Stadsnieuws.
Binnenland.
Henneberg Zijde
Ingezonden.
voor Transvaal!
K K N N I N <1 K V r N <1
I)o SecretariH der Oemcontü Amersfoort
nooriigt .1. M ALK EN HORST, gahuwd met
0. uk III I LITER, uit, /ic.li in zjjn eigen
belling /oo Hpooilig mogelijk ter Öecrotu-
rio to willen vervoegen tuwschen 10 uur
VOOitniddugH en II uur namiddags.
Amersfoort, 9 December 1899.
De Secretaris voornoemd,
li. VV. Th. SANDIJKltU.
Ds. (irnswinckel vraagt plaatsing van liet
volgende;
Als toevoeging aan do collecte in dun bid
stond is nog onl vangen door ds. Gmawiultol
fO.fiO, !'2.50, ft».r»l> r 1,00, van leden van
901)7.0 gezellige avond" fl.if), oud lood fl.50.
door ds. Ter Haar Komeny fl.OO; door ds.
Mei nors II <>0, I' 1.00, makende met. oc collecte
van I 288,25 S()m ViU1 f250.70, wolk be
drag door mij verzonden is aan den Alge-
meeiiiMi Penningmeester der »Ned. Zuiil-
Al'rikaanscbe Vereemging".
Hartelijk dank aan allen.
Hij de gehouden verkiezing van loden van
den Kerkeraad der (ierelhrmeerde Gemeontü
11 zijn herkozen tot onderling M. Ilakkeiios
en tol diaken II. J. Hloeinontlal, en gekozen
tol. onderling II. van Hunren en tot diaken
VV. Kliert. Allen verklaarden hot ambt
te vv'llen aanvaarden.
Omtrent onzen nieuwen burgemeester le
zen we in de Hrieven uit de Hofstad in de
sArnhemsrlio Oourant"
haat mij nog oven reloveoron dal jhr. T.
A. .1. van Ascli van Wijck, tot burgemeester
van Amersfoort bonoenui, de baads)verga
dering voor 't laatst bijwoonde. Ik loboor
niet. tol zijn geestverwanten en maar zelden
stemde ik met zijn beschouwingen in, maar
hij was ijverig en pluisde do stukken en al
de byzoiulorlu 'en van alles wat aan de ordo
kwam zorgvuldig lui. Gegeven ons Pollego
van b. en W. was dit een bepaalde verdienste
en als zoodanig is zijn uittreding te. betreu
ren. Ik Imop. dat hij door een nieuwe editie
van dezelfde soort vervangen zal worden.
Jammer genoeg, dat hij deze laatste maal
niet nog bezigde om wat meer licht te
oischeu over de pinnen, hierboven aange
roerd maar hij wilde zeker voor 't laatst
geen onweer opwekken, maar als een statig
dalende zon slechts oen vriendelijk avondrood
achtergelaten.
Voor het welzijn van Amersfoort moge hij
toounn evenveel dirigeorend als eoiitroleerond
talent to bezittel»!
bedroeg liet gemiddeld getal per dag aan
gekomen, met-doorgaande reizigers op de
beide stations alhier volgens veertiendaagsche
nauwkeurige waarneming dezen zomer 1080
en dezen herfst 880. nu, in dezen winter, werd
dit tusschen '27 November en II December
geconstateerd gemiddeld 740 te bedragen.
Vice versa moet dus liet dubbel «lezer cij
fers in rekening worden gebracht om ich
eon voorstelling te vormen van het reizigers
verkeer te 'lezer stede.
De conclusie, uil deze waarnemingen ge
trokken. toont volgens deskundigen de levens
vatbaarheid der ontworpen stads-trani meer
dan voldoende aan. zoedat, na vaststelling der
concessie-voorwaarden door onzen Gemeente
raad. onverwijld de stappen zullen geschie
den. 0111 «Ie tot stand homing van dit voorge
stelde vervoermiddel ie verzekeren.
dt er nog-
Kok, O. Vermolen, J. P. de Jager, 11. van
Surksum, J. W. Jorissen, secretaris.
Het aantal leden was op 1 December525.
Herinnerd zij aan do Tentoonstelling der
voorwerpen van de Loterij ton behoeve van
do Protestantscho armen, morgen en over
morgen to houden, nii. tin het Gasthuis, doch
in »l)o Zaaier," boek Kerkstraat.
in de vergadering met dames, Donderdag
avond in «Amieitia" door hot plaatselijke
departement, van het «Nut" te houden, zal
do hoor H. Mntolerkamp, uit Hilversum,
spreken over Joanne d'Arc.
