van het concept-besluit. Hieruit blijkt, dat liet voorstel van II. en VV. beoogthardmaking der 8 M. breede wegen, over een oppervlakte van 2048 c.M2, met grint, en aanbrenging van verlichting. In de kosten, 1'2G42 cn f346, zal de Naam- looze. Vennootschap hebben te dragen de helft en Tfij0 voor ceiste onderhoud of f 1G2G.10. Do V o o r zilt e r brengt hierna ïti stem ming het voorstel-Gerritsen (renvooi naar de Gezondhcids-commissie en de afdeelingen) on verzoekt ile Bestuursleden van «Volks huisvesting (tie heeren: graafSchimmelpcn- ninck, Celosse en Gerritsen) buiten stem ming te blijven. Het wordt verworpen met f> tegen 3 stemmen (vóór stemden de hoe ren Van Kalken, mr. Prikken en mr. Hey- %ore). De Voorzitter opent lierna de algc- meenc discussies over het voorstel van B. en W. De lieer Gerritsen krijgt het woord en houdt gedurende 20 minuten een pleidooi vygr «Volkshuisvesting", waarin hy nage noeg zegt Hot woningvraagstuk schijnt nan B. en W. totaal onbekend en ik verbaasde mij over de nnieve wyzo waarop B. on W, dc zaak behandelen. Eén van hei den, óf hier hcorsolit een absoluut gebrek aan ken- nis van do zaak, óf won voolt zóo weinig voor de •«leiders, de minder bevoorrochtcn, dut men zich mei schijii-nrgumenton van de zaak afmaakt. Hoe hot mogelijk is, dut hij de bekende en erkende schandelijke «onlnigstoeslandon B. on W. ontkennen dat „Volkshuisvesting" een gemeen telijk belang beoogt, puil mijn verstand te boven. l'e Vervoniging toch wil: gezonde woningen ver krijg buur stellen tegen lage huur; de bestaande te liouge hurou deprccioorcnbostuonde krotten af breken en vervangen door gezonde woniugen. Ik zul beginnen met te weerleggen, dat hot toe slaan van ons verzoek zou kunnen zijn een onbil lijkheid tegenover do particuliere bouwers, gelijk B. en \V. in hun rapport zeggen. Mnnr welke particulier geeft wat wij zullen geven En als er morgen een niemve bouwvoreeniglng komt, die met even goede bedoelingen den werkman wil helpen, dan zul ik een zelfde uitgave voteeron. In het runport wordt gezegd, dat „Volkshuisves ting" eigenlyk wel oen goed zaakje is voor dc aan deelhouders. Ik bob dat beschouwd als een aardig heid van B. cn W., doch zulk oen woord geeft wer kelijk geen bewijs van crust. Op de eerste plaats kunnen de aandeelhouders eventueel ten allor- hoogstc 3',, maken, maar zij die hun geld gaven, rekenen volstrekt niet op 8%ten tweede dient, wa. er overschiet, om krotten op te koopen cn deze te verbouwen tot gezonde, woningen, op dezelfde wijze als ons geacht medelid de heer Tromp van lli.lsi doet. Indien het werkelijk zulk een „goea zaakje" i«, dun verwondert mij zeer, onder do aan deelhouders niet aan le treilen den Wotboudcr van Publieke werken. Is liet niet duidelijk, dat, waar wij tegen matige huur geven gezonde woningon, zóo dat wij zelf ze zonden kunnen bewonen, met water van de waterleiding, wij niet kunnen concurreeren tegen do zoogenaamde huisjesmelkers, die zelfs geen water geren, Imit stiuin huizen die aan de eischon der hygiene voldoen. Het particulier initiatief heeft eenvoudig beivezeu, dat het niet aau dc eenvoudigste cisehcn voldoet eu het gevolg daarvan is, dat het slechte woiuingeu geeft voor veel geld Bovendien voldoen «lie bouwers niet aan hun verplichtingen, door noch te zorgen voor water, noch voor flinke wegen lusschen de huizen, noch voor liebt, noch voor rioloering, niets eens nog gesproken van het iittll'steeiisniuuiye waartegen wy onze kioderon niet te slapen zouden leggen. De uitbreiding van de kom iler Uemeente is ten deze dan ook gebiedend noodzakelijk, Maar