Maandag 30 Juli 1894.
No. 4375.
38e Jaargang.
Het gestolen tractaat.
Uitgave
Firma A. H. VAN CLEEFF
Verschijnt Maandag- en Don der Hag namiddag mot gratis '/.ondugtbhul. Abonnement por 8 maanden/1,-- Franco
post ƒ1.16. Abonnement alleen op hei Zondagsblad voor Amersfoort 40 cL, 'voor binnenland 60 et.
r 10 ct. tiroote letters naar plaatsruimte. r,egai
>i.Mtl— tn
,c:
te Amersfoort.
8 maanden, Advertentiën 1—6 regels 60 et.elke regel n
officieële- en onteigeningsadvert. per regel 15 et. Reclames por regel 26 ct, A/trmdirrlijke nummert 10 omt.
Olsnstianbiedlngen en aanvragen, Hltalultend voor- en betreffende den werkenden stand, van minstens 5 regale, In het
Zondagsblad, per regel 0 ooal
B\j ad verten tiën van buiten do stad worden de inuoaseerkostou in rekening gebmoht.
Buroau MÜURHUIZFN
Roek Kortograoht, Wijk B. 0u
Telephoonnumnior 19.
KNAAP of MEISJE.
Kleine schetsen, naar aanleiding van de
vrouwenbe .reglng oneer dagen.*
Wilt u even een bezoek met me afleggen
bij het gezin van 't hoofd eenor Openbare school
te G. U ziet in de ruime, gezellige huis
kamer, om de ronde tafel, waarvan de hooge
lamp haar licht door de kamer verspreidt en
de vlugge handen der ijverige arbeidsters
beschijnt, de zorgende huismoeder aan 't
hoofd harer schrikt niet zes dochters
gezeten.
De oudste van dat zestal is haar derde tiental
levensjaren reeds ingetreden. De zusters tellen
trapsgewijze, ieder twee jaren, in leeftijd af.
Moeder is bezig, nieuwe overhemden te
knippen, voor den eenigen zoon en broeder,
die, cadet aan de Militaire academie te Breda,
zijn vacantie thuis passeert en in de ouder
lijke woning overal laat gevoelen en weten,
dat hij er is.
De oudste zusjes éen achter de naai
machine beijveren zich, het door moeder
uitgemeten en geknipte in behoorlijken vorm
te brengen en keurig af te werken, voor dien
eenen voor wien zooveel opgeofferd wordt,
meer dan men kan, maar omdat het een
jongen is.
Als «broer" in de volgende week, inet
de voortbrengselen des ij vers van het
vrouwelijk gezin vertrokken is, zijn vaders
zorgen veel vermeerderd, is moeders huishoud
geld wel ingekrompen, maar hebben zij de
hoop in 't hart behouden eenmaal op hun
eenigen zoon als «officier" trotsch te kunnen
zijn en mogen de meisjes weer«de
week" in 'thuishouden beurtelings aanvaar
den, haar half versleten, verschoten japonnetjes
't buitenst binnen, 't onderst boven keeren,
verder ja, wat met de jongste zusjes keu
velen, een poosje wandelen gaan, vriendin
netjes bezoeken, een kleedje op de verschoten
canapé haken, wat lezen, een hoedje «op
knappen," en zich verder vervelen.
Of die meisjes dan niets moeten leeren?
Zeer zekerZe hebben de vakken van 't
lager onderwijs van a tot z gevolgdzelfs een
beetje franscli geleerd, ja, een harer beeft
daarenboven nog ales" gehad op 't erfstuk
der familieeen platte piano, er. oefent zich
soms nog op oorverscheurende wijze op
dat rammelend muziekinstrument, als ze niet
weet waar het groote stuk ledige tijd te
plaatsen.
Feuilleton.
Naar het Engelech
van
A. CON AN BOYLE.
XII.
„Mooi I En wat zult u gebruiken, mijnheer
Phelps? Een stukje kip, een eitje of wilt ge
liever uzelf maar eens helpen?"
„Dank u, ik kan niets eten." zeide Phelps.
„Kom, probeer het maar eens."
„Dank u, liever niets."
„Nu," zeide Holmes, met een alim oogknipje,
„ik denk toch wel, dat u mij dien schotel eens
zult willen aangeven?"
Phelps tilde het deksel op en terwijl hy dit
deed, slaakte hij een kreet en werd zoo bleek
als een lijk. Midden op de schaal lag een rolletje
blauwgrijs papier. Hij greep het, verslond het
met zijn oogen en begon toen als een krank
zinnige door de kamer te dansen, terwijl hij het
tegen zijn hart drukte en schreeuwde van vreugde.
