Binnenland.
Stadsnieuws.
Uit een «herplaatsing wegens misstelling"
in ile Staals-Cottrant blijkt, dat benoemd is
tot ridder in «le orde van Orunje-Nassau J.
L. Springer. «Ie eigenlijke architect van den
nieuwen Stadsschouwburg, en niet de heer
I. R. Springer, evenals hij architect te Am
sterdam.
Behalve «Ie namen der op Lombok ge
sneuvelde en gewonde mindere militairen,
die wij, evenals «Ie latere verbeterde opgave,
zooveel mogelijk ter kennis brachten van rle
belangstellenden, is het volgende telegram
van ten Gouverneur-generaal Dinsdag aan
Koloniën ontvangen:
»lk acht, na overleg net den commamiant
der zeemacht, den legercommandant enden
Baad van Indië, versterking van de marine
en zemiing van mariniers onnoodig, doch
waardeer de zending van een detachement
koloniale reserve en 500 man suppletie
troepen.
D«> troepen zyn thans alle op Lombok,
het materieel gedeeltelijk«le rest vulgt
spoedig."
Men weet. «lat het detachement van kapi
tein Lindgreen, dat zich versterkt had in
een bedehuis, door de Baliërs gevungen is ge
nomen. en «lat «ie radja!) van Lombok aan
bood beu in vrijheid te stellen, onder voor
waarde, «lat onze troepen het eiland zouden
verlaten.
Het Nieuws van den Dag voegile hierby
bet bericht, «lat een brief van generaal Vetter
kapitein Lindgreen in goeie orde bereikte.
Volgens een liier ter stede ontvangen be
richt is het detachement inmiddels door de
Sassaks ontzet.
Reikhalzend zien we uit naar het Regee-
ringstelegram «lat «le namen vermeldt van
hen, die tot dit detachement bchooren; «le
Staatscourant ver me 1>1 echter niets omtrent
dit «letacbement.
l)o Telegraaf seinde ons gisterochtend
»Het 'de bataljon is met een sectie berg-
artillerie naar Kela (ten zuidwesten van
Matiiram') vertrokken, met bevel «leze stad
te botnbardeeren. De marine schoot het
paleis te Mutarain plat.
Generaal etter heeft meer oorlogsschepen
aangevraagd voor de blokkade («Ier West
kust)."
Men vraagt zir.li af hoe het mogelijk kon
zijn, «lat kapitein Lindgreen in zijn benarde
positie tusschen de Baliërs, den brief van
generaal Vetter in handen heeft kunnen
Kragen.
Een Indisch officier, die meer dan óen
expeditie me leinaakte, geeft daarop liet vol
gende antwoord
Voor liet Overbrengen van rapporten of
brieven door de postenketen gebruikt men
kettingganger-*, gestrafte inlanders, «lie als
koelies mee op expeditie gaan en deze ge
vaarlijke diensten geheel vrijwillig vervullen.
:nei het vooruitzicht bij welslagen kwijt
schelding van straf te erlangen, soms tot
mandoer te worden verbeven.
Voor dit gevaarlijk werkje het meest ge
schikt zijn ie I'alembangers, die als spionnen
echte branies en voor geen paar dooden te
sterven bang zijn.
In den i-egel wordt meer «lan «'-en ketting
ganger uitgezonden met betzelfde bericht,
om als «le <;en in handen van den vijand
mocht vallen, kans te hebben «lat de ander
zijn doel bereikt.
De brieven worden gewoonlijk in een
donsje lucifers verborgen, omdat, indien de
spion door «len vijand ge«loo<l en gefouilleerd
moe:il worden, «lit het minste argwaan wekt.
Vooral op Atjeh, waar zicii onder onze
vijun«leri deserteurs bevinden, moet men
«iuhi '-l bevreesd zijn, lat een brief in handen
van Imn valt en «le inhoud bekend wordt.
Gl kapitein Lindgreen op deze wijze den
brief van generaal Vetter gekregen heeft,
i- natuurlijk niet bekend: bot bericht eischt
zelfs nog ollicieele bevestiging: «loch indien
het zoo is. «lan is het meest denkbare geval,
dat een kettingjongen de facteur is geweest.
Gaarne voMoen wij aan het verzoek tot
plaatsing van onderstaande uitnoodiging:
I)..' berichten uit Lombok, in de liuitutc duren lot
om pifkoiiien, hebben liet Nederlundsehc volk met
weemoed vervuld.
Uij een on verwachten overval sneuvelden zooveel
dappere initnneu, die «l.uir in die verre gewesten
streden v.,..r eer van de NwierlutuNche vlag.
