Stadsnieuws.
8?W v'
Te Middelharnis is afgekondigd een dooi
den Raad vastgestelde verordening op het
venten in die gemeente, waarbij o.a. is straf
baar gesteld het op of aan den openbaren
weg of aan de huizen te koop aanbieden of
venten van voorwerpen of waren, van welken
aard ook (gedrukte stukken dus inbegrepen)
zonder voorzien te zijn van een bewijs van
vergunning,afgegeven door den Burgemeester.
Het blijkt dus, dat Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland tegen een dergelijke ver
ordening geen bezwaar hebben.
Te Maastricht heeft dezer dagen de toe
wijzing plaats gehad van standplaatsen op de
St. Servaaskermis, die van 5 tot 9 Mei wordt
gehouden.
Hetstaangeld voor twee groote draaimolens,
dat vroeger eenige guldens bedroeg, heeft
thans bij opbod f1900 opgebracht.
Bij de opening van het Noord Oostzee-
kahaal, tot welke plechtigheid keizer Wilhelm
alle zeevarende natiën heeft uitgenoodigd,
zal onze marine worden vertegenwoordigd
door het schroefstoomschip Ie klasse Atjeh.
In Augustus zal een vergelijkend onderzoek
plaats hebben van adspiranten voor de be
trekking van surnumerair der posterijen en
telegraphic, waarvoor tien plaatsen worden
opengesteld.
Voor ten hoogste twee van deze tien plaatsen
zullen vrouwelijke candidaten in aanmerking
kunnen komen. Nadere bijzonderheden bevat
de Staatscourant.
De voormalige luitenant van de mariniers,
wiens gedwongen ontslag uit den zeedienst,
in verband met bet weigeren eener uitdaging
tot een tweegevecht, destijds in de Volks
vertegenwoordiging ter sprake kwam en
afkeuring vond, heeft., nadat hij, ingevolge
toezegging van den vorigen Minister van
Marine, verleden jaar tijdelijk in een Rijks
betrekking bij het betonningswezen was ge
plaatst, thans van den tegenwoordigen Minis
ter, een vaste aanstelling in 's Rijks dienst
gekregen.
De heer Charles Peters te Groningen is
zoo niet de oudste, dan toch een dei-oudste
schutters uit ons land. Vrijdag vierde hij zijn
80sten verjaardag. Van 1830—1841 diende
hij in liet leger en nu sedert 53 jaar onaf
gebroken bij de schutterij.
De Haagsche justitie heeft de hulp noodig
gehad van een veearts om uit te maken, of
een wegens brandstichting gearresteerd per
soon al dan niet schuldig was. Dit zonderling
geval deed zich voor naar aanleiduig van bet
volgende
Na een onder verdachte omstandigheden
uitgebroken brand in een hofje de aan Su-
raatrastraat was in de kamer gevonden een
doode hond, die, volgens beweren van zijn
van brandstichting verdachten meester, den
brand had veroorzaakt door het omwerpen
van de petroleumlamp, die op oen stoel
geplaatst was.
De vraag was nu of het beest was gestorven
door verstikking tengevolge van den rook of
door een andere ziekte-oorzaak en daarom
had een lijkschouwing van het dier plaats,
welke geleid heeft tot het constateeren van
een ziekte, die liet arme dier in een staat
van woestheid bracht, welke het invallen
van de lamp aanneemlijk maakt.
Van een vervolging is dan ook afgezien.
Het verluidt, dat bij de invoering van den
zomerdienst door de Exploitatie-maatschappij
(met uitzondering van ae verbinding tusschen
RotterdamDen Haag en Amsterdam via
Harmeien— Breukelen) geen ingrijpende wij
zigingen worden aangebracht in den loop dei-
treinen voor reizigers-verkeer.