voor zulke huisjesmelkers worden voor re kening van dc Gemeente overal pompen geslagen. Men sprak van bevoorrechtingmaar is dót dan geen bevoorrechting? I)e huisjesmelkers worden hier juist op «He mo gelijke wijzen beschermd. In tegenstelling niet bijv. Utrecht, waar zelfs oude woningen onbewoonbnar worden verklaard wanneer er geen eigen privaat en geen goed water hij is. laiil men dut gemis hier maar toe en juist daardoor is de concurrentie bjjna onmogelijk. Wordt door de overheid niet nu de band toege stoken mm „Volkshuisvesting" dan is nu reeds hot eitul te voorzien, want dan zullen dc woningen tc duur worden cn bij den geringen loonstandunrd on bewoond blijven on dan zul er in 't geheel geen di vidend kunnen uitgekeerd worden en in dat geval zie ik geen kutis om een nieuw kapitaal bjj elkaar te krjgcn voor een nieuwe reeks woningen. Grente uitgaven, voor allerlei doeleinden, worden gedaan als het <le meergegoeden geldt; waar hot don werkman betreft, meen ik niet tc voel to vragen door een enkele maal mot een verzoek to komen. Zonder nog tc letten op do hygiene verdient „Volkshuisvesting" rlcn dank van allen, die liet goud nioenon niet den werkman, doordien zij zorgt, dut de huren, door de particulieren geheven, niet te hoog iv..rden; door te laten zien wat zy kan geven voor billyken prijs. Waar we nu zien, dat er mannen gevonden wor den. die voor deze woningen geld verstrekten tegon lage rente cn waar liet Reservefonds reeds een go- senenk kreeg van bijna f4000, daar mag men waar lijk verwachten, dat do overheid uict aehtcrwego zul blijven en zij een zuiver Gemeentebelang zal steunen, In een dor vorige vergaderingen bob ik reeds voor- uitgoloopcn op deze zaak en gewezen op do over eenkomst met het Kalfsvold. Daar echter gold het de meergegoeden cn werd het voorstel aangenomen zonder oppositie. Zou mon hior werkelijk meten met twee malen, gelijk ik toen reeds vrcoado hi uit wis toch zorgen voor do toekomst en cr voor waken, dut we hier krijgen een toestand nis op het Sa r in?." nakomelingen zullen laken, dat wy niet intijds zorgden voor rioloering. Zelfs .Armenzorg" te Utrecht schonk f7000 voor woningltonw in die Gemeentezou bier do over heid weigeren Dat er gelet moet worden op hygiene by arbeiders woningen, wie znj het ontkennen in oen tijd waarin men gelden bijeenbrengt voor Volkg-sanatoria voor longlijders en juist onder don arbeidenden stand deze ziekte huur meeste slachtoffers mankt en do medici dii loc.-i: brij ven aan de slechte en ongezonde woningen Waar ui Ie politieke pnrtijen bobben verklaard, dat L i" Nederland het woningvraagstuk de macst nr- XIte mak i.«, daar mug en kun ik niet nnnncmon, lie Biunl der Gemeente waar op dit punt de er gerlijkste i.u siandeu heoweben, achter zou blyvon om mede tc helpen lot hot aaubrengon van vcrbotcring. B. en W. zeggen in hun advies, dat de Verorda, uilig zeer mild is. Ik maak bon opmerkzaam, dut twee jaar geleden reeds door mij gewezen is op de in art, 3 vervatte uitzondering voor oen eventueel te stichten arbeidersbuurt. Welnu, hier is de eerste gelegenheid om dc Verordening icd volle toe te passen. Dut B. cn W. voorstellen grintwegen, betreur ik 'e zomers stof, 's winters moddor, hut hoele jaar door verbazend duur onderhoud, doch daarover zon men zich nog kunnen verstaan. Maar dut zy voorste Hon tot do ziiikputjc» terug to koeren, beireuf-iV «Hop ou acht ik een spotten mot do hygiene, óok al geldt hot slechts don werkman. B. en W. vorgeten echter, dat van dc strook langs den Utrechtsehen weg roods 11 pcrceolen verkocht zyn cn bebouwd worden, zoodat