Dinsdag 27 JEBS October 1903.
No-5416- ,|«7# 53e Jaargang.
Stadsnieuws.
iHERSFOOETSGHE COUEAIT.
UITGAVE: Verschijnt Dinsdag-, Donderdagen Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden/"l.
franco per post 1.15. Advertentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-, BUREAU
FIRMA A- H- VAN CLEEFF offic'eele" en °«teigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels ƒ1.25; elke regel
meei f 0.2o. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening KORTE GR ACHT
te AMERSFOORT. gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën vaD buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. Telephoon 19.
De Langestraat, onze winkelstraat bij uitne-
menbeid, is weder twee heel mooie magazijnen
rijker geworden.
Het typische winkeltje van wijlen den heer
Bosch, eenmaal de wellust van beginnende
mokers en het adres waar men een onder
deel van de eene of andere voorwereldlijke
pijp kon bijkoopen, is omgezet in een keurig,
modern magazijn van kristal, glas en porse-
leinwaren, waaraan hier zóo groote behoefte
bestand.
Niet minder verfraaid is de winkel van
den heer Oosterveen, die door zijn rijke en
keurige étalage vooral Zaterdagavond de
aandacht trok.
Twee magazijnen, die ook een grootere
stad dan Amersfoort eer zouden aandoen.
Heden vóór veertig jaar genoot Amersfoort
de eer van het bezoek van een »heer
in vreemde kleederdracht", die bleek een
Poolsch officier te zijn, die vrijwilligers trachtte
te werven voor het leger der insurgenten
in Polen.
Volgens zijn zeggen, was hij elders, vooral
te Zutphen en te Groningen, goed geslaagd.
Of dit ook het geval was te Amersfoort,
vinden we niet vermeld.
De majoors J. W. van Bisselick en P. G.
Weuringh, van het 5e regiment infanterie,
zullen van commando verwisselen zoodra
laatstgenoemde bij het korps zal zijn aange
komen.
De oud-Minister Seijffurdt schrijft in «Allen
Weerbaar", dat de opmerking van een af-
deelingslid te Zwolle inderdaad alleszins juist
is, dat een milicien, in hei bezit van het
diploma voor militaire bekwaamheid en
lichamelijke geoefendheid (art. 104 der Mi-
litiewet) rechtens aangewezen kan worden
voor volledige eerste oefening (8'/2 maand).
üp 'toogenblik, zegt hij, zijn er bij de
infanterie (wellicht ook bij de vesting-artil
lerie en de genietroepen) vier soorten miliciens
in dieast, namelijk:
Ie. miliciens zonder diploma, met 8V2
maand eerste oefening;
2e. miliciens met diploma, met 81/2 maand
eerste oefening
3e. miliciens met diploma, met 4 maanden
eerste oefening
4e. miliciens zonder diploma, met 4 maan
den eerste oefening.
Volgens de wet wordt namelijk het aantal
viermannders in evenredigheid van het aantal
ingeschrevene dienstplichtigen over de Ge
meenten verdeeld. Zijn er dus in een Ge
meente meer gediplomeerden, die in de loting
vielen, dan plaatsen voor viermaanders, dan
gaan zij, die te veel zijn en de hoogste num
mers hebben getrokken, naar de categorie
der 8V2 maanders. Omgekeerd, is in een
Gemeente het aantal gediplomeerden dat in
de loting viel, kleiner dan 'tcontingent vier-
rnaanders, dan worden niet-gediplomeerden
tbch bij de viermaanders ingedeeld om het
aan de Gemeente toekomende getal vol te
maken.
De wet neemt blijkbaar aan, dat »lj2 maand
eerste oefentijd voldoende is voor hen, die
niet vooraf geoefend waren, en 4 maanden
voor hen die zóo goed vooraf geoeiend zijn,
dat zij het diploma verkregen. Met andere
woorden, de wet acht de le en 3c soort
miliciens voldoende geoefend. Doch dan volgt
hieruit, dat de 2e soort overdadig geoefend
is en dus te lang in dienst is gehouden, en
dat de 4e soort onvoldoende wordt geoefend.
«Quick" heeft Zondag schitterend revanche
genomen voor de nederlaag die het verleden
week met nog wel 7—1 leed tegen «Victoria"
uit Hilversum, door deze op eigen terrein te
kloppen met 3—4.
