Stadsnieuws.
„Henneberg-Zijde",
zoo spoedig. Ik moet minstens G maanden
den tijd hebben om er over na te denken en
dan een geheel jaar verloofd zijn".
De commissie voor den wedstrijd ten be
hoeve van den gedenkpenning, welken H. M.
de Koningin wenscht te doen slaan bij ge
legenheid van H. I). plechtige inhuldiging te
Amsterdam, heeft nog echt voorvaderlijke en
ouderwetsche begrippen omtrent publiciteit.
Zij deed van het jury-Verslag aan H. M. de
Koningin-Regentbs alleen mededeeling in de
Staats-Courdnt.
Te vreemder is dit, omdat voor de bekend
making der uitnoodiging tot deelneming de
hulp der bladen is ingeroepen, die, nu hun
diensten niet langer noodig waren, maar
moesten zoeken naar den uitslag van den
wedstrijd.
Niet minder dan 3D ontwerpen zijn inge
komen, terwijl voor een prijs en derhalve ook
voor een uitnoodiging tot het vervaardigen
van een definitief ontwerp in aanmerking
kwamen de ontwerpen van de heeren J.
llendr. Baars, te Amsterdam; C. J. Begeer,
te Utrecht; Bart van Hove, te Amsterdam
(alleen voorzoover de voorzijde betreft) en
J. Kuyper te 's-Gravenhage (alleen voor zoo
ver de keerzijde betreft).
Men wil weten, dat door den Minister van
Binnenlandsche Zaken waarschijnlijk de Ar
menwet hel eerst aan de orde zal gesteld
worden. Vermoedelijk zal worden voorgesteld,
een Staatscommissie te benoemen, die de ge
wichtig.! hervorming dier wet kan voorberei
den.
De opleiding van aspiranten-administrateur
voor de zeemacht aan boord van Hr. Ms. wacht
schip te Willemsoord wordt voor éen jaar
gestaakt. Het voornemen bestaat echter om op
1 September 1898 een nieuwe opleiding te
doen aanvangen aan booiwi van Hr. Ms.
wachtschip te Amsterdam.
De onthulling van het gedenkteeken voor
Constanlijn Huygens, aan den Ouden Selie-
veninschen weg, zal plaats hebben op Zater
dag 4 September.
Ken Staatscommissie is sedert 1895 bezig
zooals trouwens onzen lezers bekend is
aan een rapport omtrent de quaestie dei-
verzekering legen invaliditeit en den ouden
dag. Dat het rapport nog niet gereed is, kan
kwalijk verwondering baren, als men denkt
aan den omvang en .Ie moeilijkheid van het
vraagstuk en aan de vele quaestiën die
zich daarbij voordoen. Dit wordt te recht
aangemerkt door mr. Goeman Burgesius in
den aanvang van een stuk door hem —na
tuurlijk eer hij tot Minister van Binnenland
sche Zaken benoemd was voor de Juli-
Augustus-atlevering van Do Economist ge
schreven. Daarin zegt hij een en ander,
naar aanleiding van een eenigen tijd ge
leden bij de firma Brevet' te Utrecht ver
schenen boekje, waarin twee leden der com
missie, de Utrechtsche hoogleeraar d'AuInis
de Bourouill en de Leidsche hoogleeraar
H. B. Greven, ieder afzonderlijk de resul
taten geven van hun onderzoek over »de
werking der Duitsche wet van 22 Juni I8S9
op de invaliditeit- en oudeivlomverzekering."
Dat mr. Borgesius thans als Minister is op
getreden, doet natuurlijk wat hij schrijft
nog van meer belang zijn, dan anders het
geval zou wezen,
Het is natuurlijk, dat decommissie omtrent
deze Duitsche wet een nauwkeurig onder
zoek heeft ingesteld, vooral omdat die wet
in Duitschland vele klachten heeft uitgelokt,
zoodat dan ook «Ie Duitsche Regeering een
ontwerp heeft voorgesteld om daaraan eenigs-
zins tegemoet te komen, welk ontwerp even wel
als onvoldoende, in den Rijksdag aanvanke
lijk geen gunstig onthaal heelt gevonden.