Uit Zevenaar schrijft me.) aan de Arnhem-
sche courant: Met het springen van het ijs
in den Rijn bij Lobith wil het nog maar niet
te best vlotten, doordien tal van bussen, ge
vuld inet kruit en dynamiet, weigeren te
ontploffen, omdat(leze niet waterdicht
zijn en het kruit nat wordt. Uit Emmerik
heeft men reeds een kar steunen kruiken
laten komen, welke beter voldoen dan de
voor dat doel bestemde bussen. Indien dit
waar is, is het toch wel wat al te erg. Dat
bussen, voor dit werk meegebracht, niet
waterdicht zijn, geeft aanleiding, dat de Dnit-
sche mineurs ons bespotten.
Men verwondert zich wel eens over voor
werpen, die de menschen in den trein laten
liggen, maar dat iemand zijn parapluie in het
net vergeet, als het hij het uitstappen niet
regent, of een forens ijn overjas laat liggen,
als hij met pakjes beladen is, wordt begrij
pelijk naast het volgende bericht.
Een bediende van een Amsterdamschelirma
had voor f170 (XX) nominaal aan effecten aan
het gemeentebestuur van Maassluis te bezor
gen, die hij echter bij aankomst aldaar ver
miste. Hij had ze in de trein bij het uitstappen
te 's-Gravenhage in den waggon laten liggen 1
De burgemeester van Maassluis seinde on
middellijk naar Rotterdam, doch daar was de
trein al gepasseerd, maai-de gemeente
bode van Maassluis, toevallig niet dien trein
op reis naar Antwerpen, had het inmiddels
in Essen van den stationschef te bezorgen
gekregen, «lie het in den trein had gevonden.
"t Mooiste is, «lat hel pakje niet aan de
post werd toevertrouwd en men het zekerder
von«l er een bediende mee te zenden.
Burgemeester en Wethouders van Deltt
hebben bezwaren ingebracht tegen de voor
genomen verplaatsing van eenige artillerie-
inrichtingen in die gemeente binnen de Am
sterdamsche stelling.
Of 't veel zal helpen
Een comité uit Amsterdamsche werklie-
denvereenigingen zond de volgende waar
schuwing aan de werklieden in Nederland,
buiten Amsterdam.
De bouw der a. s. Tentoonstelling te Am
sterdam, zal ontegenzeglijk eenige drukte
teweeg brengen.
Hierdoor aangelokt, kon het zijn. dat vele
werklieden in ons vaderland een kans wilden
wagen, om in de hoofdstad werk en brood
te zoeken.
Velen zouden misschien een sober, een
half bestaan prijsgeven, om te Amsterdam
te vinden werk
Neengeen werkze zouden hun sober
stukje brood, zeer waarschijnlijk inruilen
tegen werkloosheid.
De Tentoonstcllings-coinmissie toch heeft
besloten geen werklieden in dienst te nemen,
dan die reeds minstens twee jaa/r te Amster
dam woonachtig zijn.
Of dan dengene die aan de tentoonstel-
lingsbouw geplaatst worden hun vorige plaat
sen niet zouden openlatenGewismaar
die waren bij de werkloozen. Op den eersten
dag dut de commissie voor de werkverschaf
fing zitting hield, gaf zij reeds drie duizend
kaarten uit. een sprekend bewijs, dat niet
eens alle werkloozen aan de tentoonstelling
werk zullen kunnen vinden.
Hierom hebben eenige Amsterdamsche
werkliedenvereenigingen het noodig geoor
deeld. hen die niét, in de hoofdstad wonen,
te waarschuwen, opdat zij die toch gaan,
ten minste niet ongewaarschuwd gaan.
Ieder is natuurlijk geheel vrij waar hij
gaan wil, doch, wanneer men den ander
gereed ziet te dwalen, is men niet vrij om
te zwijgen; dan moet men spreken.
Gedurende Januari werd in 's Rijks post
spaarbank ingelegd een bedrag van bijna 2'/t
millioen.
In dezelfde maand werd ingelegd
in 1882 f 195000 in 1889 f 1123 000
1883 283000 i 1890 1211000
1884 384000 t 1891 1282 (XX)
I Het voornemen bestaat, op hot kerkhof
■Tc- mivolping" to Sc-bmeninsen, in don muur
I tegenover hun graf oeneenvoudige liaidst.ee-
nen gedenkplaat te doen bevestigen, m den
stijl van bet einde dor achttiende eeuw.
