Donderdag 20
Januari 1898.
No. 4738.
47e Jaargang.
Binnenland.
VERGIFT.
Uitgave
Firma A. H. VAN CLEEFF
te Amersfoort.
Verschijnt Maandag- en Donderdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.franco per
post f 1.15. Advertentiën i6 rebels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Groote letters naar
plaatsruimte. Legale-, oflicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent Afzonderlijke
nummers 10 cent.
Bij advertentien van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEORACHT 66
Tolephoon 19.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT,
Gezien artikel 41 der Gemeentewet,
Brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de
Raad d_ezer Gemeente zal vergaderen op Dinsdag,
den 25. Januari aanstaunde, des namiddags te
l'/j ure.
Amersfoort, den 20. Januari 1893.
De Burgemeester voornoemd,
F. D. SCI1IMMELPENNINCK.
De Amsterdamsche bladen vernemen, dat
HH. MM. dit jaar in April niet het gewone
bezoek aan de Hoofdstad zullen brengen.
Het aantal kiezers voor de T veede Kamer
was uit de opgaven tijdens de Juni-verkiezingen
reeds globaal bekend. Het bedraagt 577 (15!) en
dus bijna 90 pCt. meer dan onder de vorige
wet, die enkel de ten volle aangeslagenen inde
Personeele belasting, de betalers van ten minste
f10 in de Grondbelasting en de zoogenaamde
„lodgers" tot het kiesrecht riep, waaruit in bet
laatste jaar 302 015 kiezers voortkwamen.
In 1.8% had aldus slechts (i pCt. der bevol
king kiesrecht voor de Tweede Kamer en de
Provinciale Statenin 1897 was de verhouding
11'/, pCt.
In de verschillende provinciën waren de ver
schillen aldus:
1896 1.897 meer
Noord-Brabant 36072 65 663 82 pC't.
Gelderland. 36 958 70 455 98
Zuid-Holland 59049 105 422 79
Noord Holland 56 950 97 758 71
Zeeland'7 218 29 458 72
Utrecht14 210 29 616 110
Friesland23 988 43 375 77
Overijsel17 868 451)49 156
Groningen 19 887 37 770 90
Drente7 678 17 723 131
Limburg12 137 31 170 156
Men ziet hoe uitecnloopend do vermeerdering
is in de verschillende deelen dos lands.
In de meeste landelijke provinciën,die weinig
groote steden hebben, is het kiezersstelsel meer
dan verdubbeldin Gelderland bijna verdubbeld
in Brabant is de stijging echter veel geringer en
in Noord-Holland en Zeeland het laagst.
Voor de Gemeenteraden is het getal kiezers
eenigszins lager, omdat daar een aanslag in de
plaatselijke directe belasting gevorderd wordt
nij degenen, die geen Rijks directe belasting
betalen. Het geheele aantal was daardoor slechts
520 011, dus 57 048 minder dan voor de Tweede
Kamer.
Feuilleton.
Wat in de samenstelling vr.a het kiezerskorps I
voor de Kamer het meest treft, is het betrek
kelijk gering aantal kiezers krachtens aanmelding, j
Van de ./li 059 zijn niet minder dan 513 833
op de lijsten gebracht wegens aanslag (en vol-
ledige betaling) in een of meer der directe be-
lasiingen. Slecht 63 226 der mannelijke bevol- I
king boven 25 jaar, die geen directe Rijksbe
lasting betaalt, zijn dus ingeschreven't zij wegens
huur, 't zij wegens inkomen uit dienstbetrek- I
king of pensioen, 't zij wegens bezit (f 100 in
een der Grootboeken, of f50 op de Rijkspost-
spaarbank), t' zij krachtens capaciteit (afgelegd
examen).
Die verhouding van 11 pCt. is uiterst ge
ring.
Volgt er uit, dat er inderdaad in ons land
niet meer dan 63 0(H) werklieden en kleine nij-
voren boven 25 jaar zijn, die binnen de termen
vallen der bepalingen voor kiesrecht krachtens
een der genoemde redenen van aanm-i^-ing
Het ia niet waarschijnlijk.
De mannelijke bevolking boven 25 jaar be
stond in 't eind van 189(3 uit ongeveer 1 150 000
Eersonen. Daarvan waren 513 833 (dus de kleine
elft) kiezers krachtens belasting, en van de
overige 630 (XX) vindt mer» slechts 10 pCt. op
de lijsten. Zouden er niet veel meer in den lande
zijn, die aan de eischen der Kieswet voldoen,
maar in 't eerste jaar dat zij van hun recht
konden gebruik maken, nagelaten hebben dit
te doen?