Een gewichtige vraag is hef, naar van
zelf spreekt, of die Duitsche wet als een
geheel mislukte proefneming en de grond
slag waarop zij rust (die der verplichte ver
zekering met hulp van den Slaat) als ver
oordeeld moet worden beschouwd. Hierom
trent zijn do heide hoogleeraren van een ge
heel verschillend gevoelen. Mr. d'Aulnishelt
er blijkbaar toe over om die vraag bevesti
gend, mr. Greven daarentegen om haar
ntkennend te beantwoorden. Mr. Borgesius
schaart zich aan de zijde van mr. Greven.
De Kamper Ct. zou, wanneer de Regeering
tegen den veelom vattende» arbeid eener ul-
geheelc herziening van hot Burgerlijk Wet
boek mocht opzien, sommige der noodzake
lijkste verbeteringen stuksgewijze willen doen
plaats hebben. Daaronder rekent het ook de
bepaling omtrent den leeftijd, waarop men
een huwelijk mag aangaan.
Art. 80 zegt; »Een jonkman, den vollen
ouderdom van achttien, en eene jongedoeh-
ter, den vollen ouderdom van zestien jaren
niet bereikt hebbende, mogen geen huwelijk
aangaan." Maar de hygiënisten zijn van oor
deel, dat de leeltyd, hij de wet bepaald, te
vroeg is, en ook uit moreel oogpunt is het
gevaar groot, omdat noch een knaap van 18,
noch een meisje van 16 jaar geacht kan
worden zich voldoende rekenschap te geven
van de beteekenis van een zóo gewichtigen
stap. Bovendien zijn te vroege huwelijken
een bron van veel maatschappelijke ellende,
daar zij bijna uitsluitend onder de lagere
klassen voorkomen.
Jn de wetgeving van sommige landen is
de leeftijd liooger gesteld. In Zweden waai
de leeftijd voor meisjes op nog een jaar
vroeger is bepaald, is hij voor jongelingen
gestold op 21 jaar, en daar werd eenigen
tijd geleden in den Rijksdag voorgesteld om
ook voor meisjes den leeftijd op 21 jaar te
bepalen.
Het blad gelooft, dat wijziging van art.
86 van ons Burgerlijk Wetboek door allen,
die zich met sociale toestanden bezig houden,
als een belangrijke maatschappelijke verbe
tering zou worden begroet. Door bijv. voor
den jonkman den leeftijd waarop de wet
een huwelijk toelaat, op 21, en voor het
meisje op 19 jaar te stellen, zou veel kwaad
worden tegengegaan. De zeden zouden zich
naar de wetsbepaling schikken en er zouden
minder huwelijken tot stand komen, die een
bron worden van ongeluk, armoede en ellende.
De nieuwe Minister van Justitie zou, meent
de Kamper Ct., door zulk een wijzigings
wetje aan de orde te stellen, zich zeer ver
dienstelijk maken, en zou, vraagt zij, anders
niet een der leden van de Tweede Kamer
het initiatief willen nemen
Brievengaarders hebben genoeg bijbaantjes
om bet overbodig te achten hun bezoldiging
te yerhoogen, zeide onlangs de betrokken
Minister.
Misschien is er een tijd geweest, waarin
de betrekking zelve als een bijbaantje te be
schouwen was, doch dat behoort dan tot
den voortijd. Men moet nu een brieven
gaarder hooren vertellen over de veranderde
omstandigheden, hoe de postpakketdienst er
bij gekomen is, wat de inning en uitbetaling
van poslquilantiën van hem vergt, hoe de
postspaarbank de werkzaamheden vermeer
dert, en nog zooveel meer. Als de ambte
naar 's morgens in de. vroegte zijn taak be
gint, is hij voor goed den heelen dag bezig,
en vaak brengt de mensehelijkheid mede,
(lat hij zijn huiven Zondag opoffert voor
lieden, die in de week met geen mogelijk
heid hun werk kunnen verlaten.
De werkzaamheden zijn vertienvoudigd,
doch de bezoldiging is blijven staan en
een bezoldiging die werkelijk buiten alle
evenredigheid is.