De ledenvergadering van de eVereeniging
tot stichting en instandhouding eener Am
bachtsschool voor Amersfoort en Omstreken"
zal worden gehouden op Vrijdag 15 dezer,
des avonds 8 uur in «Du Arend".
Wie nog lid wensclit te worden, melde
zich vóór Vrijdagmiddag aan bij den Secre
taris, mr. J. 0. li. Prikken, Muurhuizen bij
do Kortegracht.
Hij eon uitvoering in de Onderol'liciers-
socieleit is Zaterdagavond ten behoeve van
hot Hondo Kruis gecollecteerd een bedrag
van f 8.51).
Tor naricht diene liet wordt ons dezer
dagen zoo dikwijls gevraagd dat de bij
dragen voor de »Ned. Zuid-Airikaansche
Yereenigiiig" dienen gezonden te worden
aan mr. J. 11. Loinan, Heerengracht 128 te
Anisterdain; die voor liet. «Ronde Kruis"
naar Lange Voorhout t», to 's-Gravenhage.
De plaatselijke afdeeling van «Patrimo
nium'' zal, zoo mogelijk nog voor het einde
des jam's, in eigen kring oen Transvaal-
avond houden.
Dok do Olir. Jungolings-veroeniging Psalm
110:9 hoopt, iu de eerste helft der volgende
maand een Transvaal-avond te organiseeren,
eveneens opgeluisterd door de bekende licht
beelden van den lieer J. A. Wormser.
Generaal-majoor G. L. Langguth, com
mandant der 2e divisie, vortoeldi. van Don
derdag- tol. Zaterdagavond hier ter stede tot
lint bijwonen van een tactische oefening op
de kaart welke onder leiding van den kolonel-
commandant van het Tie regiment infanterie
op Vrijdag en Zaterdag is gehouden en waar
aan door alle hoofdofficieren benevens door
do kapiteins baak en Heinsius van het korps
is deelgenomen.
Het ondcrscheiilingsteekeii voor 15-jarigen
«ifticiersdiensl is o. a. toegekend aan de lui-
iciiants-adjudant W. J. Steinbuch en A. W.
Groote en aan den le luitenant H. W. Schiiui-
kes, van het {ie regiment intaiiterio hier.
Luitonant-kwartierineester M. Kuld, van
liet r>e regiment infanterie, is hij beschik
king van den generaal-majoor Honfd-inteu-
dant, tijdelijk werkzaam gesteld ten bureele
van den kapitein-kwartiermeester van het le
regiment huzaren hier.
De jongelingen 0. A. de burlet, VV. Bronk-
horst en H. .1. D. van Wcssum hebben bij
het Tie regiment infanterie de verbintenis
aangegaan als aspirant-vaandrig voor hot
Reservekader.
De aandacht van het. publiek
liiaals op gevestigd, dat frankeerzegels, brief
kaarten en briefomslagen van vroegeie uit-
gif'en dan van 1808 99. voorzoover die niet
reeds vroeger zijn ingetrokken, met ingang Polilie-bureau
van 1 Januari 1900 buiten gebruik zijn ge
steld, en dus na dien datum waardeloos zijn j
voor de frankeering van brieven en andere
stukken.
brieven en andere stukken, geheel of ge- j
deeltclijk met die zegels gefrankeerd en op
of na Januari 1990' ter post bezorgd, wor
den derhalve als ongefraiikoerd of onvol
doende irefraukeerd beschouwd en met het
verschuldigde port heiast.
De bovenbedoelde fiankeerzegels, brief-
ka rten en briefomslagen worden niet meer
verkrijgbaar gesteld en kunnen na 1 Januari
tot 1 Juli a.s, tegen frankeerzegels, resp.
briefkaarten en omslagen, van gelijke waarde
der uitgillen van 1898 en 1899 worden in
geruild.
Nu de vorst haar intrede heeft gedaan,
worden de water- en gasverltruikers herin
nerd willen zy geen ongerieflijkheden
ondervinden hun meters tegen de strenge
koude te beschutten.
bij de door architect. 11. Kroes gehouden
aanbesteding van den bouw van een admi
nistratie-gebouw, bij liet Nieuwe station, werd
ingi schreven als volgt; Kirma J. A. l.'iter-
ilijk 8; Zoon. Zutfeii, f13 880; \V. van Acli-
terbergh. Amersfoort, f11 777: T. van lloo-
gevest, Amersfoort, f11779; F. 11. Noor-j
man, Zwolle, f9989.
