muzikale mmmm.
No. 5509.
53e Jaargang.
Feuilleton.
Stadsnieuws.
FIRMA A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt DinsdagDonderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden ƒ1.
franco per post ƒ4.15. Advertentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-,
olTicieële- en onteigeningsadvcrtentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels 1.25; elke regel
meer ƒ0.25. Oroote lei'.jrs naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Telephoon 19.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS ran
AMERSFOORT.
Gesien art. 6 der wet tot regeling ran den klein
handel in iterkedrank on tot beteutcling van open
bare dronkenschap;
Brengen ter openbare kennis, dat een versoek-
«ohrift om rergunning lot verkoop van sterkedrank
in het klein by hen is ingekomen van A. HAARSMA
in het perceel aan den Soestcrweg no. 46 alhier.
Amersfoort, den 4. Juni 1934.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
De Burgemeester,
WUIJTIER8.
De Secretarie,
B. W. Th. SANDBERG.
Iets goeds van een algemeen
verachte plant.
Waarde lezeres eo lezer, ik hoop, dat dit
opschrift uw weetlust gaande maakt, ik waag
het, een pleidooi to houden voor een plaut,
die niet gunstig bij u staat aangeschreven,
en vertrouw, dat gy mij eenige oogenblikken
uw aandacht wilt schenken en vernemen,
wat ik zal aanvoeren om de brandnetel eenige
graden in uw minachting te doen dalen.
•Nu, dat zal wat moois zyn," hoor ik u
al mompelen.
•Oordeel niet voorbarig, wat ik u bidden
mag". De naam dezer plant roept stellig
onaangename herinneringen bij u op; zeer
ceker hebt gij wel eens minder pleizierig
kennis met baar gemaakt. Vergeet dit echter
eenige oogenblikken. Nuttig en belangryk
mag deze plant ontegenzeglijk genoemd wor
den. Gy kent allen sneteldoek", een fyn
weefsel, dat uit linnen en ook uit katoen
vervaardigd wordt. De naam komt u wellicht
zeer ongepast voor, doch hy zal u eenigszins
verklaarbaar voorkomen, wanneer ik u me
dedeel, dat reeds een paar eeuwen geleden
deze stof geweven werd van de vezels eener
Oostersche netelplant. En lang vóór dien
tyd speelde de brandnetel als vezelgewas
een groote rol in de buishouding. Men be
weert zelfs, dat de zeilen der Vikinger schepen
van neteltouw geweven waren. Ook blykt
uit bescheiden van het jaar 1280, dat in
Duitschland doek van netels werd vervaar
digd. Eilacie, alles beeft een tyd van komen
en van gaan. De brandnetel meest het veld
ruimen en werd vervangen door andere
vezelplanten, ais hennep, vlas en katoen. En
nu trad omstreeks 1800 in Frankrijk de heer
Chaluméau op als lofredenaar van de brand
netel; hij wees op haar groote verdienste
als vezel, groente, veevoeder, enz.
De brandnetel-vezelbereiding herleefde we
der. In 4865 nam zij in Duitschland een
hooge vlucht, hetgeen zeer bevorderd werd,
omdat de katoen dat jaar buitengewoon
schaars was.
PENSIONOPOLIS.
Hun geduld werd nog lang op de proef geiteld,
maar vrij spoedig kwam er toch iets te drinken;
soodra de hoofdofficieretent geslagen en de wynkist
afgeladen was, kwam Stieber ds beide heersn halen.
Zy stonden op en sukkelden tentwaarts; de overste
hinkte en de majoor liep onder zijn mantel te
stichten alof h jj als een tweede Atlas de heele wereld
torsebte.
„Wat scheelt den heeren toch vroeg Stieber en
zoodra bü had ervaren wat hun hinderde, gelastte
hy een der soldaten, dadeljjk een schoenmaker sn
een kleermaker op te duikelen. Dexe kwamen, keken
naar het geval en beloofden soo goed en soo gauw
mogelijk de zaak weer in orde te zulleu brengen.
Natuurlijk moesten de hee-en laars en pantalon mee
geven de overste trok in de tent zijn laars en de
majoor achter de tent syn pantalon uitde overste
stak zgn voet in een pantoffel, die Stieber hem leende
en de majoor wikkelde slch nog dichter in syn
langen mantel.
In dien mantel was 't ondraaglijk warm en de
majoor transpireerde alsof hy een Turksch bad nam
en hoe meer by transpireerde, des te meer dronk
by en daar de overste medelijden met hem bad en
'ttoch nooit kon aansien, dat een ander zich den
wijn goed liet smaken, dronk hij stevig mee en was
er dus al menig flescbje soldaat gemaakt eer de
korporaal, die als hoofdoffleierskok fungeerde, kwam
melden, dat het eten klaar waa.
