Advertentiën.
1
IliStS
LEGES DES HEUS
dagmiddag 2 uur ten Raadhuizede heeren
Van der Eist, Van Kuyk en Van der Mark.
Het onderhoud duurde anderhalf uur, of
liever de heeren, die al aanstonds hadden
verklaard, de zaak-zelve niet te zullen
bespreken, omdat zij zich daartoe niet com
petent achtten, luisterden wat de heer
Burgemeester te zeggen had, zonder hun
nerzijds in discussie te treden en beloof
den, vóór de Raadszitting van Dinsdag
middag verslag te zullen doen van het
besprokene en meedeeling van hetgeen
besloten werd.
Mr. Bastert herinnerde, dat het voor
stel van B. en W. eerst Vrijdag 6 Juli
ter kennis werd gebracht van de Raads
leden dat de Raad verklaarde, niet vol
doende ingelicht te zijn en wees op het
ontbreken van een bepaald advies, en de
zaak in de Raadszitting van 10 Juli
renvoyeerde naar de afdeelingen.
Belangstellenden nu hadden het ge-
wenscht geacht, alsnog op de hoogte te
worden gesteld van ae geheele portee
van het voorstel. De commissie achtte
zich niet-competent de zaak in te leiden,
doch wel om de gelegenheid te geven
tot finale behandeling van het zoo ge
wichtige onderwerp.
Na eenig overleg wilde zij thans de
volgende drie vragen behandelen
1. Welke regeling bestaak thans waarin
het voorstel van B. on W. wijziging wil
brengen, en op welke grónden werd in
dertijd die regeling vastgesteld
2. Is de C. v. T. van oordeel, dat deze
bestaande regeling in art. 20bis wijziging
behoeft, in welken geest dan ook
3. Indien het Reglement werd gewij
zigd in den geest van het voorstel van
II. en W.. welke gevolgen kunnen daar
van worden verwacht.
a. voor de H. B. S. en haar resultaten.
h. voor de Gemeen te-financiën
Het heeft heel wat moeite gekost, het
voorstel van B. en W. woordelijk te krij
gen eerst Maandagmiddag gelukte dit
aan de commissie.
Het luidt
Het aantal uren dat wekelijks aan een
leeraar wordt opgedragen, voorzoover in
do door hem te geven vakken dat aan
tal uren moet onderwezen worden, be
draagt
Voor den leeraar, tevens Directeur 14 uren.
de leeraren in natuurweten
schappen 22
Voor de overige leeraren, met uit
zondering van die in teekenen
en gymnastiek 25
Voor den leeraar in lijnteekenen 15
handteekenen 20
gymnastiek 10
met dien verstande aat het getal niet be
hoeft bereikt te worden wanneer door
hot opdragen van lessen in het te onder
wijzen vak in éene klasse-afdeeling, het
getal zou worden overschreden.
Wanneer de lesuren zijn dan zullen
5 lessen voor 4 uren gerekend worden.
Aan de leeraren kunnen tijdelijk boven
het vastgesteld aantal uren, vijf lesuren
van een uur worden opgedragen, met
dien verstande dat wanneer bij deze be
rekening geen vol los-uur zou kunnen
worden opgedragen, het laagste cijfer
wordt aangenomen (bijv. 15 uren is 18
les-uren, dus 18 les-uren).
Onder bovenvermelde les-uren worden
verstaan alle lessen, óok die, welke door
den leeraar aan het Gymnasium of do
Burgeravondschool worden gegeven.
