Binnenland
Stadsnieuws.
Ingezonden.
Correspondentie.
c. voor hot genot v«u vrije kost, in destod f200,
in 't overige deel van de gemeeuto f 162.50.
Pensioenkiezers, of zij aan wie door een openbare l
instelling eon pensioen wordt verleend van 1400
voor wie in de stod, en van f600 voor wie m het j
overige deel van de gemeente woont.
Dit pensioen kan gevoegd worden bij het loon,
om te geraken lot de bedragen f 400 of 1 300 boven-
vermeld.
Spaarkiezers, of zij die op 1 Februari sedert een
jaar voor ten minste f 100 nominaal zijn ingeschreven i
op het Grootboek por Nationale Schuld, of ten minste j
f50 hebben ingelegd in de Rijkspostspaarbank.
Die bedragen mogen echter niet gestort zijn als
borgtocht en dergelijkemen moet er de vrijt 0e-
schikkin;) over hebben.
Examenkiezers, of zij die hebben voldaan aan zekere
wettelijke oisehen van bekwaamheid. I
De ingevulde aangifte-formulieren kunnen des- I
verlangd kosteloos per post aan den Burgemeester
worden toegezonden, mits do omslagen met aan-
giften en stukken boven aan dc voorzijde hut op- j
schrift dragen „Vrij van briefport, ingevolge art. j
50 der Kieswet," on in denlinker-benedenhoek den
naam en de woonplaats vermelden van den alzen-
dor, gewaarmerkt door zijn haudteekening.
Om kiezer ie kunnen worden voor de Provinciale
Staten moet men voldoen aan de zelfde eisehen als
hierboven vermeld en bovendien ingezeten der Pro- j
vincie zijn.
Out kiezer te kunnen worden voor don Gemeente- j
raad moet men boveudien bijdragen in de Gemeente- 1
belasting.
Deze nevenbepaling geldt echter niet voor de be-
lastingkiezers.
Van de uitoefening van het kiesrecht zijn uitge
sloten zij die in bet jaar aan de vaststelling van j
de kiezerslijsten voorafgaande, onderstand hebben
genoten, hetzij van het Burgerlijk armbestuur, hetzij I
van de eene of andere instelling van weldadigheid.
Aldus worden deze zettere, hoewel zij het
zelfde loon (stellig niet minder dan vroeger)
verdienen, hoewel zij voor de zelfde zetkast
staan. 13 maanden lang uitgesloten van het
kiesrecht.
Wij achten dit te eenen male in strijd
met den geest der wet.
Weet iemand er iets op: dat hij het ons
aanwijze; in den Kieswetdoolhoi' wensohen
wij gaarne licht op dit punt.
Het is te wachten, dat wanneer een sta
tistiek wordt openbaar gemaakt van de inge
brachte gelden over Januari 1897 op de
Rijkspostspaarbank, het bedrag daarvan de
totaalsommen der voorafgaande maanden
verre zal overtreffen. Niet. dat de spaarlust
in die maand waarin juist door het be
talen van verschillende rekeningen en de
viering der onmiddellijk voorafgaande feest
dagen een diepe leegte in den geldbuidel
wordt gemaakt is toegenomen, doch de
bepaling, dat men bij het bezit van f50
op de Rijkspostspaarbank, van 1 Februari
1897 gedurende een jaar, in 1898 kiezer
kan worden, heeft aan deze gunstige statis
tiek schuld. Men moet nu niet vragen of
deze houders van f50 werkelijk eigenaars
zijn, doch daar reeds vroeger werd voorspeld,
dat deze wijze het gemakkelijkste middel
was om kiezers te fokken, moet men liet
feit nemen zooals het is.
II. M. Koningin-Regentes heeft den nieu
wen vice-president van den Raad van State,
jhr. Schorer, jl. Zaterdag ten gelioore ont
vangen waarna deze Dinsdag in een algemeene
vergadering van den Raad van State is geïn
stalleerd.
Üe Tweede Kamer der Staten-Generaal is
bijeengeroepen tegen Dinsdag 16 Februari,
's namiddags 2 ure.
De Hooge Raad, handhavende de veroor
deeling van een venter van De Volksvriend
te Olst, besliste, dat de plaatselijke ver
ordening aldaar tegen het luidkeels te koop
aanbieden van boeken, couranten, enz.
niet in strijd is met de Grondwettige be
palingen omtrent de drukpers-vrijheid.