Het getal der kiezers, krachtens aanmelding
om een der genoemde redenen, liep in de ver
schillende provinciën ook zeer uiteen.
Wij vinden voor:
Kiezers door pCt. van
aangifte, het geheel.
2816
Noord-Brabant.
Gelderland
Zuid-Holland
Noord-Holland
Zeeland
Utrecht.
7953
17486
9883
1361
6233
Friesland3213
Overijsel7684
Groningen3220
Drente1901
Limburg1466
8'/,
10'/,
Het Rjjk63226 11 pCt.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat in de vol-
Sende jaren het getal dier kiezers zal verineer-
eren en nog zeer velen van het recht dat de
wet hun toekent, zullen gebruik maken.
Nu reeds is het geheele kiezerskorps veel tal
rijker dan sommigen voorspeld hadden, die van
de regeling, door Minister Van Houten ontwor-
E:n, niet meer dan 450000 hadden verwacht,
e 600(XX) zijn bijna bereikt en dit getal zal
zeker verre overschreden worden indien alle
77).
Olaria zag er werkelijk uit als een schuldige
zooals zij daar stond met gebogen hoofd en neer
geslagen blik, maar haar tegenstand prikkelde
den hartstocht van den Rus des te erger.
Al zoudt gij de zwaarste schuld op n ge-
Jaden hebben, al hadt gij de onvergeeflijkste mis
daad begaan Olaria, dan nog zou ik u beminnen.
Olaria! riep hij uit. O! vertrouw u leven aan
n.ij totlaat mij u een toekomst van geluk voor
bereiden. Ik wil zelfs niet weten hoe en waaraan
gii schuldig zijt; ik zal u altijd beschouwen als
de engel van mijn geluk en u op de handen
dragen,
Olaria sidderde. Zij had zoo gehoopt, dat zij
door die valsche zelfbeschuldiging den Vorst zou
afschrikken.
Gun mij tijd tot bedenking, stamelde zij,
Alles, alles mijn lieveling! riep de Vorst
uit, alleen, zeg niet dat ge mij haat.
Ik haat u niet, Doorluchtigheidwelke
reden zou ik daartoe hebben, stamelde zij.
Zij sprak de waa.heidin haar hart had zij
diep medelijden mot den Vorst en zijn hopelooze
liefae.
Dus mag ik hopen? vroeg hij.
Zij antwoordde niet, maar staarde strak naar
den grond.
Bevend van aandoening verliet Vorst Radanoff
het boudoir, snakkend naar versche lucht.
Een paar minuten later belde Olaria om haar
kamenier en beval haar, den ridder Do Beau-
court te verzoeken bij haar te komen, daar zij
werklieden, die in de termen der wet vallen,
toonen prijs te stellen op deelneming aan het
verkiezing8werk.
Indien het Handelsblad wel is ingelicht,
is thans gebleken,dat de ruimte in de Nieuwe
kerk te Amsterdam niet zal toelaten, dat bij
de inhuldigingsplechtigheid een orkest en
een koor zullen medewerken.
De cantate op woorden van Nicolaas Beets,
waarvan do compositie reeds werd opgedra
gen aan Bernard Zweers, zou dan ook niet
kunnen worden uitgevoerd.
Bij Kon. besluit van 8 Januari is bepaald,
dat de Wet op do Kamers van arbeid zal in
werking traden op 1 Februari 1S98.
Bij Kon. besluit zijn vastgesteld do onder-
scheidingsteekeuen door de gegradueerden
der beroden wapens op den mantelkraag te
dragen, zoowel aan de binnen- als aan de
buitenzijde, /tij bestaan uit
a. voor de korporaals, een lis, breed 3 cM.,
bij cle bereden artillerie van geel kemels
garen, bij de cavalerie van wit katoenen
galon
b. voor de wachtmeesters en fouriers, een
lis, breed 1 cM. en lang cM., bij de bereden
artillerie van goud galon en bij de cavalerie
van zilver galon, bet galon in het midden
over de lengte voorzien van een smalle streep
van blauwe zjjde;
c. voor de opperwachtmeesters, twee lissen
naast elkander geplaatst als voor den wacht
meester
d. voor den adjudant-onderofficier als voor
den opperwachtmeester, doch tusschen de
lissen,, in hot midden, een gebombeerd wit
of geel metalen knoopje met oen middellijn
van ongeveer 1 c.M.
