Stadsnieuws.
D. J. SMITS,
Comité vat) verweer van Zondagavond zoo
onnoemlijk veel lijden en ellende hud gebracht
in duizenden gezinnen en zoo onbeschrijflijk
nadeel had veroorzaakt aan de welvaart van
ons land, niet slechts voor het heden, maar
ook voor een lange toekomst.
Misdadig was het besluit tot staking, om
dat de leden van het Comité wisten (althans
als verstandige menschen moesten weten) dat
met de staking onmogelijk te bereiken was
het doel, dat er heette mede beoogd te worden.
Regeering noch Spoorwegdirectie konden
buigen voor deze revolutionnaire daad, voor
deze brutale aanranding van het wettig gezag.
Misdadig ook, omdat die mannen het behoud
van hun macht en hun gezaghebbende positie
aan het hoofd der arbeidersbeweging hooger
hebben geacht dan het belang van het land
en óok dan de belangen van de duizenden,
die zich in vertrouwen aan hen had over
gegeven. Wetend, dat de staking mislukken
moest, hadden zij den moed moeten hebben,
met alle kracht, die in hen was, de staking
tegen te houden; desnoods aan den aandrang
der door het onverwacht succes van 3'
Januari overmoedig geworden massa weer
stand biedend, hun machtspositie aan hun
plicht en hun geweten moeten ten offer
brengen. Vóór bijna twee weken heeft de
leider der »Sociaal-Demoeratische Arbeiders-
Partij" in zijD orgaan »Het Volk" een schuchte
re poging gewaagd, zijn volgelingen tegen de
fout eener politieke werkstaking te behoe
den een schuchtere poging, want in het
zelfde artikel werd toch ten slotte weder
onderwerping aanbevolen aan het Comité van
verweer! En welke verwijten heeft mr.
Troelstra over deze poging niet reeds van
zijn partijgenooten moeten hooren; en ook
hij heeft door zijn vrees voor het verlies zijner
positie als partijleider zich laten weerhouden
van hetgeen zijn plicht geweest was: open
hartig en krachtig zich tegen een hopelooze
staking te verzetten en in elk geval zijn
steun in woord en daad daaraan te onthouden.
De gedweëe volgelingen zijn om der wille
van de politieke agitatie opgeofferd.
'tls de ramp van alle groote volksbe
wegingen zegt <1e »Arnh. Crt", gelijk die der
eerste maanden van dit jaar in ons land, dat
zij, die aan de massa leiding geven voor het
nastreven van een gerecht doel, den moed
missen haar ook tegen te staan, zoodra zij
door dolzinnige overdrijving in voor haar eigen
welzijn noodlottige fouten vervalt, zoodat ten
slotte zij, aan wie de massa haar vertrouwen
schonk, haar ten ondergang en tot een soms
bloedige, maar steeds smadelijke nederlaag
voeren.
Hierin, gelijk in zoo menige andere zaak,
herhaalt zich de geschiedenis telkens; en toch
maar altijd weer is de menigte geneigd, zich
over te geven aan hen, die haar wel wente
te vleien, maar niet durven weerstaan.
Het bitter einde is er voor de velen, mis
leid en opgezweept, die nu staan zonder
brood, zonder werk.
Al zien ze thans, of althans binnenkort
in, hoe ze ten ondergang gebracht zijn, door
hun «leiders", voor ben blijft toch het biltere
einde: de opoffering van welvaart, het prijs
geven van vrouw en kinderen aan gebrek
en armoede.
De spoorwegmaatschappijen hebben het
uitdrukkelijk verklaard en er is alle reden
om te gelooven, dat ze streng zich houden
aan hun woord de stakers zullen niet
meer in dienst worden genomen
En met de Gemeentewerklieden te Am
sterdam, die zich niet voor den bepaalden
termi[n weder hebben aangemeld, is het
eveneens gegaan ook zij zijn onherroepelyk
ontslagen.
En met de werklieden in de transport
bedrijven, die nu staan tegenover de ver
bonden groote werkgevers, is het wederom
eveneens
Waarlijk, het bittere einde.
Voor hen, voor huri vrouwen, voor hun
kinderen, voor hun gezin.
Hoe het zal gaan met die allen in de
toekomst? We weten het nog niet; de
crisis is voorbij, maar het ziekteproces is
nog niet afgeloopen.
Doch er is nog veel ellende te voorzien,
na al de ellende die is doorgemaakt!
En dat dit einde van het revolutionnaire
terrorisme voor die misleide en opgeruide
arbeiders vooral een bitter einde is, staat vast.
Zijn de leiders, de voormannen z.ich wel
bewust geweest van hun ontzettende ver
antwoordelijkheid, toen ze over deze onge
lukkige menschen deze rampen hebben ge
bracht
Ook zij zullen inzien, dat zij al zeer licfit-
vaardig met vuur hebben gespeeld.
