Maandag 20
Aug. 1894.
No. 4381.
38e Jaargang.
Ingezetenen, van Amersfoort.
Heide-ontginning.
Uitgave
firma A. H. VAN CL E EPF
te Amersfoort.
Verschijnt Maandag- en Donderdagnamiddag met gratis Zondagsblad. Abonnement per 3 maanden ƒ1,Franco
per post ƒ1.15. Abonnement alleen op het Zondagsblad voor Amersfoort 40 ct., voor binnenland 60 ot, i>er
8 maanden. Advertentiën 16 regels 60 ct.elke regel meer 10 ct. tiroote letters naar plaatsruimte. Legale-,
officieële- en oi.teigeuingsadvert. per regel 15 ct. Reclames per regel 25 ct. Afzonderlijke nummers 10 cent.
Dienstaanbiedingen en aanvragen, uitsluitend voor- en betreffende den werkenden stand, van minstens 5 regels, In het
Zondagsblad, per regel
B\j advertentiën van buiten do stad worden de iucasseerkosten in rekening gebracht.
5 cent
Bureau MUURHUIZEN
hoek Kortegraoht, Wijk B. 60
Telephoonnnnimer 19.
K EN'NISG E VING EN.
Nu in onderscheidene gemeenten van ons vaderland weder gevallen van
AZK tTISCIIK COOLUIU zijn voorgekomen, is het ieders plicht, zooveel
in zijn vermogen is, medetewerken om die gevreesde ziekte te bestrijden.
Hoogstnadeelig is cholera-vrees, maar daarvoor bestaat ook geen aanleiding als
men weet, wat men in acht heeft te nemen om zich voor besmetting te behoeden.
Daarom wenschen wij ieder aandachtig te maken op het volgende
1De cholera ontstaat door het komen der cholerakiemen in het men schel ijk lichaam.
2. De besmetting wordt veroorzaakt door de uitwerpselen (darm-ontlasting, braak
sel, urine, ook het waschwater) der choleralijders.
3. Bij reeds bestaande storing in de werking van maag en ingewanden ontwik
kelen zich de kiemen, waardoor de ziekte ontstaat, gemakkelijker.
4. Het komt er dus op aan, de cholerakiemen te vernietigen, onschadelijk te maken, en
5. Door matigheid en een verstandigen leefregel alles te vermijden, wat de wer
king van maag en ingewanden zou kunnen hinderen.
LEEFREGEL.
1. Geen water als drinkwater gebruiken, dan na het vooraf te hebben gekookt*
2. Geen melk of karnemelk ongekookt gebruiken.
3. Men gebruike geen sterk afgekoelde spijzen of dranken en geene andere dan
goed gekookte spijzen (geen salade, komkommers, augurkeu).
4. Men ete geen onrijp ooft en geen vruchten ongeschild.
5. Geen eet- of drinkwaren gebruiken afkomstig uit huizen of winkels waar
cholera heerscht, en niets nuttigeu in zoodanige huizen of winkels.
6. Meermalen de handen wasschen en vóór het gebruik van voedsel altijd.
7. Geen boeken of andere voorwerpen uit huizen, waar zich lijders bevinden,
verzenden of ontvangen.
8. Zonder noodzaak geen woningen bedoeken waar choleralijders zijn.
9. Strenge zindelijkheid betrachten, vooral ten aanzien van het lichaam en van
alles wat met het lichaam in aanraking komt.
10. Niet baden in de openbare wateren.
11. De privaten dagelijks, of, als door vele huisgezinnen daarvan gebruik wordt
gemaakt, meermalen dagelijks reinigen en ontsmetten.
Privaten worden ontsmet door er eeu ruime hoeveelheid kalkmelk, chloorkalk
of creoiine-mengsel in te gieten. Ook de trechters worden met eene behoorlijke
hoeveelheid bedeeld. De zitting van het privaat wordt met carbol-oplossing of creoiine-
mengsel afgesponst. Bij het ontsmetten van privaten wordt als maatstaf aangenomen,
dat 10 liter kalkmelk, 5 kilo chloorkalk of 5 liter creoiine-mengsel voldoende zijn
voor 1 kubiekeu meter faecal iën
12. Zoo min mogelijk plaatsen bezoekeu, waar veel menschen samenkomen.
13. De vloermatten schoonhouden en ontsmetten. Aan vrouwen wordt aanbe
volen op de straat geen slepende kleeren te dragen.
14. De vloeren van lokalen, voor publiek toegankelijk, eens of meermalen daags
schrobben en ontsmetten met carbol-oplossing of creoiine-mengsel.
15. Onmiddellijk geneeskundige hulp inroepen, als zich verschijnselen voordoen
van maag- of iugewandslijden.
Den ingezetenen wordt aanbevolen om van onreine toestanden in hunne omgeving,
als zij die niet zeiven kunnen verhelpen (verzamelingen van vuil, gebreken aan
riolen, onreine privaten enz.) rechtstreeks aan de politie kennis te geven.