Daardoor wordt van hun vereerders een
bijdrage gevraagd, waarvan het minimum is
vastgesteld op een gulden.
i 1885
1886
i 1887
1888
453 000
538 000
756000
880 000
1892 1465 000
1893 1 688 000
1894 19830(H)
1895 2 210 (XX)
waaruit een groote vooruitgang blijkt.
Te Haarlem is van politiewege pro
cesverbaal opgemaakt tegen de moeder van
den 10 jarigen pianist Raoul Koczalski, die
in de sociëteit Vereeniging een uitvoering gaf,
en wel wegens overtreding van de arbeids
wet, waarbij het is verboden kinderen beueden
de 12 jaar arbeid te laten vei richten.
De lieer J. C. Nijgli, de bekende directeur
iler Nieuwe Rolt. courantis met een inge
nieur naar Amerika vertrokken om aldaar
de inonoline, een zetmachine van bijzondere
constructie, Amerikaansche vinding, en in
Europa nog niet in gebruik, te leeren kennen
en een onderzoek te doen naar de mogelijk
heid om deze machine in de Nederlandsche
drukkerijen in gebruik te nemen.
In de drukkerij van genoemd blad is onlangs
een monoline, bediend door een Amerikaan,
gedurende eenige dagen in werking geweest.
Over «Ie practische bruikbaarheid was bij
die proefneming echter geen voldoend oor
deel op te makener bleven voor den vakman
nog eenige twijfelingen over.
Het onderzoek, dat thans in Amerika wordt
ingesteld, staat in verband met plannen om,
wanneer werkelijk blijken mocht, dat de mono
line aan alle vereisebten voldoet en to be
sparing van arbeidskrachten kan leiden, hier
te lande een fabriek van dergelijke machines
te stichten.
Wij voor ons blijven hopen, dat de machine
niet zal voldoen en dat geen werktuig zal
worden uitgevonden, dathonderden menschen
broodeloos maakt.
Van het „Woordenboek der Nederlandsche
Taal" is verschenen de 6e aflevering van het
2e deel, behandelende de woorden Azuur
Band, en bewerkt door dr. Kluyver.
De eerste letter van het alphabet is dus nu,
na bijna 25 jaar arbeids, compleet. Ten be
wijze hoe uitvoerig ze behandeld is, zij mee
gedeeld, dat ze 794 compres gezette kolom
men beslaat.
"Niet voor de ganzen gebrouwen", luidt liet
oordeel van menig nict-alschalfer over het
Schiedammer nat. Een vergissing
Op sommige plaatsen li-ngs de Drentseh-
Groninger grens, waar de ganzen op de rog-
ge-esschen veel schade aanrichten, profiteeren
de ganzen tegenwoordig van de jenever maar...
ook hun bekomt hij gunsch niet goed. Men
zet n.l. kommen met jenever in de groenlan
den en jaagt de ganzen van de essohen. Zij
vinden niets te drinken dan den inhoud dei-
kommen en een stevige roes berooft de
vogels van hun lieve vrijheid
Een commissie van negen lieeren en vier
dames heeft zich gevormd, met mr. W. II.
de Beaufort tot voorzitter, oin de nagedachtenis
van Botje Wolf en Aagje Deken te huldigen
liefdadigheid.
Tot het gov en van inlichtingen aan D e p a r-
t e m e n t s h o o f d e n, W ij k b e z o e k e r s
en Bel a n g s t, e 11 e n <1 e n zal liet Cent,ranl-
burcau DINSDAG den 5 Maart s middags
van vier uur tot kwart vóór vijven zitting
houden in een der lokalen van het Raadhuis.
Zij, die op dat uur verhinderd zijn, kunnen
dagelijks tot, 12 uur inlichtingen bekomen bij
den Secretaris-Boekhouder
G. K. MEZGER.
Zuidsingel27.8.