De heer Rolandus Hagedoorn, Voor
zitter der C. v. T., zeide, dat de C. v. T.
althans de overgroote meerderheid
er zeer grooten prijs op stelde, iets te
kunnen bijbrengen tot het handhaven van
het peil waarop thans hot onderwijs aan
de H.B.S. staat. Ware het voorstel in han
den gesteld van de C. v. T. dan zou
zeer zeker lmar advies een zeer scherpe
critiek zijn geweest, want het zal, indien
het wordt aangenomen, ten gevolge heb
ben het in elkaar zakken van een zoo
schoon, maar ook met zoo veel zorg en
overleg opgebouwd geheel als de H.B.S.
en alleen strekken tot nadoe' van de
jongelui. Bij het bespreken der tech
nische bezwaren zou spr. niet kunnen
treden in dio fijne détails welke ter zake
dienon, doch de Directeur zal wellicht de
finesses willen uiteenzetten.
Den heer Buijs was hot bijzonder aan
genaam, eons in de gelegenheid te wor
den gestold, oen kijkje te kunnen gevon
in de paedagogische gevolgen. En deze
zijn, naar spr. intieme convictie thans
hoofdzaak, terwijl de financieele gevolgen
bijzaak zijnondergeschikt, want de
schade aan het onderwijH zal zóo groot
zijn, dat ze niet meer te herstellen zal zijn.
Er is gevraagd, welke regeling bestaat
thans
Bij de samenstelling van het Regle
ment is er nimmer aan gedacht, dat de
school ooit zulk een omvang zou kun
nen nemen. In 95-9(5 heeft de eerste
groote uitbreiding plaats gehad.
Do les-uren der leeraars loopen zeer
uiteen, van 18 tot 24, een aantal dat aan
alle scholen gegeven wordt, terwijl het
vroeger voor enkelen iets minder bedroeg.
Enkele leeraars werden te veel overladen
en vrij kort daarna werd hun toegekend
f 100 per jaar en per les voor overuren.
Dit was te meer noodig omdat ook de rege
ling der jaarwedden een kwart-eeuw oud
was, dus achterstond bij andere Gemeen
ten, dus een vertrek der leeraars uitlokte.
Toen het aantal lessen aangroeide,
moesten de nevenwerkzaamheden daar
onder lijden en eindelijk was spr. ge
noodzaakt, om hulp-leeraars te vragen.
In 1895 werd het art. 20bis in het leven
geroepen en daarin werd het maximum
bepaald, dat per week opgedragen kon
worden. Het aantal over-lessen bij ont
stentenis of vacature was beperkt tot 5
en geen leeraar mocht meer geven dan
30 uur per week.
Nu zij herinnerd, dat vóór enkele lessen
(Schei-, en Natuurkunde, enz.) vóóraf de
proeven moeten gereed gemaakt en dat
voor het nazien van het huiswerk óok
zeer veel tijd moet gerekend. De maxima,
resp. 22 en 25, stonden boven Amsterdam
(24) en de Rijksscholen (20 a 22) en nog
in een bijeenkomst der eind-examencom
missie werd dezer dagen gezegd dat 30
uur 10 a 12 te veel is.
Nog 1 a 2 jaar werd doorgegaan met
de over-uren, maar toen de school nog
meer werd uitgebreid, moesten hulp-leer
aars komen en was de gevaarlijkste klip
voorbijgezeild, terwijl de over-uren ver-
dwenen.
Er was echter nog iets anders gebeurd.
In '95 werd bepaald, dat de toelage zou
bedragen f 100 per over-uur en por jaar.
Sinds meer den 25 jaar werden 5 lessen
in 4 uur gegeven. De schooltijd van 912
en van 1—4 is te lang; de leerlingen zijn
dan finaal uitgeput en geen resultaten
zijn te bereiken. In het laatste uur hangt
een wolk van moeheid en verveling over
de klasse en de jongen van 12 tot 16 jaar
is niet meer bij de les.
