Stadsnieuws.
Binnenland.
komen 23370, totaal generaal 31282. Totaal
verzonden 13630.40, aangekomen 27977.20,
totaal 41607.00 tegeu 38326.02 in 1900 en
37860.29 in 1899.
L Telegrammen. Riiks-Telegraaf verzonden
t' 15771, ontvangen 17176, overgenomen 2780,
I totaal 35727. Station Ned. Centr. Sp. ver-
I zonden 970, ontvangen 311, totaal 1281.
Totaal verzonden 16741, ontvangen 17487,
overgenomen 2780, totaal 37008, tegeu 31734
in 1900 en 30736 in 1899.
Intercommunale telephoon-gesprekken in
1901 uit Amersfoort 6671, naar Amersfoort
6889, totaal 13560; in 1900 uit Amersfoort
5653, naar Amersfoort 5579, totaal 11232.
Internationale in 1901 uit Amersfoort 7,
naar Amersfoort 4, totaal 11in 1900 uit
Amersfoort 7, naar Amersfoort 7, totaal 14.
Het verslag omtrent den toestand en de ex-
ploitatie der Gemeente-gasfabriek gedurende
i 1901 volge hier in zijn geheel:
De werking der fabriek had ongestoord
I plaats; er kwamen geen naphtaline-verstop-
i pingen voor.
De gashouder met gegoten ijzeren kuip,
overgenomen van de oude gasfabriek, kwam
j in den loop van dit jaar gereed en werd op
1 22 Juli met goed gevolg in werking gesteld,
j waardoor de bergruimte met 2000 M3. ver
meerderd en het ongestoord bedrijf door het
I -bezit van twee gashouders meer verzekerd
werd.
Aan de gebouwen en toestellen, die alle
i in zeer goeden toestand verkeeren, werd het
I gewone onderhoud verricht, terwijl de muren
1 in de woning van den Directeur en de kantoren
en tevens die in de woning van den Baas-
fitter met mat-ripolinverf werden beschilderd.
De lantaarnpalen in de stad werden alle
met bronsgroen ripolinverf eenmaal beschil-
i derddit bleek een zeer goede en stand-
houdende deklaag te zijü.
Ter verfraaiing van bet open fabriekster
rein werden daar eenige boomen geplant,
grootendeels van overtollige exemplaren uit
de plantsoenen.
Het zoeken naar lekken in de oude buizen-
leiding werd voortgezet en tot een einde
F gebracht waardoor liet gasverlies tot het
normale is teruggebracht.
Tot verbetering der verlich ting'op de pleinen
en hoofdpunten van het verkeer zijn op zeven
punten in de stad, op groote monumentale
gegoten palen, intensief-lantaarns geplaatst,
waarin groepen-branders met 3 pitten, waar
van éen gedurende den nacht doorbrandt.
Wegens de uitbreiding der Gemeente en
het aanleggen van nieuwe straten, werd het
buizennet op die plaatsen uitgebreid.
In het beatuur der fabriek kwam geen,
in het. personeel geen noemenswaardige ver-
i andering.
Het personeel bestond uit: 1 Directeur,
1 baas-fitter, 1 boekhouder, 4 stokers, 2
Uulpstokers, 2 machinisten, 1 fitter, 1 lan-
taarnfitter tevens poetser, 1 fittersleerling,
4 sjouwerlieden, 10 lantaarnopstekers en bij
drukke werkzaamheden eenige helpers.
Het invoeren van het 3-ploegstelsel voor
de stokers en machinisten in andere gasfa
brieken, deed ook bier stemmen opgaan
j vóór de invoering daarvan in deze fabriek
1 en hoewel de stokers in den beginne nog
I niet erg daarmede schenen ingenomen te
zijn, werd toch met ingang van half Decem
ber een proef met dit stelsel van werk ver
deeling genomen, waaruit kan worden op
gemaakt, dat de winter-productie zich eenigs-
zius leende voor dergelijk stelsel, doch dat
de zomer-productie nog te klein was om dit
stelsel in zijn geheel met vrucht in te voeren.
I Als gevolg van deze proefneming zal dan ook
aan den Raad worden voorgesteld, het 3-
ploegenstelsel aan ae gasfabriek in te voeren,
zoodra de productie door meer dan 61 re
torten per etmaal moet worden verkregen.
De stokerij bevat 4 generator-ovens, ieder
met 8 retortenhet grootste aantal gelijk
in werking zynde retorten was 24, het klein
ste 8. Van 2 ovens, die het langst in dienst
geweest zijn, werden de vuren nagezien en
ae retorten, zoover noodig, gerepareerd.