Kn ivé'lnwini en weezei» staan als verslagen, nu
hun echtgenoot en verzorger hun zoo iihitseling
wer«l oi.triiku
Het uit t<- 'ceeren pen-ioeu i* in de meeste go-
allen onvoldoende om «uin de kinderen oene t»e-
c hoorlijke opvoeding te verzekeren.
II "- km» men de nagedachtenis «lier dapperen
In-ter i-ercn dan «loor tc zorgen voor hun nagelaten
betrekkingen.
Kngekind en Dull
een «voorbeeld van
onale rampen.
Indien men oen IVuid* bijeenbracht t-ymwt-
X" ,.uw t» 'ie (rpvofdiii'j ,-an d' u-Htig trb-ud* kiiulf.mn
vin Ojjinw. n Ond,, van hrt ItidiAclw Js'/rr,
tri./ i id'-r vu or dm vijnnil ii :/o""ruve.Ul of ten fftvolffe
mil urn,dm i< wfrUdm," «lan zou b -l Neder-
Liu!»i:ho tolk doiiriuesl.' een plicht der dankbaar
heid u riullen en «en bljjk geven van do wa.irdci-
riinrdie m de laatste «lagen zoo dikwijls i*
uitgesproken.
Omiergi'ieekendeii hebben zicb totoon voorloopiy
C'omini.-sie ve eiMiigd en zullen gelden, tot daUloel
bouteind, gaarne iu ontvangst nemen.
land gaven ons nog onlangs
omeene duelncniiiig bij nnti-
liindgenooten offert ieder naar Uw kracht en
vermogen, opdat het Indisch Leger een blijk ont-
vange. dat zijn tocwüding, zijn zelfopoffering door
hot Nederlauasolie Volk «uot dankbaarheid wordt
erkend.
Elk der ondorgoteekendeu is bereid bijdragen in
ontvangst te nemen, die in de bladen zullen worden
verantwoord.
A. L, SCHMIDT Jr.,
Bitter Bot hst raat, 85.
J. M. PIJN ACKER HORDIJK,
Niuaauplein, 30,
Jhr. inr. W. Th. C. VAN DOORN,
Lium van ileerdervoort, 23.
J. A. VAN DER LOEFF.
Jan Pxetersz. Coenstraal, 8.
D. A. HOOIJER,
Besuidenhout, 63a,
allen te 's-Graveuhage.
De voorloopige Commissie stelt zich voor, ook
andere belangstellenden uit te noodigen, zich bij
haar aan te sluiten eu daarna over te gaan tot «le
benoeming van eene permanento Commissie.
Een gelijksoortige oproeping is uit Yelp
uitgegaan. De geinen welke leze commissie
aan wier hoolVi «Ie kapitein-ter-zee A. W.
Arriëns staat, wil bijeenbrengen, zuilen «Jie-
nen om:
1. Het hoofdcommitó van het Roode Kruis
in staat te stellen, «le troepen te velde en de
ageerende scheepsmacht op zooveel mogelijk
onbekrompen wijze van het noodige te voor
zien, wanneer de gewone hulpmiddelen daar
toe misschien ontoereikend mochten zijn;
'2. te gelegener tijd en plaats een monu
ment op te richten voor allen, die in den
strijd op Lombok het leven voor het vader
land lieten, en
3. wanneer «le ingekomen gelden zulks
zullen toelaten, de uitgelaten betrekkingen
«Ier dooi- bet verraad van 25 en 20 Augustus
jl. gevallen officieren en minderen, welke
daarvoor in aanmerking zullen f komen, te
ondersteunen.
Hei doet goed te zien hoe allerwege geest
drift heerscht en warme belangstelling in de
gebeurtenissen. Gepasporteerde minderen en
gepensionneerde officieren bieden hun dien
sten aan; het aantal vrijwilligers dat zich
dagelijks komt aanmelden is zeer groot.
Van «een Nederlander, die onbekend wenscht
te blijven" is bij het Di^partement van Kolo
niën ten behoeve van de expeditie of van de
gewonden op Lombok een gift ontvangen
groot 1'1000, welk bedrag overeenkomstig de
bedoeling van den schenker zal worden
overhandigd aan het Centrale Comité van j
het «Roode Kruis" te Batavia. De continen- j
tal Bodega Cy. steliie twee ankers rooden
en een anker portwijn ter beschikking van
het Rooile Kruis en ook anderen boden be
reids hun diensten aan.
