Donderdag 12
December 1895.
LOONSVERBETERING.
No. 4518,
45e Jaargang
DE WONDERKUUR.
Uitgave
firma A. H. VAN CLEEPP
te Amersfoort.
Verschijnt Maandag- en Donderdag-namiddag met gratis Zondagsblad. Abonnement per S maanden ƒ1.Franco
per po>t ƒ1.15. Abonnement alleen op het Zondagsblad voor Amersfoort 40 ct., voor het binnenland 60 ct. per
3 "".ul.!!du"- Advcrtcntiën 1—6 regels GO ct.; elke regel meer 10 ct, Groote letters naar plaatsruimte. Legale-,
ollicicole- en onteigoningsndvert. per regel 15 ct. Reclames per regol 25 ct. Afzonderlijke, nummers 10 cent.
Dienstaanbiedingen en aanvragen, uitsluitend voor- en betreffende den werkenden stand, van minstens 5 regels, In het
Zondagsblad, per regel5 cent.
Bij advcrtcntiën van buiten de stad worden de incosseerkosten in rekening gébracht.
Bureau
KORTEGR ACHT 50
Telephoon 19.
PUB LICATI E.
De Commissaris der Koningin in de Pro
vincie Utrecht,
Gezien liet besluit van Heeren Gedepu
teerde Staten der provincie Utrecht, in dato
5 December 1805, n" 71
Gelet op art. l i der wet van don 13. Juni
1857 (Staatsblad n° 87),
Brengt bij deze ter kennis van belangheb
benden, dat de sluiting der jacht voor de
provincie Utrechtss bepaald op Dinsdag, den
31 December 1895, met zons-ondergang, met
uitzondering echter van
1° liet schieten van Waterwild, aangeduid
in art. 17 der'aangehaalde wet, daar, waar
het scb.eten van Waterwild geoorloofd is;
2° het vangen van Waterwild met slagnet
ten. en het vangen van eendvogels in de
eendenkooi of een daarmede gelijkstaanden
toestel
3° het schieten van houtsnippenwaarvan
de sluiting later zal worden bepaald.
En, ten einde niemand eenige onwetendheid
hiervan voorwende, zal deze worden afge
kondigd en aangeplakt waar zulks te doen
gebruikelijk is.
Utrecht, den 9. December 1895.
Dc Commissaris der Koningin voornoemd
SChiMMELPENNINÜK v. d. Oye
v. NIJENUEEK
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
Brengt ter kennis van de ingezetenen dezer
gemeente, dat de door den Directeur van 's
Rijks directe belastingen, enz. in Noord-Holland
en Utrecht exeentoor verklaarde kohieren no. 3
en 4 van d" Bedrijfsbelasting en no. 4 en 5
der Personeole Belasting over het dienstjaar
1895/96 aan den Ontvanger van 's Rijks directe
belastingen alhier zijn ter hand gesteld, aan
wien ieder verplicht is zijnen aanslag op den
bij dc wet bepaalden voet te voldoen,
Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaat
sen aangeplakt te Amersfoort, den 11. Decem
ber 1895.
De Burgemeester voornoemd,
F. I>. S( TI IMM ELI'ENNINOK.
(INGEZONDEN
Op den 14eu October werd op de boven
zaal van »Dc Keizerskroon" eene vergadering
gehouden van hh. patroons en werkgevers
hier ter stede, daartoe uitgenoodigd door de
besturen van Patrimonium en den R. K.
Volksbond, om in gezamenlijk overlég den
toestand der werklieden te verbeteren.
De president van den Volksbond nam bet
Feuilleton.
Naar hel Duitsch.
„Maar wanr is nu de patiënt?" hernam de dokter,
nadat Johan hom in de voor hem bestemde kamer
had geïnstalleerd. „Breng mij terstond naar hem
toe, beste Johanik wil hem direct onder mijn be
handeling nemen."
„Jawel, de patiënt!" riep Johan uitterwijl zijn ge
laat van nadenken sprak.