Amersfoort, den 18. Augustus 1894.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort,
De Burgemeester,
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
De Secretaris,
W. L. SGHELTUS.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS
vax AMERSFOORT,
Gelet op art. 6 der wet van den 2. Juni 1875
(Staatsblad No. 95),
Brengen ter kennis van het publiek, dat een
door W. H. MEURSING ingediend verzoek, met
bijlagen, om vergunning tot het plaatsen van
eenen tweeden stoomketel van 6'/i paardekrach-
ten in het perceel alhier gelegen aan het Smal-
lepad, wijk G., No. 347/348, bij het kadaster
bekend onder Sectie D., No. 971, op de Secretarie
der gemeente ter visie ligt, en dat op Zaterdag, den
1. September aanstaande, des voormiddags te elf
uren, gelegenheid ten raadhuize wordt gegeven
om, ten overstaan van het gemeentebestuur of
van een of meer zijner leden, bezwaren tegen
het plaatsen van dien ketel intebrengen.
Amt-rsfoort, den 18. Augustus 1894.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgermeester,
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
De Secretaris,
W. L. SCHELTUS.
De BURGEMEESTER tn WETHOUDERS
van AMERSFOORT,
Gelet op art. 6 der wet van den 2. Juni 1875
(Staatsblad No. 95),
Brengen ter kennis van het publiek, dat een
door GERRIT KORTUS ingediend verzoek, met
bijlagen, om vergunning tot het oprichten van
eene brood bakkerij in het perceel alhier gelegen
aan de Groote St. Jansstraat, wijk C., No. 130,
bij het kadaster bekend onder Sectie E., No.
1440, op de Secretarie der gemeente ter visie
ligt, en dat op Zaterdag, den 1. September aan
staande, des voormiddags te elf uren, gelegen
heid ten raadhuize wordt gegeven om, ten over
staan van het gemeentebestuur of van een of
meer zijner leden, bezwaren tegen het oprichten
van de inrichting intebrengen.
Amersfoort, den 18. Augustus 1894.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
De Secretaris,
W. L. SCHELTUS.
Reis-abonnementen.
Wij zijn gaarne bereid om, tegen
vergoeding van porto, aan geabon-
neerden, die voor korten oflangeren
tijd op reis gaan, de Amersfoortsclie
Courant en de bladen, welke zij door
onze tusschenkomst ontvangen, na
te zenden.
Opgave van duidelijk adres is vol
doende.
Toeu generaal Booth eeuige jaren ge
leden zijn eerste tocht door Nederland
maakte, gaf hij, in den spoortrein gezeten,
aan eenige journalisten die hem verge
zelden zijn groote verbazing te kennen,
dat de groote weiden tusschen Rotterdam
en Amsterdam, aan weerszijden der spoor-
wegdijken gelegen, en nog meer de bijna
onafzienbare heideu in het oosteueuhet
zuiden van ons land niet dienstbaar ge
maakt werden om de nooden van een
groot deel van ons volk op afdoende wijze
te verlichten.
Dit denkbeeld werd spoedig in de bladen
besproken, uitgewerkt en niet heel lang
duurde het of het kreeg vaster vorm en
er werd een begin van uitvoering aan
gegeven, door den Oranjebond van Orde,
die, door het bouwen van kleine maar
stevige woningen op heidegrond, beschei
den heidegeluk trachtte te stichten voor
arbeiders die al dadelijk het hun toege
wezen gedeelte in cultuur brengen om er
hun vooruaamsten leeftocht op te telen.
En die bescheiden stichtiug breidt zich
uit, getuige het „Hotveld" te Apeldoorn.
Deze poging om onbemiddelden huisge
zinnen belang te geven bij het maatschap
pelijk organisme, woeste gronden op deze
practische wijze te ontginnen en het kapi
taal in ons land hiertoe dienstbaar te
maken, belooft te zullen slagen. Van
verschillende zijden, nadat H. M de
Koningin-regentes is voorgegaan, werden
fondsen beschikbaar gesteld, om de ver
wezenlijking van het goede doel te be
vorderen en ook op andere wijze toonden
velen hun belangstelling in deze bij uit
stek nationale ouderneming.
Onlangs plaatsten we den oproep van
„een Haagsche dame", die om deze soort
van werkverschaffing te bevorderen op
het denkbeeld is gekomen, een „kwartjes-
bond" te stichten.
