Donderdag 27
Juni 1901.
No. 5096.
50e Jaargang.
Feuilleton.
EEN WEDDENSCHAP
AMERSFOORTSCHE CDURAIT.
FIRMA A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Maandag- en Dondeidagavond Abonnement per 3 maanden ƒ1.franco per
post ƒ1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-, officieële-
en onteigeningsadvertentiën per regel '15 cent. Reolatnes 1—5 regels ƒ1.25; elke regel meer
0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers worden in rekening gebracht en kos
ten evenals afzonderlijke nummers 10«cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU
KORTEGRACHT 9
Tolephoon 19.
KENNISGEVINGEN.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT,
Brenj^ ter kennis van de ingezetenen, dat ter
Secretarie yoor een ieder ter inzage zijn neder-
gelegd de opgaven van candidaten voor de ver
kiezing van éen lid van den Gemeenteraad van
Amersfoort in hetlIIKiesdistrictalsmede het naar
aanleiding daarvan opgemaakt proces-verbaal.
Tevens zijn gemelde opgaven en het proces
verbaal in afschrift aangeplakt e i tegen betaling
der kosten ter Secretarie verkrijgbaar.
Amersfoort, den 24. Juni 1901.
De Burgemeester van Amersfoort,
T. A. J. VAN ASCH VAN WIJCK.
l)e BURGEMEESTER van AMERSFOORT.
Brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
ter Secretarie voor een ieder ter inznge zijn ne-
dergelegd de opgaven van candidaten voor de
verkiezing van leden voor den Gemeenteraad van
Amersfoort in het I, II en III Kiesdistrict, als1-
mede de naar aanleiding daarvan opgemaakte
processen-verbaal.
Tevens zijn gemelde opgaven en proeessen-ver-
baal. in afschrift aangeplakt en tegen betaling
der kosten ter Secretarie verkrijgbaar.
Amersfoort, den 25. Juni 1901
De. Burgemeester van Amersfoort,
T. A. J. VAN ASCH VAN WIJCK.
Amersfoort in 19ÜO.
In het eigenlijk Verslag nopens den toe
stand der Gemeente over het dienstjaar 1900,
door Burgemeester en Wethouders van
Amersfoort ingevolge art, 182 der Gemeen
tewet opgemaakt, komt uiteraard slechts wei
nig voor wat onze lezers niet reeds weten
uit de indertijd vermelde berichten omtrent
den loop der bevolking, de verkiezingen, de
mutatiën onder het personeel der Gemeente
ambtenaren, beambten en bedienden, enz.
Eenige ruimte wordt gewijd aan de in
stallatie van jhr. mr. T. A. J. van Asch van
Wijck als Burgemeester en aan de nage
dachtenis van den na bijna 50-jarigen Ge
meente-dienst ontslapen Gemeente-ontvanger,
den heer J. C. Leinweber.
Uit het overzicht der geldmiddelen blijkt,
dat de ontvangsten de raming van 1191 419
hebben overtroffen met f4662.225 en dus
bedroegen f 196 081.226.
in het geheel droegen 1901 personen bij
in de Inkomsten-belasting. Van de 1928
personen van het primitief kohier reclameer
den 115, van tvelke 41 werden gehandhaafd
in hun aanslag, 27 werden ontheven en 47
vermindering kregende 8 «iie in hooger
beroep gingen bij Gedeputeerden, werden
allen gehandhaafd in hun aanslag.
üp het primitief kohier van 1895 werden
'1718, in 1896 werden 1087, in 1897 werden
1798, in 1898 werden 1834, in 1899 werden
1827 personen, óok na reclame bij Gedepu
teerden, aangeslagen. (Jet aantal bijdragen-
Ik had den rnau wel eens willen zien, die het
bart had gehad, inij na die woorden de trap nf te smij
ten Aangedaan reikte hij mij de hand.
„Hg doet ons de eer aan, van middag mee te eten,
riep zijn vrouw, terwijl zij druk bozig was om de ta
fel te dekken. Maar u moet het voor lief nemen.
