2x!;! C 0,,gel"kki8°oïerieed
BINNENLAND.
In het verslag der Tweede Kamer over de
Kieswet komt de bewering voor, dat het ge
tal kiezers, volgens het voorstel der Regee
ring, in de eerste jaren niet boven de 500 000
zal stijgen, dus 300OCR) minder dan de Mi
nister Tak onderstelt. Men kwam diiartoe
door de volgende becijfering.
De Minister stelt het aantal dergenen, die niet
kunnen lezen en schrijven of bedeeld zijn,
op 200 000. Daarbij komen dan nog 22 000
wegens andere redenen van uitsluiting (wan
betaling bij belastingen verlies van beschik
king over het vermogen, krankzinnigheid enz.).
Van de 1083528 mannelijke meerderjarige
ingezetenen (tevens Nederlanders) blijven dus
810 000 over, of ruim 70%. Daarvan gaat
echter, meenden vele leden, nog een groot,
aanlal af.
Eerst de gevangenen, die de Minister niet
in rekening heelt gebrachtvoorts zal bet
aantal »analphabeten" (zij die niet kunnen
lezen en schrijven) veel grooter zijn. De
Minister rekent op slechts 5,4% der lotelin-
gen (het cijfer van 1802) maar de oudere
personen vallen onder «le percentages van
23, 19, 12, en 10%, die 40, 30, 15 en 10 ja
ren geleden niet konden lezen en schrijven.
De statistiek dor miliciens, die tot de korps-
scholen werden toe gelaten, leert dat er in
1875 nog 32%, in 1890 nog 24%waren, die
niet of gebrekkig kouden lezen en schrijven.
Daarbij komen dan degenen, die het lezen
en schrijven hebben verleerd na het verlaten
der school. (In België is daarvan een stati
stiek gemaakt, die leert dat het getal »onge-
letterden" onder de 70-jarigen 49% bedr.iagd,
en voor de -4549-iarigen wel daalt tot 34%,
maar voor de 3539-jarigen nog 27 en voor
de 25—29 jarige" nog 20% is).
Dan betwijfelde men, of de thans verstrekte
opgaven, vooral wat de tijdelijke bedeelden
betreft, wel volledig zijn. Onder de str
gere strafbedreiging van het Ontwerp zouden
de staten der armbesturen een veel grooter
aantal bedeelden omvatten dan de Minister
voorziet.
Zoo kwam men tot een aantal van 400000
die de kenteekenen van «geschiktheid en
welstand" van het ontwerp zouden missen.
Voegt men daarbij degenen, die uit gebrek
aan belangstelling geen aanvraag zouden
inleveren zooals bij de lodgere is gebleken
en het verschil tusschen bevolkingsregis
ters en verblij (registers, dan komt men, vol
gens het verslag tot de slotsom, dat hot getal
kiezers in de eerste jaren niet boven 500000
zal zijn (thans 300000), wellicht nog minder.
De Haagsche correspondent van De Amster
dammer schrijft
De tweede editie der Bedrijfs- en beroeps-
belasting, met geheel nieuwe Memorie van
Toelichting, is gereed. Donderdag wordt zij
den leden der Tweede Kamer aangeboden.
Het plan bestaat, de invoering er van op
1 Augustus 1893 vast te stellen.
Ik zal mij vooralsnog van veel commen
taar onthouden, maar spreek reeds nu de
hoop uit, dat de Tweede Kamer zich niet
op (leze wijze aan den lij mstok zal laten vangen.
De bedoeling is te doorzichtig
De minister wil blijkbaar de invoering dei-
Ver mogensbelasting op 1 Mei a. s. doordrij
ven en de leden van de Kamer er mede
paaien, dat de aanvullende Bedrijfs- en be
roepsbelasting 1 Augustus in werking zal
treden. Ging de Tweede Kamer hierop in,
dan was ;:ij gehouden de Bedrijfs- en beroeps
belasting aan te nemen, al bleek ook, even
als den eersten keer bij het sectie-onderzoek,
dat die onaanneembaar is. 01'zal men weder
doen als bij de behandeling der Vermogens
belasting en ondanks de geheel, omwerking,
over liet nieuwe ontwerp direct in openbare
zitting gaan beraadslagen Het zou al te
fraai zijnEn toch, wij beleven met de
belastinghervorming dingen, die ons op alle
verrassingen doen voorbereid zijn.
