Maandag 27
Maart 1893.
No. 4235.
37e Jaargang.
GRATIS.
Liefdadigheid.
De diamantBD van den kapitein
feit
I Uitgave
FIRMA A. H. VAN CLEEPP
te Amersfoort.
Dit blad verschijnt Maandag- en Dondm'dagnamiddag. Abonnement per 3 maanden/" 4.
Franco per post 1.15. Advertentiën16 regels 60 Cents.; elke regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte. Legale-, officieële- en onteigeningsadvert. per regel
15 Cents. Reclames per regel 25 Cents. Afzonderlijke nummers iü Cents.
Bureau
MUURHUIZEN
hoek Kortegracht, Wijk B. 60
Zij die zich met 1 April op dit blad
wenscheu te aboiuieorcii, ontvangen de tot
dien datum verschijnende nummers
Na 21 Januari is niet veel meer ver-
nomen van de werkzaamheid der Ver-
„eeniging „Liefdadigheid" en toch heeft
j het Bestuur gedurende de twee maanden
die sedert verliepen geenszins stil geze
ten.
Donderdagavond werd weder een ver
gadering gehouden, waarop door den
Voorzitter, majoor J. J. Sohluiter, mede-
deeling gedaan werd van de bemoeiingen
des Bestuurs sedert dc vorige samenkomst.
Allereerst werd voorlezing gedaan van
de ingekomen stukken, meest betuigingen
van adhaesie met het streven der ver-
eemging en toezegging of aanbod van
I steun der particulieren.
De Voorzitter en de onder-Voorzitter
hebben zich gewend tot bestuurderen
van kerkelijke- en burgerlijke Liefdadig-
heidsgeuootsehappen hier ter stede en
vonden bij allen niet alleen een gewillig
igehoor, doch toezegging tot medewerking,
welke laatste van de meeste corporation
inmiddels reeds is ingekomen.
Alle hervormde kerkgenootschappen en
liefdadigheidsinstellingen deelden de hun
gevraagde inlichtingen medehet Christe
lijk Gereformeerd armbestuur berichtte
dat „Liefdadigheid" onder de armen van
deze gemeente niet zou behoeven te wer
ken, daar dezen slechts luttel in getale
zijn en door den guustigen fiuancieelen
/toestand der gemeente zelfs zekere welvaart
1 genieten.
De oud-Roomschen verschaften alle ge
gevens en van de Israëlieten kunnen
.deze ook eerlang ingewacht worden; door
>een toevallige omstandigheid werd de in-
diening hiervan vertraagd.
Om nu tot een afgerond geheel te
komen en omtrent alle armen in de stad
de zoo n nodige inlichtingen te kunnen
verzameien, ontbraken nog slechts de
officiëele opgaven der Roomsck-Katkolieke
armbesturen.
Ten einde deze te erlangen, gingen de
Feuilleton.
Naar het Duitsch door S
JlO).
Cg Nauwelijks waa Walther in P. teruggekeerd,
'of Kraatz liet zich bij hem aandienen. De kleine
,mau zette een boos gezicht en nam met blijk-
ofcaren onwil op Walthcrs uittioodiging plaats.
„Wat verschaft mij de eer van een zoo spoedig
'i^bezoek?" begon de jonge advocaat dadelijk het
-gesprek.
Kg „Wel, dat kunt gij wel cenigszins nagaan,
ffdunkt mij, mijnheer Von Strausz. Nauwelijks
ffifhebt gij mij 't con en ander medegedeeld, dat
KKedereen, dus ook mij verontrusten of opwinden
•moet, en bij mij het vertrouwen opgewekt, dat
gij de daders op het spoor kondt komen, of gij
begeeft u zorgeloos voor uw genoegen op reis
ièn laat mij met mijn onrust alleen. Dat heeft
*Jmij maar half bevallen. Ik ben zeer ontevreden
„Dat treft wonderlijk, xuynheer Kraatz, want
ik ben ook ontevreden over u," klonk het kalm
Van Walthcrs lippen.
j „Wat heb ik uan gedaan?"
„Wel u zijt eiken dag hier aan het hotel ge
dweest om naar mij te vragen. Begrijpt u dan
miet, dat dit de algemene nieuwsgierigheid heeft
opgewekt en mijn taak verzwaren moet?"