„Juist dc patiënt, wij moeten bij hem een «onder
verrichten, dal slaat vast. En wanneer dat mogelijk
is, zal dat ook gebeuren", antwoordde de dokter.
„Maar waar is hij Is 't een man ol' een vrouw
„Hm hm: ja... dat weet ik nog niet
stotterde Johan verlogen.
„Wat?" viel de dokter verwonderd uit. „Je weet
nog niet of het con man of ecu vrouw is? Voorden
drommel, de kerel wil me op 'tlnatst misschien nog
vertellen dat... mijn patiënt nog geboren moet
worden".
„Neen, dat nu juist niet. integendeel zij... zij
is gestorven
„Ja! Het is ongelukkig, mijnheer, liet was de
moeder van mijn vriend Fredcrik."
„Wat scheelde haar?"
Anngcziehlspijn. vreosclijko nnngezichtspijn en
kiespijn mijnheer 1"
„En mui die doode moet ik con wonder verrich
ten
„JawelAcht dagen geleden is ze ziek geworden,
en nu is ze dood F'
voorzitterschap waar en opende de vergade
ring met de volgende toespraak
Edelachtbare en Weledele Heeren en ver
dere genoodigden
Niet gewoon zijnde eene vergadering als
deze te presideeren, huiverde ik een weinig,
toen de besturen van Patrimonium en den
R. K. Volksbond mij het voorzitterschap daar
van aanboden. Ik heb echter gemeend in
liet algemeen belang te handelen door dit
aanbod aan te nemen.
Ik breng dan uit naam van beide vereeni-
gingen oprechten dank aan allen, die aan
onze uitnoodiging voldaan hebben, want ik
vertrouw, dat uwe aanwezigheid alhier een
blijk fs van sympathie voor het doel dezer
bijeenkomst, liit deel isdoor gemoedelijke
besprekingen te komen tot eene billijke loons-
verhooging voor de Amersfoortsche werk
lieden, zoo het blijkt, dat dit door de patroons
zal te dragen zijn.
Niemand uwer is het onbekend, hoe niet
alleen in welvarende gemeenten, of steden,
waar de arbeiders sinds lang door zekere
partij geleid worden, maar ook op tal van
andere plaatsen, de loonen verhoogd werden.
Onlangs nog is eene beweging in Tilburg
begonnen, tengevolge waarvan de patroons
eene loonsverhooging inwilligden. Zulk eene
beweging zal zich na korter of langer tijd
ook hier doen gevoelen. Daarom oordeelden
wij het beter, de zaak aan te grijpen nu
alles nog rustig is, dan later daartoe gedwon
gen te worden. Wordt vrijwillig eene loons
verhooging toegestaan, dan werkt zulks veel
beter, dan dat het later onder pressie ge
schiedt. Ik hoop, mijne heeren, dat deze ver
gadering zich zal kenmerken door een geest
van toewijding aan liet algemeen belang;
ik hoop ook aan velen het woord te kunnen
geven en de zaak in kwestie toe te lichten;
daartoe zijn de volgende bepalingen gemaakt:
ieder spreker zul driemaal het woord mogen
vragen, maar telkens niet meer dan tien
minuten mogen spreken.
De heer W. van Achterbergh maakte hier
van dadelijk gebruik, om als zijne meeniug
te kennen te geven, dat de besturen, die de
vergadering belegd hadden, verkeerd hadden
gedaan, door de bestaande Patroonsvereeni-
ging daarvan onkundig te laten. Het bleek
echter, dat niets officieels van de oprichting
dezer vereeniging bekend was en aangezien
aan alle patroons zonder onderscheid uit-
noodigingen waren gericht, konden ook de
leden van de patroonsvereeniging niet on
kundig van de vergadering gebleven zijn.
