Donderdag 19
November 1896.
No. 4616,
46e Jaargang.
Wantrouwen.
Binnenland
üttgave
Firma A. H. VAN CLEEFF
te Amer8ioort,
Verschijnt Maandag- on Dondmlaynmiiddut/ mot grntls /ondagshhid, Abonnement por 8 imuindon 1.Franco
por po^t/1.15. Abonnement iilloon op hot Zondagsblad voor Amersfoort -10 et., voor hot binnenland 50 et. pot
m1?'1.!, °'1, Advorientiiin 1--0 regels (10 et.; elke regel meer 10 el. (IrootC letters mmr plaatsruimte, Logste-,
olheieele- en nnteigoningssdvort. per regel 15 et. Reelnmes per regel 125 et. Afeomlerlijkr nummers 10 nul,
Dienstaanbiedingen on nanvrauon, uitsluitend voor- en botreffondo dun workendon stand, vnn mlnatona 0 rooola, In hot
Zondagsblad, per ronol5 oont.
Bij mlverteutiën van buiten de stad worden do inenaaeorkoaten in rekening gebracht.
Bureau
KORTEGRACHT 66
Tolaphoon 10.
Eenigo nlgemeone wenken mui ouders
ten einde hunne ziende kindoren
zooveel mogelijk voor blind
heid te behoeden.
Het vorige jaar, dank zij de welwillendheid
van de Nederlandsche pers, mocht ik een
twaalftal voorschriften voor de behandeling
en opvoeding uan het blinde kind in zijn
eerste jeugd onder de oogen der ouders bren
gen. Sedert een tijdsverloop van een jaar
heb ik herhaaldelijk de welaadige vruchten
hiervan ondervonden vele ouders toch pasten
de voorschriften toe en deelden mij mede
hoeveel gelukkiger hun kleine l eveling zich
gevoelde, nu hij nuttig word beziggehouden
weder anderen informeerden bij mij op welke
wijze zo moesten voortgaan hem de eerste
beginselen van liet Fröbel-onderwijs, liet lezen,
schrijven en rekenen te leeren omden jeug
digen blinde, alvorens hij een inrichting voor
onderwijs aan blinden bezoekt, eenigszins
meer te ontwikkelen.
Het moet een groote voldoening voor de
Nederlandsche pers zijn, zoo krachtdadig te
hebben medegewerkt tot meerdere bekend
making van dergelijke wenken. Daarom richt
ik ook nu weder met vertrouwen een verzoek
aan haar, de volgende nuttige wenken onder
de oogen van het Nederlandsche volk te
willen brengen; voor velen toch zijn min
of meer kostbare werken over de blinden-
wereld buiten bereik.
Vooraf doe ik opmerken, dat deze voor
schriften, hoewel door alle ouders in achtte
nemen, voornamelijk ten doel hebben, onder
de oogen te komen van die ouders, welke,
hetzij doordat zij op het land wonende, ver
stoken zijn van betrouwbaren raad of da
delijke geneeskundige hulp, hetzij dat zij
door den drang der levensomstandigheden
genoodzaakt zijn buitenshuis te moeten wer
ken voor hun levensonderhoud en daardoor
niet aan hun kind die zorg en dat opzicht
kunnen geven, hetgeen 't zoozeer behoeft.
Het spreekt van /.elf, dat in deze wenken
niet moet gezocht worden naar wetenschap
pelijke behandeling van het. zieke oog; mijn
ongeveer ojarige dagelijksche omgang niet
een zeventigtal jeugdige blinden leerde mij
van meer nabij de oorzaken van hun blind
worden kennenoorzaken, die bij tijdige
behandeling niet die treurige gevolgen behoef
den gehad te hebben; do een toch werd
blind door oogontsteking in de eerste levens
dagen. een ander door weinig zorgvuldige
behandeling bij een kinderziekte, een derde
door onvoorzichtigheid bij het omgaan met.
