Stadsnieuws.
foort zich gistere» met een bataljon inscheepte
uit de Retienbaai.
«Gezondheid en geest der troepen uit
stekend."
Aan de N. Rolt. Ct. werd geseind
«Men zegt. dat Toekoe Baid zijn onder
werping heeft aangeboden."
Die onderwerping, zegt liet blad, is
een goed teeken, niet zoozeer omdat hij een
waardevolle aanwinst zal zijn voor ons be
stuur. want onvertrouwbaarder persoon dan
hij is er onder de machthebbenden op
Atjeh niet te vinden, maar omdat er uit
blijkt dat hij ons als den machtigsten erkent.
Generaal Van der Heyden verbande hem
indertijd Generaal Demmeni riep hem terug
onder generaal Deykerhofl' speelde hij weder
dubbelzinnig spel. "Nimmer vernam men,dat
hij voor de 400 gulden tractement, die hij
vroeger per maand genoot, ietsjuan belang te
onzen behoeve uitvoerde."
Een tweede telegram aan dat blad is van
den volgenden inhoud
«Onze troepen verlaten Leliong. Zij on
dervonden weinig tegenstand. Eén minder
werd gedood, i minderen werden gewond.
De kapitein der infanterie E. 11. van Thiol,
werd licht gewond."
Zaterdag werd het volgende oflicieele tele
gram bekend gemaakt
«Toekoe Oémar in Lehong vervolgd,
vluchtte door een bergpas in de richting van
Lambesoi. Een gevecht vond plaats met
Oemar's achterhoede, die een sterke he jvcl-
stelling had ingenomen. Eén Afrikaansch
fuselier gesneuveldeen officier en drie Kuro-
peescbe fuseliers gewond.
«De vestiging van Demur vernield.
«Troepen alle teruggekeerd."
De vriend is 'tdus weer ontkomen: hem
nu gevangen te nemen is ondoenlijk, tenzij
hij door zijn landslieden verraden wordt.,
maar dat is niet te gelooven.
In Maart 1895 vormde zich te Batavia een
commissie, bestaande uit overste A. 11. W.
Scheuer, den majoor der artillerie G. Feuil-
letuu de Bruyn en den gepens. kapitein der
infanterie L." van Vleuten, met liet doel
oni te trachten den pastoor Verbraak, als
bewijs van erkentelijkheid van hot Neder-
landsi-b-ludische leger, voor zijn twintigjarige
toewijding en plichtsbetrachting in Atjeh,
een passend huldeblijk en geschenk aan te
bieden. De commissie verzond een circulaire
aan alle militaire commandanten in Xed.-Indië
met de noodigc inteekenlijsten, en het doel
werd ten volle bereikt. In de maanden tus-
sclien Maart en Juli 1895 werd ingezameld
f'2OG7.30 uit alle oorden van deri Archipel,
en daaronder zelfs bijdragen van nu in Europa
aanwezige gepensionneerde en gegageerde
officieren on minderen, tot het N.-L leger
behoord hebbende. Deze som is bijeenge
bracht door officieren en soldaten van alle
rangen, buiten het garnizoen van Atjeh, dat
zelfstandig aan pastoor Verbraak een stoffe
lijk bewijs van dankbaarheid heeft gegeven.
|)e lieer Van Vleuten deelt in het Bal.
Hdblad. mede. dat in Europa zijn aange
kocht, in overleg met monseigneur 'vV. .1.
Staal en pastoor Wenneker, een kostbare
miskelk mot schenkkannen, benevens Brevier
en Missaal, beide prachtuitgaven: de boeken
arriveerden in April to Batavia, de miskelk
eerst in Juli. Op den voet der kelk staat
gegraveerd: «Aan Pastoor II. C. Verbraak
1874 Atjeh 1894. Uit erkentelijkheid
voor toewijding plichtsbetrachting. Het
Nederlandsch-Indis; he leger."