Naar aanleiding van zijne oproeping voor
vrijwilligers naar Lombok, ontving de Lëidsche
student de heer L. «len Beer Poortugael, van
een onzer beroemde mannen een woardeerend
schrijven, waarin o. a. liet volgende
«Uw woord vin«it weerklank, ook in liet j
hart van ouden van dagen. Laat die op j
hun wijze met u mogen meewerken. Gij
roept allen te wapen, «lie willen maar niet
allen, die willen, kunnen in hun uitrusting
uit eigen middelen voorzien. Laat daarvoor j
ons, bejaarden, zorgen. Ik stol al vast 1 500
voor uw doel beschikbaar,
Wilt gij dit aanbod tot opwekking voor
gelijkgezinden publiceeren, doe bet, maar
zonder oudeileekening. Ik verlang zeer
stellig ongenoemd te blijven."
De beer W. A. van Zijst, jur. cand. te j
Utrecht, komt echter op tegen ue oproeping, j
omdat er z. i. uit spreekt een gebrek aan
vertrouwen in onze Regeering, maar vooral I
in ons kranig Indisch leger, «lat waarlijk te
veel doorstaan, te veel schijnbaar onover-
komelijke hinderpalen schitterend uit den j
weg heeft geruimd, om zich door een enkelen
slag, boe zwaar dan ook, óen ««ogenblik uit j
het veld te laten slaan dat sterk en krachtig
genoeg is om de gevallen kameraden te
wreken, de eer onzer vlag te handhaven,
zonder de hulp die de heer Den Beer bet
wil schenkenmet verbazing zag schr., dat
een ontwikkeld man zich door opgewonden-
heid tot plannenmaker! laat vertelden. die
«len toets eener zachtzinnige critiek niet I
kunnen doorstaan, laat staan in «le practijk
uitvoerbaar of doelmatig kunnen wezen.
Men «loet het overigens wel wat veel voor
komen alsof een catastrophe, gelijk nu op I
het eiland Lombok plaats had, als 't ware
eenig is in onze Indische krijgsgeschiedenis, j
In 1811 word het gansche garnizoen van I
l'alembang, 87 man sterk, verraderlijk over
vallen on uitgemoord.
In 1817 kwam «le bevolking van Saparoea j
in opstand «ie resident werd vermoord, en «le
togen Imar uitgezonden expeditie onder majoor
Beetj"s mislukte, zoodat van «le 210 militairen
er niet. meer dan 65 het leven afbrachten.
In het begin van 1833 werden onze gar-
nizoenen in het kort te voren onderworpen
gedeelte der Padangsche Bovenlanden geheel
uitgemoord militaire detachementen op j
irrarsch werden geheel om helleven gebracht,
En men kent «len schitterenden terugtocht van j
Vermeulen Krieger. die on Ier zijn troep,
115 man sterk, meer dan «Ie belli dnoilen
en gewonden had. Later, in Mei, werd nog i
de gansclie bezetting van Goegoe Bigaii'lung j
•iin liet leven gebracht. In liet geheel builden j
wij toen 177 dooden en tal van gewonden.
Al «leze gebeurtenissen hebben onze voor
vaderen in Indië niet ontmoedigd. l'alembang I
werd tot reden gebracht door de Engelschen
die. tijilens de Fransche overheersohing, onze
plaats hadden ingenomen«Ie opstand van
Saparoea was na weinige maanden gedempt;
ter Westkust van Sumatra was enkele jaren
later ons gezag op hechten grondslag ge
vestigd. Ook in Lombok zal «ie verwachting
niet worden te leur gesteld.
Met het oog op de gebeurtenissen op Lom
bok is bepaahl, «lat ingelijfden bij de militie
te land, die, onder de wapenen zijnde, tot
de geoefenden van hun wapen zijn overge
gaan, of zich niet groot verlof bevindende,
bij hun vertrek met onbepaald verlof gerekend
'•er«len tot de geoefenden te belmoren, bij
detacheering bij het leger iu Nederlamlsch
Indie, op den voet van liet bepaaMe bij Kon.
besluit van 29 Juli 1873, boven «le gewone
gratificatie of premie aan die detachcering
verbonden, zullen genieten een gratificatie of
premie ad honderd'gulden, «lus in het geheel
urie honderd gulden, mits zij zich in «len loop
van de ingetreden maand September of in
de volgende maand voor die detacheering
hebben aangemeld.
Voor iederen milicien, die ter detacheering
hij het leger in Oost-Indiö wordt aangebracht,
alzoo ook voor «len zoodanige, die zich onder
de wapenen bevindt, wordt een aanbreng
premie van f10 toegekend.
De verandering in de uniform der post
en telegruufbeambten zal eerst in 1890 plaats
hebben. Alsdan zouden ook «le mantels ver
vallen en «loop. andere bovenkieeding ver
vangen worden.