Vijfhonderd gulden is het tractement voor
brievengaarders, die voor de plaats hunner
inwoning toch postdirecteuren zijn. Van die
vijfhonderd gulden moeten zijzei ven de huur
van het «postkantoor" bekostigen, en de om
standigheden kunnen meebrengen, dat zij in
dat opzicht verre boven hun draagkracht
moeten gaan. Een oudbrievengaarder ge
tuigt, dat bij aan huur en belasting bet on
gelooflijk cijfer van (18 percent van zijn be
zoldiging moest besteden, iets wat zijn op
volger nog doet.
Men kan dit lezen in het jongste nummer
van hot maandblad De Plattelandspost.
Zij waren sinds kort vrienden, ten minste
ze hadden afgesproken dat de een'sZondags
bij den ander zou etenook was besloten
dat zij eens samen zouden gaan visschen.
Zondag 13 Juni waren zij naar een herberg
gegaandaar had de een den ander, de
ander den een geti-acleerd en was borreltje
op borreltje gedronken.
De zaak had haar gewoon verloop.
Toen de drank de zinnen had beneveld,
kregen ze ruzie om niets, om een aardap
pelnetje. Men wond zich op, werd driftig,
en er moest naar buiten worden gegaan
om het uit te vochten. En zóo deed de al
cohol het gemoed van den eenen vriend
bruisen en zieden, dat bij den ander aan
greep, hem in een sloot wierp en daar on
der water hield. Spoedig was hulp komen
opdagen en zóo werd de bedreigde ontzet.
Dezer dagen stond de dader in de bank der
beschuldigden, strak starend naar de rech
ters, onder liet vreeselijk besef van wat hij
had gedaan. Veel had hij niet te zeggen
wat kon hij ook tot zijn verontschuldiging
aanvoeren
De officier van justitie was van oordeel,
dat men hier niet te doen had met een
mishandeling, maar met een poging tot
moonl, die mislukt was door omstandigheden
onafhankelijk van beklaagdes wil. Hij vor
derde daarom, dat de rechtbank beklaagde
zou veroordeelen tot een gevangenisstraf van
1 jaar en maanden.
Een jaar en zes maanden
Als een donderslag klonk dit den beklaagde,
een overigens zeer oppassenden jongen man,
in het oorhet bloed steeg hein naar het
hoofd, plotselingtoen wen! hij bleek als
een lijk.
11 eb je nog iets te zeggen, beklaagde?"
Een oogetiblik van diepe stiltemet ang
stige wijd geopende oogen staarde hij de
rechters aan. loon: »ik vind de straf vree
selijk, heeren."
Hij wankelde de bank uit; twee veldwach
ters ondersteunden hem en brachten hem
naar hun kamertje, waar hij in zwijm viel.
Arm slaohtolïér van den drankduivel.
Door du politie te Wageningen is de hand
gelegd op een 10-jarigen knaap, die een
13-jarigen tuinjongen, welke met fruit ventte,
een portemonnaie had ontrold, inhoudende
f3.225.
Uit het verhoor bleek, dat de knaap voor
een maand ongeveer óok een portemonnaie
had gestolen van eeu schoolmakkertje en dat
hij het zakenrollen had geleerd van zijn 13-
jarigen broer, die reeds een 4-tal portemon-
naies had weten machtig te worden.
De knapen brachten hun buit steeds aan
moeder, die de portemonnaies, na ze gele
digd te hebben, verbrandde.
De moeder, die ook verhoord werd. be
weerde, dat de knapen het zakkenrollen
hadden geleerd van den meester, die
op school wel eens vertelde van zakkenrol
lers. Zij ontving een ernstige berisping van
den commissaris van politie over de schan
delijke wijze, waarop zij haar kinderen op
voedde.
Wat de maatschappij in de toekomst van
een paar dergelijke knapon, onder zulke
leiding, te wachten heeft, is niet moeilijk te
voorspellon.
Het blijkt, dat de «directeur" van liet
praktizijnskanloor «Hollandia" te Haarlem
zeer vele dupes heelt gemaakt. Het Haar-
lemsch Dagblad deelt in bijzonderheden mede,
hoe bij het heeft aangelegd om de men-
schen te bestelener ontbreekt nog maai
de illustratie en dan krijgt men in dat blad
een volledige les in het zaakwaarnemer!.
Dat er opvolgers zullen komen, is wel
zeker, althans het is niet aannemelijk, dat
het dom-vertrouwend publiek zóo spoedig
zal uitsterven.
