Donderdag 4 &®t Oct. 1894.
No. 4394. i 39e Jaargang.
Drankmisbruik.
Von BENDA Sr. en Jr.
Binnenland.
AMERSFOORTSCQE COURANT.
Uitgave Verschijnt Maandag- en Donderdagnamiddag met arttls 'Aondagtblad, Abonnement per 8 maanden ƒ1,Franco wmiDumvDM
por post ƒ1.16. Abonnement alleen op '.iet Zonuugsblad voor Amersfoort 40 et., voor binnenland 60 ct, por HUreau nuUKUUUEn
Firma A H V A "N PT UPPï ',,ularl n' Advertentiën 16 regels 00 ct.elke rogel meer 10 ot. Groote letters naar plaatsruimte. Legale-,
offieieéle- en onteigeningsodvert. per regel 16 et. Reclames per regel 26 et. AJionderlifke nummer» 10 cant. hook Kortegracht, Wijk B. 00
f„ uienstaanbiedmgen en aanvragen, uitsluitend voor- en betreffende den werkenden stand, van minstens 5 regels, In het
te Amersfoort. Zondagsblad, per regel5 0ent. f I h a ld
Bij advertentiën van buiten do stad worden de ineasseerkoste'i in rekening gebracht. ©nnuiWU r
INGEZONDEN.
In gewone omstandigheden te wijzen
op een bestaand gevaar, dat niemand
zich persoonlijk aantrekt, is, als een
roepen in de woestijn, wel even doelloos
als onverstandig. Ook heb ik in mijn
schrijven „Oorzaak en gevolg" niet meer
bedoeld, dan naar aanleiding van eene
gebeurtenis, waarin geheel het vaderland
met weemoed deelt, de aandacht te ves
tigen op een toestand, die ieder als hoogst
bedenkelijk in de oogen moet springen,
als men er maar op wilde letten. Hij
de algemeene ongevoeligheid op dit punt
heb ik opzettelijk zóo geschreven, dat
doodzwijgen moeilijk was. Ook is reeds
discussie genoeg uitgelokt, zoodat ik er
het zwijgen kon toedoen, ware niet mijn
zegsman, dien ik ten volle vertrouw, van
onwaarheid beschuldigdwat mij wel
noodzaakt op de zaak terug te komen.
Telkens ontvang ik brieven van mili
tairen voor „De wereldstrijd", waarin zij
klagen over het lot van den soldaat, die
geheel onthouder is, ot' althans met de
kazerne-drinkgewoonten niet wil mede
gaan. Zorgvuldig wacht ik mij om open
baar te maken, wat in oogenblikken van
wrevel of moedeloosheid werd neerge
schreven, overtuigd, dat het aan de be
staande toestanden niets verbeteren kan,
en alleen den klager tot martelaar maken
zou. Ook zal ik mij niet laten verleiden,
om op koloniaal gebied namen te noemen,
vooral daar enkele feiten meer of minder
hier niets ter zake doen; het geldt toch
alleen de vraag, of de algemeene toestand
zóo is, dat hij bet vermelde mogelijk
maakt. Wat iemand, die in Atjeh diende,
onopgesmukt in „Extra Tijding" van 29
September mededeelt, is meer dan genoeg
om de vrees te rechtvaardigen, die mij
tot schrijven dreef. Het gelat hier niet
eenige bepaalde daad van verkeerd krijgs
beleid, maar een algemeen bekeiulm toe
stand. zoowel in het vaderland als inde
koloniën, waaraan niemand persoonlijk
schuld heeft, waarin ook niemand per
soonlijk ingrijpende verandering bren
gen kan, zoomin onze Koningin-Regentes
als de minste barer onderdanen.
Feuilleton.
Naar het Duitsch.
12.)
De generaal gaf Miska een gebiedenden wenk
met den pollepel, waarmede hij juist aan het
roeren was, en het scheelde bitter weinig of hij
had zichzelf, Lotte en den oppasser in éen zwaai
gedoopt met het geheimzinnige mengsel dat hij
aan het brouwen was.
Eenige oogenblikken later keerde Miska terug.
Met behulp van den palfrenier sleepte hij zwoe
gend en hijgend de groote badkuip van den
generaal naar binnen.
Toen Lotto het reusachtige ding zag, sloeg zij
haar handen in elkander en riep zij ontsteld
Wat is dat Willen jelui het kind ver
drinken Maar heb je dan niets anders waar
mede we ons voor vandaag kunnen behelpen?