De wetsontwerpen.
In ons vorig nummer konden we nog
onder de Telegrammen meedeelen, dat de
Tweede Kamer Donderdag de zoogenaamde
Stakingswetten aannam.
Artikel 358bis werd goedgekeurd rnet 78
tegen 15 stemmen. Tegen de heeren Mar-
ehant, Hugenholtz, Smidt, Van Raalte, Van
der Zwaag, Drucker, Helsdingen, Troelstra,
Schaper, Melchers, Staalman, Ketelaar, Nol-
ting, T^rlaan. (De heeren Goeman Borge-
sius en Passtoors waren bij de stemming
afwezig.)
Art. 358ter werd aangenomen met 77 te
gen 16 stemmen. Tegen: dezellde leden
benevens de heer De Klerk.
Art. 358quaJ.er werd aangenomen met 77
tegen 17 stommen. Tegende vorigen en
de heer Verbey.
Art. 380 (ontneming van het kiesrecht)
werd aangenomen met 60 tegen 34 stemmen.
Tegen de heeren: Marchant, Rink, Dolk,
Crerner, Hugenholtz, Willinge, Smidt, Van
der Vlugt, Roessingh, De Klerk, Van Raalte,
Lieftinck, Den Tex, Hubrecht, Van der Zwaag,
De Boer, Mees, Drucker, Helsdingen, Troel
stra, Verheij, Schaper, Ter Laan, Melchers,
Bos, Van Styrum, Staalman, Van Gijn, Ke
telaar, Smeenge, Nolting, Fock, Hennequin,
Borgesius.
Het amendement-Troelstra op de slotbe
paling (in werking treden niet vroeger dan
I Januari 1904) werd verworpen met 79
tegen 16 stemmen. Vóór de heeren: Druc
ker, Helsdingen, Troelstra, Schaper, Ter
Laan, Melchers, Bos, Staalman, Ketelaar,
Nolting, Marchant, Hugenholtz, Smidt, De
Klerk, Van Raalte, Van der Zwaag.
Het wetsontwerp werd daarna aangeno
men roet 81 tegen 14 stemmen. Tegen de
heerenNolting, Marchant, Hugenholtz,
Smidt, Van Raalte, Van der Zwaag, Drucker,
Helsdingen, Troelstra, Schaper, Ter Laan,
Melchers, Bos en Ketelaar.
Tegen de spoorweg-brigade stemden slechts
de 6 socialisten.
Over de enquête werd gediscussieerd noch
gestemd.
De Kamer ging daarop tot nadere bijeen-
roeping uiteen.
In de Kamer is door mr. Troelstra geeri-
tiseerd het in ons vorig opgenomen Kon
besluit tot aanvulling van het Algemeen
spoorweg-reglement.
Belangrijk was daarbij zijn opmerking, dat
ile met jaren zwoegens tot stand gebrachte
algemeene organisatie door het besluit wordt
verknipt in een groepenorganisatie, zoodut
de vertegenwoordigers der bestaande vak-
vereeniging daardoor buiten bet verkeer met
de Directie worden geplaatst.
Bij de gistermiddag gehouden zitting van
de Eerste Kamer, wier leden telegrafisch
waren bijeengeroepen, onmiddellijk nadat de
Tweede Kamer de wetten heeft aangenomen,
waren ook alle Ministers tegenwoordig.
Nadat de Centrale afdeeling na afloop van
de korte openbare vergadering besloten had,
de wetsontwerpen betreffende de Spoorweg
staking onmiddellijk in deafdeelingen te doen
onderzoeken, is dat onderzoek dadelijk aan
gevangen.
Tot rapporteurs werden benoemd de heeren
Van Velzen, Van Nierop, Kist, Dijrkmeester
en Havelaar. Alles wijst er op, dat met
een eindverslag zal worden volstaan, ten
einde zoo mogelijk de voorstellen in de zitting
van heden aan de orde te stellen.
Zie Telegrammen.
Aan de ingezetenen van
Amersfoort.
Met bewonderenswaardige)! ijver en
plichtsbetrachting is in deze dagen èn
door de hier aanwezige militairen èn door
de politie eeu moeitevolle, en zware dienst
verricht, welke ten gevolge had, dat in
deze Gemeente geen oogeublik de orde is
verstoord.
Het komt ons voor, dat zij verdienen
een stoffelijk blijk van sympathie van ons
en onze ordelievende medeburgers te
ontvangen.
Gaarne stellen wij ons beschikbaar tot
het ontvangen van eene kleine bijdrage
voor bovenstaand doel.