Had ik het maar een uurtje vroeger geweten Ik
heb twee kippotjes. Nu, we zullen in elk geval geen
honger lijden. Komen de heeren ann tafel 7"
Het werd een vroolijk dineetje. Ter eere van
mijn gastheer, die een Tiroler was, gaf ik op ver
zoek allerlei Tirolerliedjes ten beste. Hij trolc een
fijne floBch open en we amuseerden ous kostelijk.
Ik wist, dat mijn rrienuen op straat stonden te
wachten om te hooren hoe het was afgeloopen. Ik
stiet hot raam open. Jawel, daar stondon zo en ke
ken heel verbaasd, toen ik boteekonisvol mijn glas
aan den mond bracht en uitdronk.
Zoo was de eerste proef glansrijk uitgevallen en
den volgenden ocbteud zette ik oerst mjjn rechter
been v«u de bank om niet minder gelukkig te
zijn.
Om halflwaalf kwam de boodschapheden, Vrij
dag, eten bij den pastoor.
Bjj den pastoor! Erger kon het al niet. In den
laatsten tijd was ik wienig in de kerk geweest en
den neemt dus toe, vooral onder hen, die
inkomens hebben beneden f2400.
De straten, wegen en bruggen vorderden
in 1900 zeer veel onderhoud en nog is.de
toestand daarvan over 't algemeen ongunstig.
Men houde echter in het oog, dat het leggen
der nieuwe gaspijpen, vooral in de hoofd
wegen een werk is, dat schielijk moet wor
den verricht en dat, al wordt de grond ook
nóg zoo ingestampt, altijd nazakkingen ten
gevolge heeft. Wel zijri verschillende plaat
sen weer verstraat en opgehaald, doch door
dien het niet mogelijk is, dezelfde keien
weer op hun oorspronkelijke plaats te leggen,
kan men altijd blijven zien, waar de straat
is uitgebroken geweest. Alle mogelijke zorg
wordt echter besteed om de bestratingen
weer in goede orde te brengen en te houden.
Het opruimen van sneeuw en het strooien
van zand tegen gladheid kostte f459,46,
het besproeien van stralen f217.27 en het
vegen van straten t 320.55. Het onderhoud
van de bestrating bedroeg met aankoop van
klinkers en inet inbegrip van kleine bijwerk
zaamheden f406.59, waarbij nog gevoegd
moet worden een bedrag van f6300 voor
nieuwe bestrating, rioleering en hekwerk
aan de Beek bij Monnikendam.
Het onderhoud der wegen kostte aan
grint, puin, snoeien, plaatsen van naambord
jes t'2715.07, waarvan i'1409.37® voor de
we^en van «Volkshuisvesting" overgenomen.
Het gewone onderhoud der bruggen en
baliën bedroeg f793.986. De kosten van
vernieuwing van den steenen duiker aan de
oude Vischmarkt, publiek aanbesteed, beliepen
f6140.21, die van den nieuwen brug aan
Monnikendamzicht f 4900.156.
Het baggeren der grachten vroeg f962.50®,
waaronder begrepen is f100 voor toelage
van liet Eem-college, zijnde de helft der
kosten van het snijden van waterplanten in
de Eem.
Veeren, schuiten, walmuren en rasters
verkeeren in voldoenden toestand. IJzeren
hekwerken zijn gesteld aan de St. Andriespoort,
tusschen de Hoogere Burgerschool on bet
nieuwe Politiebureau en aan de Utrechlsehe-
poortbrug. De kosten bedroegen f 1283.12®.
De uitgaven voor de pompen beliepen sa
men f290.22. Dc toestand is goed.
Het gewone onderhoud der sluizen eisclite
f28.90. Zij verkeeren in goeden staat.
De verschillende werkzaamheden aan de
wandelplaatsen bedroegen f1600.16.
Door noodig gebleken herstelling aan de
gebouwen zijn de uitgaven voor dë begraaf
plaatsen tot een meer dan gewoon bedrag
geklommen en bedroegen alzoo f905.80, waar
onder ook de kosten van beplanting. De
toestand geeft reden tot tevredenheid.