Op 31 December 1900 waren in voorraad
512555 K. G. Consolidation, 220195 K. G.
Mickley en 210315 K. G. Boldon, te zaïnen
943065 K. G.Aangevoerd werden 750000
K. G. Consolidation, 2793325 K. G. Mickley,
totaal 3543325 K. G. In 1901 waren alzoo
beschikbaar 4486390 K. G., hiervan werden
verwerkt1 262 555 K. G. Consolidation,
210 315 K. G. Boldon, 2 070 040 K. G. Mickley,
totaal 3542910 K. G., zoodat op 31 Decem
ber in voorraad waren 943 480 K. G. kolen.
Van de 3 542910 Kilo gedistilleerde kolen
werd geproduceerd 1 046 825 M3gas. Volgens
aanwijzing van den fabrieksmeester bedraagt
dat 295.47 M3 per 1000 K. G. kolen,
Do grootste etmaal-productie hail plaats
op 20 December en bedroeg 5230 M3, de
kleinste op 12 Juli en bedroeg 1300 M3.
Do voorraad cokes op 31 December 1900
was 9280 H. L.
Van de 3542 910 Kilo «^distilleerde kolen
werden, gerekend legen 16 IJ. L. per 1000
Kilo, geproduceerd 56 345 IJ. L. Alzoo be
schikbaar 65631 H. L.
Hiervan werden gebruiktvoor ovenver-
hitting 13667 II. L, voor andere doeleinden
4820 H. L. en verkocht alsgeklopte cokes
29431 Va H. L., grove 8326'/a H. L., parel
2979% H. L, gruis 1808 H. L., fijn 2065
H. L., totaal 03097'/2 II. L. Op 31 December
bleef dus in voorraad 2533Va H. L.
Op 31 December 1900 was in voorraad
41 400 K.G. koolteer. Geproduceerd in 1901
werd 158 800 K.G. Beschikbaar 200 200 K.G.
Daarvan werd verkocht 166300 K.G. Op 31
December 1901 bleet in voorraad 33 900 K.G.
Alzoo werden van 1000 K.G. gedistilleerde
kolen 45 K.G. koolteer verkregen.
Op 31 December 1900 was iri voorraad
3064 K.G. Ammoniakzout geproduceerd in
1901 werd 18236 K.G., beschikbaar 21 300
Daarvan werden verkocht 15300 K.G. Op
31 Dec. 1901 bleef in voorraad 6000 Kilo.
Er werd derhalve uit 1000 K.G. gedistil
leerde kolen 5.10 K.G. zout verkregen.
De inhoud van gashouder No. 1 is 4000 M3,
die van gashouder No. '2 2000 M3; de ge-
heele gasberging dus 6000 M3, de grootste
productie per etmaal was 5230 M3, aldus was
de gasberging 113% van de productie.
De aflevering van het gas geschiedde bij
dag onder een waterdruk van 18 m.M. en bij
avond van hoogstens 40 m.M., terwijl in de
ochtenduren gedurende de wintermaanden
de dagdruk tot 32 m.M. werd verhoogd.
Het gas wordt na de natte zuivering door
ijzer-oxyde gezuiverd en verlaat de zuiver-
kisten geheel vrij van zwavel-waterstof.
Uit de rapporten van den scheikundige, be
last met het chemisch onderzoek, bleek, dat
1 M3 of 1000 Liter gas bevatten aan am
moniak van 0.0035 tot 0.014 Liter, aan zwa
vel verbindingen van 0.093 tot 0.194 Gram.
Het gas werd alzoo volkomen zuiver aan
aan de gasverbruikers afgeleverd, terwijl de
lichtsterkte varieerde tusschen 121 en 126
volgens den verificateur-De Giroud.
Up 31 December 1900 waven bij de ver
schillende gasverbruikers geplaatst 729 me
ters voor lichtgas en 89 voor kookgas, totaal
met 7337 meterlichten. Up 31 December
1901 waren deze cijfers geklommen tot 853
voor lichtgas, 135 voor kookgas met 8305
meterlichten, een vermeerdering dus van 124
meters voor lichtgas en 46 voor kookgas, te
zamen met 968 meterlicl ten of: de lichtgas-
meters met 17 de kook; :asmeters met 50%,
de meterlichten met 13°/
Het buizennet had op 31 December 1900
een totale lengte van 22 818 Meter, met een
inhoud van 234798 M3.