Voor een zeer spoedige toezending
houden wij ons aanbevolen, teneinde nog
dezer dagen de gewenschte uitdeeling te
kunnen doen,
WUIJTIERS,
E. L. VISSER,
M. L. CELOSSE,
B. W. Th. SANDBERG,
Amersfoort, 11 April 1903.
Aan onze lezeressen.
Daar heerscht angst in menig gezin
angst voor vaders of mans die aan den
arbeid bleven, angst ook om hen die
het werk neerlegden.
Dat de vrouw thans tot de vrouw ga
om een woord van geruststelling of een
woord van troost te spreken tot de
zusters.
Wie onzer lezeressen neemt het ini
tiatief tot deze taak
De voordracht, ter benoeming in de eerst
volgende Raadsvergadering, van éen onder
wijzer aan de openbare Lagere school 3e
soort aan de Beekstraat, bestaat uit. de hee
ren: H. Erantzen, te Woudenberg; C. C.
Nijhof, te Bunnik; en J. Vijverberg, te
Maartensdijk.
Het stads-telephoonkantoor zal op beide
Paaschdagen geopend zijn als op werkdagen,
dus van 8 uur 's ochtends tot 9 uur 's avonds.
Bij Kon. besluit is benoemd tot advocaat
fiscaal bij het Hoog Militair Gerechtshof jhr.
mr. C. A. J. van Sasse van Ysselt, thans
auditeur-militair in het '2e militaire arron-
dissmeat te 's Hertogenbosch, en is op zijn
verzoek eervol ontslagen uit den militairen
dienst de paardenarts le klasse D. C. vale-
wink, van den geneeskundigen dienst dei-
landmacht.
Kapitein J. Bruining, thans van het 7e re
giment infanterie te Amsterdam, zal binnen
kort den dienst met pensioen verlaten.
De heer G. A. A. Valewink, thans leeraar
aan de Hoogere Burgerschool te Gouda, heeft
aan de Rijks-universiteit te Utrecht met gun
stig gevnlg afgelegd het doctoraal examen
Wis- en Natuurkunde.
In dit nummer komt voor de tijdelijke
dienstregeling op de spoorwegen voor deze
Gemeente.
Alleen is wijziging gebracht in de treinen
van en naar Amsterdam, wier aantal met
8 in opgaande en 6 in afgaande richting is
verminderd. Intusschen kan men nog 16
maal per dag van en naar de Hoofdstad.
Het aant-d goederentreinen neemt steeds
toe.
Vele zijn de verhalen die hier reeds
loopen over de gevolgen der staking, verha
len welke we slechts onder voorbehoud mee
deelen.
Zoo zou een der ontslagenen te Botterdam
van de Maasbrug zijn gesprongen, do vrouw
van een ander spoorman krankzinnig zijn
geworden van verdriet, die van een derde
een poging tot zelfmoord hebben gedaan.
Hopen we, dat de geruchten onwaar zijn.
De anti-revolutionnaire „Amersfoorter" is
opgeheven, doch zal als «Sticbtsehe Courant",
zij hel voorloopig ook alleen 's Zaterdags,
blijven verschijnen.
De „Vereeniging van A inersfóortsehe siga
renfabrikanten" heeft zich verplicht gezien,
alle sigarenmakers die slaking aanzegden,
te ontslaan.
Herhaalde malen hebben de patroons hen
gewaarschuwd, en hun gezegd, dat, als zij
met staking dreigden, ontslag zou volgen
en toen nu gisterochtend de sigarenmakers
meedeelden dat zij wegens de Algemeene
werkstaking in staking zouden gaan zoodra
de natte tabak zou zijn afgewerkt, volgde
het ontslag.
De 17-jarige timmermunsgezel C. L., die
hedenochtend werkzaam was op een aldak
boven de verdiepingen van een aan den Berg
in aanbouw zijnde villa, had het ongeluk uil
te glijden en met het hoofd op en steiger te
vallen, waardoor hij in zijn val als 't ware
omsloeg en plat op den rug op den grond
terecht kwam.
f)r. Schreuder verleende de eerste hulp en
liet hem per braDcard naar de woning zij
ner ouders aan de Lieve Vrouwestraat ver
voeren.
In do jongste vergadering van den Baad
der Gemeente Barneveld deelde de Voor
zitter mede, dat de begrooting van de ver
harding van wegen op de Vcluwc van Ge
deputeerde Staten is terugontvangen.
Gedeputeerden wenschen, dat deze wegen
een breedte hebben van minstens drie en
een halven Meter. Verder achten zij het
noodig, dat een gedeelte, ter lengte van on
geveer 600 Meter en gelegen op Edesch
grondgebied tusschen Harskamp en Essen,
welk gedeelte niet onder de te verharen we
gen begrepen was, eveneens verhard wordt.