binnen korten tijd daar óok moot gezorgd worden voor rioloering. B. en W. vergeten, dat do villa's langs den Utrochtsohon weg en do 100 woningen van „Volkshuisvesting" rioloering dringend noodig maken en eon later aanbrengen der riolen onnoodige kosten van herbestraten mee zal brongen. Waar wy eenigc zekerheid hebben, dat binnen oen jaar tyds het geheele terrein zul zyn bebouwd, zou ik het niet goed vinden als alles by stukjes en brokjes wierd gemaakt. Oók ben ik hol volstrekt niet ecus met B. en W. dot or, zelfs in de naaste toekomst, geon aansluiting zou komen mot den Leusderwog or; dat dus ouzo wegen wel degelijk zullen worden verbindingswegen. Ook voor do belendende grondoigenaron is hot van groot belnDg, dut daar goede wegen komen. Eindelijk beroep ik my op tal van specialiteiten op het gebied van het woningvraagstuk, spceiual op dr. Weycrmans. Ik hoop, mijne hoeroD, dut ik u overtuigd heb, dut het voorstel van B. en W. is onaanneemelyk en strijdig mot het algemeen belang. Sm*, eindigt met voor to stellen, de wegen te doen harden me' keien. De V o o fbz i 11 e rBedoelt«pr. afgezon derd van liet principe der overneming, geheel of gedeeltelijk ton laste van de Gemeente? Overigens moet ik spr. opmerken, dat de tijd voor zulk een voorstel nog niet geko men is en het pas kan worden gedaan bij de behandeling der artikelen. De heer Van Esveld zegt, dat «Volks huisvesting" zeker allen lof verdient maar toch is spr. bang niet zóóver te kunnen ko men dan dat er eenige reden is om af te wyken van den Rouw-verordenitig, die voor schrijft, dat de Gemeente de helft der kosten draagt, al laat art. 3 afwijking toe. Maar hier kan art. 3 niet worden toegepast, want hier geldt het geen verkeerswegen, daar alle wegen doodloopen, en uitsluitend dienen voor de bewoners eter buizen. «Volkshuisvesting" vraagt feitelijk een subsidie uit de Gemeen tekas en spr. meent, dat het hier slechts geldt het belang van enkele ingezetenen en niet een algemeen belang. Spr. is zeer vóór een goeden afvoer zoowel van hemel-als van menage-water en zon ook sterk zyn vóór harding met keien, doch dit is thans niet aan de orde en spr. zal hierop later terug komen. De heer Kleber kwam tot dezelfde conclusiën als de heer Van Esveld en zou het ai even onbillyk vinden als de Ge meente een pré gaf aan de bouwers van deze huizen, welke spr. toch moet blijven vergelijken met een holje. De beer Gerritsen heeft veel gesproken, maar wie te veel be wijzen wil, bewijst niets. Waarom zou men andere huizenbouwers achter stellen De heer Gerritsen zeide een ander woord dan huizenbouwers, doch spr. zou dat woord niet wenschen te gebruiken. Spr. kan maar uiet begrijpen, dat «Volkshuisvesting" niet zou kunnen concurreeren met de particulie ren. En vooral mag men niet vergeten, dat «Volkshuisvesting" is een doodgewone Naam- looze Vennootschapthans keert zo ten hoogste 3°'o uit, doch ze heelt slechts haar Statuten te veranderen en keert dan rustig jes 7 a 8uit. Spr. wil herinneren aan de «Bouwmaatschappij" wier buizen nu publiek verkocht worden en acht zich niet gerecli- tigd, zijn stem te geven vóór hot voorstel om de harding der wegen geheel te doen uitvoeren op kosten der Gemeente. Mr. H ey 1 igers zegt, dat requestranten een beroep doen op art. 3 en dit naar zijn mee ning met vol recht, waar zij goede en ge zonde woningen geven voor billijke huur en elders slechte woningen opruimen. De heer Hamers zegt, geen vrijheid te vinden, uit de Gemeentekas zeker subsidie te vcrleenen aan dc aandeelhouders, en het eens te zijn met de motieven van B. en W. Wethouder