algemeen erkend, staat of valt de opera, het
Th&itre Royal francais de laHaye ermede.
'I)e Tweede kamer is nog niet door de
Indische begrooting en aanhoorigheden heen;
alleen «le 137 mfllioen uitgaven zijn afge
daan; het daarover gevoerde debat was in
vale opzichten belangwekkend, al zwegen
twee van de meest gezaghebbende autori
teiten de heer Keuchenius wegens een keel
aandoening, die hem 't spreken nog meer
dan gewoonlijk bemoeilijkt; de heer Cremer,
omdat hij, hoe frisch en krachtig er ook
I, uitziende, nog niet geheel genezen is van
zjin langdurige ongesteldheid. De linkerzijde
hield intusscnen nog specialiteiten genoeg
w? over; de rechterzijde liet het woord aan de
'heeren Van de Velde, Van Löben Seis c.s.,
want «le heer Mackay kwam slecht een
oogenblik in 't Atjeh-debat. De voornaamste
beslissingen, door de Kamer ten opzichte
van de koffiecultuur genomen, vielen in een
L vergadering, door 64 van de 400, dat is nog
't' geen van de leden, bijgewoond. En daar
toe moest de motie-Van Houten sedert 2
Dec. 4880, dat is drie jaren lang, aanhangig
.blijven! Afgescheiden van de vraag, welk
praetisch belang de aanneming dezer op
l «geleidelijke" opheffing van 't koffie-staats-
monopolie in Indië aandringende motie in
de naaste toekomst hebben zal, waar men,
ten bewijze van zijn gering vertrouwen in
de naleving er van, ook na de stemming
het nog geraden vond de motie-Geertsema,
die speciaal voor de Minahassa die opheffing
van oat monopolie vroeg, aan te nemenen
waar men onmiddellijk op deze principiëele
.resoluties een votum iiet volgen om het (zij
het dan, naar den wensch der Commissie
van rapporteurs, op wat bescheidener schaal
dan de Minister 't zich voorstelde) voorloopig
eens met de koffiecultuur te probeeren langs
den weg van verhoogde betaling (in den
vorm van bijslag voor eersten aanleg en
onderhoud of voorschot bij den pluk, maar
in elk geval met verplichte levering aan het
gouvernement) afgescheiden van de prac-
tische gevolgen, zeg ik, komt het mij voor,
in hooge mate al Keuring te verdienen en
door niets te verdedigen te zijn, dat zulk
een principieel hoogstgewichtige beslissing,
die dan toch theoretisch aan het gouverne-
.ment-s-cuit uurstelsel op Java een einde maakt
en waarop in 't vervolg menigeen, ook aan
de groene tafel en in Indië, zich zal beroe
pen, door een zóó onvoltallige Kamer wordt
genomen 36 leden afwezig van de 400 J Zóó
gaat men mét de belangen van Indië te werk
hoor ik al uitroepen. Toch is het dat
niet. Het zijn de avondvergaderingen op
,jnchzelve, die bij de leden weerzin wekken.
Als men van 's ochtends 44 tot 's middags
4 uur bijeen is geweest, beeft men er ge
noeg van en verlangt men na 't diner niet
weer dadelijk aan den slag te gaan. En als
er nu nog in het laatst van December, als
de tijd dringt en er geen doorkomen aan
•is zonder zittingen in de avonduren, toe be
sloten wordt, dan is het verklaarbaar. Er
als het ware bij de Indische- en de Staats
begroting regel van te maken is in mijn
oog een lout, die zichzelf straft door bena
deel Lng van 't prestige der Karner, wanneer
zij door V» harer leden de allergewichtigste
besluiten voor Moederland en Koloniën
neemt.
De Karner is op den dam in 't westgat
van Soerabaia blijven steken, na een zeer
mooie Verhandeling" van den heer Conrad,
met kaarten toegelicht. Vermoedelijk zal
men nog niet zoo spoedig door de Indische
begrooting heenkomen, omdat ons nog een
spoorweg- en een Billiton-discussie, misschien
zelfs een tweede editie van de Belastingde
batten wacht. Daarna komen tal van kleine
zaken en de peraequatie aan de orde. Ik
vrees, dat. bet dus 6 December zal worden,
eer de Staatsbegroting aan de orde komt:
en dan moet 't budget er in drie weken door.