Alleen voor een loterij heeft de onder
nemer 25500 bewijzen van deelneming uit
gegeven, waarvoor men 10 cent moest be
talen, terwijl de contributie f2.G0 per jaar
bedroeg. Ook leende hij zijn cliënten geld
tegen 138 pet. rente en maakte overigens
zijn stamkapitaal uit de cautie-gelden der
colporteurs.
Tal van kleine lieden en boeren uit den
omtrek speelden in de loterijmaar ook
gezeten en deftige burgers namen er aan
deel. Zij zijn er nuallen uit met een niet. Ver
dienen zij beter?
Naar men zegt, heeft de justitie helaas
geen termen gevonden om den thans spoor
loos verdwenen zaakwaarnemer te vervolgen.
Op de Vrijdag hier gehouden St. Bartho-
lomeus-paardenmarkt waren aangevoerd 260
stuks, waaronder 30 hitten en 40 veulens.
Men besteedde voor paarden van f70 tot
1*400, voor bitten van f60 tot i'120 en voor
veulens van 1*80 tot f140.
In hoofdzaak omdat er geen buitenland-
sehe kooplieden aanwezig waren, was de
handel niet vlug.
Het Gereformeerd Burger weeshuis hier,
de stichting van wijlen den heer i'. Scheltus
Izu., werd Donderdagmiddag met eenige
plechtigheid ingewijd.
In een volgend nummer komen we hierop
terug.
Onder het vee van een 5-tal landbouwers
onder Amersfoort is mond- en klauwzeer
uitgebroken.
De districts-veearts uil Utrecht heeft de
noodige voorzorgsmaatregelen genomen.
Kookt uwe melk
Onze stadgenoote mej. B. Rauh hooft met
gunstig gevolg afgelegd het examen voor
de acte Franse he taal Lager onderwijs.
De vrij excentrische ligging van het ze
gelkantoor heeft er den lieer L. van Ach-
terbergh (Boele's sigaren-depot) aan de Var-
kensmarkt toe geleid, aan te vragen om een
depot van plakzegels en klein zegel papier te
mogen hebben, hetgeen hem is toegestaan.
De bewoners van de nieuwe wijken en
tot een liefhebbende en trouwe gade is ge
weest. Zij, die voor de teedere Vorstentelg
een waakzame en zorgvolle Moeder was, Zij
die jaren den scepter heelt getorst, Zij ein
delijk die Hare Doorluchtige Dochter door
Haar voorbeeld heeft opgevoed tot een lief
tallige maagd door geheel het volk bemind
die Koninklijke Moeder beeft, bij het
nederleggen van dit deel Haar taak ten volle
aanspraak op onze hulde".
Iu ons nummer van 16 dezer brachten we
hulde aan de Hoofd-commissie voor het
Huldeblijk, wegens het door haar genomen
initiatief, doch verzuimden daarbij het boven
staande stuk in herinnering te brengen.
Kere wien eere toekomt.
De bewoners van de Arnhemsche straat
handhaven hun ouden roem.
Evenals in 1874 zijn ze ook nu weer de eers
ten, die het plan hebben gevormd om een
wijk-comissie saam te stellen voor de
Kroningsfeesten in 1898. -
De commissie zal definitief benoemd wor
den op 31 dezer, den verjaardag van H, M.
de Koningin.
Wie volgt
Zondag hield de Ring «Geldersche Vallei"
der Chr. Jongelings Vereenigingen, afd. van
het Ned. Jongelings Verbond, zijn eerste AI-
gemeene vergadering in gebouw «Volksheil"
hier. Het Reglement werd goedgekeurd en
het Bestuur saamgesteld uit ae heeren
M. Veldhuizen Mz., te Scherpenzeel, presi
dent; H. te Kolsté Jr., te Soesterberg, Ie
secretarisW. de Lange, te Woudenberg, 2e
secretaris, en G. F. Callenbach Jr. te Nijkerk
Penningmeester. Als Ringagent werd aange
steld de beer H. G. C. Meijer, te Wouden
berg, terwijl de lieer H. te Kolsté Jr. tot
buitengewoon lid werd benoemd.
De 2e Algemeene vergadering zal gehou
den worden op Woensdag 29 December 1897
te Nijkerk, alwaar tevens een wedstrijd zal
plaats hebben in het voordragena. Eroza-
ernst, b. Poëzie-luim.