Zelfs werd er een commissie ingesteld onder
bescherming van Bismarck, die alles aan
wendde wat mogelijk was om de brandnetel
teelt er weer bovenop te helpen. Zij kon echter
niet op groot succes bogende opbrengst
van de vezel viel niet mede en de fabriek
matige toebereidselen der spinbare draden
mislukte.
De laatste poging om de brandnetel tot
een plant vau waarde te maken, werd in
1895 gedaan door den Franschen ingenieur
Michotte, doch ook deze was vruchteloos.
Als ik niets anders van de beruchte brand
netel mede te deelt» had, zou ik de moeite
wel hebben kunnen sparen, doch wellicht
stygt de plant in nw achting, als ik u er op
wijs, dat het jonge loof een aangename en
gezonde groente oplevert.
Gestoofd, als spinazie, moet zij zeer goed
te gebruiken zijn. Jong netelioof kan, met
mat olie en azijn aangemaakt, ook rauw
genuttigd worden. Taai vleesch word murw,
als men het in brandnetelwater' laat staan.
En als gij scheikundige waart, zoudt gij zeker
een weinig eerbied voor de plant gevoelen,
daar zij rijk is aan voedende bestanddeelen.
In verschillende lapden wordt de brand
netel eenige malen per jaar afgemaaid, en
den koeien voorgezet. De melk moet daardoor
in kwaliteit winnen en, wat misschien luider
•preekt: de koeien geven daardoor meer.
Als het loof gedroogd en verdord is, eten
eten de koeien en schapen het gretig. Ook
ganzen, «enden, kalkoenen leggen meereieren,
als zij met fyngehakte en gekookte brand
netelbladeren gevoed worden. Wat wilt gy
nog meer?
En nóg ben ik niet uitgepraat: er is nog
meer goeds van die algemeen geminachte
plant te vermelden. De atgemaaide planten
bewijzen goede diensten als ligstroo voor
paarden en geiten.
Volgens de algemeene opinie heeft deze
plant ook geneeskrachtige eigenschappen.
Langen tijd gold een afkooksel als heilzaam
by borstkwalen en bloedarmoede bet versch
uitgeperste sap bezigde men als middel tegen
bloedingen. Haar bloedstelpend vermogen
schynt dan ook boven alle bedenking verbeven.
Bij verlamming, ook bij jicht en rheumatiek,
werd het lijdend lichaamsdeel met een bundel
versch geplukte brandnetels geslagen om op
deze wijze de huid hevig te prikkelen. «Zachte
heelmeesters maken leelijke wonden'', mag
men zich wel in het geheugen roepen, alvorens
tot zulk een kuur over te gaan.
Ook beschouwt men de brandnetel als een
tegengift van scheerling en bilzenkruid. In
sommige streicen van ons land wasebt men
zich geregeld 's ochtends en 's avonds banden
en voeten met een afkooksel van brandnetels,
waardoor men beweert tegen winterhanden
Juiil toen de erwtensoep werd opgedragen, ver
scheen luitenant Weyerhy had eerat nog patrouille
gereden, maar nu wa« toch ook voor hem de dienst
afgeloopsn en met de grootste bereidwilligheid maakte
bij thans gebruik van de uitnoodiging van majoor
Von Gemmerstein.
Natuurlijk werd er slechts over de manoeuvre ge
sproken. Overste Von Kettler dankte majoor Von
Gemmerstein in een sierlyke rede voor de gelegen
heid welke deze hem had geschonken, mee uil te
rukken, en de majoor antwoordde en dronk het
welzijn xyner gasten. Zoodra hiermede het officieel
gedeelte van den maaltijd achter den rug was, werd
het gesprek meer algemeen. Men sneed manoeuvre-
en oorlogsherinneringen op en kwam zoodoende
tot het onuitputtelijk terrein der aneedoten. 'tWerd
hoe langer soo vroolyker in de tent en al spoedig
had een opreebt kroniekschrijver kunnen boekstaven,
dat alle vyf heersn lichtelijk aangeschoten waren.
Vooral Weyer had hem stevig geraakt en zoo viel
het hem weer in, dat hy nu tusschen de vaders der
beide meisjes zat waarop hy een goed oogje had.
Wie van de twee hy zou trouwen, wiet hy nog
niet met zekerheid te zeggen, maar hij was toch
Diet meer zóo onzeker als indertijd by de Auen-
mühle. Hy meende, dat Hilda ouder de meeste
kansen had, Ze was wel een paar jaar dan hij, doch
dat hinderde niet; eene had by golezen dat juist die
huwelijken, waarbij de vrouw de „udere was, het
gelukkigst wareu en je trouwt toch waarlijk niet om
ongelukkig te wor- den. Hy kon nemen wie hy
wou; hij was immers rjjk en wist, dat elke schoon
dochter zyn oudere wel- kom zou wezen.