Het werk is gegund aan den laugsten in
schrijver.
bij «le hedenochtend ten Raadhuize ge-
lioiuïen aani estcding van den houw van het
ingeschreven als volgt
van Hongevest, Amersfoort. f 19 985; T.
van Daal. aldaar, f19 899; Olir. Kckhardt,
aldaar, l' 19 198 A. van Genderen, Nijmegen,
j f l.A 950C. J. Kimtz. Amersfoort, t IA 125
j N. Wolfswinkel, aldaar, f14990: W. van
j Achtecbergh. aldaar, f14989; Th. 11. Jansen,
Ruiiipi, f 14 490J. 0. van Kiberge», Amers-
I lbort, f14 0".
I Het werk is don minsten inschrijver op
gedragen.
I De twee inschrijvingen waarbij voorwaar-
1 den werden gesteld, zijn buiten aanmerking
I gelaten.
irtrouwdheid mot
Uulsbolf, Amsterdam jhr. Ram, Don Haag
II. de Vries, Amsterdam; J. .1. Meder, Gro
ningen; K. J. Meilink, Kampen J. H. Keizer,
Noordscharwoiido.1. A. Huisman, Amers-
Jnort; L. II. blad, Nijmegen; A. A. Olaut
van der Myll, Den Haag; It. T. H. Schmidt,
Amsterdam; A. Krekel, RotterdamA. J.
II. Busqiict, Amersfoort; mr. J. C. L. van
Ksson, Arnhem; S. bakker, Apeldoorn; Jan
M. Waandors, Zwolle; P. Volbeda, Amers
foort en R. van de Wint, Aalten.
Afgewezen werden 2 candidaten.
Als we nil nagaan, dat de heer Groote zijn
leerboek einde October in den handel bracht
en dus iu een goede maand 4 4 81
het diploma verwiervenals we daarbij na
gaan, dat in liet 8e jaar van zijn bestaan in
liet geheel 188 personen het diploma van
vertrouwdheid met een ander in ons land
voelvcrbreid stelsel erlangden, dan blijkt
andermaal, dat liet stelsel-Groote zeergoed-
gedaoht is, want anders zouden toch niet
zóo velen iu zóo korten tijd zonder eenige
hulp het getuisohrift hebben kunnen ver
werven.
Verleden week werd door jiir. Bosch van
Drakestein aan de Lage Vuursche een hert
geschoten, dat niet minder dan 200 pond
woog. Tegenwoordig komen vele van deze
dieren in de Baarnsche bossc.ben voor; hel
zijn nakomelingen van enkele herten, die
indertijd uit de Hertenkamp achter Soestdijk
ontsnapten, toon dit terrein op last van den
Koning van herten werd ontruimd.
Iets, wal bijna nimmer te Eemnes ge
schiedde, viel daar Donderdag voor. De
landbouwer II. van der Wardt maaide van
zijn driest nog een voer gras en dat 1 op
den zevenden dag van Wintermaand De
oudsten van dagen kunnen zich zoo iets niet
herinneren,
liet bekende «Staphorster boertje", dat
reeds geruimeii tijd zijn praktijk te Soest
uitoefende, is Vrijdag door een zijner onlfc -
kende patiënten, den Rijksveldwachter Van
Apeldoorn, uit Kootwijk, in tegenwoordig
heid van Rijksveldwachter Van Ainerongen,
uit Soest aangezegd «zijn dag te onthouden",
daar proces-verbaal zal worden opgemaakt
wegens het onbevoegd toedienen van ge
neesmiddelen.
De Rijksveldwachter was reeds eenige
weken onder zijn behandeling, voorgevende
last van maagkramp te hebben. De genees
heer verzocht voor behandeling en medicij
nen 1*2.50. De medicijnen zijn in bezit van
den Rijksveldwachter, daar de man van
maagkramp in 't geheel geen last had en
zoodoende liet gebruik der medicijnen over
bodig was.
0, laat de mooie, waarachtige geestdrift u
doortintelen de ziel tot de diepste diepten;
laat ze wijden uw werk en brandende in u
zijn, zoodat ge niet voelt de teleurstelling
en het ruwe aanraken van de kleinzielige,
egoïste wereld.
Onze vroegere stadgenoot de le luitenant
F. H. K. A Wagner, van het 5e regiment
infanterie, is in zijn rang overplaatst hij het
regiment Grenadiers en Jagers en ingedeeld
hij het 8e bataljon Grenadiers.