Daarna noemde de voorzitter tal van plaat-
sen, waar de levensstandaard even hoog, maar
„Dood Mijn eenige patiënte weder dood riep
de doktor in vertwijfeling, „Kerel, eu waarom laat
je ine dan hier koiuen? Geloof je soms, dat ik
dooden weer levend kan maken? Omaangezichtspij u
on om kiespijn Daarvoor laat je me hier komen,
voor kiespijn, die iedere barbier kau genezen, in
dien hij de zieke kios maar uittrekt? Kerel wat
mankeert je, je maakt me dol I Om me daarvoor
hior to laten komen I"
„O mijnheer," zei Johan, op smeekenden, mede-
lijdenden toon om daardoor den woedenden jongen
man weer kalmer te stemmen.
„Dc oude vrouw was zeer zieku zoudt genoeg
aan haar te doen hebben gehad indien ze maar was
blijven loven, maar ze stierf helaas onder onze
handen.
„Kerel je houdt me voor den mal," barstte de
dokter uit. „En zc is acht dagen geleden al gestor
ven Waarom heb je me dat niet geschreven
„Omdat u dan niet gekomen zoudt zijn," ant
woordde Johan kal ui.
„Wat moet ik dan hier uitvoeren riep de dokter
uit en stampte met den voet op den groud. „Je hebt
me bedrogen. Je schrijft me, dat je een patiënt voor
me hebt aan wien ik oen wonder zou kunnen ver
richten ik was blij, dat ik mijn talent en kennis
een zou kunnen toonen en zie nu kom ik liier en
nu heb je geen patiënt voor me."
„Noen, mijnheer," sprak Johan op onderdanigen
toon, „bedrogen heli ik u niet. Ik verzeker u nog
maals dat ii hier een wonder zult verrichten, zoo
waar als ik Johan heet."
„Goed! Maar wanr is dan de patiënt?"
„De patiënt ja... ziet u, ik dacht... den patiënt
maken we zelf
„Maken we zelf? Wat mankeertje, vent, wil je dan
misschien in de soep van (le menschcu rottenkruid
doen, om ze dan door mij weer gezond te laten
maken
„O neon, mijnbeer, zóo erg niet, zoo bedoel ik
de loonsstandaard vrij wat hooger was, dan
hiet* ter stede eu zeide, dat verhooging van
welvaart van den werkman ook de andere
standen zou ten goede komen. Ook gaf hij
eene becijfering varr de verdiensten van een
werkman in het allergunstigste geval en
plaatste daartegenover het met cijfers aan
getoonde bewijs, dat de alleronontbeerhjkste
levensbehoeften voor een gezin van vijf per
sonen eene uitgave vorderde, vrij wat hooger
dan de inkomsten. Het daardoor ontstaande
déficit kon vaak slechts door immoreele mid
delen aangevuld worden.
Dit betoog werd door niemand weersproken.
Een der sprekers deed den heeren patroons
de vraag of de welvaiirt der patroons, loons
verhooging toeliet, waarop de heer W. van
Achterbergh antwoordde: Mijne opinie is, dat
het zeer goed kan, doch de patroon vermag
mets zonder den werkgever.
De voorzitter van Patrimonium zeide hierop
rnet blijdschap acte te nemen van het ge
voelen der patroons in de woorden van den
vorigen spreker uitgedruktloonsverhooging
is mogelijk.
Na eenig debat en na in de redactie eene
kleine wijziging gebracht te hebben, op voor
dracht van den heer Van Schaick, bracht de
voorzitter de volgende motie in stemming,
na vooraf verklaard te hebben, dat de voor
noemde besturen niet aan de stemming zou
den deelnemen
»De op de door de besturen van Patrimo
nium eu den R, K. Volksbond belegde ver
gadering, gehouden op »de Keizerskroon" te
Amersfoort op Maandag 14 October 1895
des avonds te zeven uren, uitgenoodigile
aanwezige heeren werkgevers, en patroons,
overwegende, dat het hier ter plaatse be
staande loontarief voor de behoeften van een
werkmansgezin te laag is, benoemen eene
commissie van heeren werkgevers en patroons
om, in overleg met de besturen van Patri
monium eu den R. K. Volksbond met den
meest mogelijken spoed een verbeterden
loonsstandaard voor de werklieden alhier tot
stand te brengen."