De geschenken worden te Batavia eenige
dagen ten toon gesteld en zullen daarna aan
den civiel en militairen bevelhebber in Atjeh
verzonden worden, met verzoek die door een
commissie aan pastoor Verbraak namens het
geheele Ned.-Jnd. leger te doen aanbieden.
Tevens zullen daarbij gevoegd worden de na
aftrek der onvermijdelijke onkosten restee-
rende gelden, ten einde den pastoor in de
gelegenheid te stellen de noodige verfraaiin
gen en verbeteringen aan te brengen aan
zijn kerk bij Kotu-Rudja. en zijn leerlingen
en catechisanten feestelijk te onthalen, opdat
dn dag der aanbieding in waarheid worde
een feestelijke dag voor pastoor Verbraak.
Verschenen is het Rageeringsantvvoord op
het verslag der Eerste Kamer over de Kies
wet. We ontleenen daaraan het volgende:
Door do onveranderde handhaving van de hoofd
beginselen van hel omwerp inoem de Minister tc
hebben gehandeld in den geest van do Eerste Ka-
hier, die do Roger-ring steeds steunde.
Vervolgons wordt verklaard waarom voor splitsing
van do kiesrechtregeling in de ontworpen geen goede
grond bestond, waartegenover de Regering echter
erkent de volkomen vrijheid van <le Kamer om
zelfstandig over liet ontwerp te beslissen,
Voorts betoogt de Minister, dut door liet ontwerp
de («rondweia-herzioning van 1HS7 overeenkomstig
haren geest en bedoeling wordtuiingeviild. Geschied
de dit niet. de regeling van 18#7 zou inpopulair
blijven, waardoor mm onze staatsinstellingen een
ongewenselite onvastheid wierd gegeven. Dat de
grieven tegen een uitgebreid kiesrecht door de ver
meerdering van het aantal kiezers niet veranderen,
kan geen bezwaar logen het ontwerp zijn, dat voor
komen wil dat. een belangrijk deel van do oeeono-
miseh zelfstandige burgerij wettelijke bevoegdheid
zou missen om voor zijn wettelyke belangen te
waken.
De verschillende bezwaren, in de afdoelingen ont
wikkeld. beantwoordende, dooi de Minister uitkomen,
dat het ontwerp evenzeer al- aan den kleinen onder
nemer, aan den loontrekkende, die op redelijke wijze
voor zich en de zijnen kan zorgen, kiesrecht ver
zekert dat van do uitbreiding ten opzichte van de
groepeering der partijen, in vergelijking van de tegen
woordig ontredderde partijen, stellig verbetering te
verwachten is, te eerder, daar de pogingen om bij
de eerste verkiezing opnieuw het kiesrecht-vraagstuk
tot „shibboleth" te maken, ijdel zullen blijken.
De Minister voorziet een gunstigen invloed van
den voorgesteidcu maatregel.
Ten aanzien van de vrees, in de Eerste Kamer
geuit, dat clerikalo en proteetionnistische stroomin
gen zich bij kiesrecht-uitbreiding in toenemende
mate zullen doen gelden, zegt de Minister, dat hij,
voorstander van do onzijdigheid van den Staat in
geloofszaken en van handelsvrijheid, elke verande
ring in do richting van ons Staatsbeleid te dezen
opzichte zou betreuren. Hij acht het daarom een
groot voordeel, dat de Eerste Kamer, samengesteld
als zij tegenwoordig is, weerstand kan bieden aan
oen niet gerijpte volksovertuiging.
Uit 's Ministers verdere antwoorden valt
verder liet volgende aan te stippen
Vooral voor de Kroon is het wensclielijk dat niet
het „pays-légal", maar het werkelijke volk beslist.
Ongerechtvaardigde beperking van kiesrecht aclir de
Minister bedenkelijker dan dat een gevaarlijke rich
ting zich op légale wijze in haar volle kracht doet
kennen, en dienovereenkomstig invloed op het
Staatsbestuur uitoefent. Doel van het wetsontwerp
is, te bevorderen, dat de Staten-generaal in waar
heid en niet enkel bij wetduiding Volksvertegen
woordiging zijn, en dat de Kroon met een ware
Volksvertegenwoordiging, niet met een tusschen
Kroon en Volk geschoven in her volk niet worte
lend Staatslichaam, het Landsbelang behandelt en
het Grondwettig gemeenoverleg pleegt.