Heerlijk vooruitzichtMaandag- en Zaterdag-,
avond-zittingen en dan nog zal er over
de laatste hoofdstukken moeten worden heen-
gesprongen met den parlementairen polstok.
BUITENLAND.
- In den aanvallige» leeftijd van negen maan
den is Dinsdag van het wereldtooneel ver
dwenen een compleet stel ministers. Diep
-treurend staren de nagelaten betrekkingen
de overledenen na, denkende dat men weet
wat men verliest, doch niet weet wat men
terugkrijgt. I. P.
"Lang hebben ze gemarteld met hun tienen
vrooiijk en opgeruimd hebben zij het leven
genoten, waar het te genieten viel, tot ze
eensklaps werden afgemaakt.
Toen niemand het verwachtte riep Dela-
haye, van de tribune der Kamer dat er in de
Panama-maatschappij was geknoeid, gestolen;
dat er parlementsleden waren, die geld van de
maatschappij hadden aangenomen. «Namen
heelt men hem toegeschreeuwd. «Voor een o-
commissie van onderzoek," luidde telkens het i 'hnalen zJJn geëindigd. De bisschop van Bres-
antwoord. De commissie kwam en het Mi- I ,au e" ,"e aartbisschop van Keulen zullen
nistei'ie kreeg een gevoeligen knak. j benoemd worden. Oostenrijk zal slechts éen
De markies De la I'erronays zette dien naa' krijgen, den primaat van Hongarije,
arbeid voort. 1 De Londensche anarchisten zullen Zondag
Reinuch heeft, zeide hy, de parlementaire, j a. s. een groote bijeenkomst houden op Tra-
Onderhandelingen geleid over de Panama- zaak. 1 falgarsqmre, om te protesteeren tegen het
Bij die onderhandelingen is ergens vijf millioen
francs zoek geraakt. Waar? Men weet het
niet. Reinacn zou voor den rechter worden
gedaagd. Terwijl men aan het opstellen van
de dagvaarding bezig is, gaat Reinach dood,
zonder dat iemand wist of hij wel ooit ziek
was geweest; hij wordt begraven en men
vergeet zijn papieren te verzegelen wat
zeer vergeetachtig geweest is van minister
Richard, hetgeen deze zelf erkende. Men
vroeg machtiging om het lijk te laten onder
zoeken minister Richard voegde bij zijn
vergeetachtigheid een weigering.
Het publiek werd'wantrouwend; men mom
pelde van zelfmoord, moord, verduistering.
De markies kwam nu rnet de nuchtere vraag,
waarom de minister een onderzoek had ge
weigerd. De Franschen zijn onrustig geworden
door deze geheimzinnigheid en een onrustig
Franschman is een gevaarlijk Franschraan.
Men weet niets met zekerheid omtrent den
dood van Reinach te vertellen. Is hij wel
begraven vraagt men zich af. Is hij zelfs
wel dood
Dat was een tweede ribbenstoot.
Richard weigerde een onderzoek, omdat
van gewelddadigen dood geen sprake was.
Toen droeg ae markies zijn taak om het
Ministerie te doen vallen over aan Brisson
den voorzitter der commissie van onderzoek
die een geduchten uitval mee waagde tegen
Richard en Loubet.
Dat was de genadeslag!
Brisson vergezelde zijn uitval met de motie:
«De Kamer, zich vereenigende met het ver
langen der commissie van enquête, om licht
te verspreiden in de Panama-zaak, gaat over
tot de oi de van den dag." Er ontstond rumoer
in de Kamer: men schreeuwde door elkaar,
tot eindelijk Loubet de opgewondenheid een
weinig tot bedaren wist te brengen, entoen
de volgende groote woorden uitsprak«Onder
zulke omstandigheden is regeeren onmogelijk,
althans voor mij. Ik ben er niet langer van
gediend, omdat de bedoelingen der regeering
verdacht worden gemaakt, heb ik er niets
meer bij te voegen."
Men zag elkaar verbaasd aan. en de ver
bazing werd grooter, toen Loubet verklaarde
dat de regeering de motie-Brisson niet kon
aannemen. Met 393 tegen 3 stemmen keurde
men de motie echter goed.
Met een gelaat, waarop zelfvoldoening stond
te lezen, zooals de geschiedenis meldt, ging
Loubet heen, gevolgd door de andere minis
ters. Hij beraadslaagde en kwam tot de slot
som dat men afgemaakt was!