Een woord van waardecring en dank werd
uitgesproken over den reeds op reis zijnden
Vice-president den heer A. Op 't Hof en
hem een vaarwel toegeroepen naar den Zuid-
At'rikaanschen bodem.
Tot concierge der Amersfoortsche Toyn-
bee-vereeniging «Ons Huis" is benoemd de
beer C. van Aaken, te Ottersluis bij Dub
beldam.
We herinneren nogmaals aan de Tentoon
stelling door «Floralia" Donderdag in den
tuin van De Arend te houden.
De vereeniging verheugt zich in zulk een
groote populariteit, dat daaromtrent niet
moer behoeft gezegd.
De bij het 5e regiment infanterie nieuw
benoemde 2e luitenant II. P. van den Ham
van Hevst werd Zaterdagochtend door den
waarnemend regiments-commandant majoor
O. G. II. Heldring op het terrein vóór de
Infanterie-kazernes beëedigd en in functie
gesteld.
"s Middags was er te zijner eere matinee
in Amicitia. van welke velen ondanks het on
gunstige weder gebruik maakten.
'sAvonds kameraadschappelijk diner inde
Place Royale.
De zilveren medaille voor 24-jarigen trou
wen dienst is uitgereikt aan adjudant-onder-
oflicier H. J. F. Lissonne en de bronzen
medaille voor 12-jarigen dienst aan sergeant
majoor-titulair A. Jonker en korporaal-tam
boer K, ütto, van liet 5e regiment infanterie.
Door den plaatselijk en commandant heeft
Vrijdag, onder nadere goedkeuring van den
Minister van Oorlog, plaats gehad de aanbe
steding van brandstollen ten behoeve van
de militaire wachten, soldatenkamers, wacht
lokalen en soldatenkeukens in dit garnizoen.
Ingekomen waren twee inschrijvingsbil-
alleen echt, indien direct van mijn Fabrieken betrokken, zwart, wit en kleurig van 85 ct.
tot 14.05 p. Meter efien, gestreept, geruit, gewerkt, damast enz. (ca 240 verseh. qual. en 2000
versch. kleuren, dessins, enz.) Franco en* vrij van Invoerrechten In huls. Stalen ommegaand. Dubbel
briefporto naar Zwitserland.
Zijde-Fabrioken G. Henueberg, (k. k. Hoflever.), Zürich.
van het centrum der stad behoeven dus niet
langer zich de groote wandeling naar den
Heiligenbergerweg tc getroosten om zich
van plakzegels tc voorzien.
Tevens heeft de heer Van Achterbergh
een grooten voorraad van de meest gebruikte
Eostzegels ingeslagen, welke hij voor zijn
egunstigers tevens beschikbaar houdt.
Bij het nazien eener oude jaargang vonden
wc, dat reeds 16 Mei 1894 «JoséÜrochettos"
in ons blad een oproeping deed, waarin
hij de medewerking inriep van «Ieder Ne
derlander, betzy in Europa, hetzij in een
der andere werclddeelen, tot het aanbie
den van een Huldeblijk aan Haar aan wien
Nederland zijn Koningin te danken heeft,
aap Hare Majesteit de Koningen-weduwe,
Regentes van het Koninkrijk. Zij die den
nu ontslapenen Vorst in zijn laatste jaren
jetteti en wel van de firma II. G. Putman
8: Zn., voorsteenkolen 824/10 cent per 100
Kilo, cokes 54 cent por H.L., losse en harde
turven ieder 45 cent, vuurmakers 15 cent,
takkebossen f4.50, briquetten f2.25, alles
per 100 stuksen van de firma wed. P.
Schimmel Zn. voor: steenkolen 84 cent,
cokes 54 cent, losse en harde turven ieder
44 cent, vuurmakers 25 cent takkebossen
13.25 en briquetten f2.
Het laatstbedoelde biljet werd echter on
geldig verklaard omdat daarop de borgen
niet zijn vermeld.
De leverantie is derhalve onder het ge
wone voorbehoud gegund aan de firma H.
G. Putman Zn.
Omstreeks 11 uur Zaterdagavond hadden
burgers twist niet huzaren op den Leusder-
weg. De politie kwam tusschenbeide en