De Minister beschouwt het als een hoofdverdien
ste van liet ontwerp, dat, waar aan do eene zijde bij
de opmaking der kiezerslijsten zooveel mogelijk van
de belasting-kohieren partij getrokken wordt, ander
zijds het kiesrecht onathankelijk van liet liseaal recht
blijft bestaan. Ook wijst hij als een lichtzijde aan,
dat eigen aangifte in den regel kan worden geischt,
en hij ontkent, dat in liet ontwerp van een eigen
lijken census sprake is. Ten aanzien van het inko
men uit dienstbetrekkingen vreest hij geen misbrui
ken hij verwacht vele aangiften als capaeiteiien-
kiczer. en voert verschillende gronden aan voor
zijn overtuiging, dat liet. niet mogelijk zou zijn, liet
kiezerslichaiiiu voor de Gemeenteraden aanmerkelijk
beperkter te houden dun voor do Tweede Kamer
ei, de Provinciale Staten. Hij weet mede te deelcn,
dut de beslissing in zake het gemeentelijk kiesrecht
in groote mate bevrediging heeft "crwekt. In ant
woord op liet tot de Regeering gedaau verzoek deelt
hij mede, dat. do herziening van liet Gemeentelijk
belastingstelsel bij den Read van State aanhangig
is. het ontwerp geen bijzondere waarborgen bevat
tegen eenig, naar aanleiding van de regeling van
liet gemeentelijk kiesrecht, geducht gevaar, maar
dat daarin wel een stellige bepaling gevonden wordt
omtrent de mate, waarin de hoofdelijke omslagen
progossicf mogen worden ingericht. Invoering van
het- eandidnatstelsel en liet couloirstclscl blijft de
Minister volkomen grondwettig achten.
De kosten, welke de toepassing der wet voor de
gemeenten na zich zal slepen, zullen door vereen
voudiging van het verkiczingswerk in menig opzicht
niet zoo groot zijn als men algemeen wel denkt.
De Regeoring koestert niet de vrees, dat de Bur
gemeesters zullen tekort schieten in do vervulling
dor schijnbaar ingewikkelde taak, hun hij dit, ont
werp opgelegd.
De leden van de Eerste Kinnet* der Stu-
t en-Generaal zijn bijeengeroepen tegen
Woensdag 2 September e. k. des avonds te
half negen.
Onlangs werd —aldus bericht Ons Val,-blad
de volgende aankondiging door een bak
ker te Seheveningen gedaan.
N;t een opgaaf te hebben gedaan van onmo
gelijke prijzen, eenige centen minder dan
lere bakkers natuurlijk, sluit bij zijn aan
kondiging als volgt
«Een ieder zal moeten bekennen, datzulk
een groote afslag voor elk een groot voor-
I oplevert, doch bovendien laat ik in een
groote partij brood kwartjes bakken, alleen
op den dag van opening, zoodat men dan
de kans heeft, brooa te koopen en geld toe
te krijgen."
Te Rotterdam is weder een winkelier ge
plukt door een persoon, die muntstukken
vroeg mei een bepaalden beeldenaar. Nadat
bij welwillend hieraan had voldaan en tie
koper hetri had helpen zoeken naar guldens
met het beeld der Koningin, bleek, dat hij
voor f 20 was opgelicht,.
Klaagt men algemeen over de droogte, te
Meeden (Gron.) moet het wel heel erg zijn.
In maanden heelt, het daar niet geregend.
Dientengevolge is nergens meer een druppel
water iu do slootcnputten en regenbakken
houden sinds lang staking, 't Gras in de
weiden is totaal verbrander wordt reeds
up stal gezet. «Droge jaren, zegt men.
vallen altijd mee": maar "t is nu te erg.