De nieuwe muntbiljetten, op rameh-papier,
zullen in het begin der volgende maand wor
den uitgegeven.
Het wetsontwerp op den Leerplicht zal dezer
dagen aan den Raad van State worden toe-
ge; onden.
In het laatst van Maart zal een v orgel Ij
kend onderzoek plaats hebben van adspiran-
ten voor de betrekking van klerk der pos
terijen en telegraphic om, naar mate van de
behoefte, te worden benoemd.
^^ar^lieJjetrekkin^ji^e^
hem dringend verlangde te spreken.
Nina kwam terug met de boodschap, dat de
ridder dien ochtend reeds om vier uur het huis
verlaten had en nog niet was teruggekeerd.
Olaria loosde een diepen zucht van vertwij
feling.
Mijn eenige vertrouweling is er niet, jam
merde zij, en voor mijn echtgenoot moet ik
zwijgen. Max zou troosteloos zijn, wanneer hij
wist in welk een hachelijken toestand ik mij
bevind. Radanoff is er de man niet naar om zich
te laten bewegen zijn hart aan bar den te leggen
en kalm terug te treden. Alles zal aan het licht
komen en ik zal de ongelukkigste vrouw ter
wereld zijn. Mijn lieve Max zal betrokken wor
den in een schandaal dat zijn kunstenaarsloop
baan zal benadeelen. Helaas, ik ben tot het
uiterste gedrevenwaar kan ik redding vinden,
waar een toevlucht zoeken
Eensklaps huiverde Olaria,doch terstond speelde
er oen glimlach op haar gelaat en weemoedig
fluisterde zij, zóo zacht als vreesde zij door de
muren gehoord te worden
De dood! Ja, hij alleen kan dezen on houd
baren toestand redden. Wanneer ik sterf, dan
zal het geheim van mijn huwelijk met mij be
graven worden.
Erlbach had Golowicz tot een duel op leven en
dood uitgedaagd. Hij nam de zaak slechts daar
om zoo ernstig op, wijl Benedicta hem gezegd
had, dat het zijn plicht was, den bojaar neer te
schieten.
Barones Hedwig, of lieror Adèle Frenzel; be
minde Erlbach niet zoo zeer, dat zij uit liefde
voor den uitslag van het duel vreesdeook haar
jaloezie tegen Benedicta was meer vertooning
dan werkelijkheid, haar voornaamste drijfveer
was eigenbaat.
Heb ik daarom zoolang voor barones ge_
speeld, dat ik mij thans door die couiudianto
zou laten verdringen riep zij uit.
Zij verwachtte het bezoek van De Beaucourt.
Deze kwam weldra.
Het was avond, de baron was in den schouw
burg en tegen den volgenden ochtend was het
duel bepaald.
Hebt gij Kamer gesproken, heer ridder?
vroeg Adèle.
Beaucourt antwoordde ernstig
Ja, juffrouw.
Adèle zag hem verschrikt nan.
Hoe noemt u mij vroeg zij.
Ik noem u juffrouw en wanneer u wilt, dat
ik uw waren naam er bij zal voegen, dan moet
ik u mejuffrouw Adèle Frenzel noemenontken
maar niet, want dat zou toch niet baten. Toen ik
voor de eerste maal hier kwam, vermoedde ik
reeds, dat gij geen recht hadt op den titel van
barones en Kiirner heeft dat vermoeden volko
men bevestigd. Wanneer u dus verstandig zijt,
volg dan mijn raad en vlucht.
Wat? Ben je kranzinnig geworden? riep
do gewezen inodiste uit. Denk je, dat ik tnij laat
wegjagen als een dienstmeid
Het staat u natuurlijk vrij, to blijven, me
juffrouw, maar dan kunt ge er zeker van zijn,
dat ge morgen om dozen tijd gevangen z!t, be
schuldigd van medeplichtigheid aan ecu ernstige
misdaad.
Adèle beefde maar bleef nog hnlsstnrrig.
Medeplichtig? riep zij uit. Ik Gij fanta
seert, mijnheer.