De geheele Westzijde van de Kortegracht
werd vernieuwd evenals de muur aan den
Singel achter bet Schutterijmagazijn.
De schoeiing aan de Kleine Koppel-kade
vorderde nieuwe gordingen, terwijl aan de
Groote Koppel-kade een stuk muur werd
vernieuwd. Ter voorkoming van ontgronding
onder de Groote Koppel-kade werd een
houten baard werk aangebracht, dat bijna
voltooid is; f 2493.57® werd in 't geheel aan
de werven besteed.
Het herstellen, doorspoelen van riolen zoo
mede het aanleggen van een nieuw riool in
de Nachtegaalsteeg en diverse kleinere repa-
ratiën aan den waterafvoer, vroegen f833.345.
De oudere riolen vooral vorderden voel
onderhoud.
De herstellingen aan spoelsteigers kostten
f 170.06
Op de Algemeene begraafplaats zijn in
1900 begraven 289 personen, op do Roomsch-
Kitlholieke 204, en op de Israëlietische 5.
Het St. Elizabeths gast- of ziekenhuis vol
deed ook dit jaar volgens bet oordeel van
bet Bestuur aan de verwachtingen, die bij
de stichting gekoesterd werden46 perso
nen u.l. 12 mannen en 34 vrouwen, waar
van 2 reeds verpleging in 1899 genoten, wer
den in dit jaar verpleegd, gedurende een ge
zamenlijk totaal van 1498 dagen. Van dat
aantal zijn 6 personen overleden n.l. 4 vrouwen
mannen 10 mannen en 27 vrouwen verlie
ten het gesticht weder, terwijl 1 vrouw in ver
pleging bleef bij den ingang van 1901.
In het gasthuis Aklegonde werden gedu
rende 1900 verpleegd» 74 patiënten, met 3478
verpleegdagen6 patiënten overleden. 352
patiënten kwamen in consult op de Polikli
niek.
Het ter keuring aangeboden vleesch was
van zeer goede qualiteit. Slechts éénmaal
moest liet vleesch van een paar geslachte
runderen, uit Nijkerk ingevoerd, afgekeurd
worden daar de dieren tuberculeus waren.
Het aantal keuringen van noodslachtingen
was in bet afgoloopen jaar zeer gering. Tu
berculose kwam in deze Gemeente niet voor.
Geregeld werd op de markt het ten ver
koop aangeboden vet en spek gekeurd, tot
afkeuringen gaf dit geen aanleiding. In ver
gelijking met vroegere jaren is groote ver
betering te constateeren.
De keurmeester der visch gaf 3940 keur-
brièfjes af, terwijl aan den afslag 125 par
tijen en aan den Koppel 7 schuiten visch en
5 schuiten panharing werden gekeurd 18
partijen visch werden afgekeurd. De op
brengst van do verkochte visch, behalve de
haring, was f2845.67.
De plaatselijke openbare Gezondheids-com
missie rapporteerde
De gezondheidstoestand in deze Gemeente
was in het afgeloopen jaar niet ongunstig.
In de maanden Februari, Maart, Mei, Juni,
Augustus en October werd geen aangifte ge
daan van besmettelijke ziektegevallen in de
overige maanden kwamen voor vijf gevallen
vati tebris-typhoidea, twee van roodvonk,
éen van diphtei'itis. Zij werden waargeno»
men in zeer verschillende deelen der Oe-
meente. Een in Augustus waargenomen
ziektegeval met snel doodeljjk verloop, in
het Sasje, hetwelk al de kenteekenen had
van cholera, is bjj hel bacteriologisch on
derzoek door ons deskundig medelid geble
ken niet van besrnettelijken aard te zyn.
Intusschen waren door ontsmetting van lijf-
en beddegoed en van de woning reeds maat
regelen getroffen en waren door den beer
Burgemeester, in overleg met den genees
kundigen Inspecteur, aan de geneesbeeren
alhier voorschriften meegedeeld, in acht te
nemen bjj mogelijke herhaling van dit geval.