Onder de landloupers, die Vrijdag weder
voor de rechtbank te Utrecht terecht ston
den, meerendeels reeds in de bedelaars kolonie
waren geweest en wier verschijning te dezer
plaatse zooals gewoonlijk liet geval is
hoofdzakelijk aan misbruik van sterkedrank
moet worden geweten, bevond zich ook een
translateur in 't Fransch, Duitscli en Portu-
geosch, die ooit reeds eenige malen in dc
kolonie was geweest, en thans opnieuw voor
geruimen lijd daarheen zal worden opgezon
den.
't Is treurig.
Te Rijswijk bij VVnudrichem zijn verleden
week een jongetje van 10 en en een meisje
van tr> jaar in ondertrouw opgenomen
01' ze nog schoolgaan 7
Dat er toch iri-slechte mensehèti zjjn. daar
van geeft het Utrcchlsch Dat/blad we n* een
staaltje in bet volgende bericht
«Vrienden in nood. 82 iri een lood is
een oud spreekwoord, maar dat het ook
waar is, ondervond dezer dagen hier een
braaf meisje, dat door den dood barer moe
der zich wat verlaten en eenzaam bevond.
Gelukkig achtte zij het daarom, een goede
vriendin gevonden te hebben, die haar in
alles scheen te willen helpen, alles met haar
scheen te willen deelen, zelfs het bed ja,
zelfs nog verder ging, en den wel voorzienen
spaarpot van haar hulpbehoevende vriendin
heimelijk wegnam, waaruitzij zich ongemerkt
70 gulden toeeigende, welk geld zij besteedde
voor aankoop van kleedingstukken, terwijl
zij de rest verkwistte. Dit is eon treurig
geval voor de bestolene, 'lie door werk- en
spaarzaamheid bet spaarpotje voor een ge
heel ander en beter doel bestemd had. De
rijks-politie is in de zaak betrokken, en de
vingervlugge julTer heeft nu te wachten, dat
men haar gelegenheid geven zal, haar slechte
daad op een plaats van stilte en afzondering
te kunnen overdenken en betreuren.
Maar daarmee heeft het meisje haar geld
nog niet terug.
Onder bet opschrift «Eene reden van
schoolverzuim" deelt het yieuwc Schoolblad
het volgende verhaal mede van een voorval
dat een der redacteuren van het blad. dus
denkelijk aan liet hoofd eencr school te Am
sterdam. inoet overkomen zijn.
Een jongen uiteen der middenklassen bleet
onlangs een dag uit de school. Op mijne
vraag naar de reden van dit verzuim deelde
hij den volgenden dag rnee, dat zijn vader
bekeurd was en voor den kantonrechter had
moeten komen, «en toen mocht hij; ereis met
vader mee."
De vorige week bleef hij verscheiden dagen
achtereen weg. Ziek was hij niet, verklaarden
zijn mede-scholieren. Een briefje, naar zijn
huis gezonden, bracht licht. Vader schreef
terug: «MijnheerJ ik heb een café zonder
«vergunning", nu zit de politie mij zoo op
het lijf, dat ik den jongen te huis moet houden
om op dat soort van mensclien te letten.
Het leeren va:: mijn jongen moet dan maar
lijden voor mijn brood."
Ik ging er been en vond den jongen in
de koffiekamer, die door een houten schot
van 't voorhuis gescheiden was. Kwam er
nu verdacht vezoek, een metselaar of een
zeeman bv. waarin de kastelein een vermom
den politieagent vermoedde, dan trok hij aan
een belletje, en 't knaapje moest dan in
de gleagkamer vlug de jenevurglaasjes doen
verdwijnen.
liet baatte weinig, of ik tien man't onge
oorloofde van zijn handelswijze onder oog
bracht. De handel was door Thorbccke vrij
gemaakt, verklaarde hij, en niemand mocht
hem beletten te verknopen. Meer indruk
maakte het, toen ik hein wees op de slechte
omgeving, waarin zijn kind thans dagelijks
verkeerde, en vroeg wat er van den jongen
worden moest, als hij nu reeds de school
voor de kroeg verruilde.