of het hanteeren van gevaarlijke voorworpen
Feuilleton.
weder anderen door onverantwoordelijke
zorgeloosheid der ouders bij het verrichten
van aanhoudend werk door de kinderen hij
onvoldoend licht enz. In het verslag van
de sVereeniging tot verbetering van liet, lot
der blinden," Februari 1896, waarvan ik
gaarne op aanvraag een exemplaar ter be
schikking stel, sprak ik breedvoerig overdo
onheilen, aangericht door de oogontsteking
bij pasgeborenen, mei opgave van statistieken
enz. Aileen een paar oyfers mogen hier ver
meld worden van het percentage der aan
ontsteking der oogen. kort na de geboorte,
blind geworden leerlingen aan Blinden-insti-
tuten:
Dresden van 282 blinde leerl. 08 d.i. 33 püt.
Dreslau 239 84 35
Hannover» 151 5(5 23
Munchen 90 42 44
Derljjn 89 19 21
in 1890
Amsterdam70 9 12"/?
in 1870
Amsterdam05 18 24
Ten einde alzoo een poging aan te wen
den tot voorkoming van groote onheilen,
vestig ik do opmerkzaamheid der ouders op
deze wenken en spoor ben aan tot waak
zaamheid, nauwlettende zorg, gestadig toe
zicht en zorgvuldige verpleging der kleinen.
I. Wanneer een kind geboren wordt, dringt
dan bij haur, die niet de eerste zorg belast
is aan, dat zij onmiddellijk de oogjes van het
kind behoorlijk reinige. Onderzoekt zelf ge
durende de eerste levensweken dagelijks de
oogjes van het kind, en wanneer zich aan de
oogleden de geringste roodheid of een ge
zwollen toestand van het lid of een geelacli-
witte afscheiding vertoont (zelfs bij gedurig
tranen van bet oog) roept dan onmiddellijk
den arts en volgt nauwkeurig zijn voorschrift
op. Wyst elke raadgeving van leeken onvoor
waardelijk af. Mocht de arts niet spoedig ter
plaatse zijn, reinigt dan zelf de oogjes met
zachte zuivere linnen lapjes, gedompeld in
zuiver lauw water en verwijdert elk spoor
van onreinheid door voorzichtige behandeling.
Vooral mogen geen lapjes, sponsjes, etc. ge
bruikt worden, die reeds voor doeleinden dienst
dedenzij, die zich belast hebben met de
reiniging, raken nimmer de kinderen aan
zonder zelf hun handen zorgvuldig te hebben
gewasschen. Gebruikt, geen twee malen het
zelfde lapje. Wanneer slechls éen oog ont
stoken is zoo neemt u in acht met hel zei) de
lapje of water, waarmede liet zieke oog ge
reinigd werd, liet gezonde uan te raken.
Zorgt zooveel inugelyk voor versche lucht
cnjieiyke^enijiei^^
Vrij naar het Duitsch.
19)
Martin's gelaat werd verwrongen door woede
Hij balde zijn vuisten en beefde over al zijn
leden.
„Godfried I" riep hij uit. Zijn stem sohoot
door en had een ruwen, vreeselijkenklank.„Nog
éen enkel woord! En
Godfried ging langzaam naar hem toe, ging
recht op staan en zng hem, met een gevoel van
meerderheid, strak aan.
„En?" herhaalde hij. „Geen woord meer,
Martin Ik raad het je om je eigen bestwil.
Denk eens goed na over alles. Bedenk eens,
welke parten je drift je reeds gespoeld heeft!