Aldus werd gemeld aan Carnot, die, de
waarheid van het feit in twijfel trok enden
heeren de verzekering gaf, dat zij goed dood
waren ook.
Zoo eindigde het ministerie-Loubet, dat 28
Februari het levenslicht zag.
De Fransche Minister van Oorlog heeft
een ontwerp ingediend tot uitbreiding van
het kader van het leger. De Minister
stelt voor, tien officieren te bevorderen tot
den nieuwen rang van général d'année, twin
tig nieuwe brigade-generaals te benoemen
en verder twee bataljons vesting-artillerie en
twee regimenten berg-artillerie tc vormen.
Zoo ziet men, dat ook in Frankrijk aan de
legeruitbreidingen, zij het dan ook op kleine
schaal voorloopig geen einde komt.
De Fransche pers beschouwt die echter
als een noodzakelijk kwaad, waarover zoo
weinig mogelijk moet worden gesproken.
De primaat van Afrika, kardinaal Lavige-
rje, is zooals we reeds in ons vorig nummer
meldden, il. Vrijdag op 6/jarigen leeftijd na
een langdurige slepende ziekte te Algiers
overleden.
In 1825 te Bavonne geboren, wijdde hij
zich al spoedig aan het onderwijs in letter
kunde en godsdienst. Eenigen tijd bracht
hij te Rome door, in verschillende betrek
kingen aan het Pauselijk hof, waarna hij in
4863 tot bisschop van Nancy werd benoemd
en vervolgens, bij de verheffing van het
bisdom Algiers tot aartsbisdom, aartsbisschop
van Algiers werd.
Op dezen post spreidde hij veel geestkracht
en ijver ten toon, zoowel in godsdienstzaken
als in staatkundige kwestiën.
Ieder weet, hoe in de laatste jaren de
kruistocht tegen de slavernij in Afrika door
den kardinaal is gepredikt, en men weet
eveneens, dat de wending in de politiek van
het Vaticaan ten gunste eener erkenning van
de Fransche republiek, voor een groot deel
zijn werk was.
De aartsbisschop van Algiers en Carthago
was reeds benoemd tot primaat van Afrika,
toen hij in 4882 werd verheven tot kardinaal.
De gouverneur-generaal van Algiers heeft
tot den Minister van Marine het verzoek
gericht, de begrafenis van den kardinaal met
buitengewoon eerbetoon te mogen doen plaats
hebben.
De onderhandelingen tusschen Duitschland
en het Vaticaan over de benoeming van kar-
uitleveren van Francois, den Franschen anar
chist, die verdacht wordt van medeplichtig
heid aan de dynamiet-ontploffingin het restau
rant Véry te Parijs.
De weduwe Parneli, eertijds echtgenoot®
van kapitein O'Shea, is op eigen verzoek
insolvent verklaard.
Het Turksche ministerie heeft eene beslis
sing genomen in de quaestie van het huwe
lijk der officieren. De luitenants mogen slechts
éen vrouw hebben; aan de kapiteins worden
er twee toegestaan, aan de majoors drie, aan
de kolonels'en de hoogere officieren vier,
bet wettelijk maximum. Voor alle rangen
is echter het aantal der «odalisken" alleen
beperkt door den fmanueelen toestand der
officieren.
De wonderdokter Goolam Kader, de zooge
naamde Indische oogarts, die ook te Amster
dam zooveel van zich spreken liet, is uit
Pruisen verbannen: hij kreeg Zaterdag bevel
om binnen 24 uur Berlijn te verlaten.
BINNENLAND.
De heeren Scliimmelpenninck vanderOye
en Pijttersen zijn rnet elkander in overleg
getreden; als vrucht van dat overleg is eerlang
een gemeenschappelijk ontwerp op de Ka-
mei-s van Arbeid te verwachten,
De Nederlandsche Bod ter bestrijding van
overdreven Zondagsrustgevestigd te Leeu
warden, zal, op grond van de ontvangen
blijken van instemming met zijn streven, op
45 Januari 1893 aan den Minister van Water
staat een adres indienen, waarbij de Bond
nogmaals zal verzoeken liet daarheen te
willen leiden, dat op Christelijke feestdagen
de diensturen der post- en telegraafkantoren
belangrijk worden uitgebreid.