Miska was onmiddellijk bereid een onderzoek
in te stellen en kwam met een klein houten
kuipje terug, juist op het oogenblik waarop de
staljongen belast en beiaden het voorplein op
reed.
Ilij had Hink gereden en toch hot kostbare,
edele paard ontzien.
Lotte schoof de verschillende pannen een wei
nig terug. Met do kokerij was het nu zoover,
dat zij voorloopig alles aan zichzelf kon overlaten.
Zij begon toon alles uit te pakken wat de bode
had meegebracht. De kleine Kilian zette intus-
Iu de stad myner woning, Arnhem,
heb ik niet verder te gaan dan naar do in
njjjne buurt gelegene artillerie-kazerne,
om te zien, dat behalve de cantine nog
byna ieder huis in den omtrek „VER
GUNNING" heeft om den soldaten het
jenever drinken zoo gemakkelijk mogelijk
te maken, en alsof wjj er meer een leger
op na houden om den drankhandel te
doen bloeien dan in het belang van het
vaderlaud. Zeker 't zjjn maar miliciens,
jongens wier ouders niet remplacceven
kunnenen de stemhebbende» in den
lande bekommeren er zich luttel om, hoe
ouders uit dien stand hunne kinders in
huis terugkrjjgeu. Ware- er in ons
land, dat geen prooi van een Napoleou
is, zooals het betaamde, algemeene dienst
plicht, de toestand zou iu het belang dei-
gegoeden wel een geheel andere zjjn. Nu
komt de maatregel, door den vreemden
tyran uitgedacht, den vermogenden te
zeer in 't gevlei, om den zooveel meer
cervollen dienstplicht te wenschen en in
aller belang te helpen verkrijgen. Bjj
het dit met opzet nalaten, voegde althans
wel eene dubbele zorg voor de slacht
offers eener geheel onredelijke, zedeloos
en slecht te noemen wetmaar wordt
thans wel met eigen landskinderen veel
heter gehandeld, dan in vroeger dagen
met in den vreemde verkregen huur
lingen 1 De kazernesfeer kan, blijkens
de deze onhuiselijke lokalen omringende
kroegen en bordeelen, niet anders dan
zeer onrein en zedebedervend zijn, maar
wie g.al genoeg heeft om zelf zjjne zonen
er buiten te houden, bekommert zich
ernstig daaroverHoevele vaderlands
lievende mannen ook voor algemeene»
dienstplicht ijveren, zij staan machteloos
tegenover wie hun eigenbelang te ver
boven de eer des vaderlands gaat om
niet de onmeuschelyke Napoleons maat
regel met hand en tand te verdedigen.
Verder wensch ik op de zaak niet in
te gaan, maar merk hier liever op, dat
de schrijver van het artikel in de Amersf ct.
van 27 Augustus geheel onbekend schjjut
met de Eugelsche toestanden, waarvoor ik,
als een goed voorbeeld, ijver. Er bestaan
eenvoudig iu Groot Britanuiö noch in het
leger, no' h op de vloot geen korpsen,
waarin absoluut geen spiritualiën ge
bruikt worden. In de Eugelsche Oost is
de cantine opgeruimd, is het oorlam
afgeschaft, maar zjjn, door toedoen van
Lord Roberts, daarvoor, en dit overal,
instituten en reacreatiezalen in de plaats
gekomen, volkomen geschikt om den
vrijen tjjd nuttig en aangenaam te doen
besteden. Opdat men bier en drank niet
buiten de gebouwen zou zoeken, zjjn die
binnen verkrijgbaar, maar in een afzon
derlijk lokaal, waar geen gelegenheid tot
zitten is, maar enkel om staande, zooals
in de gewone bars, zjjn drinklust te vol
doen. Datalleen krijgsbelang Lord Roberta
zoo krachtig in dezen geest deed handelen,
bewjjst zjjn opzettelijk, ruim vjjf jaren
volgehouden ongehoorzaamheid aan het
Parleraentsgebod omtrent de prostitutie.
Op de meest stellige wjjze is door hem
volgehouden, dat alles wat op dit punt
door dr. Kate Bushnel en mevrouw
Wheeler Andrew is aan het licht ge
bracht, leugen en laster was, tot de
onloochenbare feiten hem noodzaakten
amende honorable te maken. Wel wilde
hij toen onbekendheid met het openbaar
gewordene voorwonden, maar de man op
wien dan de schuld viel, bewees, dat al
de gewraakte besluiten door den opper-
commandant zelf geteekend waren. Wat
dus op drankgebied door de generaals
Roberts en White geschied is, is niet
het gevolg van bekrompen vroomheid of
enghartige moraal, maar van zuiver
krjjgskundig beleid tot het vormen van
een leger naar de behoeften des tjjds.