Voorzitter en dr. Doyer den 28 Januari
in audiëntie bij Z. D. H. den aartsbis
schop van Utrecht. Den heeren werd
onmiddellijk gehoor verleend en nadat
zij het streven der Vereeniging uiteen
gezet hadden, antwoordde Mgr. dat hij
spoedig zijn antwoord zou doen toekomen.
Toeu intusschen dit antwoord op zich
wachten liet en het Bestuur niet vorderen
kon met de voorloopige werkzaamheden,
richtte het den 13 Maart een schrijveu
aan Z. E., waarop den 15 Maart een
antwoord inkwam, waarvan de hoofd
inhoud is, nat de aartsbisschop, de
goede bedoelingen der Vereeniging waar-
deerend, geïnformeerd was, dat de regle
menten der R. K. parochiale armbesturen
te Amersfoort niel vereenigbaar zijn met
de werking van „Liefdadigheid."
Officieel zal dus van R. K. zijde niet
medegewerkt worden om alle inlichtingen
te verzamelen Dat dit echter van grooten
invloed zal wezen op de werking der Ver
eeniging werd door het Bestuur eenparig
ontkennend beantwoord.
Er zijn hier ter stede zeer veel R. K.
armen en ontbreken dan ook de officiëele
opgaven te hunnen aanzien, de officieuse
mededeelingeu zullen, vooral als het doel
en de werking van de Vereeniging meer
algemeen bekend worden en erkenning
vinden, wel niet onthouden worden.
Er werd dan ook besloten wel degelijk
inlichtingen te verzamelen omtrent de
R. K. armen.
De verschillende Departementshoofden
ontvingen alsuu uit handen van den
Secretaris, kapitein 0. G. H. Heldring,
de informatie-staten, reeds zooveel moge
lijk bijgewerkt, naar de door verschillende
armbesturen verstrekte gegevens.
Zooals we reeds in ons nummer van
25 Januari meldden is Amersfoort ver
deeld in 15 departementen.
De eigenlijke stad is verdeeld in 11, de
daarbuiten gelegen gedeelten der ge
meente in 4 departementen. Aan het
hoofd van elk departement staat een
departementshoofd, die zich een of meer
leden der vereeniging tof hulp kan toe
voegen. Wij laten hieronder volgen de
indeeling der departementen, met de na
men der heeren, die aan het hoofd staan
„Dal. was toch mijn bedoeling niet."
„Weet u, wat het eerste was, dat de hotelier
mij heden voorlegde?"
„Neen."
„Wel, de rekening. Hij denkt natuurlijk, dot
ik schulden bij u heb en wordt bevreesd voor
zijn geld. Ik heb hem, hetgeen van zelf spreekt,
in dien waan gelaten en gezegd, dat hij zijn
geld ontvangen zal."
Kraatz haalde langzaam zijn brieventasch te
voorschijn, terwijl hij Walther inmiddels loe
rend gadesloeg.
„Ikbegrijp uw bedoeling, mijnheer V"-; Strausz.
Hoeveel hebt u noodig?"
Een onwillige blik trof den voormalige:, zee
kapitein. Walther richtte zich in zijn volle
lengte op en zag Kraatz verachtelijk aan.
„Ik vrees, mijnheer Kraatz, Jat u my nimmer
zult loeren begrijpen. Ik verlang uw geld r.iet,
alleen uw vol en onbegrensd vertrouwen."
„Ik heb u niet willen beleedigen," stotterde
Kraatz.
„Dat wil ik graag gclooven, maar ge moot in
liet vervolg voorzichtiger zijn. 't ls niet aange
naam voor mij van u te hooien, dar, ik een
pleizierreisje maakte, waar ik mij geheel voor
u bezig hield."
„Hebt gij iets ontdekt, mijnheer Von Strausz?"
vraagde de voormalige zeekapitein begeerig.
„Ja," klonk het langzaam en plechtig van
Walthcrs lippen. „Maar gij moet mij beloven
u in alles te schikken, ook, wanneer ccn en
ander u onbegrijpelijk moeht- voorkomen. Be
denk goed wat gij mij belooft."
„Ik geef u mijn woord van eer, dat ikgehoe\
Departement I bevat de woningen ge
legen binnen de Arnhemschestraat, Zuid
singel, Kleine Haag en Plantsoen.
