naschrijven thans weer achteruit gaat.
Stoven moest koopman worden, zoodat hij naar
den „schrijf- en rekenmeester'' terugging. Als
dan werd hij in zekere mate een schoonschrijver,
geschikt voor de boekhouding, die toen reeds
ongemeen net werd gedreven, en tot op de noodige
hoogte afgericht in het koopmansrekenen. Ook
deze geleerdheid moest hij zich eigen maken
„in weinich tijts". Vader nam hem mede op
reis, niet zonder het oogmerk om hem in de
practische school des levens een verdere vorming
tc doen erlangen en hem voor een toekomstig
levensbestaan te bekwamen. Eerst bezochten zij
de beide ooms te Iperen, en trokken toen naar
Kortrijk. Daar zou Steven zijn koopmansloop
baan beginnen in een zijdewinkelhij werd daar
voor den tijd van éen jaar „besteld" en hield
het inderdaad ook zoolang uit Nu begeerde Gom
Willem hem bij zich tc hebben; de man had
een levendigen commissiehandel voor kooplieden
te Antwerpen en, het voor korte jaren op Enge
land veroverde en aldus Frunsch geworden,
Calais. De handelsweg liep door Vlaanderen en
over Iperen. De onzekere tijden vorderden, dat
de kooplieden der Scheldestad hun goederen niet
uit het oog verloren, en dus onophoudelijk heen
en weer reisden. Er was toen veel bedrijvigheid
in het vakdeze wijze van doen breidde do kennis
mogendheden bewezen. Z.M. kondigde ver
volgens verecheidene wetsontwerpen aan,
hoofdzakelijk betrekking hebbende op de
financiën, op hervorming van het krijgswezen,
strekkende om de uitgaven voor het leger
te verminderen, zonder schade voor de weer
baarheid des lands.
Verder wordt gewag gemaakt van hervor
mingen in het Hooger onderwijs en de rech
terlijke macht; er zullen wetten afgekondigd
worden tot voltooiing van openbare werken
een ontwerp zal bij de Kam ere inkomen
betreffende de postdiensten. De troonrede
spreekt verder van sociale hervormingen.
De Koning eindigde aldus: »Aan mij is de
eer te beuri gevallen, mijn naam te ver
binden aan de oeconomische en intellectu-
eele wedergeboorte van Italië en het land
sterk, welvarend en groot te zien, zooals
zij het zich dachten, die geleden en gestor
ven zijn voor Italië. Bewaren wij altijd een
levendig geloof in ons zelf, dan hebben wij
een gemeenschappelijken ijver, een gelijke
begeerte tot het goede."
De rede werd zeer toegojuicht.j
De Zweedsche Eerete Kamer heeft het
voorstel der regeering tot organisatie der
infanterie zonder hoofdelijke stemming aan
genomen, de Tweede Kamer met 142 tegen
82 stemmen. De Eerste Kamer keurde ook
reeds de wet op den weerplicht goed.
De Fransche Kamer heeft de zestien ont
brekende leden van de commwsifrVaB enquête
in zake de Panarna-quaestie gekozen. Het
zijn de afgevaardigden, die een dag te voren
op de candidatenfijst gebracht waren.
Bij den Senaat werd het door de Kamer
aangenomen wetsontwerp tot wijziging der
drukperswet ingediend.
In den Senaat is aan het Crédit foncier
ten kiste gelegd, dat- het sedert 12 jaren 28
p.Ct. aan de aandeelhouders heeft uitgekeerd.
Verecheidene leeningen zijn gesloten op voor
waarden in strijd mot de statuten, zoodat
er een tekort is van 300 millioenMen
verweet voorts aan het Crédit foncierdat
het maatschappijen in het leven heeft geroe
pen, die mislukken en dat het den toestand
aan de aandeelhouders geheel onjuist voor
stelt.
De Minister van Financiën zeide, dat als
men de aangegeven cijfers wilde controleeren,
men minstens twee maanden daarvoor noo-
dig had. De regeering heeft haar taak bij
van menschen. zaken, landen en plautsen uit en
ontwikkelde den zin voor reizen en avonturen.
Niet ongelijk aan den koopman der Oudheid,
hield men stil op de stations waar de goederen
en menschen korter of langer verbleven, waar
oude vriendschap werd gaandegehouden, of nieuwe
betrekkingen aangeknoopt werden. Zoo werd
ook te Iperen veel gesproken over het machtige
gebied waar de Koninklijke landsheer woonde
en Cadiz met Sevilië lag, benevens Palos met
Sint-Lucas, waar sedert veel jaren scheepsgeineen-
schap bestond met het geheimzinnige land, van
waar de specerijen kwamen, het wondergebied
met zijn allerkostbaarste koopwaren. Niemand
luisterde gretiger naar hetgeen de ervarenen in
die zaken daarvan wisten te verhalen dan de
Amersfoortsche knaap.