Ingevolge aanschrijving door den Minister
van- Binnenlandsche Zaken aan Gedeputeerde
Staten dezer provincie, medegedeeld aan de
Gemeentebesturen, werd het advies dor Com
missie gevraagd, welke maatregelen voor
deze Gemeente het meest doeltreffend zou
den zijn ter afwering van mogelijk pestge-
vaar, wanneer deze gevreesde ziekte onver
hoopt in Nederland mocht verschijnen. Even
eens -naar aanleiding van oen aanschrijving
door den Minister van Binnenlandsc.be Zaken
aan het flemoontc-bestuur, in zake overbe
volking in hotSt. Josepb-gesticht alhier, word
ons advies ingewonnen, of benalingen zou
den zijn op te nemen in de bouwverorde
ning ter voorziening in dergelijke voor de
gezondheid nadeelige toestanden in gestich
ten en van welken aard die bepalingen be
lmoren te zijn.
In verband met de aar. het oordeel van
den Gemeenteraad te onderwerpen voorstel
len tot toepasselijk verklaring van do bepa
lingen der Bouwverordening over do ge
heele Gemeente, waarbij de gelegenheid tot
het maken van beerputten weder opengesteld
zou moeten worden, en naar aanleiding van
desbetreffende requesten door eenige bouwon
dernemers, wercf mede het gevoelen der
Commissie gevraagd door het DugelijKsch
bestuur. Zoo ook in zake een request door
bewoners van het Spui om de uitloozing van
hun privaten in liet Spuiwater lo inogen
behouden, ondanks de nieuwe bepalingen in
artikel Bquater der Bouwverordening: aflet
is verboden, na 1 Januari 1901 privaten of
privaatputton te hebben, welke in openbare
wateren uitloozen."
Meestal met gunstig gevolg zijn door de
Commissie onderzocht en afgehandeld ver
schillende haar ingekomen klachten, zoo
als: Over ondoelmatige» aanlog van riool
en privaat in perceel 9 Van Asch van Wijck-
had daarover al heel wat moeten hooreu. Èn nu
moest de pastoor mij ten eten vragenEn dat nog
wel op een Vrijdag, op een vastendagDo slecht
heid mijner tegenpartij was grenzenloos.
Ik liet echter den moed niet zakken, otsehoon ik
onderweg reods het menu maakte voor mijn maal
aan de armen.
Toen ik door don hof der pastorie wandelde, be
gon ik te vermoeden, dat Vrijdag nog zoo'n slechte
dag niet was, als ik mn had voorgesteld. Mijn reuk
orgaan werd gestreeld uoor heerlijke geuren. B(j de
pomp mnukto men visch schoon en een man droeg
een flessehoumand do breede steenen trap op. Ik
begreep, dat het wel de moeite waard zou zjji', hier
te eten, maar tevenB, dut hot heel lastig zou gaan.
Ik dacht mij suf ou een middel om uitgenoodigd
te worden. Neon, nier zou mijn zucht tot blufTen
gestraft worden.
Door een donker gewelf bereikte ik de studeer
kamer van den pastoor en tikte aan de deur. Toon
ik binnentrad, kwam hij mjj van achter zijn lesse
naar, waar hg blijkbaar gezeten 'nad, met afgemeten
beleefdheid een paar schreden te gemoet. Dat was
bet, wat ik bet meest gevreesd had: die ijskoude
minzaamheid.
Wat er van rogn dienst was?
„Eerwanrde. Bnlwoorddc ik, als ik vandaag onge
legen kom, kan ik het even goed op een anderen
dag vragen, Ik wilde u maar een «ogenblik spre
ken. Er zou mü veel aan gelegen zjju hot zou
mij indien ik u ten minste niet lastig val'..,"
„Neem plaats," zeide hij koeltjes, naar een lede
ren Btoel wjjzend.