Hierdoor wordt de begrooting verhoogd met
f8000 en gebracht op f143000.
Intusschen brengen zij hulde aan liet Ge- j
meentebestuur van Barneveld, op welks im-
tiatiel aan dit belangrijk werk de eerste
stoot gegeven is. Verder zeide de Voorzit
ter, dat hij heeft voorgesteld om in het mid
den der wegen een klinkerpad te leggen,
evenals dit op den grintweg naar Nijkerk
geschied is. Goedgevonden werd de begroo
ting, aldus gewijzigd, aau Gedeputeerde Sta
ten terug te zenden.
Ingebeelde grootheid ziet op anderen neer;
ware grootheid trekt anderen naar zich om
hoog.
TELEGRAMMEN.
Het Comité van verweer besloot (Donder
dagnacht) de algemeene werkstaking op te
heffen omdat de spoorweg-organisatie, waarop
de hoop gebouwd was, den moed opgaf en
men onder deze omstandigheden meende, tal
van arbeiders, die mede zouden staken, niet
te mogen wagen, uu de groote kracht, waarop
gerekend is, uit den strijd werd gelrokken.
Volgens het verslag van «liet Volk" over
de meeting in het «Paleis voor Volksvlijt",
welke door 5009 menschen werd bijgewoond,
zeide Mevrouw Roland Holst: »we hebben
gestreden en zijn overwonnen; dat is de
waarheid."
De Directie der H. IJ. S. M. blijft staud-
vastig weigeren personeel dat, door deel te
nemen aan de staking, ontslagen is, weder
in dienst te nemen.
Zij berichtte aan de «Vereeniging van
spoorwegpersoneel" dat »op een eventueel
nader schrijven geen acht zal worden ge
slagen."
De algemeene staking is wel degelyk op
geheven. Een ander comité, op anarc.his-
tsschen grondslag, tracht echter de stakers
te bewegen, het werk niet te hervatten.
Daarvoor zal een Comité van Verweer uit
op den voorgrond tredende personen, men
zegt de bezoldigde Hoofdbestuursleden van
de vakverenigingen, gevormd worden, met
uitsluiting echter van de politieke partijen.
Avond en nacht zijn te Amsterdam rustig
voorbij gegaan.
Per telegraaf 3 uur.
l>e Stakingswetten zijn he
den middag met Algemeene
stemmen door de Eerste
Kamer goedgekeurd.
H. M. de Koningin heeft
de wetten ook reeds getee-
kend, terwijl de afkondiging
heden avond in liet Staats
blad zal geschieden.
LIEFDADIGHEID.
Tot het geven van inlichtingen aan De-
p a r t e m o n t s h o o f d e n, W ij k b e z o e-
k e v s on Belangstellende n zal het
Centraal-bureau a. s. DINSDAG 14 April
es namiddags te vier uur ten Raadhuizc
'Hing houden.
Voor s|)oedeischende zaken wende men
zich tusschentijds tot den Boekhouder der
vereeniging, den heer N. G. vanheSTADT,
"'•ine flaag 7.
Advertentiën.
Op den 5'len April 1903over
leed te Amersfoort, in den ouder
dom van S3 jaren
mr. J: L. baron NEPVEU
Kamerheer van Hare Majesteit de
Koningin i. b. d., Commandeur der
orde van de Eikenkroon, enz.
Eenit/e en alyemeene kennisgeving.
Bij vonnis van de Arrondissements
rechtbank te Utrecht, dd. 1 April 1903, is
liet. faillissement J. W. FRANSEN van de
'L'TTE, te Baarn,
OPGEHEVEN.
De Curator
mr. J. C. II. PRIKKEN.
LANGESTHAAT 20.
Behangerij,
Stoffeerderij,
Meubileering.
SCHOUWBURG - UTRECHT.
Neilerlaiidsche Opera, van Amsterdam.
Onder leiding van De BACKER, Van DUINEN
en Dk VOS.
Maandag 13 April 1903,
Luutsto Voorstelling in dit Seizoen, in plaats
van CARMEN:
«ROOT OPERA-CONCERT,
met medewerking van
de dnmes mevr. BOSSE -Sommen, mejuffr. LOZIN,
mevr. HAGEMAN—Van Ophemert en de heeren
De BACKER, Van DUINEN, I)E VOS, Van den
HOEK, SCHUURMAN, enz.
Aanvang HALF acht.
Nederlandsclie
Hypotheek- co (Met-
Vereeniging.
HEERENGRACHT 177,
AMSTERDAM,
verstrekt, gelden op 1e en 2e hypotheek
rente 4 it 5 pCt.
Ook voorschotten en bedrijfskapitaal op
langen termijn van af f300 tot elk bedrag,
aflossingen in 5—10, 15—20 jaren.