Hot bestuur van het Nieuw-Ziekenfonds
is thans samengesteld uit de heeven: dr. an
Driel. eere-vooivitter. dr. Schrcuder, voor-
r.itter. dr. Oroo.kcwit. penningmeester, J
Het diploma 8e klasse (V
het stelsel-Groote') is thans uitgereikt aan de
volgende 81 personen
Willem J. Aupiiig. Deventer; J. van Waard
huizen. Rotterdam: W. II. J. Guise. Amers
foort J. \V. Kroes. Nijmegen: J. Mebius,
Amsterdam; A. L. W. van Woerden. Go-
rinehem, .1. Fransen, Nieuw beerta; F. Hout
graaf Jr. Amsterdam: G. Hoekman, beerta:
jhr. A. G. Sickinghe, Arnhem J. Yerdenius.
Uithuizen J. J. Korlf Czn.. Kakhuizen; A.
Kising. GorsselJ. Stogehuis. GorssolJ. G.
Van den Consul-generaal der Nederlanden
te Lorenzo Marquez is Donderdag bij hot
Departement van Buitenlandsclie Zaken het
volgende telegram ontvangen, gedateerd 7
December
«De «K.inig" arriveerde gisterenavond. De
ambulance is hedenochtend per trein naar
Pretoria vertrokken. Alles wel."
Door onze Regeering is zoowel tot de
Kngelsehe als tot de Transvaalsclie Regee-
ï'ing het verzoek gericht, een Nederlandse!)
ollieier tot bijwoning van de krijgsverrich
tingen toe te I «ten.
De bedoeling is dus, dat de beide uit te
zenden officieren elk een verschillende partij
zullen waarnemen.
Dat is wel onzijdigheid tot de hoogste
macht.
ln het «Centrum," deelt mr. A de vol
gende bijzonderheden mede ten bewijze hoe
reeds in de Middeleeuwen het ouderwijs
door Leerplicht werd bevorderd.
ln de statuten, toegeschreven aan aarts
bisschop Engel bert 11 van Keulen, vindt men
o. a. deze bepalingen (van omstreeks 1270):
De koster moet de kinderen onderwijzen
in lezen en schrijven. Doei hij 't niet naar
belmoren, dan moet hij worden afgezet. De
school wordt gehouden des zomers van 7
tot 11 uur, en 's namiddags van 1 tot 3 of
4 uur: des winters van 8 tot 10 uur en van
1 lot 8 uur. Elk kind betaalt jaarlijks 18
schellingen.
De pastoor moet uit zijn doopboek een
lijst opmaken van de schoolplichtige kinde
ren, Maandelijks ontvangt hij verslag om
trent hun gedrag en vorderingen.
De ouders zijn verplicht, hun kinderen
naar school te sturen op een boete van 12
Mark.
Alleen echt, ind:
ei ft4.65 nor Mi
i Introkken. z
van nqjn Fabri
gestreept, gerir.t, g«
v"0 versch eer..".: dessus t
onm» gaand. Dubbel brirfporto raar Zwits
G Heuueberg's Zijde-Fabrieken (k. ,v k. Botlever.) Zurich.
Franco en 'rij >an invoerrechter, i
Üi' die boete erg zwaar was
1 Mark was gelijk aan 20 schillingen. De
boete bedroeg dus meer dan tienmaal het
schoolgeld voor eon jaar.
Majoor jhr. C. K. van tier Wijck, van het
2e regiment infanterie te 's-Hertogeriboseh,
is gedetacheerd bjj de Cadettenschool te Alk
maar en voorloopig belast met de directie
dier inrichting.
Het Gerechtshof te Amsterdam, Zaterdag
uitspaak doende in de zaak-Haas-Van Huif
bevestigde het vonnis der Rechtbank aldaar
wat beklaagde Haas betreft, namelijk 3 jaren
gevangenisstraf, met mindering van de ge-
iieele preventieve hechtenis, en sprak mr.
Van Hall vrij en gelastte zijn onmiddelijke in
vrijheidstelling.
Mr. Van Hall werd op alle vier punten
der dagvaarding vrijgesproken. Het Hof'
gelastte, dat de overtuigingsstukken, nml. de
wissels van den heer Spanjer, aan mr. Van
Hall zullen teruggegeven worden.
Het Hof veroordeelde beklaagde Haas en
kel wegens oplichting van den commission-
nair Beijer. Hij werd van de overige pun
ten der akte van beschuldiging vrijgesproken.