Om ooit Indië van aanschouwing te leeren
kennen, moest eerst Spanie bezocht worden, en
om te Cadiz te komen, behoorde men zich vooraf
naar de haven van Calais te begeven. Negen
maanden lang had Steven dat alles aangehoord
en gedurende dien tijd ervaren, dat Oom Willem
een streng man was. De menschen meenden het
inderdaad goed met den jongen, doch deden hun
belangstelling soms op wel wat hardhandige
wijze gevoelendat maakte het jonge geslacht
opmerkzaam en gaf veerkracht, heette het. Dat
ook de bezoekers van Oom met Steven ingeno
men waren, bleek dezen op een aannemelijker
manier, daar hij reeds spoedig een aardig duitje
„aan drinckgelt" bijeen had. Omdat Oom zoo
hard was en diens huis niets licis of aangenaams
voor Steven bezat, „so ginck hij duer, sonder
yraant van den huise yt te seggen." Hij wilde
aanvankelijk naar zijn vader terugkeeren, doch
was met reden bang daar een pak slagen op te
loopen. Meermalen zegt hij in zijn autobiogra-
phie hiervan afkeer te hebben, zoodat hij
het Crédit foncier steeds vervuld gelijk het
behoort; de uitgegeven obligatiën zijn vol
doende gedekt. Het door den Inspecteur van
financiën in 1890 ingediende rapport levert
er fiet bewijs van.
Behalve de Panama-quaestie heeft ook
deze zaak de gemoederen in beweging ge
bracht, zoodat de val van het koninkrijk
Dahomey in Frankrijk niet den indruk maakte,
dien men in kalmer tijden had kunnen ver
wachten. Toch heeft de Kamer nog tijd ge
vonden om aan generaal Dodds en zijn
dapperen een geluk wensch te zenden.
De Figaro brengt, naar aanleiding der
vervolging van den heer De Lesseps, de
woorden in herrinnering, waarmede de maire
van Rouaan, zeven jaren geleden den beroem
den grijsaard aldaar ontving, ter gelegenheid
def Inwijding van den nieuwen Quai de
Lesseps, aan den Seine-oever.
Niet slechts dat hij een toast uitbracht op
den beroemden waterbouwkundige, den uit
stekenden vaderlander, den «grand Francais,
maar tevens bood hij hem het oflicieele stuk
zijner benoeming aan tot eereburger van
Rouaan.
Die maire was de heer Ricard, thans Minis
ter van Justitie, op wiens last de vorvolging
nu wordt ingesteld.
Dén 20n November las men op een ge
schiedkundige Fransche scheurkalender de
volgende herrinnering: 20 Nov.I860. Plech
tige opening^ door den Onderkoning van
Egypte, in t/igenwoordigheid der Keizerin
van Frankrijk en van talrijke Europeesche
Vorsten, van het Suez-kanaal gegraven door
Ferdinand de Lesseps ter verbinding van
Middellandsche en RoodeZee." Op 20 Nov.
1892 werd aan Do Lesseps de dagvaarding
beteekend, die hem voor den rechter roept.
Vrijdag is de Panama-zaak voor geweest
geen der beklaagden was tegenwoordig. De ad
vocaat van den heer F. de Lesseps verzocht,
mede namens de andere verdedigers, verdaging
tot '13 Januari. Dit verzoek werd ingewilllgiL
In de Belgische Kamer is een nieuwe
iiarlementaire groep van leden der gematigde
linkerzijde gevormu, die zich noemt «gauche
libéraleBara is voorzitter, Neujoan onder
voorzitter.
Te oordeelen naar hetgeen wordt open
baar gemaakt omtrent het rapport der com
missie voor de in de Belgische hoofdstad in
1894 te houden internationale tentoonstelling,
blijkbaar dienaangaande experimenteole kennis
had, hetzij door de slagvaardigheid zijner meer
deren, hetzij wegens zijn eigene ongepastheden.
Om dus het drieledige plan zich van zijn
Oom los te maken, de vaderlijke dracht slagen
te ontwijken en Spanje te zien tot een goed
einde te brengen, besloot de snaak, die zoowat
in zijn twaalfde jaar was, via Duinkerken naar
Calais te stappen, dewijl hy zoo ter loops
had hooren zeggen, dat in laatstgenoemde haven
schepen klaar lagen om naar Spanje te zeilen.
Werkelijk vond hij daar een paar vaartuigen,
die op goeden wind wachtten, en klopte dadelijk
bij een der schippers aan met het dringend ver-
zook om hem mee te nemen. De Kapitein hud
ervaring genoeg om te begrijpen; dat een alleen-
loopende knaap met zeer fatsoenlijke kleeding, in
dezen toestand een weggeloopen deugniet was; hij
begreep, dat hij niet veel aan zulk een passagier
kon verdienen, en gaf een weigerend antwoord.