Hoofd de heer H. van Esveld Rzn., toe
gevoegd de heer L. van Dommelen.
Departement II bevat de woningen
gelegen binnen de Arnhemschestraat,
Varkensmarkt, Hellingstraeten Plantsoen.
Hoofd de heer dr. J. W. Doyer Jzn.
Departement III bevat de woningen
binnen de Westsingel, Varkensmarkt,
Hellingstraat, Plantsoen en Kleine Haag.
Hoofd de heer J. W. van Achterbergh Jr.
Departement IV bevat de woningen
binnen de Westsingel, Langestraat en
Langegracht.
Hoofd de heer T. van Daal.
Departement V bevat de woningen
binnen de La ngegracht, Zand, Wevers
singel, Kamperbinnenpoort en Langestraat.
Hoofd de heer J. Ter Schuur.
Departement VI bevat de woningen
binuen de Langestraat en Zuidsingel.
Hoofd de heer B A. van Ruyven.
Departement VII bevat de woningen
binnen de Kleine Haag, Zuidsingel, Kleine
St. Jansstraat. Beestenmarkt, Achter de
Kamp en Plantsoen.
Hoofd de heer L. van Achterbergh.
Departement VIII bevat de woningen
Achter de Kamp, Beestenmarkt, Kleine
St. Jansstraat, Zuidsingel, Kampstraat,
Koningstraat, Pothstraat, Zogstraat en
Plantsoen.
Hoofd de heer N. van Veen, toegevoegd
de heer J. Busquet.
Departement IX bevat de woningen
binnen de Zogstraat., Pothstraat, Kou'.ig-
straat. Teutstraat en Plantsoen.
Hoofd de heer G. Prins.
Departement X bevat de woningen
binnen de Wolkerstraat, Teutstraat, Ach
ter lie' Dude Werkhuis, St. Agathastraat
en Plantsoen.
Hoofd de heer J. C. van Eybergen,
Departement XI bevat de woningen
binnen Zand, Weversingel, Kampstraat,
Koningstraat, Teutstraat, Achter het Oude
Weeshuis, St. Agathastraat, Plantsoen en
Groote Spui.
Hoofd de heer H. E. van Sweden, toe
gevoegd de heer G. Blom.
Buiten de stad:
Departement XII bevat de woningen
naar uw wenschen handelen zal."
„Goed. Welnu, ga dan zitten. In Sagnitz,"
zoo vervolgde Walther na een kleine pauze,
„leerde ik een man kennen, die een zeer voor
naam uiterlijk bezit en onder een voratelijken
naam optreedt. Wat mijn argwaan wekte, was
dat hij wegens een ongelukkige liefdeshisto
rie in een soort van zwaarmoedigheid verval
len was. U begrijpt, mijnheer Kraatz, dat er
voor misdadige oogmerken nauwelijks een beter
masker bestaat dan het medelijden en de belang
stelling der vrouwen. liet gelukke mij om hem
iu ons gezelschap te brengen en hem er toe te
krijgen ons op reis te begeleiden. Ik heb hem,
terwijl ik dc meest zorgelooze man op de wereld
scheen, onophoudelijk gadegeslagen, doch dat zou
mij nog niet veel verder gebracht hebben, indien
hot toeval mij niet gunstig ware geweest. In
Stubbenkammei namelijk logeerden wij in het
zelfde vertrek. Ik knoopte een gesprek mot hem
aan en vernam, dat hij zich een dag in 1'. had
opgehouden en wel den vijftienden Juli en in
den nacht van den vijftienden op den zestienden
geschiedde immers de aanranding nietwaar?"
Kraatz knikte toesleinmehd.
„Hij beweert, dat hij 's avond, den vijftienden
I'. verlaten heeft. Spoedig oiuLkte ik ook, dat
zijn vorstentitel onmogelijk echt kon zijn. Hij
geeft voor, dat de goederen zijner ouders in Po
sen liggen, doch in de Almanak de (ïotha komt
zelf de naam Rogansky niet voor. Doeh nu komt
nog het belangrijkste. Ik noodigde hem uit om
met ons gezelschap naar 1'. terug te keuren, een
voorstel dat hij reeds met ongeduld scheen ver
beid te hebben. Wij reisden van Avkona naar
tot de gemeente Amersfoort behoorende
en aan die zijde begrensd door Utrecht-
sche weg, Beek en Heiligenbergerbeek.
lloofd de heer J. van der Horst, toege
voegd de Heer H. W. A. van den Wall
Bake.