De Hooge Raa i besliste, dat het zich doen
afgeven van goederen, onder het valsche
voorgeven dat men logé of familielid is van
den persnon op wiens last de goederen zouden
worden gehaald, niet valt onder de termen
van oplichting.
Eenige Amsterdamsche vrienden der kunst
hebben bet denkbeeld opgevat, ter herinnering
aan de troonsbestijging van H. M. de Koningin,
een geschilderd venster te doen plaatsen in de
Nieuwe kerk te Amsterdam en wel aan de
Damzijde. tegenover het venster, dat het
vorige jaar door den hoer Lecomte is hersteld.
Als ontwerper van oet venster wordt ge-
genoemd de kunstschilder Derkinderen.
De Gemeentestem is van oordeel, dat pre
dikanten en geestelijken niet als examenkie- -
zere kunnen worden toegelaten, omdat de
door hen afgelegde examens voor da benoem- j
baarheid tot hun ambt, niet door of krachtens
de wel zijn ingesteld.
De vereeniging van Burgemeesters en
Secretarissen in de provincie Utrecht heeft 1
in haar jongste vergadering verschillende
bepalingen dér nieuwe Kieswet behandeld
en haar meenimc daaromtrent' bij stemming
tot een besluit geformuleerd. De Zuid-Hol-
landsche vereeniging van Burgemeesters en
Secretarissen zal dezer dagen denzelfden weg
bewandelen, zoodat de mogelijkheid bestaat,
dat verschillende bepalingen der Kieswet ver
schillend worden uitgelegd.
Zoo werd met algemeene stemmen door
de Utrechtsche vereeniging besloten dat slechts
éen model, bij art. 14 bepaald, behoeft te
worden uitgereikt attn den persoon die zich
als kiezer aanmelden wilergo zou ieder
persoon zelf een formulier ten Sladhuize
dienen af te halen (gelijk ook hier ter stede
schijnt te gesel ieden). Nu zou van deze
uitlegging het gevolg kunnen zijn, dat de
landbouwer zijn knecht, de patroon zijn
bediende verhinderde naar het Stadhuis te
gaan daar dit, op het platteland vooral eenige
uren werkverzuim tengevolge kan hebben.
De Kieswet gebiedt den werkgever wel, dat
hij zijn arbeiders de gelegenheid moet geven
om te stemmen, maar niet om kiezer te
worden.
De Sehiedamsehe Courant schrijft
Een eigenaardig geval doet zich voor aan
de drukkerij van onze courant.
Enkele zetters zouden wegens hui: loon
kiezer kunnen worden, terwijl zij niet aan
het in de andere letters van liet in art. I
der Kieswet vereisebte voldoen.
Gelijk men weet, is echter sedert 1 Januari
dit blad in andere handen overgegaan: aldus
ziin formeel deze zettere niet hij ren patroon
in dienst gebleven en waarschijnlijk ook wel
niet bij een onderneming, wijl vroeger ook
ander drukwerk aan die onderneming werd
gemaakt.
Door den heer A. Arts, oud-Zouaaf. ver-
j leden jaar Mei gekozen tot lid van den Ge-
i meenteraad van Tilburg, zijn thans de ge-
loofsbrieven ingediend. Nu de Staatscourant
J de naturalisatie van dezen heer heeft open-
baar gemaakt, zal er wel geen bezwaar meer
j bestaan om hem als Raadslid toe te laten,
I tenzij door een der leden van den Raad
I bezwaar worde gemaakt tot toelating, omdat
i hij bij de verkiezing zijn Nederlanderschap
miste.
In de Donderdag gehouden vergadering van
i den Gemeenteraad van Amsterdam is met 16
tegen 13 stemmen verworpen de bepaling
j betreffende een politie-verorriening op de
nummering der rijwielen.
Voor de sneeuwopruiming is reeds f20000
uitgegeven; gelijk bedrag is daarvoor weder
beschikbaar gesteld.
Het gasverbruik te Amsterdam is in het
afgeloopen jaar weder 400 000 kub. Meter
geringer geweest dan in 1895. in hoofdzaak
j door het eleetrische licht.
Te Haarlem is Donderdagnacht door liet
wegwerpen van een lucifer brand ontstaan,
die zóo snel zich uitbreidde, dat de bewoon
ster van het huis, haar zuster en de dienst-
j bode te nauwer nood de straat konden be
reiken. Toch liep de zuster nog terug om
de hond te redden en de meid was roekeloos
genoeg, zich weder in de vlammen te wagen
om nog haar gouden oorijzer te halen. Beiden
kwamen in de vlammen om.