Ook uit hygiënisch oogpunt vraagt
men buitenlucht voor de scholieren en
vóór alles moeten zij zich wennen aan
zelf-werkzaamheid, anders beklijft het
geleerde niet Spr. zondigde zelf als jong
leeraar tegen deze wet, doch thans staat
hij haar met alle macht voor. Maar ook
moet het resultaat van die zelf-werkzaam
heid, het huiswerk, ernstig worden nage
zien. anders is het resultaat weer finaal
weg. Een groote prikkel is 't voor den
leerling, onder zijn werk te vinden» goed"
of >ferm". Doch stelt dit nazien van het
huiswerk zeer zware eisc'. .n aan de
leeraars, het gevolg er van is, dat in een
klasse van 24 a 25 er slechts een paar
niet meekunnen. Algemeen bekend is het,
dat op de meeste scholen alléén les ge
geven en er niet eens gekeken wordt
naar het huiswerktegen den tijd van
proefwerk pakken enkele jongens dan
aan, behalen cijfers die hun niet toekomen
en oij een examen verongelukken zij.
Het deed spr. ontzaglijk leed, dat de
heer Burgemeester in de Raadsvergade
ring als zijn meening uitsprak, dat de
leeraar slechts les te geven heeft.
Wat er geschieden zal als het voorstel
van B. en W. wordt aangenomen, is niet
uit te drukken.
De recidive (het blijven zitten in een
klasse) in ons land is 25 a 30%, op enkele
scholen nog hoogerhier tor stede is het
5 a 10%, in de le klasse 5 van de 56, in
de 2e kl. 2 van de 36, in de 3e kl. 2 van
de 25, enz.
Maar hoe zal 't worden
Er is gezegd »'t is wel ïxxakkelijk voor
de heeren, dat ze om 3 uur kunnen gaan
wandelen"maar ga eens om 3 uur naar
do Koestraat en ge zult daar de leeraars
vinden, die do achterlijken helpen, want
in de les kan dit niet; er mag geen tijd
van de anderen gestolen worden.
Nog iets anders. Het bestaande art 20bis
geeft de facultatieve maxima voor Je les
uren de voorgestelde wijziging de impe
ratieve minima.
Ook heeft men de driekwartiers-lessen
ingevoerd, uit pedagogisch, hygiënisch en
practisch oogpuntwat dit laatste betreft
om de leerlingen vroeg genoeg te doen
thuiskomen, opdat ze nun werk nier in
den nacht behoeven te maken en ook in
verband mot de aanschrijving van Minis
ter Borgesius nopens het godsdienston
derwijs.
Die driekwartiers-lessen zijn trouwens
niet nieuw. Lessen van 60 minuten zijn
hier nimmer gegeven, ook nergens elders
en overal elders is liet maximum 50 mi
nuten. Ilier zijn slechts de lessen genor
maliseerd en alle gebracht op 45 minu
ten. Spr. betreurt het, dat hieruit gepoogd
wordt, de belooning der leeraren te bren
gen van f 100 op f75 por les-uur.
Mr. Bastert dankte voor de heldere
uiteenzetting en bracht nu in behande-
«fovtiiiaine hier zeer toegenomen en als 't mogelKi-
die meerderheid de i m| xijii, don goeden naam te handhavï
heeft, dat de aanneming va" he f en u;t t.c breiden, dan zal de school eon
stel van B. en W. zal leiden tot verdext en yoordeel b)ijk{m voor de Gemeente
voor de school. 1 poch geen benepon behartiging d«»
JUg i 50
ivni-Hmi henoexnd als het unpin om
V Be Hec
geven kennis
ling vraag 2.
I)r. I*
Hagedoorn zeide, weder namens
de overgroote meerderheid der C. v. T.,
dat deze het ten zeerste zou betreuren
als er eenige verandering kwam en dat
leeraren zullen worden benoemd als
vaste personeel de volle 31 uren mo U,
geven. Is dat waar. dan zullon ookde
vaste leeraren elders een beter bezoldi
ging zoeken omdat het salaris hier m
in overeenstemming is roet den go\oi-
derden arbeid, en zal dus het gehalte van
hot onderwijs verminderen.
Dr. Hagedoorn antwoordt, dat dit zeei
zeker het geval kan zijn. Het hangt a
van het aantal lessen. Het grootste be
zwaar is echter dat het vaste personeel
met 31 uren als minimum plus hot mj-
werk (huiswerk en voorstudie) niet m
staat zal blijken, vol te kunnen houden.