Visser wil hier herhalen de argumenten, door hem in 't. midden ge bracht. in de vergaderingen van B. en W. Het toestaan van het verzoek om ver harding geheel ten laste van de Gemeente, zal leiden tot een verwarden financieelen toestand. Thans wordt gevraagd voor een deel van het terrein, maar stellig komt men later terug met een dergelyk verzoek. Op het aangrenzende terrein, dat niet be hoort aan deze Vennootschap, zullen óók huizen komen, en dan zal men ook vra gen om bestrating; het zelfde zal gebeu ren aan den Bisschopsweg en overal elders. Gclyke monniken, gelijke kappen, en zóo zal men zeker komen tot een hooger per centage voor de Inkomstenbelasting. De heer Gerritsen sprak van «krotten" aan den Bisschopsweg. Ik verklaar, als Wet houders van Openbare werken, dat die wo ningen zyn gebouwd overeenkomstig de Ver ordening jazelfs voor die, welke buiten de kom der Gerneentè liggen, hebben de bou wers, geheel onverplicht, bouwtoezicht ver zocht. Spr. ziet waarlyk niet in waarom de Baad een pré zou toekennen aan «Volks huisvesting' De Voorzitter wil instemming betui gen met dc vorige sprekers. Ook Spr. ziet liet grooto verschil niet tusschen «Volkshuis vesting" en andere bouw-ondernemers, en tot bevoorrechting zal hij nimmer zijn stem vcrleenen. De heer Gerritsen achtte zich bevoegd en gerechtigd, zeer af te geven op de par ticuliere bouwers, doch wat de buitenstad betreft, is spr. het volkomen eens met Wet houder Visser, dat daar werkelijk wordt vol daan, en op zeer goede wijze voldaan, aan de behoefte aan arbeiderswoningen. De huurprijs der huizen van «Volkshuis vesting" is nog niet goplubliceerd, doch het zou spr. sterk verwonderen indien deze veel scheelde met dien der gelijksoortige wonin gen in dc buitenstad. Niet tegenover de bedoeling wellicht, maar zeker tegenover de Verordening is «Volkshuisvesting" een ge wone bouwonderneming. De heer Gerritsen repliceert, dat als men den Wethouder van Openbare werken zoo hoort spreken, men zou denken, dat hier geett woningvraagstuk bestaat. De heer Visser schijnt zich niet te kunnen voorstel len, dat er werkelijk personen zijn, die zeg gen «tegenover den werkman wil ik geen winst behalen". Den heer Kleber antwoordt spr. dal het bestuur van «Volkshuisvesting" in handen is van ernstige mannen, die de Statuten maar niet zoo spoedig zullen veranderen. Aangaande de woningen aan den Bisschops weg persisteert spr. dat deze gebouwd zyn met halveeteens-muurtjes, terwijl de Verorde ning voorschrijft steens-muren. En zyn de terreinen achter die huizen óok in overeen stemming met de bepalingen dor Verorde ning Spr. blijft dit sterk betwijfelen. De heer Van Esveld zeide, dat deze wegen geen verbindingswegen zyn. Nog niet, ant woordt spr., doch binnen zeer korton tijd zullen zy bet zyn. Dat de Vennootschap niet kan concurree ren met de bouwers, ligt vooral hierin, dat de woningen veel beter gebouwd worden en, trots den lagen huurprijs, voorzien zijn van eigen privaat, duinwater, enz. Spr. blijft deze zaak achten een van alge meen belang en wijst op de overneming der wegen van het Kalfsveld. Wel is toen ge zegd, dat hier zou kunnen komen de toe gangsweg naar Baarn, doch eigenlijk is men zoo spoedig gezwicht om een beleefdheid te bewijzen aan de aaowonenden. Den heer Hamei's antwoordt spr. dat bij den verkoop "van het Kinderhuis de Raad wèl heeft overwogen het belang van den werkenden stand. Spr. herhaalt, dat hij geenszins vraagt een premie om daarvan de voorgespiegelde 3% te kunnen uitkeeren aan de aandeelhouders, doch om dat geld te kunnen besteden ten bate van