Dat de brand zoozeer in omvang toenam,
is hel gevolg hiervan, dat men 's nachts de
hoofdkraan der gasleiding in liet huis had
opengelaten.
Op '1 Januari jl. waren er 598 scholen
met den Bijbel of 12 meer dan een jaar
tevoren. Het aantal leerlingen steeg in dien
tijd van 94 590 tot 9t'> 128. Deze 598 scholen
vertegenwoordigen oen waarde van f5980000,
wijl de gemiddelde prijs per school op onge
veer f 10 OOI) kan gesteld worden. Voor de
90 138 leerlingen wordt jaarlijks f1 442 000
door de ouders en belangstellenden bijeen
gebrachtbet. Rijkssubsidie bedraagt onge
veer f480 000.
Het aantal (hulponderwijzers en (hulp)on-
derwijzeresseii aan de scholen bedraagt 1491,
tegen 1453 op 1 Januari 1896; het aantal
kweekelingen bedroeg 1157, tegen 1056
in 1896.
Op 1 Januari waren aan 187 scholen 202
onderwijzers minder dan hij Kon. besluit van
18 April 1890 gevorderd worden. Bij vol
ledige toepassing der Wet op het Lager
onderwijs zouden er dus nu 245 te weinig zijn.
GalsLeeneti zijn steenachtige aungroeiingen,
die zich in de galblaas of de gaikanalen vor
men. Ze zijn eene onsteking in deze organen,
die de verwijdering der gal onmogelijk maakt
deze verdikt zich en versteent: dit. is de vor
ming der galsteonen. Kenteekenen dezer
ziekte zijn: Pijn in rechterzijde, neiging
tot braking van zuurachtige stollen. Slechts
Waner's Safe Cure met daarbij aangeduiden
leefregel geneest deze kwaal.
Verkrijgbaar hij: T. P. v. d. Bergli. Zn. I
utrecht; C. J. W. Snabilié, Rotterdam1. de
Leeuw, Rodenburgstraat 74 Arnhem.
Belanghebbenden worden er wel opmerk-
zaain op gemaakt, dat in tie Kennisgeving I
over de Kieswet, aan hel hoofd van dit
nummer geplaatst-, enkele wijzigingen ziin
gebracht.
Zoo is de tijd van aangifte met éen dag I
verlengd en wel tot 16 Februari.
In den ouderdom van bijna 77 jaar is
hier Zaterdag na een hevige ziekte van
slechts drie dagen overleden de heer Michael
Lagervveij Wz., een algemeen geacht onge
ëerd ingezeten, die zoowel in zijn betrekking
van Hoogheemraad van den Bunschotër
Veen- en Veldendijk als bij verschillende
kerkelijke instellingen o.a. (als medebestuur
der van het R. K. weeshuis en het Sint Jozefs
gesticht) gedurende tal van jaren met groote
toewijding werkzaam was.
Zijn stoffelijk hulsel zal morhen worden
bijgezet op de Roomseb Katholieke begraaf
plaats.
In verschillende gemeenten nemen, na
de beslissing van de Regeering dat voor
collecten voor instellingen buiteti de gemeente
waarin de collecten gehouden worden, de
toestemming van liet Gemeentebestuur niet
meer noudig is, dergelijke collecten zeer in
aantal toe.
Zoo worden ook hier weer collecten ge
houden »met toestemming van het Gemeen
tebestuur'', dochvan een andere plaats.
Ieder, die zijn giften wil bewaren voor
zijn stadgenooten, wachte zich dus voor schade.
Bij de Zaterdag ten Raadhuize plaats ge
had hebbende aanbesteding vanhet be
straten van den hoofdtoegang der Nieuwe
algemeene begraafplaats aan den Naarder»
straatweg is ingeschreven door de volgende
stadgenootenW. van Achterbergh t" 973,
M. van Drie 1'895, P. Boks f799, J. van
den Berg f797. Tb. VV. Bonte f794; terwijl
voor liet. stellen van het ijzeren hek in
schreven de heerenW. van den Donker
f160, en W. Brouwer f 140.
De uitvoering der werken is opgedragen
aan de laagste inschrijvers.
De kolonel-commandant van het 5e regi
ment infanterie heeft bevorderd tot sergeant
de korporaals A. 11. Kraan en L. L. M.
Moonen.
Het 2e bataljon van het 8e regiment in
fanterie uit Doesburg hield heden schietoe
feningen met het nieuwe geweer op de
Zeisterhcide hij Amersfoort.