Denk aan onzen armen Ilector, dat trouwe dier,
dat jij in oen aanval van zinneloozc woede op
de jacht hebt doodgeschoten en dat je later
als een overleden vriend met het grootste be
rouw hebt betreurd!" Martin keek voor zich
op den grond. „Je opgewondenheid heeft geen
invloed op mij," zeide Godfried verder op den-
zelfden ernstigen, vermanende)) toon. „Ju, ik
ben je oudere broeder, en ik heb je dikwijls
iets gezegd, dat een nnd«r je niet kon zeggen
Ik hen je dikwyls onaangenaam geweest, maar
toch slechts alleen dan als ik wist, dat hot in
je belang was. Ik heb jou zeker meer ver-
den kleine niet bloot aan to sterk licht en
vooral niet rechstreeks aan het zonnelicht
het spreekt vnn zelf, dut ik hiermede niet
zeggen wil, dut liet kind in het donker moet
gehouden worden dit zou zeer verkeerd zhu.
II. Di'uugt zorg dut uwe kinderen niet spelen
met die voorwerpen, waardoor de oogen ge
makkelijk kunnen gekwetst worden, zoouls
bijv. spijkers, priemen, vorken, stukjes glas,
knulpistolen, pijlbogen, spring- of ontplol'lings-
stoll'en (krult enz. en meer dergelijke ge
vaarlijk O voorwerpen). Dut ze zich wachten
voor het worpen met steenen. Negen percent
van alle jeudigo blinden verloren liet licht
der oogen door kwetsing met dergelijke
voorwerpen. Zoouls ik reeds zeide, wanneer
slechts éen oog aangedaan is, zoo is steeds
veel gevaar aanwezig, dat ook het andere
aangestoken wordt. Roept, daarom in derge
lijke gevallen dadelijk geneeskundige hulp in.
III. Wanneer uwe kinderen ziok liggen
aan mazelen, roodvonk, diphtheritis, pokken,
hersenontsteking of typhus, verpleegt hen
dun met alle zorg, zeer nauwkeurig de voor
schriften vun den gelioesheer opvolgende
want elke veronachtzaming of achteloosheid
kun de blindwording te voorschyn roepen;
van iedere honderd blinde kinderen verloren
negen het licht dor oogen door dergelijke
ziekten, waaraan vooral in den aanvang, in
de meeste gevallen to weinig gewicht gehecht
werd. Zoo ge dus in het verloop dor ziekte
opmerkt, dat de oogen beginnen mede te
Inden, dat bij liet kijken van liet kind iels
abnormaals door u omlokt wordt, zoo maakt
onmiddellijk den dokter hierop opmerkzaam.
IV. Mochten uwo kinderen oen zwak
lichaamsgestel hebbon, zoo ze lijden aan
zoogenaamde klieren, dan is het raadzaam
voorzichtig te .zyn en hen opmerkzaam gade
te slaan, daar er gevaar kan aanwezig zyn
voor oogziekte en dientengevolge blindworden
Acht percent van alle jeugdige blinden ver
loren daardoor hot licht der oogen. Zorgt
derhalve, dat uwe zwakko oil klierachtige
kinderen goed verpleegd worden, dat ze een
voldoende hoeveelheid gemakkelijk te verte
ren voedsel tot zich nemen (melk, vleeseh,
eieren enz.), dat zij veel beweging nemen
in de frissen® Ine lit, opdat z(j daardoor spoe
dig gezond en krachtig worden.
V. Stunt aan uwe kinderen niet too, dat
ze bij schemerlicht of by slecht licht, hun
oogen door lezen, breien, naaien of door
ander lijn werk inspannen hierdoor worden
ze zwak van gezicht, bijziende enz., zoodat
in bet. algemeen aan het oorspronkelijk goed
gezichtsvermogen veel nadeel toegebracht
wordt. Lot er op. dat. het zonlicht niet direct
veeld dan iedor ander omdat ik je zoo
innig liefheb, omdat ik jo beste vriend ben."
Uit zijn woorden weerklonk de innigste teedor-
heid. „Je onverstandig razen logt my toch niet
het zwijgen' op. Kom, beste jongon, gebruik je
verstand!"
Martin was voor het open venster gaan staan.
Hij haalde diep adem en kneep zijn handen
zóo stijf dicht, dat de nagels in het vlcesch
drongen.