Deze motie werd met twintig legen negen
stemmen aangenomen. De overige aanwezigen
hielden zich buiten 'stemming en de lieer G.
Prins, die zich reeds als voorzitter van de
Patroonsvereeniging had bekend gemaakt,
verklaarde, dat de leden dier vereeniging zich
buiten stemming hadden gehouden, omdat
zij hunne stern niet konden geven zonder
voorafgaande onderlinge bespreking, en niet
tegen wilden stemmen, omdat dan de motie
zou gevallen zijn.
Daarna werd besloten dat de commissie,
liet nietzoo moeten wc niet tc werk gaan, maar
ik weet wel hoe ik handelen moet. Ik zal li wel
een patiënt bezorgen, dien u voor uw genoegen
zult
„Laat nio met rust" riep de doktor woedend uit.
„Je liont niet goed bij je zinnen, je hebt me bedrogen
en ik zal je nooit weer gelooven. Indien je me niet
spoedig eon patiënt bezorgt, ga ik nog hedenavond
mot den trein unar huis eu dan wil ik je nooit
meer zien."
Geheel uit zijn humour, nam dr. Raupenstecher
zijn hoed en snelde de kamer uit om in Gods vrije
natuur weer een weinig tot zichzelf to komen.
Johan staarde hem bedroefd na. „Hm, hm" brom
de hij. „Hij neemt het ernstig op, maar ik zal het
wel kliuir met hem spelen, ik moet voorkomen dat
hij weggaat. Wachtik zal hem wel een patiënt
bezorgen, zoo waar als ik Johan Ncpomuk beet
hol», daar komt een rijtuig aan, een nieuwe gast
voor „do Ronde hoekAls do drommel naar be
neden om tc zien wie de nieuw aangokomenc is cu
als 'teen beetje goed gaat, dan praat ik hem ziek,
en dan zul Otto hem weer beter nuikon. Flink aan
't werk nu laten we zien hoe het gaat,"
Johan, die 't vorenstaande allemaal in zichzelf had
gezegd, snelde vol dienstijver naar het rijtuig en
liiolp don nieiiwanngekoincne er uit stijgen.
„ïlcmolHche goedheid, wat ziet mijnbeer bleek
riep bij eensklaps ontdaan uit. „Wil u misschien
een glas water?"
„Bleek riep do aangekomeno op angsligon toon.
„Hemel, dut ik ik mug niet bleek zien, ik
heb lieden een gewichtig bezoek at' te leggen
„Heoreji', dat moet mijnheer maar tot morgen
uitstellen; u ziet er nu vreesolyk ziek uit," zei
Johan angstig en vatte tegelijkertijd don hoogblon
den mijnheer om diens midden en ondersteunde
hem. „Hcerejë, wat scheelt u dun toch wacht,
gauw een glas wr'er wordt u onpasselijk?"
„Onpasselijk, neen maar wat duivel is er dan
in (lo motie genoemd, zou bestaan uit twaalf
ledendrie niet-ledon van de Patroonsver
eeniging, drie leden van de Patroonsveree
niging, drie bestuursleden van Patrimonium
en drie bestuursleden van den R. K. Volks
bond. Met deze samenstelling namen allen
genoegen en na stemming bleken gekozen
te zijn:
Uit niet-leden van de Patroonsvereeniging
de heeren
D. Gerritsen, J. van Wessum, L. van Ach
terbergh.
Uit het bestuur van Patrimonium de heeren:
J. van den Brink, J. C. Breemer en D.
Meesters.
Uit liet bestuur van den R. K. Volksbond
de heeren
M. H. T. Vermolen, M. Pijpers en M. van
Hamersveld.