Die oefeningen zullen herhaald worden, al
is ook het oefenterrein wat ver van de gar
nizoensplaats verwijderd.
Onder verwijzing naar de daarop betrek-
hebbende advertentie in dit nummer ves-
wij de aandacht van belangstellenden op
de lezing welke mej. Jungius aanstaanden
Woensdagmiddag om 2 uur in den foyer
van Amicitia zal houden.
Wij hadden liet voorrecht deze warme
pleitrede voor de in 1898 te houden Ten
toonstelling van Vrouwenarbeid reeds elders
te hooren en kunnen ook uit dien hoofde
met het volste vertrouwen aanraden de be
gaafde spreekster te gaan aanliooren.
Hel bezoeken dezer vergadering toch legt
geenszins de verplichting op om als lid van
de Vereeniging zich te doen inschrijven
doet men dit wèl, des te meer zal het Be
stuur er zich er over verheugen.
We hopen, dat ook te Amersfoort vele
vrouwen en mannen naar de vergadering
zullen opgaan om hun belangstelling te
toonen in een van de belungrijkte vraag
stukken van dezen tijdde vrouwenbewe
ging-
Men verzoekt ons nogmaals te wijzen op
het- concert door de »Fisk Jubilee Singers'
aanstaanden Woensdagavond in Amicitia hier
te geven en de aandacht te vestigen op de
wensc.helijkheid om toch in lijds plaatsen
te bespreken, opdat niet, zooals verleden jaar,
velen zich met een staanplaatsje moeten be
helpen en in tijds stoelen kunnen worden
bijgezet.
Ken occasional schreef ons
Dinsdagavond was de groote zaal van Amicitia ge
vuld; tot aan de achterste rijen was bijna iedere
stoel bezet, een in de laatste jaren, behalve bij
de Jubilee-Singers, die Woensdag ons weer ko
men vergasten, een waarlijk ongewoon verschijnsel
wanneer het hier een inuzikalen avond geldt.
Ileil Amersfoort, heil uDe kunstzin is dus
niet in u gestorven zij sluimerde en allo reden
is er om to onderstellen, dat zij tot een nieuw
jeugdig leven is ontwaakt, dat een sprankje van
het den goden ontnomen vuur hier weder zal
uitslaan tot een heldere vlam. Bijna ieder, die
aanspraak maakt op kunstgevoel en muzikale
beschaving was opgegaan naar Apollo's tempel
nevens den hoogstgeplautste in de gemeente zag
men den eenvou ligen beambte; equipages en
huurrijtuigen brachten bezoekers aan, terwijl tal
van anderen zich niet door de morsige stralen lie
ten weerhouden om den tocht naar de concertzaal
te voet te ondernemen.
En incn genoot een flink in elkander gezet
programma, heerlijke instrumenten waaronder
men immers stembanden fiok raag rekenen
en kunstenaars die zulke instrumenten volkomen
waard zijn. In het eerste nummer was de rechte
verhouding tusschcn de instrumenten echter nog
niet gevonden; wellicht door onbekendheid van
den pianovirtuoos met de zaal domineerde zijn
instrument, waarom dan ook wijselijk bij dc
volgende nummers de vleugel gesloten bleef. Na
deze zoo moeilijke „Sonate" van Grieg voor viool
en piano kroeg men solonuminers voor violoncel.
Bleek de prachtige toon. het volle, weeke ge
luid vooral in het „Larghetto" van Mozart, in
de „Berceuse" en „Sérénttdc" van Godardgaf dc
artist blijken van zijn groote kunstvaardigheid;
vooral in het laatste nummer was het staccato
onberispelijk terwijl teveus het zeer moeilijke
piano-accompagement niets te wen so hen overliet.
Een zeer aangename afwisseling was thans de
voordracht van de hier reeds zoo gunstig
bekende zangeres mej. Alida Vlieger. De
Brief-aria uit „Don Juan" werd nög beter uit
gevoerd dan toen wij de vorige maal het ge
noegen mochten hebben deze te hooren, terwijl na
de nummers van Bizet en Jensen ieder vol be
wondering was over de gemakkelijkheid en
gratie waarmede de groote vocale moeilijkheden
de hooge d, een triller in c, e. a. werden uit
gevoerd.