De gezondheidstoestand in deze gemeente
was in het afgeloopen jaar vrij gunstig.
In de eerste maanden van het jaar ver-
toondenjzich vele gevallen van catarrhalen
aard, en daaronder een aantal influenza-
zieken. In het voorjaar en het begin van
den zomer kwamen vele gevallen van
morbelli voor, 'och meestal van zeer
goedaardig karakter. Gedurende het najaar
werd het ziekteeijfer belangrijk minder,
Diarrheae of cholerine hebben zieli in de
zomermaanden zeer weinig voorgedaan
De Kiesvereeniging „Amersfoort", goed
gekeurd bij Koninklijk besluit van 20
Juli 1891, heeft in haar vergadering vau
23 Februari 1895 kennis genomen vati
het feit, dat de heer Burgemeester in
de Raadsvergadering van 21 Februari
1895 niet in behandeling heeft gebracht
een door haar gezonden rekest, daar het
(volgens het officieel verslag) Z.E.A. uit
de statuten niet gebleken is, dat zij
zich met. andere zaken dan verkiezingen
ophoudt.
Artikel 7 der genoemde statuten luidt
„De vergaderingen worden niet alleen
gehouden tot het stellen van candidaten,
doch ook voor het bespreken van alge-
meene belangen".
Het bedoelde rekest luidt
Aan den Gemeenteraad vau Amersfoort.
Geeft met yerschuldigden eerbied te
kennen, de Kies vereeniging „Amers
foort", goedgekeurd bij Kon. besluit
van 20 Juli 1S94,
dat tot haar leedwezen geen gebruik
is gemaakt van het recht der gemeente
om de tegenwoordige concessie van de
gasfabriek op 17 Augustus 1894 te
doen eindigen,
dat zij daarom het verzoek tot U
richt, de gaskwestie zoodanig te willen
leiden, dat de exploitatie zoo spoedig
mogelijk, voor rekening der gemeente
wordt uitgevoerd, of wel, dat door
de gemeente, in ander kunstlicht
wordt voorzien, en, indien de con
cessie- aan de tegenwoordige onder
nemers gelaten wordt, te willen be
werken, dat tot minderen prijs betere
kwaliteit gaslicht wordt verkregen,
zooals dit in andere genieenten van
ons land geschiedt.
Hetwelk doende, enz.
De Kiesvereeniging Amersfoort acht
zich verplicht dit ter algemeeue kennis
te brengep.
Namens hel Bestuur der Kies
vereeniging nAmers/oorl"
G. F. MEZGER Voorz.
J. R. SCHUURING «eer.
Aangaande de verrichtingen in 1894 van do Ver
eeniging tot uitdeeling van spijs aan behoefligen
zegt liet bestuur
De gewone uitdeeliiigen werden aangevangen op
Maandag 18 December 1898, en zouden opgehouden
hebben Zaterdag 10 Maart 1894, ware niet bij liet
bestuur besloten geworden oio, op kosten der instel
ling, en alzoo buiten bezwaar van de inschrijvers,
gedurende den week extra te doen koken, zoodat
de laatste uitdeeling eerst plaats had Zaterdag 17
Maart 1894. Do rondgang door de commissie in do
gemeente tot opname van do iii3oli rij vingen dor
ingezetenen, als naar gewoonte omstreeks midden
October gehouden, had tot uitkomst, dat was inge
schreven voor een bodrug van f1061.10, waaronder
bogrupun de deelname van enkele belangstellende
monschcuvrienden, buiten onze gemeente vovblyf
hebbende. De inschrijvingen seizoen 1892,98 beliepen
ƒ1752.90. Nieuw verkregen inschrijvingen mochten
ook nu niet opwegen legen verliezen, geleden door
vertrek en overljjden van bestaande deelnemers als
anderszins, en blue!'vooral "ok invloed merkbaar van
commission of instellingen van weldadigheid als in
den laats ten lijd zyn opgericht, die al meer actief
optreden en steun behoeven, liet verschil mlƒ91,80
tiiHschon beide zooeven vermelde uitkomsten word
achter ditmaal vergoed door meerdere deelname van
do loge „Jacob van dampen" alhier, vim welko loge
werd ontvangen 010, zyndo ƒ127.90 meer dan over
het seizoen 1892/93. Buiten iiiteekening werden door
het bestuur nog te gelde gebracht 325 spijskaartjos,
waarvoor ƒ32.50 ontvangen werd. in het geheel kwam
alzoo in ƒ2303.00. De uitgaven beliepen 2400.63.