Dit staat vast, wordt de invoering der
Vermogensbelasting niet uitgesteld tot ook
de Bedrijfs- en beroepsbelastingaangenom;en
is, dan zal men en een onbillijke belast ng
tijdelijk naast het patent heffen èn genood
zaakt zijn het wetsontwerp van den Minister
van financiën aan te nemen hoe het ook moge
uitvullen.
Zijn collega voor de Zulphensche Courant
schrijft:
Ook de Bedrijfsbelasting zal nog wel niet
schielijk in staat van wijzen komen. De mi
nister van Financiën is nog steeds bezig met
de beantwoording van het Kamer-verslag,
en uit goede bron verneem ik, dat er in het
oorspronkelijk ontwerp zóó veel en zóó be
langrijke wijzigingen zullen worden gebracht,
dat een nieuw afdeelingsonderzoek onvermij
delijk zal zijn. Aan invoering met 1 Mei kan
in elk geval geen sprake meer wezen. Men
zegt maar ik deel dit onder reserve mode
dat de 28 opcenten reeds uit het ontwerp
zijn verdwenen, en dat de minister ook be
reid is mee te gaan met het in het verslag
aangeprezen denkbeeld oin de groote maat
schappijen meer en de kleine ambtenaren en
kleine neringdoenden minder te laten betalen.
Een wetsontwerp tot wijziging der pensi
oenwetten van 9 Mei 1890, is bij den Raad
van State ingekomen en wordt eeretdaags
in de Kamer verwacht.
De Commissie van rapporteurs uit de
Tweede Kamer, kennis genomen hebbende
van de nadere voorstellen van de heeren
Pyttersen en Schimmelpenninck van der
Oye nopens de Kamers van Arbeid meent
te moeten opmerken, dat bet thans gecom
bineerde vooretel betreffende bovengenoemd
onderwerp in menig opzicht afwijkt van
betgeen aanvankelijk door een der heeren
voorstellers werd voorgedragen en bepalin
gen bevat, die bezwaarlijk zonder schrifte
lijke voorbereiding in het debat gebracht
kunnen worden, te meer daar tusschen de
heeren voorstellers in werkelijkheid verschil
is blijven bestaan omtrent onderscheiden
hoofdpunten
Op deze gronden acht de commissie het
wenschelijk, dat een nieuw onderzoek over
de nieuwe punten in de Afdeelingen zal
plaats hebben.
De tweede Kamer heeft Dinsdag haar
zittingen heropend. Alle ingekomen ontwerpen
zijn naar de afdeelingen verzonden.
De nieuw benoemde leden de heeren Plate
en Gerritsen zijn toegelaten en hebben zitting
genomen.
Besloten is tot een tweede sectie-onderzoek
van het voorstel tot instelling van Kamera
van arbeid, dat Woensdag begon.
Daarna zijn «le sectiën getrokken.
Woensdag en volgende dagen sectie-on
derzoek van het handelsvei drag met Spanje en
andere overeenkomsten, wijziging der Indische
comptabiliteitswet en bet nieuw Militair straf
wetboek.
Mr. G. H. Betz, griflier der Tweede Kamer,
heeft ontslag gevraagd tegen 15 Maart.
Een geval, dat niet bij de regeling
het kiesrecht is voorzien, doet zich voor in
eene plattelands-gemeente. De broeder van
een predikant woonde bij dezen in en be
huilde een som, voldoende om hem als «lod
ger" te doen beschouwen en als zoodanig
Kiesrecht toe te kennen. Maar de predikant
had vrije woning in de pastorie en nu is,
volgens de Gemeentestem, de inwonende
broeder geen kiezer. Arnh. Ct.
Naar men verneemt, zal in de plaats van
mr. B. Ort, benoemd tot officier van justitie
te Amsterdam, als zoodanig te Winschoten
worden benoemd mr. E. A. Sinidt, subst.-
officier aldaar, zoon van den Minister van
justitie.