In 1901 werd daarbij aangelegd of ver
zwaard, zoodat op 31 December 1901 het
gebeele buizennet eer. totale lengte had van
26 453 Meter met een inhoud van 259 375 M3.
Op 31 December 1900 werd door 413 lan
taarns, verdeeld in 157 hoofd- en 256 avond
lantaarns, in de publieke verlichting voorzien.
In 1901 werd dit aantal vermeerderd, zoo
dat op 31 December 1901 aanwezig waren
435 lantaarns met 449 branders, verdeeld
in 187 hoofd- en 262 avondbranders.
De hoofdbranders branden 's avonds na
zonsondergang tot 's ochtends vóór zonsop
gang, de avondbranders tot 's avonds 11 uur,
terwijl geen rekening meer gehouden wordt
met lichte maan.
Alle lantaarns zijn voorzien van gasgloei-
lichtendaarvoor werden 1887 kousjes ver
nieuwd, benevens 131 lantaarnruiten en 881
glazen.
Het gasverbruik bedroeg: Aan publieke
verlichting 101 701 M3. of 9.72%, aan Ge
meente-gebouwen 9 303 M3. of' 0.88%, aan
particuliere» 084161 Ms. ol' 65.35%, aan
particulieren kookgas 126 S33 M3. of 12.13%,
aan eigen gebruik en verlies 124 S27 M3. of
11.92%, totaal 1046825 M3.
De gasproductie was in Januari 1902 18%
meer dan in Januari 1901. De gusprijs word
1 October met éen cent verlaagd en op
8 cent voor licht- en 6 cent voor kookgas
gebracht.
Verder waren de prijzen voor grove cokes
65 cent per ILL., koolteer per waggon
fl.20 per !00 K.G., en ammoniakzout per
waggon f 12.20 per 100 K.G. Slot volgt.)
Gehoor gevend aan het desbetrefiend ge
daan verzogk, zullen we voortaan reeds in
het Donderdagnummer den dienst in de Lu-
tbersche kerk opnemen.
Aanstaanden Zondag hoopt daar vóór te
gaan ds. A. E. T. Junod, Ev. Lutliersch pre
dikant te Kampen.
Naar we uil goede bron vernemen, zal
den Raad weldra een voorstel bereiken tot
helling van Straat-belasting.
Ter Dinsdag gehouden 59e Algomeene ver
gadering van de »Geldersch-Överijselsche
Maatschappij van Landbouw" is benoemd
tot Lid van verdienste de heerJ. H.Krudop,
sedert de oprichting der afdeeltng Over-Ve-
luwe gedurende 26 jaar onafgebroken werk
zaam als Secretaris dier afdeeling, doch die
thans ontslag als zoodanig heeft genomen.
Het Staats-examen is aan de Rijks Univer
siteit te Utrecht met gunstig gevolg afgelegd
door den heer W. Dijckmeester.
Het acte-examen Fransche taal, Lager
onderwijs, door de dames II. C. Kerkhoiï en
M. de Stoppelaar.
In ons voorlaatste nummer, deelden we
mee, «lat in de jongste Departementale ver
gadering van het »Nut" zeer ter loops werd
gesproken over een plan tot reorganisatie
der Nuts-instellingen.
Het gebouw der Fröbel-school wordt te
klein en zal, indien de toeneming der be
volking zóo blijft aanhouden als in de laatste
jaren het geval was, over een paar jaar niet
meer alle kinderen kunnen bergen waarvoor
plaatsing wordt gevraagd. Voor zijn volksbiblio
theek moet bet Departement een vrij hooge
huur betalen, evenals voor andere vergaderlo
kalen. En nu is men erop bedacht.,alle instellin
gen saam te voegen en ze to gelijk uit te
breiden.
Men zou nog verder widen gaan en het
groote gebouw, waar alle instellingen plaats
zullen vindon,óok inrichten voor vak-onderwijs
voor meisjes: naai-, verstel- en brei-cursus-
sen, kook- en huishoudonderrieht, enz,, zoodat
dan ook voor het vrouwelijke deel der be
volking zou worden verkregen wat de man-
ueiijke reeds heeft in de Ambachtsschool.
Doch, zooals gezegd, de plannen zijn nog
zeer vaag en de gemengde commissie uit de
Besturen van het Departement en zijn ver
schillende instellingen zal zeker nog menige
vergadering moeten houden eer zij zal kun
nen komen met, een definitief voorstel.
Kapitein plaatselijk-adjudant jhr. P. G.
Siberg is gedurende de fort-manoeuvres tot
14 dezer gedetacheerd op het fort Vechten.