Nicolaas Beets hoopt 13 September zijn
tachtigsten voi-jaardag te herdenken.
De Amsterdamsche forensen beginnen naar
andere plaatsen te trekken. De Amsterdam
sche Koffiecultuur-maatschappij besloot, in
een buitengewone vcrgailering van aandeel
houders, met algemeene stemmen haar zetel
naar Den Ilaag te verplaatsen, omdat «ie
directeur der Maatschappij een beschrijvings
biljet van de inkomstenbelasting ha«i ont
vangen. Ook een andere Cultuurmaatschappij
moest besloten hebben, haar zetel naar Den
Haag over te brengen.
Het telephoonnet te Hilversum is thans
gereeder zijn reeds 40 aangeslotenen.
Dinsdag werd door bet Hof te 's-Hertogen-
bosch conclusie genomen in de zaak der
Roermomlsche archieven.
De raadsman die voor Roermond optreedt,
concludeerde, dat liet Hof het vonnis der
rechtbank van Roermond zou bevestigen
die van «ie wederpartij vroeg, «le pleidooien
te bepalen op 18 September. Aldus werd
beslist.
De commissaris van politie te Wageningen
raadt ieder aan, «lie liandelsrelatiën wil aan-
knoopen met Frederik Pronk, wonende en
kantoor houdende Adrianastraat 110. 29 te
Rottei-darn, om eerst information omtrent
dien persoon in te winnen.
Hij adverteert in verschillende bladen en
vraagt dan voor de firma Pronk en Co.,
fruithandelaren, export-Londen-Covent Gar
den Market, prijsopgave van puike aardap
pelen, fruit, kippen, ganzen, eenden enz.,
voor export.
«Soliede opkoopers, mits borg kunnende
stellen, zenden brieven franco aan Pronk
Co, 29 Adrianastraat, Rotterdam."
Tengevolge van het ongunstige weder in
Augustus zijn in die maand te Scheveningen
22160 baden genomen, of bijna 8000 minder
«lan in Augustus 1893.
Van de Veluwe meldt men, dat sedert
1884 in geen jaar zooveel honig gewonnen
is. als dit jaar het geval zal zijn. Het gunstige
weder der laatste «lagen komt niet alleen den
landman maar ook den bijenhouder ten goede.
De prachtig in bloei stïian«le heide levert den
nij veren diertjes meer dan men hoopte, Op
enkele mooie «lagen haaiden zij tot 4 a 5
pond honig per korf. De korven zijn reeds
zeer zwaar.
De hoeren Gebr. Van Lier schrijven ons:
«Beleefd verzoeken wij U, er in Uw ge
acht blad de aandacht op te vestigen, dat
«leze week in ons «Grand Théat'-e" miss Lo'ie
Fuller weer zal optreden. Vóór zij voorgoed
weer naar het buitenland vertrekt, zal zij
hier nog t i«;n a twaalf maal haar serpentine-
dans laten bewonderen.
Voorafgaat «Ie operette-vaudeville «Juffrou w
Xitoucho", door ons Hollandsen tooneelgezel-
setup.
Dat het uiterst gevaarlijk is, bij het naar
bed gaan de pit der lamp cei; weinig omlaag
le draaien, is weder te Opeindc gebleken.
De hanglamp van zekeren I'. aldaar was op J
genoemde wijze blijven branden; «le gassen,
welke zich daardoor in den olieboudei' ont-
wikkelden, «leden de peer barsten en de
petroleum vatte vlam. De vrouw ontdekte j
nog bijtijds liet onheil en wendde aanstonds
pogingen aan om «Ie vlammen te blusschen,
wat echter tengevolge had, «lat haar nacht-
gewaad in brand geraakte en zij zulke ern- I
stige brandwonden bekwam, «lat haar toestand I
thans niet zonder gevaar is.
I De Staal der Nederlanden wordt bedreigd
met een proces door een «syndicaat van erfge-
I namen", die aanspraak maken op een groote
I som, nagelaten door een Franschman, zekeren
j Colmon.
Colmon aldus wordt uit Parijs gemeld
een beambte der Oost-Indische Compagnie,
overleed in 1792 en liet een verinogen na
van een paar millioen franc. Drie vierde van
dit vermogen liet hij na aan zijn betrekkingen
in Nederland, maar éen vierde maakte hij
aan een nicht, die in een kranzinnigengestich1
werd verpleegd. Deze nicht overleed in 1820
zonder dat haar éen cent was uitgekeerd
van het vermogen, dat de oom haar had
nagelaten. Met berekening der rente wordt
nu beweerd, dat «Ut deel der nalatenschap
nu lot 45 millioen franc is vermeerdert!.