Geholpen door de moeder, kreeg ik den
man eindelijk zoover, dat hij beloofde, 't kind
weer naar school te zullen zenden en reeds
wilde ik vertrekken, toen zijn vrouw hein
aanstootte en hij mij vriendelijk vroeg:
«Zal 'k u een cognagje inschenken, meneer.'"
De maandelijksche Zendingsbidstond zal
morgenavond om 8 uur gehouden worden iu
Do Zaaier.
De commies der posterijen en telegraphic
11. A. van der Meulen wordt 1 September
van hier overgeplaatst naurs'-Herwgenbosch
en vervangen door den commies H. van der
Meijden, werkzaam ten Postkantore te Vlis-
singen.
De commies der telègraphie B. J. Wind-
sant wordt op dien datum overgeplaatst naar
Gouda.
Aanstaanden Donderdagavond zal de tirn-
merüeden-vereeniging «Streven naar Verbe
tering", in de bovenzaal van Ca/é Bclhmic,
Eeusderweg, een openbare vergadering hou
den.
Onderwerp: Minimum loon en maximale
werktijd.
We willen nog even herinneren dat» Flo-
ralia" Donderdag 20 Augustus van half twee
tot half vijf iu den tuin achter «De Arend"
haar gewone jaarlijksche tentoonstelling van
planten houdt.
Ter Donderdagavond gehouden vergadering
van hel plaatselijk Departement der Maat
schappij tot Nut. van 't. Algemeen werd in
de vacature-Ten bergen gekozen tot lid van
het Bestuur do heer A. M. Tromp van
Holst, en in du vacature-Spaanstra tot lid
van de Commissie der Spaarbank dc lieer
II. van Es veld Rzn. De heer Tromp beeft
bedankt, de heer Van Esveld beeft de be
noeming aangenomen.
De beslissing over hot voorstel van de
Commissie der Spaarbank tot liquidatie dier
instelling word aangehouden tot de September-
vergadering omdat door de vacantiën als
anderszins te weinig leden tor ver<n-
lering waren om gevoeglijk in een zóo belung-
ion beslissing te kunnen namen.
aak i
Bij het, toelatings-examen voor dc Kon
Militaire Academie tc Breda zijn o. a. ge
slaagd de volgende stadgenoolenvoor ïu-
fantcrie h. t. I. F. IJ. Drager, voor artillerie
h. t. I. S. G. N. Pieter, van de Cadettenschool
I te Alkmaar.
i Bij liet groote wielersportfeest, gister on-
I danks hot zeer ongunstige weder op «Sons-
i beek" bij Arnhem gehouden, verwierf onze
j stadgenoot de lieer II. Gerritsen den len
prijs (verguld zilveren medaille) in den wed-
I strijd met hindernissen.
i Met alle indrukwekkende plechtigheid eener
I militaire begrafenis werd hedenochtend het
stoflelijk hulsel van don Donderdagochtend
zoo plotseling overleden remonte-rijder Veen-
hof op dc Algemeene begraafplaats ter aarde
besteld.
I De baar was, behalve met den kolbak en
1 de sabel van den overledene, gedekt met zes
I prachtige kransen, oen van zijn instructeurs,
I een van de onderofficieren, éen van de kame
raden en een van de korporaals en bet
onafgericht personeel vanhet depot-escadron
Ie regiment huzaren, éen van de krijgsmak-
i kers van het escadron ordonnansen en éen
j van de kameraden der Rij- en hoefsmid-
school.
j Op het kerkhof wachtte de stafmuziek van
I het 5e regiment infanterie, welke de kist
onder treurmuziek naar de groeve leidde en,
toen deze aan den schoot der aarde was toe-
I vertrouwd, een koraal aanhief.