Kort nadat het spel begonnen was, moest
de scheidsrechter Ritmeester aan «Quick
een strafschop toekennen, dien zij omzette in
een kei-hard eerste punt. «Victoria" deed haar
uiterste best, wat niet kon weerhouden dat
«Quick" bijna voortdurend op haar terrein
bleef, 't Scheelde een haarlje of vlak voor
rust had «Victoria'' een punt gemaakt, doch
juist te rechter tijd liet Quick's doelverde-
diger zich languit vallen, keerde daardoor
het punt en zorgde ervoor, dat de rust in
ging met '10 in 't voordeel van «Quick".
Bijna onmiddelijk na dc rust doelpuntte
«Quick" voor de tsveede maal en na 20 mi
nuten kwam Victoria's eerste doelpunt onder
geweldig gejuich der buitenstaanders, die met
Hi versum waren meegekomen. Daar werd
hard gebruld en zwaar betoogd en opeens
floot de scheidsrechter «staken",
Hij beweerde verstaan te hebben dat ge
roepen werd «doodtrappen", doch na een
heftige explicatie, waaraan de medespelenden
van heide clubs en de omstanders deelnamen,
bleek, dat niemand dat anti-sportlievende
woord had gehoord, en ook niemand het had
geuit.
Een minuut of wat later, toen het spel
nauwelijks was hervat, kreeg «Quick'1 een
hoekschop, die het op meesterlijke wijze door
uitstekend samenspel in een derde prachtpunt
omzette.
Zóo bleef de stand «Qnick" speelde meest
op het veld der Hilversummers en het eind
was dan ook, dat «Quick" won met 3—1.
Hel eerste elftal van «U.D.I." sloeg op het
eigen terrein het tweede elftal van «Hercules",
uit Utrecht, met 4—0.
Vooral de voorhoede gaf meermalen eerste
klasse spel te zien.
«U.D.I." heeft dan toch eindelijk de met
zooveel moeite en zoo groote eer verworven
verguld-zilveren medaille uit Apeldoorn ont
vangen, den Eereprijs in hel concours
«Unitas".
I11 de Zaterdagavond gehouden ledenver
gadering van »U. D. I." werden gekozen:
tot 2e Voorzitter J. P. Zondervan, tot
Secretaris C. A. Rieber en tot 2e Aanvoerder
Anton Schimmel.
Het gisteren avond door het Rolterdamsch tooneel-
gexelachap opgevoerde aardige blijspel „De dolle
wereld" werd opgewekt eD met veel entrain ge
speeld. Het vrij talrijke publiek was blijkbaar «eer
voldaan, niet minder echter over het heel mooie
familie-tafereeltje „Verzoend," waarin bepaald heel
geacheveerd en natuurlijk spel word ten beste ge
geven.
Dat het begin der voorstelling eenige vertraging
ondervond, was der directie zeker even onaangenaam
als het publick. Een der dames bad namelijk de
aansluiting te Utrecht gemist, zoodat zij later dan
verwacht werd, arriveerde. Dat gaf natuurlijk eenig
oponthoud, waarvan de herhaling natuurlijk heden
avond niet te vreezen is bij de opvoering van het
geestig in elkaar gezette blijspel „Wie heeft de
broek aan."
Van verschillende zijden werd ons gevraagd ,kan
ik 't gaan zien?" We meenen geen beter antwoord
te kunnen geven dan door te citeeren wat de
„UtrechUche Courant" (uitgave Van Ditniar) er over
schreef
„Wanneer men op den titel vun dit geestige blij
spel afgaat, zou men allicht denken, dat men vrouw
en kinderen niet naar zoo'n vertooning kan mee
nemen. Ik zelf dacht er óok zoo over en nu ik
met dit nieuwe Fransche product want alleen
Franschen bezitten die geest en fantaisie om je den
boelen avond in een bovenmonachelijk vroolijke
stemming le houden heb keunis gemaakt, moet
ik ronduit bekennen, dat er per slot van rekening
niets in voorkomt, dat mijn vrouw of mijn dochter
niet weten of mogen weten on ze dus niet thuis
hadden behoeven te blijven. Het stuk is wel
heel geestig en de vinding van de „douche van
Cyprienne" iets nieuws.
Over de vertooning zelve kan ik kort zijn
De heer Johan Mulder overtrof zichzelf als deur
waarder en de heer Pilger, die bier ook als komiek
hoog staat aangeschreven, afgaande op de vele bijvals
betuigingen die bg bij elk optreden alhier van het
publiek ontvangt, had van don deurwaardersklerk
Largilette, die vroeger beter dageu gekend heeft,
weder 'n eenig type gemaakt. Alle medewerkenden,
en niet het minst de dames, speelden met veel
animo hun aardige rollen, waardoor het succes van
dit stuk ook in onB land verzekird is. Den hoeren
Mulder en Pilger werden na de pauze door don
Senaat van het Studentencorps reuzen-kranzen aan
geboden."