Tevens evenwel nam ook liet aantal der
erfgenamen steeds t«>e. Op liet oogenblik
bedraagt bun aantal 154. Deze erfgenamen
hebben nu een syndicaat gevormd, dat po
gingen in bet werk zal stellen om de Neder-
landselie regeering te dwingen hun dit be
drag uit te keeren.
Onze regeering zal zich zeker wel niet bij
zonder ongerust maken over dit dreigende
proces.
Tegen morgen, Vrijdag 7 September, zijn
weder kinderen van officieren uit dit gar
nizoen ten Paleize Soestdijk genoot! om een
voorstelling bij te wonen.
Aan 30 hoofd- en subalterne officieren uit
«lil garnizoen is namens II. M. de Koningin-
Regentes een uitnoodiging gezonden voor
een matinee, welke Zaterdag 8 September
«les namiddags van 3 tot 5 uur zal plaats
hebben in het park van bet lustslot Soestdijk.
Ileilen is hier aangekomen generaal-majoor
J. P. J. Hennus, inspecteur der infanterie,
vergezeld van zijn adjudant, kapitein A. J.
Gevei's Leuven.
Z. Exc. nam intrek in hotel Schwemmer
en denkt hier tot Zaterdag te vertoeven.
Kapitein A. Bogaert, van het 5e regiment
infanterie, die in Maart 1892 voor «len tijd
van vijf jaren werd gedetacheerd bij het
leger in Nederlandse!) Indië, is op verzoek
van die detacheering ontheven en keert
tusschen 15 October en 15 November naar
Nederland terug.
Luitenant-adjudant W. S. N. van Bockom
Maas, van het 3e bataljon 5e regiment infan
terie hier, is overgeplaatst bij het regiment
grenadiers en jagers.
Gisteren keerden hier van de cavalerie-
manoeuvres terug de officier van gezondheid
le klasse dr. D. Romeyn, van het'le regiment,
huzaren, en de le luitenant H. J. M, C.
Sclireuder van de Coolwijk met zijn oniier-
hebbend detachement van het escadron
ordonnansen.
Eén onlonnans is achter gebleven ten ge
volge van een verwonding «loor een val met
zijn paard.
De officier van gezondheid le klasse J. P.
M. Trouselot, van het 5e regiment infanterie
hier, die geruimen tijd te Zeist gedetacheerd
was, zal nog een week in het na-kamp ver
toeven en 14 September hier ter stede terug-
keeren.
De officier van gezondheid 2e klasse G. L.
Coenen, van het le regiment veld-artillerie
alhier, wordt 1 October eervol ontheven
van zijn detachcering in de Legerplaats bij
Oldebroek. terwijl op dien datum in zijn
plaats met de waarneming van den genees
kundigen dienst in genoemde legerplaats be
last wordt de officier van gezondheid le
klasse dr. J. J. Rinkel, van het 5e regiment
infanterie hier.
Aanstaanden Zaterdagochtend zal aan het
nieuwe station hier passeeren het detache
ment, sterk 193 man van «le Koloniale Reserve
t<; Nijmegen, dat onder bevel vandenbeken-
«len kapitein S. A. Drijber dien dag om 7.10
(stadstijd) uit Nijmegen vertrekt en om 10
uur te Amsterdam scheep gaat, waar het
een flinke ovatie wacht bij zijn vertrek naar
Indië.
Zondag 0 Sept. 's avonds te half acht zal
<ie kapel van het 5e regiment infanterie, onder
directie van den lieer Van Aken, een muziek
uitvoering geven op het terras van Amicitia,
waarbij het volgende programma zal wonlen
uitgevoerd
1. Drei-Kaiser-Marsch, Unrath2. Festival-
Ouverture, Leutner;3 «Donau-wellen," VVal-
zer, lyanovici4. Grande fantaisic «le l'opóra
«LVtoile «Iu noi'd", Meijerbeer. 5. Ouver
ture «Si jï-lais Roi", A.lum6. a. Aria
«Oujus animam" aus Stabat Mater, Rossini
h. Die Nachtigall un«l die Friische, Eiienberg:
7. hirileitung und Brautchorausv Loliengrinn,"
Rich. Wagner; 8. «Cavalleria Rusticana"
grosse Fantaisie, Mascagni.
Na afloop van hut concert zal er ge
legenheid worden gegeven tot dansen.
Het tweede toolalings-exmncn en de her
examens aan de Hoogere Burgerschool alhier
zijn gehouden op 1, 3, 4 en 5 dezer. Van de