Onze Marine zal Nederland vertegenwoor
digen op de wereldtentoonstelling te Chicago.
Hr. Ms. ».Tolian Willem Friso" is daartoe
aangewezen. Deze zal op nader te bepalen
datum de reis naar New-York aanvaarden.
Enkele hoofdofficieren zullen zich alsdan per
spoor naar Chicago begeven.
Kolonel A. Greve, commandant van het 4e
regiment veld-artillerie, zal binnenkort den
dienst met pensioen verlaten.
Te Maastricht is Zondag overleden Mgr.
F.' X. Rntten, pastoor-deken der St. Serva-
tius-kerk te Maastricht, kanunnik van de
kathedraal te Roermond, eere-kanunnik van
het kapittel te Luik, eere-karaerheer en huis
prelaat van Z. H. den Paus en Ridder in de
orde van den Nederlandschen Leeuw.
In 1822 te Sittard geboren, werd hij in het
jaar 1848 gewijd en achtereenvolgens met
het onderwijs in de letteren, de wijsbegeerte
en de godgeleerdheid belast aan het klein
en liet groot-seminarie te Rolduc en te
Roermond.
Naar wij met zekerheid vernemen zal de
dienst der Posterijen te Amsterdam op Zon
dag 5 Maart des middags na 2 uren, van het
kantoor aan den Voorburgwal naar de loods
op het Damrak worden overgebracht.
De 3e Kamer der arrondissements-recht-
bank te Amsterdam geen opruienden zin
kunnende vinden in de door Hendrik Visser
op 49 Jan. jl. op den N. Z. Voorburgwal tot
de menigte gesproken woorden: «geelt men
ons geen brood, dan nemen wij de Beurs,"
heeft Dinsdag den bekl. van alle rechtsver
volging ontslagen.
Met den nieuwen zomerdienst blijft op de
Staatsspoorwegen de Greenwichtijd gehand
haafd, terwijl op de Nederlandsch-Duitsche
baanvakken <le Middel-Europeesche tijd wordt
ingevoerd.
Indien de versnelde vaart tusschen Harwich
en den Hoek van Holland tot stand komt,
rekent men den overtocht van de Britsche
kust naar onze de in 6 uren te kunnen doen.
Dit zou alzoo de kortste verbinding zijn
tusschen Engeland en het vasteland.
De lieer M. A. Reiss, de bekende directeur
van de Maatschappij Zeebad Scheveningen
is Dinsdag overleden.
STADSNIEUWS.
De Directeur van het Postkantoor alhier
maakt bekend, dat de Postboden te Hoogland
(oostelijk en ivestelijk gedeelte) belast zijn
mot het in ontvangst nemen van te verzenden
postpakketten.
Amersfoort, De Directeur
1 Maart 1893. -■ SMITT.
Aanstaanden Zondag hoopt de lieer J. Ilooij-
kaas Jr. proponent bij de Remonstrantsche
Broederacbap te Rottedam. voor te gaan bij
de godsdienstoefening in de Rem. kerk alhier.
B. en W. herinneren belanghebbenden,
dat alle vorderingen ten laste van het Rijk
over 1892 voor I Juli e. k. moeten worden
ingediendzoo zij hiertoe gebruik willen
maken van de tussehenkoiust des Gemeente-
bestuura, behooren zij hun declaration voor
30 Juli a.s. in te leveren
Voorst wordt in herinnering gebracht, dat
de vorderingen over 1892 ten laste der Ge
meente Amersfoort eveneens vóór 30 Juni
ter Secetarie moeten zijn ingediend-
Wij vernemen, dat de Ned. Bell-Teletoon
Maatschappij genoegen genomen heeft niet
de voorwaarden, haar gesteld tengevolge der
besprekingen in de jongste Raadsvergaderin
gen en geneigd is om ook in de Gemeente
telefoon-aansluitingen te maken.
De zaak zal, na door partijen nader be
sproken te zijn, welhaast haar beslag krijgen.
De laatste detachementen van het 5e regi
ment Infanterie zijn gisteravond uit het 01-
dambt hier aangekomen.