Deze overwegingen leidden hsm er toe, wat diohter
naast den overste te gaan zitten en daar het hom
er om te doen waa, by zyn aanstaanden aohoonrader
wintervoeten beveiligd te zijn. Paarden wryft
men ook wél met brandnetels, als zij ter
markt gaan, om ze een glanzende huid te
geven.
Oudtyds waren de netels beroemd als middel
tegen beheksing. Dodunaeus schreef in 1608:
•Degene, «lie de netelen over hem draagt,
die zal vrij zijn van alle geesten en de voor-
schijnselen, die de menschen plegten te ver
voeren, want zij benemen den tnensch alle
vreezen" Vooral brandnetels, op kerkhoven
gegroeid, hadden de grootste toov«rkraclit.
Iemand, die suft, wordt weder beider van
zinnen, als bij met een brandnetel in aan
raking komt. Nu, dat komt ons zoo raad
selachtig niet voor. Hiermede komt een
igszins overeen, wat in de folklore vermeld
wordt. Een veroude proef is het, een dood
gewaande met brandnetels te slaan is het
leven nog niet gevloden, dan zal op de huid
roodheid zichtbaar worden. Gelukt dit niet,
dan kan men alle pogingen gerust staken.
Nóg zijn alle verdiensten der brandnetel
niet opgesomd. Uit brandnetelzaad laat zich,
al volgens Plinius en die leelde lang ge
leden vette olie persen. In de wortels der
brandnetels moet een gele verfstof verborgen
zijn. Men leest althans, dat het Fransche
landvolk die wortels wel gebruikt om de
Paascheiren fraai geel te kleuren. Met de
bladeren kan men groen verven, omdat zy
zooveel bladgroen bevatten.
Het bovenstaande moge u voldoende zijn
om u aan te toonen, dat de mensch groot
ongelyk heeft, als hij met minachting op
deze plant neerziet en haar als onnut
beschouwt. Toch blijft het waarde brand
netel is »geen katje om zonder bandschoenen
aan te pakken".
C. G. J. M.
muziekstukken ontvangt.
Dc loten voor de aangekondigde gratla-
verloting van een prachtige pianino, 25 kunst
platen naar schilderijen van beroemde mees
ters, formaat Sb'/a X 92'/2 c.M., en 100 rijk
geïllustreerde boekwerken, zijn thans geheel
kosteloos aan eiken abonné op de Muzikale
Bloemlezing verzonden.
Heden verzenden wij aan de daarop ge-
abonneerden aflevering 17 van den Tweeden
jaargang van onze premie iDe Muzikale
B 1 o e m I e z i n g".
Deze aflevering bevat, behalve de gewone
Wenken van een ouden muziekmeester",
kunstenaars-biographieën en berichten, bene
vens zeer» lezenswaardige raededeelingen op
muzikaal gebied, de volgende muziekstukken
1. Aus Herzenlust, mazurka voor piano,
door H. Wensel; 2. Erinnerung an Constanz,
voor piano, door O. Frölich3. Mein Schatzerl,
voor piano, door Theod. Espen 4. Widmung,
voor piano en zang, door Rob. Schumann.
De «Muzikale Bloemlezing" kost voor de
abonné's op ons blad slechts 60 cent per
kwartaal, voor welk luttel bedrag men in de
drie maanden 0 afleveringen met 30 35
L)e classis Amersfoort der Ned. Hervormde
kerk zal Woensdag 22 Juni haar voorjaars
vergadering houden te Amersfoort, waarin
o. m. zullen behandeld worden do voorstellen
voor de Algemeene Synode. Verder zal moeten
worden voorzien in de vacatures, die zulleu
ontstaan door het aftreden van de volgende
leden: dr. II. H. Meuleribelt, pred. te Baarn,
sec. ds. I). P. Brans, pred. te Soest; ds. A.
Gelderman, pred. te Bunschoten, sec. ds. J.
A. de Vlieger, pred. te Eemnes-binnen ds.
H. Th. Barbas, pred. te Vreeland, sec. ds.
G. B. Fynvandraat, pred. te Tienhoven; C.
L. Mense, ouderling te Zeist, sec. H. Schoen
maker, ouderling te Achttienhoven.
Morgen zal in alle beurten iu de Sint Joris-
kerk een schaal-collecte worden gehouden
ter bekostiging van bet godsdienstonderwijs
dat namens den Kerkeraad der Ned. Her
vormde gemeente na de les-uren in de open
bare Lagere scholen hier wordt gegeven.
In den gisteravond hier gehouden vergade
ring van het Kies-college der Ned. Hervormde
gemeente waren aanwezig 50 leden en werd
herkozen tot ouderling de heer N. Veis Heijn
met 46 en gekozen in de vacature- Van der
Werf tot ouderling jhr. H. M. van der Goes
met 45 stemmentot diakenen werden her-
I Lozen de heeren J. C. van Eybergen en H.
j van Ommeren, onderscheidenlijk met 44 en
47 stemmen.