den werkman, evenals zij, die ge heel voor eigen risico bet terrein kochten, de winst, welke werd gemaakt door verkoop van de strook langs den Utreclitschen weg, hebben cadeau gedaan aan de Vennootschap. Wethouder Celosse zegt een lange ver handeling over politieke partijen te hebben gehoord, doch uaar stapt hij overheen. De Gemeente kan echter belang stellen in «Volks huisvesting" evenals zij belang stelde in de Pooltocht, waarvoor zij wel f5 bijdroeg, maar daarom is dit nog geen Gemeentebe lang. Ieder pogen om de arbeiders te steu nen, verdient waardeering. maar wettigt daar om nog niet altijd subsidie. Krijgt de Ven nootschap, onder welken vorm dan ook een flinke bijdrage uit de Gemeentekas, dan zul len de particuliere bouwers óok komen en waar zal dan het eind wezen; met hoeveel zullen de belastingen moeten worden ver hoogd? De gevolgen zyn eenvoudig niet na te gaan. Dat «Volkshuisvesting" niet zou kunnen voortgaan met den woningbouw, indien niet voldaan wordt aan het verzoek, gelooft spr. niet. En is, vraagt spr. die f 4000 wel een ge schenk Spr. meent ook dit sterk te mogen betwijfelen; doch het doet niets terzake. Wat eindelijk de overneming der wegen van het Kalfsveld aangaat, dat is een heel under geval. Do Utrechtse he Hypotheek-bank had hier reeds zeer goede grintwegenten overvloede betalen de aanwonenden een flinke bijdrage in de Gemeente-belasting, en hier was het wel zeer degelijk een Gemeente belang. De beer (^erritsen, voor de dorde maal het woord erlangend, zegt, dat hij zich erg teleur gesteld gevoeld over den uit spraak van den Wethouder' van Onderwijs, dat het. hier geen zaak van algemeen belang zou gelden. Op diens insinuatie, als zouden de f4000 geen geschenk zijn, wil spr. tbans niet antwoorden. De heer Hamers zegt, dat de verkoop van het «Kinderhuis" heel iets anders was en eenvoudig de verkoop van een puinhoop (tal ^an leden ho I ho Met was in 't be lang der Gemeente, dat daaraan een einde kwam, terwijl nu voor de straat een groote verbetering is gekomen. De beer Van Kalken meent, dat men nogal afwijkt. De zaak is dezeis de Baad verantwoord als by het verzoek toestaat Spr. acht niet alleen, dat dc Raad verant woord is, maar ook verplicht tot toestem ming. Spr. acht liet een Gemeentebelang van bet zuiverste water en is, na rijp be raad en ernstige overweging, er toe geko men om te stemmen vóór het verzoek van «Volkshuisvesting". En als er een nieuwe bouw.-vereeniging komt, die óok het belang van den werkman beoogt en eigenbelang verre achterstelt, dan zal spr. een derge lijk verzoek ook van die vereeniging even goed steunen. Spr. gelooft te spreken in het belang van het volk en in het algemeen be- lung. De Voorztter sluit nu de algemeene beraadslagingen en opent die over de arti kelen. Bij «hardmaking" zegt de heer Van Es veld, dat do grintwegen elders misschien dienstig zijn, maar dat hij in een zóo sterk bevolkte wijk een kei-bestrating veel wen- schelijker acht. Een zóo, althans aanvanke lijk, afgelegen terrein ontsnapt allicht aan bet dagelijksch toezicht. Als wen u tóch har den, moeten we het in eens goed doen en direct met klinkers. Spr. dient zyn amen dement in, waardoor de kosten voor de Ge meente en voor «Volkshuisvesting" worden verhoogd me' f1000. De heer Gerritsen steunt dit voorstel. De Voorzitter zegt, dat B. en W. ook de wyzo van harding hebben gewikt en ge wogen, doch meent, dat grint werkelijk goed is en bovendien f 1000 voor de Gemeente zoowel ais voor de Vennootschap bespaart. Wethouder Visser kan zich voorstellen, dut de heer Van Esveld klinkers wil om bij