Op de Appelmarkt bij de Langestraat staat een
klein teDtje, dat een buitengewonen toeloop heeft.
Een groot natuurwonder is er te zien en wel een
visch-mensch of mensch-visch, alias een zee-meermin,
of zou 'teen mannelijk exemplaar z(jn.
Half mocscb, half visch, wie geloofde er meer
aan 't bestaan van zulk 'n natuurwonder En toch
konden we 'tin den InatateD tijd iu verschillende
groote en kleine bladen lezen, die de vertooner ook
in zijn bezit heeft, dat die wondergedrocht heeft be
staan en waarschijnlijk in de diepten der oceanen
nog voortleeft, 't Is geen gezichtsbedrog, geen be
driegerij, geen gewerk met spiegels, maar werkelijk
heid. De geleerdeu staan er over verbaasd en kun-
neu 't ontstaan uiet verklaren.
Tijdens de hevige uitbarsting op Martinique heeft
een zee-kapitein, broeder van den vertooner, het ge
balsemd cadavre van een familie aldaar gekocht en
'l ann zijn minvermogenden broeder in leen nfge-
staan, om 'tte vertoouen, en daarmede zijn brood
te verdienen, 'n Oorkonde, in 't Frausch geschreveD
waarborgt de echtheid van 't zeer oude en op
verschillende familiën overgegane zeegedrocht, dat
ongevoer Meter lang en gebalsemd is.
't Bovengedeelte heeft volmaakt de gedaaute van
een mcnsch, met mond en tanden, oogeu, ooran en
kin. Op de plaats, waar de neus behoort te zitten,
ziet men do beide neusgaten. Rug, borst, armen,
handen en zelfs de nagels zijn mede aanwezig. Ook
de borsten ontbreken uiet. Daarna gnat 't lichaam
onmiddelijk over in visch-vorm, met vinnan en staart,
'tls werkelijk zéér interessant.
De legende is werkelijkheid geworden. De Zee
meermin moet hebben bestaan en bestaat volgens
den vertooner zécr waarschijnlijk nog.
In een klein, maar stevig tentje, eveneens
op de Groenmarkt, oefent de kunst-glasblazer
li. Meijer zijn kunsthandwerk met zeldzame
vaardigheid uit.
Van een lange staaf glas, een oude reageer
buis, weet de man hoogst sierlijke voorwer
pen te maken, vogels, honden, een stoel, al
wat men slechts verlangt, als 't ware te too-
veren voorwerpen, die de kinderen gaarne
van den vriendelijken kunstenaar ten ge
schenke aannemen.
Ook het glas-spinnen is heel interessant
om te zien.
Reeds Zaterdagnamiddag zijn de van de
kermis bijna onafscheidenlijke vechterijen be
gonnen. Een der kermisreizigers meende nog
een oude rekening te vereffenen te hebben
met een buitenman, die verleden jaar tegen
hem getuigde.
Alléén durfde hij het boertje niet aan en
hij vond in een compère alras hulp.
Voor 'techier goed tot steken kwam, trad
de politie tusschenbeide en de hoofdaanlegger
was Zaterdagavond reeds voorgoed vertrokken.
Ook Zondag en gister is er heel wat afge
vochten, doch gelukkig bleef 't bij wat iu
officieele termen «kleine vechtpartijtjes" wordt
genoemd.
Hopen we, dat het bij dergelijke lichte
verwondingen blijft.
Gistermiddag omstreeks 12 uur ontstond
door onbekende oorzaak brand ten huize van
den heer Van E., aan de Kampstraat.
In een oogwenk stond de geheele boven
verdieping in lichten laaie.
De «Vrijwillige Brandweer" was er'teerst
bij, doch, hetzij dat over baar slang is ge
reden of geloopen, dan wel dat deze defect
was, zij kon geen water geven en de «Wil-
helmina-spuit" snoepte haar de premie af.
Van de spuiten werd geen gebruik gemaakt
en alleen bediende men zich van de brund-
kranen.
Het personeel der Hoofdwacht, deed mede
uitstekende diensten en do infanteristen, die
een slang op de braudkraan bij de oude gas
fabriek hadden geschroefd, klauterden als
katten en hielpen met groote kalmte de
vlammen beteugelen.
De heele bovenverdieping brandde uitde
benedenverdieping kreeg veel waterschade.