Haas voorzag zich onmiddellijk in cassatie.
Hot opnemen van Ingezonden stukken brengt
niet altijd mede, dat de Redactie onvoorwaardelijk
instemt met hun inhoud.
Kopij van geplaatste of ongeplaatste stukken wordt
nimmer teruggegeven.
Zooals te verwachten was, mocht mijn geachte
confrère, de heer J. P. Knap, vele bewijzen van
instemming ontvangen naar aanleiding van zijn
algemeen in de Pers opgenomen artikel, waarin
hij met verontwaardiging wees op de wreedheden
door Engelsche soldaten in Transvaal bedreven,
en oproepende hen die willen medewerken een
protest daartegen door de gëheele beschaafde
wereld te doen hooren.
Met volle instemming heb ik mij bij hem
aangesloten, doch bij het kermis nemen der
verschillende brieven kwam de vraag bij mij
op: Kunnen wij behalve protesteereu niet tege
moet komen aan personen, die brieven schrijven
als de volgende:
1. „Ik syraphatiseer ten volle met het door
l'Éd. bekend gemaakte protest, niet alleen
met woorden, doch wil uit ook trachten te
bewijzen met daden. Redenen waarom ik
zoo vrij ben dit schrijven aan UEd. te
richten. Ik zal maar hier schrijven, zooals
ik tegen UEd. zou spreken.
„Wij zijn met zijn tien jongelingen, allen
goed gebouwd, respectievelijk 20, 20 en 21
jaar. Wij hebben allen gedurende 2 jaren
achtereen op de Beurs te Amsterdam de
vrijwillige oefeningen medegemaakt en zijn
dus geheel op de hoogte van den dienst en
van het geweer. Wij zijn jongens uit den
gewonen burgerstand en hebben een gewone
betrekking, nl. vleesehhouwersgezel.
„Daarom komen wij tot u met een beleefd
verzoek of u niet weet bij wien wij ons
kunnen melden, ten einde liefst zoo spoedig
mogelijk naar Trahvaal te vertrekken om ons
aan de zijde der Boeren te vervoegen.
„Wij zijn niet bij machte om de reiskosten
van Amsterdam naar Transvaal te betalen,
anders hadden wij al lang in Zuid-Afrika
geweest. Mocht u een adres voor ons weten,
dan zoudt UEd. ons daarmede zeer ver
plichten.'1
2. „Ik zal beginnen met te verteilen dat mijn
vriend en ik vrijgezellen zijn en gaarne naar
Tram-aal willen, om ons daar aan te bieden
bij onze broeders, welke ons misschien wel
kunnen gebruiken. Maar aangezien Transvaal
niet werft en wij geen geld voor overtocht
hebben, zoo hebben we reeds hemel en aarde
bewogen om daaraan te komen, zells door
het plaatsen eener advertentie, doch ook
daarop niets ontvangen.
„Nu was mijn of beter gezegd onze vraag
zoudt UEd. ons daaraan niet kunnen helpen,
of door uwe bemiddeling.
„Gaarne zouden wij het later, indien we
gespaard bleven en daar werk konden vinden,
teruggeven."
3. „Het als plicht beschouwend van elk
Hollander, die niet door huisgezin of betrek
king verhinderd is. onze Transvaalsche stam
verwanten te helpen, heb ik getracht naar
Pretoria te komen, doch het is mij niet ge-
lukt de benoodigde som bijeen te krijgen.
„Ne den oorlog zou mij Jit minder moeilijk
vallen, .doch vind ik dat hulp thans meer
gewaardeerd zal worden dan later.
„Het is daarom d3t ik de vrijheid neem
een beroep te doen op U.
„Mocht ik sneuvelen dan zal mijn familie
1" dit bedrag terug betalen.
„Mijn leeftijd is 31 jaar."
Deze voorbeelden ziju een greep uit vele. Wat
d'.e personen willen, is daadwerkelijke en per
soonlijke bulp brengen aan de Boeren.
Er zijn reeds vele Comité'? en Vereen!gingen
gevormd, doch een voor dergelijk doei niet.
De Boeren kunnen o.a. rekenen op onder
steuning van weduwen en weezen, hetgeen zeer
nuttig en nooeiig. we Licht het meest noodige
lioch waaraan zich ,1e behoefte eerst na den
og ut. doen gevoelen.
"at zij thans noodig hebben, is in de eerste
plaats mannen, bruikbare mannen, en die zijn
in ons land bij honderdtallen niet slechts te