Bij 25 les-uren, gelijk thans, hebben zij
reeds 25 pakken correctie-werk en inder
daad ligt de taak van den leeraar voor
hot grootste deel buiten de school. Waar
zoo hard geschreeuwd wordt over den 8-
uurs arbeidsdag vindt spr. het zoo treurig,
dat steeds alléén de handenarbeid wordt
beschermd.
De heer Pels Rijcken zegt, tot zijn leed
wezen te bemerken, dat zijn conclusie nog
niet ver genoeg getrokken was en toont
zich zeer voldaan over de inlichting.
Mr. Bastert brengt nu vraag 3 in be
handeling.
De heer Buijs noemt de gevolgen, zoo
wol uit pedagogisch als didactisch oog
punt, eenvoudig reusachtig. Spr. moet
zich stellen op het standpunt van fokken
van jongens cn acht het zijn plicht, het
onderwijs aan de hem toevertrouwde school
zóo in te richten, dat de kans op misluk
ken wordt teruggebracht tot liet kleinste
minimum.
Als een jongen blijft zitten, is zijn
carrière, zijn toekomst, zijn karakter ge
fnuiktniet bij onvermogen, niet bij
ziekte, doch zij die kunnen, geraken in
te groote klassen onder den voet en wor
den voor heel hun verder leven bedor
ven. Spr. wil geen zelfverwijt hebben en
betreurt liet ontzettend, dat ook elders i
niet zóo er over gedacht wordt on ver- I
baast er zich telkens over, dat de ouders
er zich bij neerleggen en niet vragen of
het mislukken van den jongen soms niet
is te wijten aan de school.
De sterkte der klasse is de hoofd-factor, j
Alles ging uitstekend en op eens wordt
een steen geworpen, op eens do rugge-
graat der school doorgesneden. Tast men j
een onderdeel aan. dan tast men het ge- i
heel aan en de werkelijk goede regeling
getuige de goede resultaten wordt
op eens ernstig' bedreigd.
De neven-werkzaamheden der leeraren
zijn niet evenredig met de les-uren, doch
met het aantal lessen. Als men de lessen
met 30% vermeerdert, dan wordt de ver
houding van den beschikbaren tijd ver
stoord en juist in dezen beschikbaren
tijd zit de kracht van deze school.
Thans heeft men een gezette opinie over
eiken leerling en geeft het lijstwerk geen
valsche resultaten meer, doch de toewijding
der leeraren moet verminderen nu de j
goede resultaten beloond worden met
ondank.
Spr. vindt het ontzettend hard te hebben 1
moeten hooren, dat het kind van een
mensch minder zorg noodig heeft dan het
kind van een schaap of een koe. Geen scha- j
penhouder zal 50 lammeren in één hok
duwen als er slecht plaats is voor 25
doch men vindt er niets in, 30 menschen-
kinderen een afdeeling samen te brengen
waar slecht plaats is voor 20.
Wat de gevolgen voor de H.B.S. aan
gaat, vreest spr. dat de aanneming van
het voorstel van B. en W. ontzettend na-
doelig zal werken.
Wat het tweede deel der vraag, dege-
olgen voor de Gemeentekas, betreft, heeft
spr. thans óok een gevestigde opinie, al
regardeerde hem dit niet rechtstreeks.
Spr. is Gemeente-ambtenaar en heeft dus
niet alleen het beheer te voeren over de
school, maar ook toe te zien op de belan
gen der Gemeente.
Spr. acht do beide belangen zeer nauw I
verbonden on is er van overtuigd, dat i
de school zeer voordoelig zal zijn mits j
ze goed beheerd wordt en niet wordt
toegepast hot penny wise and pound
Overal waar goede onderwijsinrichtin-
gen zijn, vestigen zich veel ouders; voor
den vader is het een hoofd-factor wan
neer zijn zoon succes zal hebben. Spr.
denkt aan Elburg (Van Kinsbergon- i
school), aan Breda (Departementale Nuts-
school) enz.