Z. D. H. de aartsbisschop van Utrecht mgr.
G. Gul, zal Zondag 12 Maart, in de kapel
van het Seminarie der oud-bisschoppelijkc
klerezie. als diaken wijden den heer J. H.
Berends en de kleine wijdingen toedienen
aan de heeren H. T. J. van Vlijmen en J.
Bruggeman.
Door de «Katholieke kring" is een bedrag
van f145 ter hand gesteld aan de St-Yin-
centius-vereeniging, als bate van de door
haar gegeven opvoering van Merodates.
De afdeeling «Amersfoort" van de vereeni-
ging Volksonderwijs zal Woensdag 8 Maart,
aes avonds te 8 uur, een vergadering houden
in de Vergulde Zwaan.
Behalve Rekening en Verslag over 1892
is aan de orde het kiezen van twee bestuurs
leden.
Maandagavond voorde in Amicitia de jeugd
den hoogen toon, bijna vier uren achtereen
de kleinsten begonnen, grooteren volgden
en de oudste leerlingen der muziekschool
van «Toonkunst" legden, vooral na de pauze,
proeven af van hun bedrevenheid en be
wezen, dat zij het uitnemende onderwijs aan
die inrichting gegeven, met vrucht genoten
hadden.
Een woord van lof aan hen, die het ini
tiatief namen tot. liet stichten der Muziek
school hier ter stede mag wel vereenigd worden
met den wensch, dat de school nog in lengte
van jaren strekke tot nut van jong-Amersfoort.
Een 14-jarig leerling der Hoogere Bur-
gerachool alhier had zooveel van Aimard ge
lezen, dat gij besloot op de Veluwe ook een
avontuurlijk leven te gaan leiden. In alle
stelte verliet hij zijn ouderlijk huis te II. en
kwam onder Barneveld aan, waar hij zich
op een afgelegen hoeve aanbood om, tegen
genot van kost. en inwoning, handarbeid te
verrichten. Dit werd afgeslagen en nu zocht
onze avonturier eén naburig bosch oo waar
in hij zich een hut bouwde.
Intusschen hadden de doodelijk ongeruste
onders een en ander over zijn reisplannen
van zijn mededeelingen vernomen,waardoor
bet hunmogelijk werd, den modernen Robin
son op te sporen.
Maandag den 13en zal Willem van Zuylen
hier in Amicitia voordrachten komen houden,
voorzeker een bericht, dat velen niet genoegen
zullen vernemen.
In een volgend nummer hopen wij eenige
bijzonderheden over deze voordrachten en
te gelijk het programma mee te kunnen deelen.
Gemengd Nieuws.
Heden, den 83en jaardag van den Paus
Leo XIII is een kort overzicht voor den
leeftijd der pausen niet geheel te onpas.
Sedert 1378 zijn niet minder dan 16 pausen
ouder dan 80 jaar geworden; 4 werden 83:
Gregorius XIII, Innocentius X, Benedict.!is IV
en PiusVJII; Paul III werd 84; Clemens X
Clemens XIII en Pius IX stierven op ruim
85 jarigen ouderdom.
I De oudste der pausen is Patilus IV, die
J op zijn 89e jaar paus werd en in 4559 als
93-jarige stierf.
Volgons de Secoio heeft de Paus ter ge
legenheid van zijn feest 6 mihoen lire aan
baar geld ontvangen van de geloovigen in
heel de wereld.
Den 20en December werd door een agent
van politie te 's-Gravenhage de hulp van een
milicien-plaatsvervanger ingeroepen,. tot bet
vervoer van een beschonken man. De plaats
vervanger weigerde en zoowel de krijgsraad
als het Hoog Millitair Gerechtshof verklaarden
hemniet strafschuldig. Het Milit.
Weekblad deelt de gronden dezer beslissing
mede, herinnerend aan de artikelen der Straf
wet, omtrent het weigeren van hulpbetoon
aan de openbare macht bij het bestaan van
gevaar voor de algemeene veiligheid van
personen of goederen of bij ontdekking van
een misdrijf op heeterdaad. Door de krijgs
raden werd overwogen dat het in kennelijken
staat van dronkenschap verkeeren van een
persoon, zonder meer, de algemeene veiligheid
nog geenszins wordt bedreigd, veelmin door
het opbrengen van zoodanige persoon, zoodat
waar van geen nader misdrijf gebleken
is- geen reden aanwezig is om, ter zake
van de bewezen hulpweigering, aan bekl.
straf op te leggen.