Deze toch eischen naar hunne overtui
ging een zoo volmaakt mogelijk leger
tegenover inboorlingen, voor wie bjjna
elk nieuw wapentuig verkrijgbaar en
het goed aanwenden daarvan geen geheim
meer is. Absoluut verbod van bier- en
drankgebruik bestaat niet, noch bjj het
leger, noch op de vloot. Alleen van ge
heel vrjjwiIHge onthouding is in de En-
gelsche leger verhoudingen sprake. Als
krijgskuudige verklaart Generaal White
10 000 zulke onthouders geljjk aan een
regiment meer van de best geoefende
soldatenals krijgskundige koos Lord
Wolseley eene keurbende van zulke ont
houders in Afrika als ljjfwacht. Meer
ook wordt mjjnerzijda voor vaderland en
koloniën uiet gewenscht. Zeker dat ook
bjj ons weidra een derde des legers dien
verkieslijken weg vrjjwillig zou willen
volgen, vooral wanneer hoofdofficieren,
geljjk Generaal White zeiven hunnen
onderhebbenden wilden prediken, hoe
verschillend het met straffen, gezondheid,
enz. het bjj onthouders en de niet-onthou-
ders gesteld is. Zou ook niet hier even
gunstig kunnen werken een maatregel
voor nu tien jaren door Lord Roberts
iu leven geroepen Door zjjne bemoeiing
ontstond eeu vereeniging ten behoeve
der 7000 soldaten, die jaarljjksch uit
Engolsch Indië terugkeeren. In hot eerste
jaar werden 180 van dezen aan plaatsing
in maatschappelijke betrekkingen gohol-
peu, en de vrjjwillige onthouding werd
oorzaak, dat bjj het jaarljjks aangroeien
van het onthouderstal in 1893 meer dau
4400 aan plaatsing werdon geholpen.
Ook is het wel geen wonder, dat in dezen
tjjd zulke mannen, aan drunklust ont
wend en door tucht aan gehoorzaamheid
en regel gewend, boven anderen gezocht
worden, in wie de geest des tjjds plichts
besef knakte of deed verloren gaan.
Waar by zoovele sportliefhebbers de
vrjjwillige onthouding reeds in welver
diende eere is, worde zjj ook als leef
regel gevolgd door allen, ia wier hart
Vaderland en Koningin nog eene eere
plaats innemen.
AllNIIKM. c. 8. ADAMA van 8C1IELTEMA.
In oon volrond nummer hopon wjj een twoedo
artikel van do. A. v. 8. op to nomen en dan tevens
enkele opmerkingen te maken en onjuistheden aan
te toonen. Want het blijft een waurheid, dat in
zjjn bestrijding vin bet drankmisbruik, de schrijver
zich bedient van verkeerde middelen en onjuiste
gegovens, hoewol we te dezen opzichte geen enkel
oogenblik twijfelen aan zijn goeae trouw.
RKO.
Maandagmiddag is bjj het Departement van
Koloniën het volgende bericht ontvangen
«Ten vervolge op bet bericht van gister
wordt medegedeeld, dat bjj de daarin bedoelde
krijgsverrichtingen zjjn:
Gesneuveld: 2e luitenant der infanterie II.
kenburg, sergeant H. Reueman, fuselier W.
sehen weer een keel op van belang. Hij was
blijkbaar van meening, dat men hem te lang
aan zijn lot had overgelaten. Miska moest hem
gaan halen en sussen on zorgen, dat hij niet
meer ging slapen.
Want we -/.uilen den kleinen prins nu maar
dadelijk in de keuken baden, zeiue zjj tot den
generaal, terwijl zij den nieuwen voorraad na
zag. In do kaïuer zouden we eerst vuur moeten
aanmaken.
De generaal wist niet wat hij hoorde. Vuur
aanmaken? Op een warmen Octoberdag? Hij
zeide echter niets, want hij stelde in Lotto onbe
paald vertrouwen. Hoe zonderling het ook klonk,
als zij het zei, zou het wel waar zijn, dacht hjj.