Deze uitvluchten baton u niets, hernam De
I Beaucourt. Dc gewezen kamerdienaar van baron
Von Erlbach heeft mij do geheele schandelijke
comedio verteld, wolke eon dorpspastoor is voor
gespeeld.
Dan loog de schelm, riep de gewaande
barones.
wedde van f <100, wolke tot f 1200, resp.
f1500, kan klimmen dit laatste alleen voor
hen, die hij de examina in beide dienstvak
ken blijk geven daarmede voldoende vor-
trouwd te z|jn. In dit geval geschieden
ook de vet'hooglngen van jaarwedde naar
een gunstiger maatstaf dan voor hen, die
deze examina niet of met onvoldoenden uit
slag allegclen.
Voor nadere bijzonderheden zie men Slaat»-
Courant no. 13.
üp 1 Mei e. k. kunnen bij de Rijkskweek
scholen voor onderwijzers te Nijmegen, Haar
lem, Middelburg, Deventer, Groningen en
Maastricht en hij de Rijkskweekschool voor
onderwijzeressen te Apeldoorn, kwcokelingen
worden geplaatst.
Bi) gelijke bekwaamheid en aanleg genie
ten diegenen de voorkeur, die in de gemeen
te wonen waar de kweekschool gevestigd is,
of die, elders wonende, zelf in do kosten van
huisvesting en verpleging voorzien. Bij de
aangifte moet daarvan door ouders of voog
den der adspiranten worden molding gemaakt.
5'ij die voor plaatsing in aanmerking wil
len komen, moeten zich vóór 1 Maart aan
melden hij den directeur of de directrice
der Rijkskweekschool die zij vvenschen te be
zoeken.
Vo( r nadere bijzonderheden zie men Staats-
Courant no. 44.
Binnen kort zal de kook-cursus te Hil
versum een aanvang nemen. Te hopen is
het voor deafdeeling Hilversum der Maatschap
pij tot Nut van't Algemeen, dat een ruim ge
bruik gemaakt zal worden van de gelegen
heid voor meisjes van 44 tot 17 jaar om
zich aan te melden aan dien cursus, uit 20
lessen bestaande, togen betaling van 5 cent
per les.
Doorn wil bij de inhuldingsfeesten niet
ten achter blijven. Het voornemen toch
bestaat daar om bjj die feesten een grooten
maaltijd aan te richten waaraan alle inge
zetenen dier gemeente gratis kunnen deel
nemen.
Een eigenaardige hulde iutusschen.
Aan Belang en llecht wordt meegedeeld,
dat een jongedame aan de Rijks-universi-
teit Utrecht studeert in de theologie.
Het zou inderdaad gemakkelijk zijn, dat
te beweren, ging de ridder kalm voort, maar
het gerecht heeft de verklaringen van Kiirner
zelfs niet noodig, want de echte barones Vor Erl
bach
Ik ben do barones Von Erlbach, viel Adèle
Frenzel hem in de rede, er bestaat geen andere
en die Adèle Frenzel waarvan gij spreekt, is
reeds lang dood en begraven.
De ridder richtte zich fier op en zeide op vasten
toon
Neen, barones Hedwig von Erlbach, die
onder den naam Adèle Frenzel op het dorps-
kerkbof begraven werd, was sleents schijndood I
Onmogelijk
Zij leeft.
Och kom. ziet u mij nu voor zóo dom aan,
dat ik aan zul'- sprookjes zou golooven, ofisu
zolf dom genoia, die voor waar aan te nemen?
Het zijn geen sprookjes, verlaat u daar
I vaat op, lieve dame. Dc echte barones Von Erl
bach leeft en zal haar rechten doen gelden.
Dwaasheid I
Ja, dwaasheid was hot van den baron, die
do voor hom hinderlijke echtgenoote door zulk
een middel wilde verwijderen.
Ik weet van geen middel, ik weot van niets.
Adèle Frenzel zonk nis machteloos in huur
fauteuil achter over.
Beaucourt hernam
G|j zult moeten toegeven, dat uw toestand
verre van benijdenswaardig is.
Adèle wierp hem een grimmigon blik toe.
Gij hebt u als de wolf ineen schaapsvacht
gehuld om my te misleiden, en nu wilt ge mij
in het verderf storten I riep zij uit.
Ik handel in hot belang van do ware ba
rones Von Erlbach, die een engel van goedheid
is en u de gelegenheid tot vluchten wil laten.
{Wordt vervolgd).