„Je ziet, hoeveel moeite ik my al daarvoor
geef," zeide hij ietwat gedwee. „Ik heb mij
voorgenomen bedaard te blijvenik wil jo
meerderheid zooveel mogelijk erkennen, behalve
in éon opzichtin hetgeen mijn gevoel, mijn
hart. betert I"
„Je gevoel?" herhaalde Godfried. „Zou je
gevoel je ook wel niet eens op .dan verkeerden
weg kunnen brengen? Zou Liet niet kunnen
gebeuren, dat je gevoel ik spreek nu niet
van dit bijzonder geval ik wil slechts ver
onderstellen. dat je gevoel je juist tot eon eor-
looze, oen geschandvlekte dreef zou ik dat
dan maar rustig moeten nonzien? Ik zcg'iomet
innig leedwezen als het je ernst is. bederf je
je levenjo verbindt jo met een dame
Martin wilde hem in de rede vullen, maar God
fried verhief zijn stem on vervolgde.,met een
dame, op wie misschien niets te zeggen valt,
maar die, door haar vroogoron werkkring, tel
kens iets verkeerds zal doen in Ie oogen
van onzen stand. Zij is of was kunstenares,
behoort niet tot onze omgeving en wordt duur
als een indringster beschouwd. Zij komt uiteen
andere wereld ik zog niet; uit een minder
goede, maar uit een andere waarin andero
op hot oog valt; hierdoor verzwakt hot go-
zichtsvermogen, terwyi gevallen aan te wijzen
zijn, dat blindheid er het gevolg van word.
Ziet too. dat hot. licht valt van do linkorzydo,
hij schrijven, tookenen, lozen enz. Valt hot
licht van do rechterzijde, zoo vorgozolt oon
schaduwstreep steeds pen, griffel etc. hotgoon
op don duur niet anders dan tindeolig op
het oog kan werken.
VI. Duldt niet, dat uw kind een bril draagt
voor on aleer de dokter dte oogen onder
zocht hooft en heeft voorgeschreven of het
oen bril moet dragen en van welke storkte.
liet is oon slechte gewoonte, dio op bot platte
land wel eens gevonden wordt, om bij rond
trekkende brlllonvorkoopers op good geluk
af oon bril aan te schallenmenig oog is
daardoor Ijodorven,
Ten slotte raad ik dringend aan, bij ieder
ooglijden, van welke soort dit ook zyn moge,
direct geneeskundige hulp in to roepen.
II. J. LENDERINK,
Dlreatmr van het Instituut
tot Onderwijn vim Hlindtm
te Amsterdam.
inzichten zijn. Plants haar in onzen kring, dan
zullen cIc menschen elkander aunatootón on
zoggen: „Wat wil die hier?" En het vonnis treft
jou, die deze vreemdelinge aan onzen kring wilt
opdringen.
„Wij zullen ons aan niemand opdringen,
wees daar maar zeker van I" hernam Martin
irotsch.
„Dan zal jo afstand moeten doen van al het
geen je tot nu too hot jouwe noemde," zeide
Godfried. „En dat is onmogelijk. Jo zoudt het
niet kunnen verdragen, want hot zal zóo ver
komen, dat je dankbaar moet aannemen, wat
jo vroeger als val. zelf toekwam. Je zult liet
zelfs ten hoogste wuardocren, als jo verhouding
tot je familie, je vrienden, dezelfde blijft. Het
zul je aangenaam aandoen, als iemand 'jo vrouw,
iriot die beleefdheid behandelt, die jo onder ge-1
wono omstandigheden kunt oischon. Fn later,
als jo tot bezinnig komt, als do roes voorbij is,
zal je jo zelf in 't geheim bekennen, dat zij
ook voor jou een vreemde is on moet blyven.
Eens zal jo voor voor hot onbegrijpelijke staan
geloof dat vrij
„Voor hot onbegrijpelijke?" herhaalde Mar
tin eenigszins verslagen. lie weetniet, wutjediuir-
uioo bedoelt."