Daarop viel hij in een armstoel neer, zóo uitge
put door zijn aandoeningen, dat wij brandewijn
in zijn keel moesten gieten, om hem niet in
zwijm te laten vallen.
„Stil, stil I" zeide Holmes, hem op den schouder
kloppend. „Het was verkeerd van me om or u
zóo mee op het lijf te vallen, maar Watson kan
u zeggen, dat ik nooit goed weerstand kan bieden
aan den lust om een beetje komedie te spelen."
Studeeren Foei Meisjes Huisvrouw moe
ten ze worden, weten hoe 'ter in keuken,
kelder, provisiekamer en linnenkast uitziet,
en wat daar gedaan moet worden als ze
eenmaal gehuwde vrouwen zijn.
Ja als zij
De cadet is aller trots geworden'2e luite
nant infanterie Indisch leger. Na zijn
vertrek sterft al spoedig de vader-kostwinner
en blijft de moeder met zes dochters zonder
middelen achter.
Arme meisjes! Nu de wereld in!
Hoe?
Een ambtenaar ter stedelijke secretarie te
D. is gezegend met een achttal kinderen, half
om half.
Wat moeten de jongens worden
Eén bij de telegraph ie en 't postwezen
éen aan 't postkantooréen ter secretarie en
éen naar 't instructie bataljon te Kampen, dan
kan hij later als officier naar Indië.
Papa wrijft zich tevreden de handen't
pak is van 't hartzijn kinderen zullen
menschen worden.
En de meisjes? O, die leeren bij moeder
't huishouden, stoppen, mazen, strijken, «in
maken"; dat is vrouwen- en meisjeswerk.
Want, hoe dwaas, bij mr. C. groeien alle
meisjes als mannen op! Dat gaat naar de
Normaalschool, met een pak boeken in de
hand, precies studenten
Ja, éen bezocht zelfs de H. B. S. onder de
jongens
«Wat zullen dat voor huisvrouwen worden,
als ze 't wordenMaar zulke meisjes trou
wen toch niet
Zoo overlegt het ambtenaarsouderpaar,
over de toekomst der dochters huns vriends
met gezag beslissende.
Als later de jongens met hun kunde en
wetenschap, zelfstandige leden der maatschap
pij zijn geworden en 't leven zyn ingetreden,
is ile vader zwak en bejaard.
Hij wordt ^epensionneerd, en de meisjes
die nog eerbiedig op den titel van «huisvrouw"
wachten, zoeken nu door naai- en handwerk
jes de verminderde inkomsten te vergrooten.
Knorrig, verbitterd op 't lot, worden ze
onaangenaam, vermageren vóór hun tijd
en moeten met leede oogen aanzien, hoede
dochters van mr. C. thans blijmoedig hun
zelfstandig, maatschappelijk levensdoel ver
overd hebben, en onafhankelijk, zich in be
schaafde kringen kunnen bewegen; opgeruimd
zijn en blijven, omdat ze nooit tijd, gelegen
heid of lust tot kniezen of mijmeren nadoen.
Phelps greep zijn hand en kuste die.
„Goa zegene ui" riep hij uit „Gij hebt mijn
eer gered."
„Nu, mijn eigen oer stond er ook by op het
spel," zeide Holmes. „Ik verzeker u, dat het
voor mg al even onaangenaam is, in een zaak
te falen als het voor u kan zijn om een opdracht
verkeerd uit te voeren."
Phelps stak het kostbare document in den
binnensten zak van zijn jas.
„Ik durf u niet verder in uw ontbyt storen,
en toch sterf ik van nieuwsgierigheid om te weten,
hoe gij het gekregen hebt en waar het was."
Holmes dronk kalm een kop kofiie en wydde
al zijn aandacht aan de ham en de spiegeleieren.
Daaarop stond hg op, stak zijn pijp aan en ging
in een armstoel zitten.
„Ik zal u vertellen, wat ik eerst deed, en
hoe ik daartoe kwam," zeide hg. „Nadat ik
u aan het station verlaten had, ging ik een
heerlijke wandeling doen door een prachtig
landschap naar het dorpje Ripley, waar ik in
een herberg thee dronk en de voorzorg nam om
mijn veldnesch te vullen en een paar broodjes
in rayn zak te steken. Daar bleef ik tot den
avond, als wanneer ik naar Woking terugkeerde,
waar ik juist na het ondergaan van de zon den
hoogen weg naast Briarbrae bereikte. Ik wachtte,
totdat de weg zuiver was hij wordt nooit
erg druk bezocht, denk ik en klom toen over
de heining.
„Maar het hek stond toch zeker wel open?"
riep Phelps uit.