De Minister van Financiën heeft, met het
oog op de eerlang in te voeren Vermogens
belasting, het aantal inspecteurs der registra
tie en domeinen vermeerderd met 44, en een
successiekantoor opgericht te Amsterdam, te
's-Gravenhage en te Rotterdam, alsmede een
nieuw kantoor der gerechtelijke akten te
Arnhem en te 's-Hertogehbosch.
4 December 1852 werden tien heeren aan
gesteld tot ambtenaar bij de teleprapbie. Van
dit tiental zijn nog slechts bij dien belang
rijken tak van dienst verbonden de heeren
A. II. van Thiel, hoofdinspecteur, W. Brinck,
directeur te Hoorn en T. ae Jager, inspecteur
voor de Noordelijke provinciën.
Aan hun ambts-juoilé en het veertigjarig
bestaan dor telegraph ie in ons land wijden
de bladen heden een herinnering welke alge
meen getuigt van de instemming die het
telegraafwezen hier te lande mocht verweren.
Het nieuwe reizigers-tarief langs den
Staatspoorweg trad heden in werking.
Alle retourbiljetten in het binnenlandsch
verkeer zullen voortaan 4 dagen geldig zijn.
Voor kinderen is de halve vrachtprijs ver
schuldigd zonder dat retourkarrten voor hen
verkrijgbaar zijn, zoodat het nieuwe tariel'
voor kinderen onvoordeeliger is dan het tot
nog toe bestaande.
De* rekening der weduwen- en weezenkas
van de officiëren der landmacht sluit op
1 Jan. 1892 met een voordeelig saldo van
9 054,444, terwijl bovendien fo 585 ais aan
deel op liet Grootboek der Nationale Wer
kelijke Schuld is ingeschreven.
De officieren der dienstdoende schutterijen
voorzien van een revolver waarmede met
de ryksmunitie geschoten kan worden, kun
nen door tusschenkomst hunner chefs koste
loos revolverpatronen beko men.
De Minister van Oorlog hoeft bepaald, dat
de militaire autoriteiten, die belast zijn met
de verstrekking van de munitiën aan schut
terijen, aan die aanvragen gevolg moeten
geven.
De heer Henry Tindal heeft aan de Tweede
Kamer een adres gericht, om liaar aan te
sporen, dat zij zoo spoedig mogelijk beraad-
slage over wat gedaan kan worden ter be
strijding van de werkloosheid, die hand
over hand toeneemt.
«Toevallige omstandigheden, zegt adressant,
zijn oorzaak, dat ik wellicht boter omtrent
deze toestanden ingelicht ben dan de mees
ten uwer. Ziende, dat het bepaald onmo
gelijk is, alleen, of met behulp van mijne
bekenden, ook maar gedeeltelijk in den nood
te voorzien, gevoel ik mij verplicht, de zaak
geheel in uwe handen te stellen, met het
eerbiedig verzoek ze spoedig te behandelen
en tot een oplossing te brengen".
De R. K, Volksbond zal het 50-jarig bis-
schopsjubilce van paus Leo XIII in de maand
Februari feestelijk herdonken in het Paleis
voor Volksvlijt te Amsterdam.
iSl.CLiJi I..
Die een wnnrlgk goud St. MOOI.AAS-CADEAU
wil knopen, verzuil,ie niet cell kijkje te nemen liii
G. VA A DORSEN, Lunyntrwt nlhirr, on vrage diuir
de beroemde merken MERCANTIL A 2''. cent en
EL PATIN 2 cent per stuk.
Beide soorten zijn verpakt in kistjes van 100, 50
;n 25 stuks;l Contant met 10% korting.
STADSNIEUWS.
Burgemeester en Wethouders hebben het
verrichten van den doodschouw van Gemeen
tewege gedurende 1893 opgedragen aan dr.
A. H. C. van Dricl.
De heeren CL Van der Zoo de Jong, J. Van
Rottenburg. J. Fortuin en J. A. Hoksbergen
hebben, in handen van den Burgemeester,
den gevorderden eed afgelegd als schatters
der huurwaarde van pereeelen voor den
Hoofdelijken omslag.
Aanstaanden Zondag geen dienst in de
Remonstrantsche kerk.
De collecte jl. Maandag door diakenen der
Ned. Herv. Gemeente gehouden, heeft opge
bracht de som van ƒ808.25.