Uitgereikt worden 24 936 portion spijs, waarvan 0100
portion, namens meergenoemde loge, aan behoeftige
schoolkinderen. Du verstrekte spijzen bestonden
wodcr bij afwisseling uit erwtensoep, bruino boon»
,m dikke mirt. "iet vleosch, spek en boter zorgvuldig
toebereid, waarop door dagelijkse!..- s.ib-comm.Miön
üU het bestuur toezicht werd gehouden. De spy zon
werden geroemd als zoor smakelijk.
Inliet bestuur dor vereeniging kwam verandering
van Beek, die de benoeming heelt aan vaam.
De heei-on J. van Botteulmrg, J. U. Eïuigen
on G. J. van dei- Zoo «le Jong hebben aan
genomen bun benoeming tot Iwlon der com
missie, die Burgemeester en Wethouders zul
bijstaan bij de opmaking der kohieren voor
.le Inkomsten-belasting.
Bij het Vrydog te Utrecht gehouden exa
men voor de nuttige handwerken znn o. a.
geslaagd onze stadgenoolen rnej. J. M. M.
Karsbei-gen en II. A. M. van Kalken.
Uit den regenmeter hier is in dn afgeloopen
maand slechts 16 m.M. water afgetapt kun
nen worden.
Aan het toelatings-examen voor de Rijks
Nol-maalinrichting, Zaterdag hier gehouden,
werd deelgenomen door 11 meisjes en -3
W de le klasse: M. L. Bee-
keiman, .1. H. van den Broek, A. 1). E. G.
van Ede, R. C. van Eybergen, B. Hoogeveen
(Nijkerk), A. Raven (Oudosluis), J. M. 11.
lintei (Putten) en II. «ie Vries en J. van
Woei-kom (Diormeii).
Tot «Ie 2e klasse: L. de Vries.
Tot de 3e klasse: M. Dorrestoin(Wou
denberg). 4
Twee candidaten konden met worden toe-
De nieuwe cursus vangt dus aan met 40
leerlingen, 29 meisjes en 11 jongens.
Zaterdagavond hield de bekoado taalgeleerde Van
den Bosch in Volksheil een zeer belangrijke en
geestige voordracht over „liet Oude en het Nieuwe
Moedertaal-onderwijs,"
Spreker wees er op, dat het oude geheel geschoeid
is op het onderwys ïu do doode talen, die alleen le
leeren zijn uit hetgeen ervan in geschriften is over
gebleven. liet is echter glad verkeerd de moeder
taal volgens de daarin geschreven boeken le onder
wijzen. De hodoiidiuigsohe geleerden van naam op
het gebied «Ier lovende talen zijn het er over eens.
dat het wezen van een lovende taal niet in zicht
bare teekens, inaar in spraakklanken besuvat. Woor-
den zijn geen kloediugsiukken die men de gedach
ten aantrekt, («edaohte en woord belmoren den te
zijn, -u die eenheid begint zich te ontwikkelen by
het kind mui de schoot van zyn moeder. Zoo zijn
de d .aleclen ontstaan, en daaruit hoeft zich do be
schaafde spreektaal ontwikkeld.