Terwijl zij den generaal allerlei noodige en wijze
lessen gaf, waarnaar de goede man aandachtig
luisterde, zich inspannend on» alles te onthouden
en te begrijpen, maakte zij het eerste maal voor
den kleinen Kilian gereed, opdat hij onmiddellijk
na zijn bad wat eten zou krijgen. Toen do flesch
klaar was, zotte zij die in lauw water en begon
hot bad gereed te maken.
Zij stroopte de mouwen van haar Zondagsch
japonnetje zoo hoog mogelijk op en stak naar
arm tot aan do elleboog in net lauwe water, er
nu eens wat koud dan weer wat warm bij voe
gend, totdat het precies de vereischte temperatuur
had. Toen hing zij eenige luiers bij den haard, om
ze lekker warm to maken tegen dat do kleine ze
na hot bad noodig zou hebben. Eindelijk nam zij
liet ventje van Miska over, ontkleedde bet en
baadde het volgens allo regelen der ku st,
De generaal was letterlijk in verrukking by dit
schouwspel, en ook Miska had er schik in. Hij
bleef eerbiedig op een afstand staan en keek
W. F. A. GROENHUIZEN,
Havik, hoek Lavendehtraat.
HORLOGE- en INSTRUMENTMAKER.
voornamelijk naar do blanke armen der lieftal
lige verpleegster van den kleinon Kilian, voor
wie hij in eerbiedige bewondering zou hebben
willen knielen.
Het ventje was boven verwachting zoet in
zijn badje, alsof hij begreep dat hij nu in goodo
handen was en niets meer te. vreezen had. Na
weinig minuten droogde Lotte hem mot warme
doeken af, wikkelde hem in sehoone luiers en
deed hem de nieuwe kleertjes aan. Toen legde
zjj hem weer in het hoekje van de canapé, na daar
eerst oen soort bedje te hebben gespreid. Ton aan-
Bchouwe van den generaal en Miska bracht zij ten
slotte do zuigflesen aan zijn mondje en de beide
mannen keken in sprakelooze verrukking toe
naar hot ledig worden der lleseh. Toen deze
leeg was sluimerde het kereltje zeer voldaan in.
Lotto gaf toen enkoio stellige bevelen: het
kind moest precies om de twee uur gevoed wor
den al schreeuwde hij nóg zoo hard, binnen
dien tijd mocht hem ivets worden gegeven. Van
tijd tot tijd moest hy schoono luiers hebben.
Nog stonden do generaal en Miska naar den
kleine te kijken, toen Lotte alweer weg was naar
de keuken om eens te zien hoe met het eten
gesteld was.
Daaraan behoefde maar de laatste hand te
worden gelogd. Miska ging intUSSChon de tafel
dekken en na con klein uur zette de generaal
zich zeer vergenoegd aan tafel. Weinige oogen
blikken later bracht Lotte zelf do dampende
soeptorrien binnen. Duur wilde Von Honda tegen
opkomenI In zijn huis mocht zij zich niet zoo
vornederon. Maar hij bleef als aan znn stoel ge
nageld zitten door wat hij zag. Het lieve gelaat
vun Lotto was, door de beweging en de hitte
van bot vuur, met een donkeren blos overtogen,
baar aardig figuurtje kwam te beter uit, door
dat zy met beide handen de groote zware soep
torrien eenigszins omhoog hield, en haar geheolo
verschijning had iets zóo bekoorlijks on naïefs,
dat Von Benda geen woorden vond om zjjn in
druk weer te geven.
Lotte ging tegenover hom zitten en sohopto
do soep op. Ven Honda bogon zich ook al spoedig
te gewonnen aan dezen ongowonon toestand. Wol
scheen alles hem een droom toe, maar hjj
wonsohte vurig, dat hy uil dien droom uiet zou
behoeven te ontwaken.
Miska droog de overige gerechten op en de
gouerual had alle gelegenheid om vergelijkingen
te inukon tusschen hetgeen hem nu word voor
gezet en wut hij gewend was te eten. Er bestoud
oen hemelsbreed verschil tussohon do kookkunst
van Lotte en die van Miska. Het bestaan, dat
hij totnogtoe had goloid, kwam hem plotseling
hol en ledig voor; oon gevoel vnn onuitsprekelijke
dankbaarheid voor net genot dat nij thans
smaakte, vervulde hom.
Voor do feestelijke gelegenheid had Miska een
fijne flesch uit don kelder gehaald en de gene
raal schonk het jonge meisje herhaaldelijk in.
Lotte werd ton slotte zeer opgeruimd en bubbelde
lustig voort.
W.irdt vervolgd.)