2aj verzoekt ons nu het volgende op te
nemen
»Voor eenigen tijd deed ik eene oproeping
aan de Vrouwen van Nederland, om met mij
eene Kwartgulden-vereeniging te stichten ten
einde de Leide-ontginning te steunen. Vele
betuigden mij bunne instemming en zonden
mij hunne bijdragemaar toch, indien de
vereeniging werkelijk nut zal doen, dan
moet die instemming nog veel ahjemeener
worden en daarom richt ik nogmaals tot de
vrouwen van Nederland de bede gaat ieder
in uw eigen kring, bij vrienden en kennissen,
bij mannen en vrouwen rond, verzoek hun
u jaarlijks éen kwartje af te staan voor het
goede doel en zend mij, wat gij ontvangen
heb. Ik maak het bedrag dan verder over
aan den Oranjebond van' Orde te U'.-echt,
die sinds November 1893 te Apeldoorn heide
laat ontginnen met het doel oppassende
kocht, terwijl op iedere Hectare een huisje
werd gezet. Velen volgden dit voorbeeld, zoo
dat er nu, Augustus 1894, reeds21 Hectaren
heide zijn aangekocht en 21 huisjes gezet. Deze
zijn reeds allen bewoond ook is de grond
reeds gedeeltelijk bebouwd en heeft men er
dezen zomer reeds zeer goede aardappelen
en zeer goede groenten van gehad. Voor
f lOO wordt de Hectare heide gekocht, voor
f800 het huisje gezet en het overige is voor
een geit. een varken, gereedschappen, mest
en zaaigoed. Men kan ook halve aandeelen
krijgen in dier voege, dat twee pei-soneu -
zich voor éen aandeel opgeven. Wie eeu
aandeel neemt a f1000 krijgt een 1ste hypo
theek van gelijk bedrag op huis en grond
tegen 3j of minder, indien men zich rnet
minder tevreden wil stellen. Huis en grond
worden het eigendom van den bewoner die
nu alles zal doen wat hij kan, om niet alleen
die rente op te brengen (deze wordt in den
vorm van huur betaald) maar ook de hypo
theek af te lossen, waaraoor hij in onbezwaard
bezit van zijn eigendom koint. Er is ook eeu
«fonds van beheer" gesticht, dat voor het
aanleggen en onderhouden van wegen en
andere noodige zaken zal zorgen en ook
helpend optreedt als de arbeiders (door ziekte
of anderszins) verhinderd mochten worden
hun huur (dat is de rente) te betalen.
De bewoners zijn menschen, die zeer aan
bevolen worden, en die reeds op een andere
wijze wekelijks hun verdienste hoewel karig
hebben. Indien de Oranjebond van Orde
over ruimer middelen kon beschikken, zou
hij niets liever doen dan overal in ons Vader
land, waar heide is, bij bewoonde plaatsen
dergelijke koloniën te stichten, teneinde meer
welvaart te vei-spreideu en de dorre heide
in vruchtbaar land te herscheppen.
Voor verdere inlichtingen wende men zich
tot den heer P. B. Bruyn van Rozenburg to
Apeldoorn.
En nu, landgenooten, steunt met mij dir.
nuttige werk. Eén kwartje is bijna niets,
en toch inaken vele kwartjes zulk een groote
som. Hoe groot zou die wel niet kunnen
worden indien iedereen die het missen kon
mij dat kleine bedrag afstond. Hoe menig
maal geeft men niet een kwartje uit voor
iets van weinig nut, en deze zaak is van zoo
groot belang. Ze geeft werk en brood voor
duizenden, en, door het bruikbaar worden
van den grond, nieuwe bronnen van welvaart
voor ons volk.
Stelt mij niet te leur, geeft en verzamelt
uw kwartjes; brengt ieder een steentje bij
voor het groote doel, dan zal men dezen
winter niet kracht de ontginning kunnen
voortzetten, en zal daardoor aan velen een
betere toekomst verzekerd kunnen worden."
Mevrouw Frederiks-Van Cleeff te Amers
foort heeft zich aanstonds gaarne bereid
verklaard om bijdragen van belangstel
lenden voor den „Kwartjesbond voor heide-
ontginning" in ontvangst te nemen. Voor
ieder bedrag van 25 cent, bij haariuge-
kom-u, wordt een ontvangbewijs afge
geven en een ledenlijst aangeboden bij
hen. die zich bereid verklaren om jaar
lijks die kleinigheid bij te dragen.
Het zij herhaald, dat de uitnoodiging
niet alleen tot de zusteren gericht wordt,
leder zonder onderscheid kan toetreden
tot dezen kwartjesbond, zoo bescheiden
wat de opoffering betreft, die wordt ge
vraagd zoo machtig wellicht, wanneer
de beteekeuis en het edele doel er van
ten volle worden beseft.
Verdere opwekking om een penningske
hiertoe bij te dragen, zal wel met noodig
arbeiders,'die eene schrale verdiensté hebben I z^n, 'n een waar, Z(,)0a's men mÜ
een middel aan de hand te doen. waardoor e> de weldadigheid zoo zeer wordt
zij zich een beter bestaan kunnen ve rschalTen. i 111 eere gehouden!
Reeds dadelijk bij den aanvang dezer on
derneming toonde H. M. onze beminde
Koningin-Regentes H. D. belangstelling door
het nemen van 3 aandeelen ieder van 1' 1000
waarvoor drie Hectaren heide werden aange-
U dankende voor de verleende plaatsruimte
teeken ik mij hoogachtend,
Uw dw.
B. L. W. VAN DEK HUCHT,
Javastraat 32, Den Haag.