De voorzitter van de Patroonsvereeniging
verklaarde ten spoedigste eene vergadering
zijner vereeniging te zullen beleggen, om de
drie door baar at te vaardigen leden te be
noemen. Niemand van de aanwezige leden
van de Patroonsvereeniging kwam tegen-deze
belofte in verzet.
De voorzitter dankte in naam der werk
lieden allen, die tol het succes van dezen
avond hadden medegewerkt.
Naar aanleiding dezer openbare vergade
ring kwamen de reeds gekozen commissie
leden bijeen. De heer Vermolert deelde hun
mede ten eerste, dat de heer Hamersveld had
bedankt als lid der commissie en dat het be
stuur van den Volksbond in diens plaats had
gekozen den heer J. van Doorn, en ten tweede:
dat bij hem was ingekomen het volgende
schrijven:
De Vereeniging van Patroons uit alle Bouwvakken
heelt op hare vergadering vim den 29aten October
besloten, om niet incite te werken mot de besturen
van Patrimonium on den R. K. Volksbond, om
loonsverhooging voor dc werklieden tot Btaiul-te
brengen, en om die reden geeno commissie van
hoeren patroons wenscht af te vaardigen x>m met
bovengenoemde beslitseu in overleg te treden.
Gedaan to Amersfoort 30 October 181)5.
was gel. G. Prins, Voorzitter.
J. G. v. d. Geest, Ouder-Voorzitter.
J. H. Brom, le Secretaris.
G. Blok, 2e Secretaris.
G. Bloemink, Penningiuoester.
J. v. Keulen.
Aan de Besturen van Patrimonium en
don Amersfoortsebeu R. Iv. Volksbond.
Na ontvangst van dit schrijven richtten
de benoemde commissieleden onderstaand
verzoek aan de Vereenitjintj (niet aan het
Bestuur) van Patroons uit alle Bouwvakken.
met me?" vmog 4e aangekomene ecnigszins ver
stoord, „zie ik er dan werkelijk zoo naar uit?"
„Naar uitzien Ja natuurlijk," zeide Johan vol
deelneming. „Houdt u maar nau mij vast; ik ge
loof, dat u in oumnelit zult vallenik weet wat
uO, laat ine u toch op uw kamer brengen,
de aanval komt! lk weet wat u scheeltI Wil
ik u u wordt akelig, niet waar? Zal ik u
dragen
„Bij alle heiligen I" riep de blonde ontzet uit, „wat
is er dau met mij gebeurd?"
„De koorts is het, de moorhakoorts, ik zie het al,"
riep Johan klagend, „die verschrikkelijke inhoemsehe
ziekte hier
„Is dat erg?" stotterde dc blonde.
„Gauw, gauw naar uw kamer!" riep Johan en
tegelijkertijd leidde hij met de toederheid nis van
moeder als vreesde Ilij dat de blonde elk oogen-
blik in elkaar zou zinken den vreemdeling in
oen kamer, waar hij hem voorzichtig in den ouden
leunstoel deed neerzitteu.
„Oef," riep iiij met een zucht. „God zij dank, dat
ik u hier heb!"
„Ik heb me van ochtend toch volkomen wel ge
voeld klaagde do blonde, zijn verpleger angstig
aanziend, „alleen bij bet uitstijgen, geloofde ik
„Toen kwam de aanval 1" zeide Johan op beslisten
toorn, „juist, zoo vangt bot aan dat is bet toeken!"
„Vangt het aan Wat dan toch
„Die ellendige ziekte, die de plaag is van onze
stad! Is u niet pus op. hou n vast is u niet
voor de eorsto maal hier?"
„Jawel
„Ziet u wel!" riep Julian triomfantelijk uit.
„Nu woes u nu eens een man vertol me alles,
verberg me niets, uw leven hangt er van af. Niets
moet u me verzwijgen
„Maar, wat zal ik dan vertellen Ik word zoo koud
en warm tegelijk", steunde do blonde.
Wor dt vonsolgilj.