in plaats dat «le jeugdige leerlingen zicli kunnen
oofsnon in het spreken en opschrijven van hun
eigen gedachten in hun eigen woorden, worden zij
door de oude methode gedwongen zich de woorden
en zinvo: men eigen te maken van dichters en
auteurs, du» een bockcntaiil, die hun bijna even
vreemd is als een taal, die in een ander land wordt
gesproken. liet is dan uók een gewoon yersehyn-
sel op du scholen, leerlingen woorden te zjen seliry:
ven, waarbij zij njots hebben te denkeu, die hol lp
klanken voor hen zyn,
Het oude taalonderwijs heeft er geen rekening
mede gehouden, dat de meuseh in zijn ontwikke
ling op verschillende leeftijden anders denkt en dus
anders spreekt: do twaalfjarige anders dan de tien
jarige, de veertienjarige anders dan do twaalljarigo
enz. Het oude onderwys in do moedertaal heeft
de jeugd gedwongen de woorden van anderen, die
ver boven haar in ontwikkeling staan, ml te llappen
ou aldus ilo ontwikkeling vau eigen gedachten in
eigen woorden gestoord, Dit is duidelijk na te
gaan uit de dwaze taaloefeningen die nog in gebruik
zyn. Zoo iaat men de leerlingen gedachten zookon
by woorden, die hun met eigen zin, of opstellen
maken over een onderwerp, dal in «Ion regel niet
alleen voor do leerlingen maar zelfs voor hen die
het opgeven te moeilijk is, b.v. Do Nieuwjaarsdag,
Straatmuzikanten, St. Nikoiaasavoiid. Wat du leer
lingen van H. 11. S. en Gymnasiën van zulke alge-
iueene onderwerpen maken, is gewoonlijk gebazel
of mipraatsel vaii hetgeen zy er bij dozen of genen
autour ven hebben gelezen. Up die wyzu bewerkt
liet onderwijs juist liet tegendeel van wat liet moot
beoogenontwikkeling.
Het nieuwe ouderwijs in de moedertaal wil,
dat do leerlingen spreke» en schrijven wal zo zelf
beleven, zelf denken in hun eigen mal, en daartoe
moeten ze leuren waarnomen, opmerken, gevoelen
en niet napraten. Wie op die manier onderwezen
is, zal zich in zijn volgend leven behoorlijk weten
te helpen. Het onderwijs moet niet liet onbereik
bare en daarom bespottelijke doel najagen om van
allo leerlingen schrijvers of dichters te maken. Dezen
hebben hun eigen taal, die evenmin tot voorbeeld
mag dienen als co» kleurige schildory vau Uombraiid
op de tookenloa van een li. Jl. 8. Ala duaeeukjiuj
van 1*2 of 14 jaar wat het zelf heeft waargenomen
en gevoeld in zijn eigen woorden duidelijk weer
geeft, noenie men «Int niet plat omdat Bout», Bus-
ken Kuct of Mtiltatuli het anders oi mooier zouden
hebben ge-uliroven maar men moedige dal aan. Wie
anders duet, verkracht «Ie na; uur.
Ten slotte deelde spreker uit liet werk vnn leer
lingen van een ll.JI.S. en een Gymnasium eenige
voorbeelden mede van frissulie gedachten, kranige
zegswijzen en juiste schilderingendie, zonder woor
den van een groot autour of dichter le bevatten,
liet getuigenis iillcgdon van goede waarneming en
diep gevoel. Dit sehoone resultaat was verkregen
door het, oor en niet. het oog tot grondslag vau het
onderwijs in de. moedertaal te nemen.
De voordracht werd met groote belangstelling
aangehoord en de spieker uitgenoodigd hier nog
eens op te Irodon om de behandeling van zijn
onderworp voort te zetten.
Dooi- de politie zijn Vrijdag op den Hol'
eenige monsters boter in beslag genomen, op
vermoeden dat zij kunstboter bevatten.
Kapitein D. J. lleinsius, commandant van
de 4e compagnie 3e bataljon f»o regiment
infanterie) bier, is door den Minister van
oorlog benoemd tot kapitein van speciale
diensten en in verband daarmee ontheven
van liet bevel over zijn compagnie.
Hij zal optreden als directeur van don korps
cursus.