Overwogen werd ook, dat het niet tot de
bijzondere ambtsplichten van een militair
geacht kan worden te behooren, aan de po
litiemacht als zoodanig hulp te verleenen bij
het vervoer van beschonken personen, zoo
dat ten deze evenmin van een overtreding
der krijgstucht gebleken is, waarvoor dis
ciplinaire correctie zou moeten worden op
gelegd.
Zeer zeker is dit vonnis hoogst bevreem
dend wanneer de politie, die in den regel
toch al genoeg tegenwerking ondervindt,
thans niet meer onmiddellijke bijstand van
een militair eischen kan en eerst met dezen
moet gaan disputeeren of de overtreding
«gevaar oplevert voor de algemeene veilig
heid", zal menige arrestant weten te ont
komen en menig militair, die meent, dat hij
assistentie weigeren kan, ter dege gestraft
worden.
'tWil ons dan ook dunken, dat welhaast
een herhaling van de bekende dagorder van
34 Oct. 4892 volgen zal.
Op de Zuiderzee was Vrijdag nog zoo veel
zwaar drijfijs, dat een stoomboot nahij Har-
lingen een uur lang door het ijs was inge
sloten en vooruit noch achteruit kon komen.
Van de Reesltiis tot aan de Brouwersgracht
te Amsterdam ligt het vol met kagen, bela
den met aardappelen. De schippers, die hier
reeds weken liggen, kunnen niet van hun
waar afkomen, want ook de pakhuizen der
opkoopera zijn vol.
De bladen zijn vol lof over het ontreden
van de sectie-brandmeester IL v. d. Bruggen
bij den geweldigen brand in de broodfabriek
»l)e Haan" te Amsterdam en roemen zijn
kordaatheid, waardoor bij die gelegenheid
o. a. de stoomketels behouden zijn.
Op een vraag van den kloeken brandmee
ster die, hoe langer zoo kalmer wordt,
naarmate het gevaar toeneemt—Vrijdaga
vond bij zijn aankomst op liet terrein ge
richt tot den machinist der fabriek, ant
woordde deze, dat zijn vuren uit waren.
Heb je de ketels opengezet, zoodat de
stoom kan ontsnappen?
Neen.
Doe dat dan even, andere krijgen we de
hevigste ontploffingen.
Ik zou je lekker danken, antwoordde hierop
de dappere man, ik verdien voel te veel om
dood te vallen.
Kort besloten ging nu de heer Van der
Bruggen zelf naar binnen en wierp de kloppen
open.
Een ingezetene van Breda, die met Carnaval
gasten had, schonk aan een dezer zijn hond,
die j.l. Maandagmorgen werd medegenomen
naar Dieren (Gelderland). Vrijdagavond echter
stond de hond weder bij den vroegeren eige-
f!Ü!u.\ ™or (le (leur' 'V?01' vroolyk blaffen
"övende van zijn terugkomst. De
kennis
eigenaar zal er nu niet'licht "meer"'afstand
van doen.
In het Huis van bewaring te 's-Gravenhage
Zaterdag overleden de persoon, die onlangs
veroordeeld is wegens vei-valsehing van post
wissels (voorgevende onder den invloed van
morphine gesuggereerd te zijn).
Terwijl de militairen te Maastricht Maan
dag bezig waren met het schijfschieten,
kwam eensklaps een vrouw op de baan, juist
toen een sol-kuit zijn geweer bad aangelegd
Een officier had de tegenwoordigheid van geest
fn (lp '"I1 «eweer dit een wending
te geven, waardoor het in geheel andere rich
ting afging; de vrouw zou andera zeker ge-
tiolTen zijn geworden.
J i.'1" werten ™n llen Maasmond te Waul-
t ""R ""filialen oen zware,i
vè -i,,-; I 1 ii "aardnor zijn schedel