droogte stof en bij nat weer modder te voor komen, maar grint is zeer goed voor zulke wegen, waarop weinig wordt gereden. Ock denke men aan de wegen, voor welke la ter harding wordt gevraagd en spr. ontraadt ook uit dien bouiue het amendement aan te nemen. De heer Gerritsen vraagt of het de bedoeling is, een trotoir te leggen naast de wogende heer Van Esveld vraagt of dit trotoir wordt bedoeld van grint of van klinkers De Voorzitter: grint, met een rol laag van klinkers. De heer Van Esveld p^astyfnat bijzijn meening dat in een zóo volkrijke buurt, als hier zal komen, grint onvoldoende zal blijken en zegt, dat liet voor de Gemeente, die toch later het onderhoud heeft, het goed koopst zal zijn als de wegen direct goed worden gemaakt. Het voorstel-Esveld wordt nu in stemming gebracht en verworpen met 8 tegen 4 stem men en?3 onthoudingen (vóór stemden de heeren Van Eek, mr. Heyligers, Van Kuiken en Van Esveld). Het voorstel van B. en W. wordt nu aan genomen met iO tegen 2 stemmen en 3 ont houdingen (tegen stemden de heeren: mr. Heyligers en Van Kalken). Ingekomen zijn een brief van de Gezondheids-commissie waarin wordt gewezen op de schadelijkheid der pomp in de woning van den agent van politie aan de Kamper-buitenpoort. Om der wille van de zaak vragen B. en W. urgentie voor deze zaak cn nadat die is verleend, stellen zy voor, een crediet van f 200 tejverlee- nen om een andere pomp te slaan, zoo noodig mot vertakkingen, wolk crediet z. h. et. wordt verleend. een voorstel van B. en W. nopens een subsidie voor het maken ccncr grootere doorvuartwijdte aan de Eembrug zal worden behandeld in de volgende zitting een request van den beer J. C. F. Prikken, leeraar aan de inrichtingen voor Middelbaar onderwijs, houdende verzoek om ontslag tegen 1 September, onder toekenning van pensioen. Met het oog op het doen van oproepingen voor een nieuwen leeraar, stellen B. on W. voor urgentie en nadat deze verleend is, stellen zij voor het ontslag te verleenen eervol en onder dankbetuiging en omtrent het pensioen pread vies te vragen aan B. on W. De heer Gerritsen merkt op, dat dit niet dc bedoeling is van requestrant. Stel eens, dat het pensioen niet verleend wordt, dan blijft requestrant misschien' wél in functie. De Voorzitter antwoordt, dat het ont slag is gevraagd wegens gezondheidsredenen,welke worden gestaafd door geneeskundige verklaringen. De heer Gerritsen Btelt zich tevreden met deze inlichting. Het ontslag wordt nu eervol verleend, onder dankbetuigingomtrent hot bedrag van het pensioen wordt gepreadviseerd door B. en W. een bericht van aen Minister van Binnenland- sche zaken omtrent de regeling van het onder wijs in Geschiedenis en Aardrijkskunde aan het Gymnasium aangenomen voor notificatie. een verzoek van den heer A. J. Krieger om vaststelling der definitieve voorwaarden voor de concessie eener paardentram hier tor stedo aan B. en W. om preadvies, goedkeuring door Gedeputeerde Staten van besluiten, in de vorige Raadsvergadering geno men, o. a. tot verkoop van het Eindje van de wereld. Iion schrijven van leeraren aan het Gymna sium en de Hoogero Burgerschool en Gemeente- nmtenaren en bedienden, houdende dankbetui ging voor 's Bands besluit tot instelling eener pensioenregeling aangenomen voornotificatie. Reqnesten van onderwijzeressen in fraaie hand werken om verhooging van jaarwedde om priedvies aan B. en W. oen rapport van de Commissie nopens de wo ningen achter de Meisjesschool te behandelen ten behandeling in een volgende vergadering.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1899 | | pagina 2