In verband met de beëediging van de bij
het 5e regiment infanterie nieuwbenoemde
officieren biedt de korps-commandant hun
en den leden dor Sociëteit «Amicitia" Zater
dagmiddag een matinee aan.
De cadetten van de Kon. Militaire Aca
demie, die thans bij de korpsen bier in gar
nizoen zijn gedetacheerd, worden 15 Sep
tember van die detacheering ontheven en in
het genot gestehl van verlof.
Van de 19 leerlingen van den cursus van
het 5e regiment intanterie hebben 12 voldaan
aan het toelatings-examen voor den Hoofd
cursus te Kampen en zijn met 1 üelober tot
die inrichting toegelaten voor opleiding tot
luitenant der infanterie hier te lande de
sergeanten P. Keg, D. Buys, R. Lagaay en
H. J. Visscher, die nummer 1, 7, 8 en 9
behaalden, en voor infanterie U. I. de ser
geanten G. J. Homburg en 11. J. A. D. Ver
hoeven, die nummer 1 en 12 behaalden.
Het is niet onmogelijk, dat later nog
anderen worden geplaatst.
Milicien-wachtmeester C. Gordijn, van het
1e regiment veld-artillerie, die vohleed aan
het toelatings-examen voor den Cursus, zal
de lessen volgen bij den korps-cursus van
het 5e regiment infanterie.
Luitenant W. van der Koogh, van het 1e
regiment veld-artillerie, wordt 30 Augustus
als commandant van het trein-detachernent
in het kamp bij Oldebroek vervangen door
luitenant W. J. D. Havelaar, van het korps.
De Gemeenterekening van Baarn over
1901 is thans aangeboden. De ontvangsten
bedroegen f110428 en de uitgaven f'98848,
zoodat bet batig saldo fll 575 beloopt. Daar
de Hoofdelijke omslag slechts 0.5 a 0.6%
bedraagt, mag de fmancieele toestan dier Ge
meente zeer gunstig heeten.
Het is thans zeker, dat H. M. de Koningin-
Moeder Woensdag 13 Augustus een bezoek
zal brengen aan «Ie groote Tuinbouwtentoon
stelling te Zeist, welke dien dag te 2 uur
«loor «Ion Voorzitter van het Hoofilbestuur
der «Nederlandsche Maatschappij voor Tuin
bouw en Plantkunde" wordt geopend en «lie
nóg mooier belooft te worden dan die te
Baarn.
Nu de uitkomsten der ansjovis-visscherij
op de Zuiderzee bekend zijn, blijkt, dat
1002, wat de vangst betreft, tot de gunstige
jaren moet gerekend worden «Ie totale vangst
toch bedraagt 100 000 ankers. In 1901 wer
den in het geheel ingezouten 90000, in 1900
38 000 en in 1899 21000 ankers ansjovis.
Alleen in het zeer gunstige ansjovis-jaar 1890
was de vangst grootertoon werden 190 000
ankers ansjovis ingezouten.
De modder op des naasten mantel, kan
nimmer zeep zijn voor uw kleed.
Een prettig vooruitzicht.
De chef van het marine-bureau in Ame
rika, schout-bij-nacht Taylor, voorspelt, dat
in het voorjaar van 1907 een ernstige crisis
zal ontstaan in de betrekkingen tusschen
Duitschland en Amerika.
De botsing zal plaats grijpen in de Carai-
bische Zee, nadat Duitschland Neder
land bij zich zal hebben ingelijfd
(sic) en verschillende kleine Republieken van
Zuid-Amorika als rijpe vruchten op plukken
wachten.
De heer Taylor twijfelt niet aan de op
rechtheid van le den laatsten tijd zoo her
haaldelijk betuigde Duitsche vriendschap noch
aan de eerbiediging door Duitschland van de
Mouroe-leer. De voortdurende machtsont
wikkeling moet echter tot een oorlog voeren en
daarom is het noodig, zich daarop voor te
bereiden.
De »Kö!n. Ztg." kan de Vereenigde Staten
met den uitslag van bedoelden oorlog niet ge-
lukwenschen als de heer Taylor in zijn'ambts-
bezigheden even phantastisch is als in die
voorspelling
De j>Sl.-Ct." No. 181 bevat den tekst van
de overeenkomst met de Duitsche regeering
betredende het tot stand brengen van kabel
verbindingen met onze bezittingen in Oost-
Indië en (le wet tot goedkeuring van deze
overeenkomst.