„Jawel, maar ik heb een bijzondere voorliefde
voor deze manier van binnenkomen. Ik zocht
de plaatB uit, waar de drie pnnboomen staan,
waar ik het minste kans had, opgemerkt te
Twee barer zyn reeds ten huwelijk ge
vraagd, maar ze wachtten er niet op
De heer K. is secondant aan oen groot
instituut te L. Nadeschooltydengeeltliij
van uur tot uur les om in de beboetten van
zijn toenemend gezin te voorzien, want hier
is 't ook«en bleef het maar bij negen
De oudste van allen geniet de eer «zus",
d. i. de oudste zuster, te zijn en dus voor
allen te mogen meehelpen zorgen, reeds
van hare kindsheid af. Lezen, scliryven,
wat rekenen, kon ze ul heel vroeg. Dat
was dus een gemak voor hare ijverige moe
der, die nu naar oudste niot naar school
behoeft te zenden.
«Zus" echter, hoe gewillig als iets dat
vanzelf sprak haar taak opvattende, was «wel
dankbaar, maar niet voldaan." Zij wilde leeren.
Ja, ze zou, ze moest leeren
«Kind, als je een jongen waart; maar nu,
wat zou 'tnu beleekenen?"
Toch leerde zij, by avond en nacht. Ze viel
vaak in slaap by de kleine vlam van 't stukje
kaars, waarvan ze zich op den dag o,
dubbel onvergeetlyke diefstal had weten
meester te maken.
De strijd was zwaar, o zoo zwaar, maar
ze overwon. Op haar '2O"0U verjaardag werd
ze geëxamineerd en nu staat zo al sinds
jaren aan 't hoofd eener school.
Zelfs was zo nog een harer zustors ten
spoorslag niet alleen, maar toon zij later
zelf den bruidssluier om 't blonde krullekopje
van dat zusje hechtte en den oranjebloesem
er om kranste, had dat meisje do actes voor
't Nederlandse!), Finnsch, Handwerken enz.
in haar huwelyksreistaschje.
Het «Ewig weibliche" was echter dat per
soontje niet ontnomen, neen, dat was haar
schoonste huwelijksgift. En voor huur man
bakte ze even goed biefstuk, als ze later haar
zoon bij zyn studie behulpzaam was.
De werken van prof. M. beleven een Be
uitgave. Men wacht er op. De uitgever is
echter ernstig ongesteld. Zijne begaafde, ont
wikkelde echtgenoote was hem steeds, voor
haar genoegen, bij zyn arbeid behulpzaam.
Zy kan thans de uitgave regelen, even goed
alsof haar man t zelf deed. Alles gaat zijn
gewonen gangde uitgave is op den be
paalden tijd gereed.
Dat dankt de lijdende man aan zijn eega.
Gelukkige meisjes, wien, door verstandige
ouders, reeds bij uwe eerste opvoeding de-
W. F. A. GROENHUIZEN,
Havik, hoek LavendeUtraal.
HORLOGES- eu INSTRUMENTMAKER.
worden door een van de huisgenoten. Ik sprong
aan den anderen kant tuBschen de boschjes en
kroop van het i one naar het andere getuige
den erbarmelyken toestand van mgn broeks
pijpen totdat ik het boschje van de rhodo
dendrons had bereikt, dat juist tegenover het
venster van uw slaapkamer is gelegen. Daar
hurkte ik neder en wachtte ik op de dingen,
die komen zouden.
Het luik in uw kamer was niet gesloten en
ik kon miss Harrison aan de tafel zien zitten
lezen. Het was kwart over tienen, toen zij haar
boek dichtsloeg, de luiken voor het venster deed
en zich te bed begaf. Ik hoorde haar de deur
sluiten er. was er van overtuigd, dat zy den
sleutel in het slot had omgedraaid."
„Den sleutel?" riep Phelps uit.
„Ja, ik had miss Harrison de instructie gege
ven om de deur aan den buitenkant te sluiten
en den sleutel mede te nemen, als zij naar bed
ging. Zn voerde al mgn annwgzingen precies
naar de Ietter uit en zonder haar medewerking
zoudt gij dit papier nu zeker niet in uw zak
hebben. Daarop verliet xii de kamer, de lichten
werden uitgedaan en ik bleef alleen in het rho
dodendron lioschj e.