Het verluidt, dat de voorbereiding van een
wetsontwerp tot opneming van de visschers
in de Ongevallenwet reeds zeer ver is gevor
derd, zoodat het eerlang bij den Raad van
State aanhangig zal worden gemaakt.
Het College van de zeevisjcheryen is er
bereids over geboord.
De te regelen toestanden moeten zeer moei
lijk zijn, omdat er ook mede samenhangt de
eigen geneeskundige behandeling bij onge
vallen aan boord.
op een goed blaadje te komen, stond hy op en
ledigde hy een groot glas champagne op diens wel,
zyn. Maar de uitwerking was gansch anders dan hy
zioh haar voorgoateld, want da overste viel uit: ,Hè-
kerel, wal drink jij. Wil jij nu met alle geweld je
maag bederven en alles doen wat maar mogelijk is
om naar Karlsbad te moeten?"
Weijer werd vuurrood. Dat zyn chefs hem uit
veterden, kon er nog mee door; daaraan was hy
J:ewend en daarvoor was hy ook nog maar een piep-
ong luitenantje; maar dat nu ook esn goponsionneerd
overste hem de lei wilde lezen, ging toch heelemaat
niet aau. Daarvoor «treek hij toch zijn tractement
niet op. Hij wilde dat even zeggen, doch gelukkig
slikte hy zijn toespraak nog op 't laatste oogen-
blik in. Maar zyn oordeel over den overste was nu
gevormd. Als die hem uü al zulke dingen durfde
zoggen, wat zou hij dan wel doen als hy xyn schoon
vader was! Neen, hoor, bij zou Hilda niet nemen.
Lilli was immers óok heel aardig en bovendien even
oud, of liever even jong, als hij zelf. Nu ja, ze zeiden
wel, dat de gelukkigste huwelijken die zijn waarin
de vrouw de oudere is, maar dat was toch geen wet
van Meden en Perzeu.
En weer stond hij op en ledigde nu een boorde
vol glas champagne op het welzijn van majoor
Sperrlich, zijn schoonvader-in spe.
Die was jonger dan de overste en had meer ver
stand van zoo'n dronk, deed Weyer aanstonds be
scheid en zette een geweldige boom met hem op.
Teu slotte informeerde Weyer naar den welstand
van Lilli.
.Dank je, dank je" antwoordde do majoor .ze
maakt hot best, en waarom ook niet? Ze heeft ook
alle reden om tevreden te wezen; niet ieder heeft
zoo'n vader als zy."
De Minister van Justitie verleent aan
staanden Woensdag geen audiëntie.
In verband met de watervoorziening van
Amsterdam vertoefden deze week hier twee
Hij was vroolijk en zeide bet natuurlijk slechts in
scherts, maar Weijer nam het op in vollen ernst en
antwoordde, in sijn wensch om een wit voetje hy
hem te krijgen: .Volkomen waar, majoor; uw
dochter is in dit opzicht inderdaad te benijden."
De majoor zette heel groote oogen op op keek
hem verwonderd aan. .Hoe heb ik nu met je?"
vroeg hy. .Wat scheelt or aan? Wat wou je "van
me? Beertjes? Enfin, we zullen zien of ik je kan
helpen. Zoo heelemaal zonder nevengedachte doe je
me toch geen halve liefdesverklaring."
Weijer werd zoo verlegen, dat hy niet wist wat te
antwoorden en stotterde: „Als ik me niet geheel
juist hebt uitgedrukt, dan heb ik natuurlijk het
tegendeel willen zeggen,"
Heel duidelijk was dat nog wel niet, maar de
majoo*. die niet geheel onkundig was van den om
gang sijuer dochter met deu jongen Weyer, zeide
lacheud: .0, je wilde dus zeggen, dat ik re benijden
ben om rojju dochter? Dat is ook zoo; ik ben ook
te benyden, maar daarom juist blijft se liij me eu
raag za er iu de eerste eeuw uiet aau denken, te
trouwen."
Weyer was geheel perplex.
.Maar majoor" bracht hy eindelijk uit .dat könt
u niet meenen. Sta me toe, dat ik u dit zeg al ben
ik zooveel jonger dan u; maar wat u xooeven zeide,
is een te kort doen van uw eeuige dochter. De be
stemming der vrouw is toch datxjj trouwt. DateUUt
geschreven. En als uw dochter toch iemand liefheeft
en wederliefde vindt, dan kunt u het toch niet ver
antwoorden, dat u zoudt scheiden vrat God heeft
vereend. Ik heb dat alles nog teer onlangs in de
kerk gehoord, toen een kameraad trouwde."