En do naam is alles. Dat bewijst het I
Staphorster boertje. Docli een zóo kromme
reputatie heeft du H. B. S. niet. maar
wel vestigden zich vele ouders hier om
de school on nog kortelings ontving
spr. brieven van ouders die zich hier j
willen vestigen. Het aantal belasting
plichtige ouders is dan ook door de school J
ondergebracht in een school die
s het bestek voor 50 jongens be-
doeïd is en in een afgekeurde Lagere
school.
Nijmegen maakte een nieuw gebouw
dat met het meubilair f180 000 kosten
de Iiaad ging hiertoe alléén over uit han
delsbelang. Waarlijk, men zal wijs doen
hier hetzelfde beginsel te volgen.
De heer Pels Rijcken vraagt of het
mogelijk zal zijn, bij aanneming van het
voorstel van B. en W. het; onderwijs ge.
regeld te geven in geval van onstente-
nis van een leeraar.
De heer Buijs antwoordt, dat in den
vorigen cursus, door ziekte onder het
personeel, 800 lessen voor afwezigen wer
den gegeven dit nu was een toovalliV
beid, doch de les-rooster kan niet in 4.
richt voor ontstentenis. Zulk een rooster
is een schaakbord rekenkunde, stelkunde
en meetkunde, kunnen evenmin op elkaar
volgen als Fransch, En gels ch en Duitsch,
Spr. verklaarde hat dan ook ondoenlijk
een les-rooster te maken als het voorstel
van B. en W. wordt aangenomen.
Spr. herinnert tevens aan dc voor
dracht van prof. Straub, van welke wij
een verslag gaven in ons nummer van
28 Juni, en vraagt, als door overlading
de oogen zoo worden uitgerekt, hoe het
dan wel met de hersens moet staan.
Dr. Hagedoorn vraagt thans, welke
bezuiniging liet voorstel van B. en W,
brengt, welke de uitgaven zijn in verge
lijking met andere Gemeenten, en welke
besparing in cijfers hot voorstel zal
brengen.
Vervol(I in hel Bijvoegsel,
en Mevrouw dp. SCHREI;DER
van de geboorte van eon
ZOOS.
Amersfoort, 14 Juli 1900.
Ondertrouwd
J. M van NIK
E. KLEI(KR.
Amersfoort, 19 Juli 1900.
II, aan
gesneden en dit met warm j
1 water in een overdekten i
i pot tot een pap opgelost,
is een ONEINDIG BETERE
ZACHTE ZEEP dan de j
groene zeep en kost dan
nog geen 5 Cts. per pond.
Probeert
en doet nw voordeel.
l)e COMMISSARIS-THE
SAURIER van de negotiatie
gevestigd op den straatweg
tusschen NAARDEN en AMERSFOORT be
richt, dat van af 1 Augustus e. k.. ten kan
tore van de Associatie-cassa te Amsterdam,
de COUPON, verschenen 1 Augustus 1900,
der aandeelen in de negotiatie op gemelden
straatweg, zal worden betaald met f35.—.
Tevens bericht de ondergeteekende, flat,
mede ten kantore van do Associatie-cassa
voornoemd, worden uitbetaald de in 18"*
en 1899 uitgelote en nog niet. ter aflossing
aangeboden aandeelen, in gemelde negotiatie.
en wel
Het aandeel No. 47 uitgeloot in 1898;
en Het aandeel No. (51 uitgeloot ui 1899.
De Commissaris- Thesaurier
voornoemd,
LOTEN van DOELEN GROTHE-
GROOTE
'L VAN HET
IN DE ZAAI. VAN IIET
to AMERSFOORT
Maandag, Dinsdag, Woensdag
23, 24 en 25 Juli.
Zie voor bijzonderheden strooibiljetten.