„Van nabjj bezien, hernam ik, terwijl ik snel plaats
nam, is u toch zoo kwaed niet als men gewoonlijk wel
denkt, maar volkomeu vertrouw ik u toch niet,
teuzjj het mjj vergund ware, in plums van met den
eerwaarden pastoor, mot oen welwillend vriend te
praten. Als kerkelijk man zoudt u mij mijn be
zoek misschien hoogst kwalijk kunnen nemen."
Ik geef mijn woord van eer, dat ik terwijl ik
zoo sprak niet het geringste besef had, hoe ik
hot zou aanloggen.
De geestelijke heor, die er welbeschouwd prettig
en goedig uitzag, kon vermoeden, dat de vroolgke
knaap, dien hij voor zich zag, zich wilde rechtvaar
digen ovor zijn handelwijze iu don loatstou tij<}.
Hij was slim genoog om zulk eon voornomen, irf-
dien hot mocht bestaan, wat aan te moedigen. H'j
meesmuilde en liet een flesch wjjn brengen. Dat viel
niet mee. Wie een tlesch opentrokt, heeft geen plan
om daarop een uitnoodigiug voor het eten te laton
volgen. Doch eensklaps kreeg ik een goeden inval,
Ik zette een ernBtig gezicht en zeide:
„Eigenlijk gezegd gaat injj de zaak niets aan, niaur
het geldt een weddenschap. Ik heb beweerd, dat de
geestelijken zich wel degelijk houden aan hetgeen
zy andereu voorschrijven on dusop vastendagen geon
vleesch eten dat zg dan zelfs hun oten niet met
reuzel laten klaarmaken. Dat bowoor ik, maar mijn
vrienden houden vol, dat gijzelf uw taarten en pas
teien met ham en ganzenlevor en ander vleesch
vult. Zoo zou bet geon vastendag zijn, zeide ik, en
nu wedden wg om een ankertje Reiuighauser, wio
gelijk heeft."
Met groote moeite had ik dit allee over de lippen
gebracht en dronk haaBlig mijn glas uit. De pastoor
laohte en dronk ook. N
„Om de waarheid op het spoor te komen, ging ik
voort, had ik den kortsten weg kunnen nemen naar
de kouken, maar ik ga liever eerlük en open to
werk en verzoek uw eerwaarde vriendelijk etu hier
uitspraak wilt doen."
„Maar hoste vriend, zeide de pastoor lachend, hoe
kan dat nu 7 Al at ik lederen Vrijdag een heeUn
slagerswinkel leeg, duu zou ik toch hel kerkelijk
gebod nog moeten verdedigen. Dnt moet ge weten,
en dat weet ge ook, en dnnrom zult gjj en uw te
genstanders mij niet gelooveu, wanneer ik u zeg,
dat in mijn huis het vasten wel degelijk en stipt in
acht wordt genomen."
„Eerwaarde, zei ik, terwijl ik opstond, ik heb hot
Sonnogen u sedert negen jaar persoonlijk te kennen,
'w woord is mij geuoeg."
„Maar ik zal het u desniettemin metterdaad be
wijzen, 7.»i do pastoor dut, wjj geestelijken ook naar
onzo loer leven. Over tien minuten wordt er opge
daan. Bowgs mij de eer. mee te eten."
„Eerwaarde, antwoordde ik, diep buigend, do «ex
is geheel aan mii."
Een kwartier dnurna zat ik met vier geestelijken,
j opgewekte vroolijke praters, in het refectorium sma-
I kclgk to eten. Ik moet bekennen, dat do strengste
j Katholiek niet» op liet maal zou hebben kunnen
aanmerken: erwtensoep, sla met hurtle eieren, forel-
len, kreeft met mayonnuise, roomtaart, vruchten,
kans, sterke koffie inet sigaren, en een paar fjjne
uiork on tor eore van den gast. Toon do koffie werd
rondgedtond, koek do pastoor mij triomfantelijk aan
Ik druk to hom do hand.
„Zr o bolastert men u nu." zoi ik.
En terwijl wij klonken, hoorde ik, hoe daar hul
ton, mjjn vrionden met hot „hooratjo" instemden.
Wordt vervllgd).