De pianist vergastte zijn auditorium op de
„Gavotte" van Glück, door Brahmsgearrangeerd
voor piano, en daarna op Mendelssohn's „Auf
Fliigeln des Gesanges" door Liszt gezet, waarin
de melodie zich door de pianopartij heen doet
hooren en waarin eerst bij het laatste couplet
„Dort wollen wir niedersinken" de hartstocht
zich zoodanig uitdrukt, dat het motief nog
slechts even merkbaar is. Is dit een nummer
vol technische bezwaren, de„Polonaise" van Chopin
is slechts door buitengewoon geoefende virtuozen
behoorlijk uittevoeren:de octavenpassages, waarin
de beroemde pianist Tausig een cavalerie-charge
hoorde, werden werkelijk goed uitgevoerd terwijl
de vrije fantasie waarin, naar men beweert,
Chopin werd geïnspireerd door de gedachte aan
zijn dood, weemoedig en roerend werd voorge
dragen, waarna de Polonaise weder volgens het
eerste thema eindigde.
In het Preislied uit de „Meiatersinger" hand
haafde onze stadgenoot de heer Van Aaken
zijn roem en een dankbaar applaus bewees dan
ook de tevredenheid van het publiek, terwijl
in het laatste nummer, het „trio" van Rubinstein
de drie artisten nog eens toonden wat zij ge-
zamelijk kunnen ten gehoore brengen. De alge
meene tevredenheidsbetuigingen gaven dan ook
de indruk, dat men zoowel mej. Vlieger als
den heeren Van Loenen, Van Aaken en Ferrée
dankbaar was voor het genoten.
Vol hoop roepen wij hun dan ook een har
telijk „tot t■*--
Als bijzonderheid mag wel vermeld worden,
dat een kip hier ter stede verleden week
tijdens den halven sneeuwstorm vier kuiken
tjes uitbroedde.
Een dierenvriend meldt ons het volgende
interessante geval, verleden week in zijn tuin
door hem waargenomen.
Twee kippen waren aan liet vechten en
beten lustig op elkaar los. Een eend, die er
bij stond, begon tegen de kippen te snateren.
Toen de kippen tóch voortgingen met vechten,
kwam de eend naderbij en scheen in haar
taal zeer energieke dingen te zeggen. Einde
lijk begaf zij zich tusschen de strijdenden,
zoodat deze gedwongen, waren liet gevecht
te staken. Toen echter de kippen op een
andere plaats het gevecht hernieuwden, snelde
de eend er heen en heet de vechtersbazen
zóo, dat de kippen maakten, dat ze weg
kwamen en er van vechten niets meer kwam.
En nu gaat een eend nog wel voor dom
door, merkt onze berichtgever op.
J. E. uit Amersfoort, die zich schuldig
heelt gemaakt aan oplichting van 3 paar
dameslaarsjes ten nadeele van den schoen
winkelier Joh. van Dijk, firma Liesem, aan
de Kamperbinnenpoort, is deswege veroor
deeld tot 3 maanden gevangenisstraf.
Ten gemeentehuize te Barneveld is de acte
tot oprichting van de spoorweg-maatschappij
sVeluwe" gepasseerd. Men hoopt, dat nu
spoedig oen stoomtranrverbinding tusschen
Ede, Barneveld en Nijkerk tot stand komt.
Hot opnemen van Ingezonden stukken brengt
niet altijd mede, dat do Redactie onvoorwaardelijk
instemt met hun inhoud.
Kopjj van geplaatste of ongeplaatste stukken wordt
nimmer teruggegeven.
Geachte Redactie,
Kunt u, of kan een uwer lezers mij ook
inlichten waarom mij ter Gemeente-secre
tarie een aangifte-biljet voor kiezer werd
geweigerd, terwijl art. 50 der Kieswet nog
wel bepaalt, hóe men dat formulier koste
loos per post aan den Burgemeester kan
terugzenden.
Met dank voor de opneming hoogachtend
EEN KIEZER.
Amkhskoort, 6 Fobr. '97
Mevr. te B. Ofschoon ik liever niet
antwoord op een met initialen geteekenden
brief, wil ik dit dezen keer bij uitzondering
doen, omdat op uw algemeene vraag een
algemeen antwoord gegeven kan worden.
't Lidmaatschap van de Vereeniging »Nat.
Tent. v. Vrouwenarbeid" bedraagt f5 per jaar.
Men is óok lid. indien men ineens f20 stort.
Welke rechten leden hebben ja, iets
daarover vindt u in art. 12 van liet Huisii.
Reglement.
Echter, elke bijdrage, hoe gering ook, zal
in dank worden aangenomen,
lk zou u bepaald aanraden do lezing van
mej. Jungius te komen hijwonen (zie adv.
in dit nummer.)
Mej. IJ., te Den Helder. Ik hoop uw brief