Gelijk alle menschen die gaarne iemand wel
daden willen bewijzen of genoegen doen, zonder
daarvan de kosten te hebben, vcrweos de schip
per onzen zwerver naar eenige kooplieden uit
Antwerpen, die in Spanje gevestigd waren en
daarheen terugkeerden met dezelfde scheepsge
legenheid. Hij vernam, dat deze heoren logeerden
in de herberg „Den Naem Iesu" en op don goeden
klank van dit uithangbord afgaande, stapte hij
daarheen. Men zag dadelijk aan den kleinen
avonturier, dat hij „oen goed mans-kint" was
en hot was aan zijn spreken te hooren, dat hij
evenmin uit Vlaandcrenland als uit Brabant
kwam. Een vrü scherpe ondervraging begon,
maar Steven had al verscheidene proeven moeten
geven van hetgeen moralisten als hij een nood-
lougen noemen. Harde behandeling had den
Bchcrpzinnigen jongen leeren liegen, on de daarin
verworven vaardigheid kwam hem thans te pas.
hoeft mon hier te doen met een poging om
te Brussel wat leven in de brouwerij te
brengen. Of men in het belang van kunsten
on wetenschappen en nijverheid de eisohen
wel heel hoog zal stellen, valt tc betwyfeleu.
Van het plan tot het aanloggen van een
electrischen spoorweg tusschen Brussel en
Antworpen is afgezien. De tentoonstelling
■zal worden verdeeld over een aantal afzon
derlijke lokalen. Er zullen tijdens den duur
der tentoonstelling geschiedkundige optoch
ten plaats hebben, waarbij alle Europeesche
legers zijn vertegenwoordigd.
BINNENLAND.
In hot Verslag der Tweede Kamer over da
Begrooting werd herinnerd, dat de door da-
Regeering aan de gemeentebesturen gerichte
aanschrijving ten gunste van eenheid van tijd
slechts door een betrekkelijk klein aantal
word opgevolgd en deze, zooals by niet alge-
mecne opvolging te wachten was, daarop
over bet algemeen weder zyn teruggekomen.
In haar antwoord op het verslag, zegt de
Rogeoring, dat zij nog steeds eenheid van tijd
weiischehjk acht, doch geenszins overtuigd is,
dat deze bij invoering van den Middelcuro-
peeschen tyd voor de spoorwegen eerder
verkregen zou worden uan bij den thans
aangenomen Westeuropeeschen tijd, terwijl--
bij wederinvoering van den Amsterdamschen
tijd, bet aan onze spoorwogbesturen onmo
gelijk zou worden gemaakt, lid te blijven van
den Verein der Duitsehe spoorwegbesturen.
Overigens geeft de uitgesproken wenseb,
om tot de spoorwegbesturen een uitnoodiging
te richten tot invoering van een andere tijd
rekening, aanleiding tot de opmerking, dat
niet door deze besturen, maar by Koninklük
besluit wordt bepaald, naar welken tijd de
stationsklokken worden geregeld.
Eene wettelyke regeling van den tyd acht
de Regeering vooralsnog gevaarlyk.
Tot de eerete werkzaamheden der centrale
commissie voor de Statistiek die in de vorige
week door den Minister van Binnenin ndscne
zaken in de Trëveskamer wen! geïnstalleerd,
zal, naar wij vernemen, behooren hot opma
ken, in opdracht van do Regeering, van een
beredeneerd overzicht van de uitkomsten der
volkstelling van 1889voorts het uitbrengen
Dat hij van Amersfoort in het Sticht van Utroch-
kwam, stak hij onder geen stoelen of banken
zyn verschyning in de stadzoo jong en moot
dorziel alleen, verklaarde hij uit do verdichte
omstandigheden, dat zijn ouders ,,duer den criich
bcdurvon" en met de neele familie op den sukkel
geraakt waren. Met een benauwd gezicht smeekte
nij. dat de reizigers hem zouden meenemen
onaer aanbod om hen naar krachten en
vermogens van dienst te zyn. Nadat het besluit
genomen was, dat zy hem op gemeenschappelijke
kosten zouden laten meereizen, terwijl hy alvast
werd onder dak gebracht en verzorgd in
hun tijdelijk verblyf, onder toezegging van
hem in Spanie onder dak te helpen, werd de
heel natuurlijke vraag gedaan, hoe hij heett».
Ditmaal behoefde hy niet te liegen, maar, wat
orgor was en voor zijn geslepenheid pleitte, hjj
toonde oen antwoord te kunnen geven, dat geoa
casuist vermocht te verbeteren. Hij antwoordde:
Steven Andriessen; dat was volkomen waar,
zooals ons gebleken is, muur hy liet den toenaam
Van der Hagen weg, omdat hij to recht onder
stelde, dat dan zijn Oom Willem in 't spel kwam
on hij aan de kooplui den druad zyner bedenke
lijke Historic in handen gaf.
Terwijl de schipper op gunstigen wind lag té
wachten, werd onze jeugdige passagier meer en
meer ongeduldig. I lij was nu een groote week
van huis; men mocht hem uit Iperen eens na
zitten en weder opvangen! Bovendien was zijn
oog niet te verzadigen aan het gezicht van zoo-
veel dingen die zyn klein zcemunshart goed deden
en die hy op de kade in overvloed aantrof. Van
daar, dat hij weinig in 't logement bloof zitten
cn zijn tyd zoek' bracht met de toonoelen aan
de haven.
Wordt vervolgd.)