Aan dc geopende groeve sprak majoor A,
i A. graaf Van Limburg Stirum een hartelijk
woord, waarin hij Veenhof ten voorbeeld
stelde aan de aanwezigen, wier levensdraad
j even plotseling kou worden afgesneden als
I de zijne. 11ij is, zeide spr., gestorven bij de
I vervulling van z(jn plicht, die hij steeds met
I voorbeeldige» ijver betrachtte; zijn loven is
I zóo geweest, dat hij met, een gerust geweten
den dood is ingegaan,
i Nadat de familieleden, de officieren en de
i krijgsmakkers er waren zeer vele en van
alle wapens op den doodenakkereen schep
j aarde op de kist hadden gestrooid, dankte
j luitenant Van Harpen Knijper, commandant
van het eere-escorte, namens den diepbe-
droefden vader voor de eer aan den braven
militair bewezen.
I Toen Vrijdagochtend bet 5e regiment in-
l fanterio op zijn marsch naar Baarn bij het
I Koninklijk lustslot Soestdijk gekomen was,
I kreeg hei toegang tot liet gedeelte van het
1 park dat vóór liet paleis gelegen is en defi
leerde daar onder de tonen der stafmuziek
voor Uil. MM., die met II. 1). gevolg op liet
hordes deze spontane huldebetuiging in ont
vangst namen.
IIII. MM. onderhielden zich eenige oogen-
blikken met kolonel De Petit, die den troep
commandeerde.
De kapiteins J. S. Wernas en J. Stroeve,
van het 5o regiment infanterie hier, hebben
zich beschikbaar gesteld om gedurende 2
jaar te worden gedetacheerd bij de land
macht in Suriname.
Luitenant W. F. van den Oudendijk Pie-
terse. van liet no regiment bier, is ontheven
uit zijn functie van luitenant voor speciale
diensten on wordt ingedeeld bij de 1 com
pagnie 1 bataljon.
De 2c luitenant S. Heimel, van het Ie
regiment infanterie te Den Helder, is met
ingang van 1 September overgeplaatst bij
bet 5e regiment infanterie hier.
De vier bij het 5c. regiment infanterie
nieuwbenoemde 2e luitenants, herkomstig
van de Kon. Militaire Academie te Breda,
zullen Zaterdag 29 dezer worden beëedigd en
in functie gesteld zij worden ingedeeld bij
de bataljons hier in garnizoen.
I Door den kolonel-commandant van het
;»o regiment, infanterie zijn bevorderd tot
j sergeant-titulair de korporaals F. Bremer,
j J- D. Eggink II. van Valkenburg en VV.
Soeterik tot reserve-onderofficier de reserve-
korporaals K. A. Beresteijn en C. II. B. de
j Korveitot, reserve-korporaal de adspirant-
I vaandrig J. Bosman.
De onderofficieren en minderen van het
->e regiment infanterie, die deelnemen aan
j de manoeuvres, zullen o.a. het reserve-ration
meedragen, bestaande uil 0.,'! K.G. verduur
zaamd vleesrh en (1.5 K.G. scheepsbeschuit.
Maar zullen ze óok een lloschje vin. op.
arom. meenemen
I tVVare wel te wenschen, want het veen-
en oci'lioudend water in die streken zal hun,
als ze liet ongemengd drinken, heel wat
i «lielzeerte' bezorgen, de meer lastige dan
gevaarlijke kwaal van dien naam, waarmee
ieder niol.-ingeborene daar onvermijdelijk
i kennis maakt.
Waarom zouden we niet voldoen aan het
verzoek oni do aandacht van lezeressen en
lezers te vestigen op de in dit nummer
voorkomende advertentie van de Bonus-thee?
De theeverkoopers hier ter stede zullen er
wel niet tegen hebben en de koopei's zullen
wel met zichzelf te raden gaan eer ze een
llinke bestelling doen.
Toch wordt het product van de firma Li
enz. zeer geroemd om zijn onovertroffen
kwaliteit, geur en waterhoudendheid (een
goede eigenschap voor kostscholen en thoe-
I visite houdende luiden.) En boven en be-
I behalve dat alles geelt het koopen dier thee