Daar in den loop der week gemeenlijk nog
giften inkomen, kart eerst ineen volgend num
mer het totaal bedrag dezer inzameling ver
meld worden.
Die nog iets missen wil voor den minder
bedeelde, offere zijn penningske. De Diakonie
heeft zeer veel armen te verzorgen.
Op Vrijdag 40 December zal, in Amicitiu
alhier, liét eerste dor voor dit seizoen aan
gekondigde vier Symphonie-concerten gege
ven worden door leden van de stafmuztek
van het. 5e Regement Infanterie, onder lei
ding van den heer kapelmeester G. K. G.
van Aken.
Behoudens onvoorziene omstandigheden
zal de heer Jacob Mossel, de zoo gunstig be
kende solo-violoncellist van liet Concertge
bouw te Amsterdam, zich op dit eerste
concert doen hooren. Met mejuffrouw Amanda
Eberlé, concert-zangeres te Rotterdam, en
andere sommiteiten op vocaal- en instru
mentaal gebied werden mede onderhande
lingen aangeknoopt oin tot een keurig ge
heel te geraken.
De symphonie-concerten zijn bier te zeer
geliefd* en te gunstig bekend, dan dat een
woord van aanbeveling om ze ook dit jaar
te gaan genieten noodig is. Toch mogen we
niet nalaten er aan te herinneren, (lat alle
pogingen van den concertgever en de exe
cutanten, om een waar kunstgenot te ver
schaffen, zullen falen indien de deelneming
niet zeer groot is.
Met voorkennis van het E. A. bestuur
dezer Gemeente en toestemming van den
heer Kolonel-Commandant van het 5e Regi
ment Infanterie zullen eenige onderofficieren
van dat korps, met welwillende medewerking
van de stal muziek des regiments, op Woens
dag 14 December in Amicitia alhier, een
Soiree mucicale et amusante geven, waarvan
de opbrengst zal strekken ten voordeele van
de «Vereeniging totonderateuning van onder
officieren en minderen van hef. Nederlandsche
leger, die vóór de Wet van 1877 gepension-
neerd zijn."
Rond duizend van die gepensionneerden,
waaronder vele verminkten en behoel'tigen,
die slechts met een pensioentje van 100
per jaar zijn toebedeeld, worden uit de op
brengst van deze soirees, welke in ,1e meeste
garnizoensplaatsen in den lande worden ge
organiseerd, althans gedeeltelijk gevrijwaard
tegen gebrek.
Maar niet alleen wordt, door liet deelnemen
aan dezen kunstavond een werk der liefdadig
heid verricht, ook belooft 't programma veei'.
Behalve muziek nummers, zoowel ensemble
als soli, voordrachten van den lieer Hedcl,
zoo gunstig bekenden amateur-komiek, en
keuroefeningen aan rek en brug, wachten
den deelnemers nog allerlei verrassingen.
Tot slot een kluchtspel, dat de lachspieren
niet alleen in beweging brengen, doch ze
onafgebroken uit hun rustige rust houden zal.
Moge een flinke opkomst de belooning
zijn van de groote moeite welke aan de
soiree besteed wordt en zij het den onder
officieren van het 5e daardoor gegeven een
flink bedrag te storten in de kas der Ver
eeniging voor gepensionneerden.
Onder verwijzing naar de aan het hoofd
van dit blad voorkomende publicatie van den
heer Directeur van het Postkantoor en in
verband met de te verwachten groote drukte
bij het verzenden van St. Nicölaasgeschenken
per nakketpost, herinneren we aan de wen-
schelijkheia om de te verzenden voorwerpen
stevig in te pakken en op zoodanige wijze van
een adres te voorzien, dat het niet gemakkelijk
kan losraken en verloren gaan.
't Verdient aanbeveling om de adressen over
de gchecle oppervlakte op de pakketten te
plakken en ze niet slechts, zooals nog her
haaldelijk geschiedt, aan de punten meteen
of andere kleefstof daarop vast te hechten.
Waar opplak king onmogelijk is, worden voor
de aan te hechten adressen linnen of perka
menten stronken gebezigd. Het gebruik van
lak tot aanhechting der adressen is verboden.
De vergunning om meerdere pakket'ten niet
slechts één adreskaart te verzenden is gedu
rende het tijdvak 2December ingetrokken.