Het was een mooie nacht, maar toch was het
een zware wacht voor nig. Natuurlijk is er die
soort van opwinding bij, welke do sportsmun
gevoelt, als hij naast de beek ligt en op eon
goede buit loert. Het duurde erg lang byna
net zoo lang, Watson, als toen jij en ik in de
sterfkamer moesten wachten, toon wy die zaak
zelfde rechten en als aan uwe broeders
werden toegekend, of die uw, trots de heilige
tegenkanting tmnnerzyds, baan hebt gebroken
door den harden muur dor overlevering en
u, door inspanning en stryd, oen plauts hebt
weten te veroveren, naast den raau, gelyk
aan de zyne. Maar
Arme meisjes, aan wie zelfs door uwe
ouders 't recht niet wordt toegekend tnensch
te zyn, en die zelf daarbij zijt ingesluimerd.
Zal die toestand zoo blijven?
Neen, duizendmaal neonl
«Daar giuit in onze dagen een stonnaclitigu
vryheidskreut uit du vrouwenwereld op,"
lazen we onlangs. Die kreet trilt uit de harten
vim die vrouwen, die by den algemeenen voor
uitgang van dezen tyd, ook volkomen vryheid
voor ue vrouw, zoowel als voor den man
begeeron. Zy spreken tot de moeders, die
hare lieftallige dochters reeds tot jonkvrou
wen zien opgroeientot haar, die haar «baby"
nog aan 'thart koestert en reeds in dat kin
deroog al is 't maar van een meisje, denzelfden
glans ton leven ziet schitteren, als in dat
harer zonen.
Zy vorhclfen, als edele bondgenooteu, hare
klankrijke stem tot frissche, jeugdige bloemen,
die «Leliën gekweekt op iiollundsoh grond,"
waarvan nu reeds velen, wellicht eenmaal
allen, de bezielende, levenwekkende kracht
dier woorden in 't ontvankelijk gemoed voelen
tintelen. Ja, vooruitstrevende Vrouwen van
Nuderlund, uwe stem vindt weerklank in de
harten van haar, die, 't zij gehuwd of onge
huwd, zicii zoo vaak door eigen kracht, lust
en moed, tot gelyke des mans hebben
opgeheven, en zich verstuodelyk niet minder
begaafd, geestelijk niet minder krachtig ge
voelen dan de man tuin hare zijde, die, on
danks zichzelvon, zoo dikwijls hare hoogere
zedelijke macht en geustelyko gaven erken
nen moet.
Gelijke rechten voor de toekomstige vrouw,
aan het meisje, reeds dadelyk by hare eerste
opvoeding, toegekend, zal de maatschappij
eerlang doen bogen niet alleen op de
zeldzame, ryk begaafde vrouwen, waarop
Nederland trotsch mag zijn, maar op
vrouwen, die, even waardig uls (ie man, hare
plaats in 't groote leven innemen.
En in en door die gelijkstelling zul en kan
de vrouw vrouw hlyven, in deu vollen, zoet-
klinkonden zin van 't woord.
Zij zal, even eervol, groot en goed als hy,
trotsch zyn op den naam
oMensch."
H.M. SCHERMER.
van „de Zwarte Bende" ophelderden. Meermalen
dacht ik, dut do klcino kerkklok, die te Woking
de kwartieren slaat, was blijven stilstaan. Ein
delijk ovenwei, togen twee uur in don ochtend,
hoorde ik plotseling hot zachte geluid van eon
bout, dio teruggeschoven werd, en het knarsen
van oen sleutel. Een oogenblik later werd de
achtordcur geopend en trad Joseph Harrison in
hot maanlicht naar buiten."
„JoBcph?" riep Phelpa uit.
„Hij was blootshoofds, muur hiul een zwarten
doek over zijn schouders geslagen, zoodat hg in
een oogenblik zyn geluat zou kunnen bedekken,
als or onraad was. Op zyn teenen liep by in
de schaduw van den muur voort eu toen hy
het venster bereikt had, stak hij een lang mes
door de reet on duwde de klamp weg. Daarop
maakte hy het venster open, stak zyn mes tus-
sehon do luiken door, tilde deu boom op en
wiorp zo toen open.
Van waar ik lag, had ik oen uitstekend ge
zicht op het binnenste van de kamer en kon ik
elk van zyn bewegingen onderscheiden. Hijstak
do twee kandelaars aan, die op den schoorsteen
mantel stonden, en begon daarop een tip vun
het tapyt in do nabijheid van de deur om te
krullen. Toen bukte hy zich 011 tiide oen plankje
op, zoouls gowooniyk in den grond is aange
bracht om bij do gaskraan te kunnen komen.
Uit deze schuilplaats haalde hij dit rolletje te
voorsehyn, legde het plankje weer recht, deed
het kleed weer goed, blies de kaarsen uit en
liep tny regelrecht in de armen, daar ik hem
voor het venster stond op te wachten."
(Slot volgt.)