Departement XIII bevat de woningen
ouder Amersfoort begrensd door Utrecht-
sche weg, Beek en rivier de Eem.
Hoofd de heer H. W. van Esveld.
Departement XIV bevat de woningen
onder Amersfoort begrensd door de rivier
de Eem, Beek en Straatweg naar Hoe
velaken.
Hoofd de heer Chr. van Beek.
Departement XV bevat de woningen
onder Amersfoort begrensd door den
straatweg naar Hoevelaken, Beek en
Hei ligenbergerbeek.
Hoofd de beer P. J. Frederiks, toege
voegd mevr. S. Frederiks—Van Cleeff.
Na het uitreiken der informatie-staten
werd een door het Ceutraal-bestuur vast
gestelde leidraad bij het huisbezoek voor
gelezen en door de vergaderingen goedge
keurd.
Nadat door deu heer Van den Wall
Bake hulde en dank was gebracht aan
het Centraal-bestuur voor zijn bemoeiingen
werd de vergadering gesloten.
Ten einde onzen lezers nogmaals een
duidelijk beeld te geven van hetgeen door
de vereeniging „Liefdadigheid" wordt
beoogd, ontleeuen wij aan 1: ovengenoemde
leidraad het volgende:
„Het hoofddoel der Vereeniging is om
de meer gegoede standen door informatiên
iu nauwere aanraking te brengen met den
minder begunstigde, belangstelling te
toonen in het lot der hulpbehoevenden
en, zoo noodig, hen op te wekken tot
arbeidzaamheid, spaarzaamheid, reinheid
plichtsbetrachting, eerlijkheid, waarheids
liefde, eerbaarheid, en hen te waarschuwen
tegen onberaden huwelijken en dronken
schap.
„Het verleeuen van onderstand strekt
iu de eerste plaats om verval tot armoede
te voorkomen en om uit deu toestand van
hulpbehoevendheid op te beuren. Eerst
wanneer de krachten van andere vereeni-
gingen of van particulieren voor dat doel
te kort schieten, verleent de Vereeniging
Sagnitz terug om zijn bagage te halen. Ik ver
gezelde hem naar zijn hotel. Op zijn kamer
zag ik een groote koffer staan, waaruit van ter
zijde een tipje van een zwarten rok te voorscb'jn
kwam. Een paar kleine, witachtige vlekjes daarop
trokken mijn aandacht, Toen de vorst voor een
oogenblik het vertrek verliet, opende ik snel
de" korter met tien sleutel, die in het slot stak.
Ik hief de rok op en ontwaarde, dat hij van vo
ren met witte kalkvlekken bedekt was. Men had
wel is waar beproefd ze uit te wrijven, maar
men had ze niet geheel kunnen doen verdwijnen."
„En verder?" riep Kraatz in spanning uit.
„Houdt u voor alles bedaard, mijn waarde heer
Kraatz. Een enkel onbedacht woord, éen onvoor
zichtige beweging kan alles in duigen werpen.
Voorloopig is de "vorst nog alleen, maar dat zal
niet lang meer duren. Zijn gezellen zulleuzich
wel bij hem voegen. Ik zal kennis moeten ma-
keu met een aantal gravinnen en baronnen en dezen
naukeurig bestudeoren. Juist op het oogenblik
als zij meenen hm. slag te slaan, zal ik den
strik over hun hoofd werpen".
„Mijnheer Von Strausz, ik bewonder u," ver
klaarde Kraatz vol geestdrift. „Maar, dat alles
kunt u onmogelijk alleen bewerkstelligen."
„Stellig niet, doeh daarom ben ik ook van
plan om mijn vader heden avond een brief in
cijferschrift te schrijven met verzoek om mij
ccn paar geheime politieagenten te zenden. Men
zal uw huis dan aanhoudend bespieden, mijn
heer Kraatz, maar dat zal u nu wel ni,t meer
verontrusten deuk ik."
Wordt vervolgd).