Met het oog op den eenvoud, waarmede
ten bestemden dage de kroning van den
Koning van Engeland zal plaats hebben, is
van een nieuwe afvaardiging van bet buiten
gewone gezantschap van H. M. «1e Koningin
naar Londen bij do kroningsfeesten aldaar
afgezien. Ook aan onzen gezant te Londen
is voor «lie gelegenheid geen vertegenwoor
digende functie opgedragen.
President Kruger bezocht gistermiddag
President Steijn, omtrent wien wordt mede-
gedoeld, dat de behandelende doktoren alle
hoop koesteren, hem geheel hersteld te zien.
Uit. goede bron verneemt »Het Centrum",
dat de regeering iu bet volgende parlemen
taire zittingsjaar een wetsontwerp zal indie
nen, strekkende tot subsidieering van bij
zondere inrichtingen voor llooger en Mid
delbaar onderwijs (Gymnasia en Hoogere
Burgerscholen).
Hel is reeds eenigen tijd in voorbereiding.
Onder den titel sla petite bourgoisie aux
Pays-Bas" is door bet Belgische Ministerie
van Handel en Nijverheid een rapport uitge
geven, saamgesteld door prol. Oscar Pijilé-
roen, hoogleera«8raande Unversiteit van Gent.
Genoemde hoogleeraar kreeg in 't begin
van löui van het Belgisch Ministerie de
opdracht, een officieel onderzoek in te stellen
naar de vereenigingen en instellingen, die
in Nederland ten gunste van den hanlel-
drijvenden middelstand bestaan.
Op vvelke wijze prof. Pijfferoen aan deze
opdracht gevolg gegeven lieel't, vindt men
in een boekdeel van oDgeveer 460 bladzijden,
verdeeld iu 11 hoofdstukken, waarin onder
meer behandeld worden de gewone en de
vakvereenigingen, hun inrichting, doel en
werkkring; vervolgens de vereenigingen van
patroons, en de philantropische en economische
vereenigingen.
Voorts wijdt de schrijver een vijftigtal
bladzijden aan de hier te lande bestaande
coöperatieve maatschappijen, winkelvereeni-
gingen, enz., beschrijft daarin hetgeen door
voor- en tegenstanders der coöperatie gespro
ken en geschreven is (uitsluitend op objec
tieve wijze) en eindigt dit hoofdstuk mot eenige
statistieken betredende de inkomsten en
uitgaven van de winkelvereeniging »Eigen
Hulp".
Vervolgens wordt de oneerlijke concur
rentie beschreven, in al haar vortr.en, met
de hiertegen bestaande burgerlijke of straf
rechtelijke straffen.
De uitverkoopen onder valschc voorgevens,
welke hier te lande aan do orde van den
dag zijn, worden beschreven op degelijke,
zaakkundige wijze, evenais de vervalschingen
van koopwaren, kwakzalverijen, enz.
Een groot hoofdstuk wordt vervolgens gewijd
aan de wijze waarop hier te lande crediet
verkregen kan worden en crediet gegeven
moet worden door leden van den middel
stand, terwijl een zeer belangwekk tide studie
over het spoorwezen met uitgebreide statis
tieken dit hoofdstuk besluit.
In een der andere hoofdstukken leest men
alles betreffende de bier te lande bestaande
vakscholen, zoowel ambachts- als handels
scholen.
Na vervolgens do Kamers van Arbeid en
die van Koophandel en Fabrieken behandeld
te hebben, geeft de schrijver een overzicht
van ons belastingstelsel, de arbeidswetgeving
verdeeld over Zondagsrust (met de verouderde
wetgeving van 1815) de beweging ter ver
krijging daarvan met het congres in 1901 te
Den Haag gehouden, vervolgens over den
duur van den arbeid en de verzekeringen
tegen den ouderdom, invaliditeit en onge
lukken.
Met een hoofdstuk waarin verschillende
vraagstukken behandeld worden o. a. de bij
ons gevolgde wijze van aanbesteden, en de
wetgeving op het faillissement, eindigt dit
zeer belangrijke rapport.
croste STAATSLOTERIJ.
TWEEDE KLASSE.
Trekking van 57 Augustus (1100 loten).
Ten kantore van den collecteur A. C. R.
O. LEINWEBER te Amersfoort (Breede-
straat 22) zijn aan de navolgende nummers
te beurt gevallen.
Prijzeo van f30
480 4856 4864 5602 5621 5625 5639
7007 7016 7017 7627 76401015810688
10697 10711 12654 12661 140^2 14093 16772
16778 18503 18571 en 18591.
Te zamen 25 prijzen.
De derde klasse trekt 1821 Aug. 1902.