„Zoodru je bet begrijpt," antwoordde Godfried,
„zal het te laat zijn."
Martin was nu weer dichter by zijn broeder
gekomen.
„Wat wil je dan toch eigonlykzeggen vroeg
j hij. „Moot liet onnoozolo vooroordeel zegevie
ren Moet zyn macht grooteruyn dan hot reinste
en edelste gevoel? Als onze maatschappij wer-
kelyk is, zoouls j\j huur schildert, verlies ik er
Wijnmaand hoeft, wat dc Rijksmiddelen
hetrol't, hot volstrekt niet kwaad gumuukt.
In do Schatkist vloeide f 13 767 869 dat is bytia
3 millioen moer dan de raining over een
maand bed raar t. Maar October 1895 maakte
hot. nég heterdie maand gal' ons I' 15 089 074,
of 1'1 321 205 meer dan thans. Dat verschil
is groot, doch bij den oerston oogopslag ver
klaart 't zich reeds. Do indirecte belastingen,
waarin de successierechten begrepen zyn,
gavoii verleden jaar October f2 668810 on
thans slechts f1423 314, zyndo een verschil
ton nadeele van dit jaar van fl 245502, zoo
dat feitelijk de middelen overigens nog oen
vooruitgang aanwh'/.on van f75 703, wanneer
men die bykomstige omstandigheid uitzon
dert. Schitterend is evenwel die uitkomst
niet. Wanneor men de overige middolen-
groepen nagaat, dan blykt 't, dat in verge
lijking met October '95, do directe be
lastingen ton achter zyn mot 2l/2 tonde
domeinon oon f25 000 minder aanwyzon;
de Rykstolegrnfen f4000 minderde vissche-
ry-akton f1200 minder (wij mogen ditmaal
ook do kleintjes niet versmaden) zoodat aan
de volgende middelen de eer toekomt dat
zy, ondanks den tegenval op de indecente
on do directe belastingen, het kleine surplus
van millioen waarvan wy hierboven spra
ken nog gerod hebben. De invoerrechten
liehhen het leeuwendeel van die eer not
t,och waarlijk niets bij, uln ik huur opgeef I Ik
verlang niet naar zulk een maats-) happy, ik wil
niets vun baar noten. Ik verlang naar geluk
En ik zul gelukkig worden met hot moisje, dut
ia liofhub, ook zonder kennissen I"
„Ik wonseh bet je van gunscher hnrto toe,"
hernum Godfried ernstig. „Muur ik goloof het
niet, en ik kun hot niet over myn liartkrygon,
nis een onverschillig toeschouwer mot myn
handen in den schoot te ziUon, iiIh ik jo leven
een wending zio nomen, die ik als noodlottig
beschouwen meedoen kun ik uoelomanl niet.
Als jo dus werkelyk vust besloten bent
„Mijn besluit stunt vaat, onherroepelijk vust,"
zeide Martin bedaard on langzaam.
„Welnu," hernam Godfried op zoor droevigen
toon, „dan gaan onze wogen uit elkander, want
op den weg, dien jij inslaat, kan ik jeniot ver
gezellen Vaarwel I"
Hij deed eenigo stappen naar do deur toe.
Martin hield hom terug en zeide, mot dezelfde
droevige kalmte:
„Blnf hier. Ik ga goenl Vaarwel!"
Reeds den volgenden dag werd do huishou
ding in het kleine huis aan het Wannermeer
opgebroken. Godfried en Martin trokken naar
Herlijn. Z(j hadden elkander na dien tijd niet
wcergozion.
In al zyn bnzonderhoden otond dit treurig
tooneel met onheilspellende levendigheid God
fried voor oogen, toen do trein zyn vaart ver
traagde en dudclyk daarop aan het station Wunn-
860 ophield. Hij stapte uit met den proourour-
genornnlde andere hoeren sloten zich op een
afstund bij bun auii. Wordt vervolgd.)