Het huis was verzekerd bij de Bossche-
Maatschappij (agent de heer Bianchi), de
inboedel bij de Onderlinge brandwaarborg
maatschappij De Jong Co. te Amsterdam
(correspondenten de heeren D. Hubers Zn.).
De voor Hardewijk van de markt naar het
station aldaar ontworpen paardetram zal
circa 1800 M. lang zijn, dus even laug als
die te Amersfoort.
De kosten van aanleg en installatie zijn
begroot op circa 118 000. Voor het bedrijf
wordt geacht noodig te zijn f 3800 (waar
onder f500 aflossing) per jaar.
Gerekend wordt, dat deze zaak door 3 per
sonen kan worden bediend, met 3 paarden,
2 personenwagens (1 voor reserve) eu 1 goe
derenwagen.
De inkomsten zijn geschat op f4500 per
jaar, met 17 ritten heen en terug per dag,
een aantal passagiers overeenkomende met
1/3 van het getal te Harderwijk aankomende
en vertrekkende reizigers, tegen een gemid
deld tarief van 7 cent per rit, waarbij een
niet hoog bedrag voor goederenvervoer, re
clame, enz. is gevoegd.
Het plan ontmoet te Harderwijk veel be
langstelling.
Een commissie werd uit den Raad benoemd,
die zich met den heer A. J. Krieger in ver
binding heeft gesteld en de resultaten van
het trambedrijf hier ter stede nauwkeurig
heeft nagegaan.
Verstandig is, wie in het hopen zich op
teleurstelling voorbereidt; wijs degene, die
na een teleurstelling nieuwe hoop voedt.
Ter hedenmiddag om 1.15 aangevangen
en onder voorzitting van den heer Burge
meester jhr. J. W. A. Bat ch man Wuy tiers
gehouden vergadering van den Raad dezer
Gemeente waren aanwezig alle leden en de
Secretaris.
Na het lezen en ongewijzigd vaststellen der
notulen van de vergadering van 22 September
deelde de Voorzitter mede, welke stukken
ingekomen waren.
De belangrijkste daarvan zijn
Een bericht van den Minister van Btnnen-
landsche Zaken, mededeelend geen termen
te vinden om het buitengewoon Rijks-subsi
die te verminderen; en van B. en W. een
voorstel tot reorganisatie der vee- en vleesch-
keuring.
Aan de orde werden achtereenvolgens ge
steld de volgende punten van behandeling
1. Verzoek van de tijdelijke leeraren A.
Winter en W. G. A. Meijer om wijziging
der Verordening houdende regeling van de
jaarwedden van het personeel verbonden aan
Gymnasium en Hoogere Burgerschool, met
adviezen.
Beide leeraren wendden zich, na kennis
genomen te hebben van de nieuwe regeling
der jaarwedden van de leeraren aan Gym
nasium of Hoogere Burgerschool, per request
tot den Raad waarin zij verzoeken voor hen
de zelfde gunstige bepaling te willen maken
als voor de bezitters van de Middelbare.akte
K5, voor wie geen uitzondering is gemaakt,,
hetgeeu voor hen als doctorandi in de Wis-
en Natuurkunde wel is geschied. Adressanten
wijzen er op, dat de door de wet gestelde
eischen voor de akte K5 slechts een deel
vormen van de eischen van het door hen
afgelegd doctoraal examendat hun jaar
wedde, ondanks het groot aantal lessen per
week, voor dezen cursus kleiner zal zijn dan
de in den vorigen cursus genotene; en dat
zij bij hun sollicatie niet bekend waren met
deze voor hen ongunstige bepaling.
De Directeur der Hoogere Burgerschool
adviseerde in verband met art. 20 van het
Reglement voor het Middelbaar onderwijs
gunstig op dit verzoek. De Inspecteur van
het Middelbaar onderwijs achtte de aange
voerde argumenten niet juist, omdat K5 de
hoogste wettelijke bevoegdheid geeft. Daar
tegenover staat echter zoo besluit de
inspecteur zijn advies dat de adressanten
schade lijden door de jongste salaris-regeling,
die toch bedoelde de positie der leeraren te
verbeteren en uit dien hoofde adviseert hg,
aan bet verzoek te voldoen.
Het verschil is onderscheidenlijk f170
en f240.
B. en W. ad viseerden tot afwijzing van
het verzoek. Zij wijzen er op, dat zoodra
requestranten de wettelijke bevoegdheid zullen
verkregen hebben, hun jaarwedde overeen
komstig de verordening roeds hooger zal zijn
dan ten vorigen jure, terwijl die na dienst
tijd aanmerkelijk hooger zal wezen. De over
gangsbepaling van art. 9 heeft uitdrukkelgk