Donderdag 15 September 1904. No. 5553. 53e Jaargang. SLATttll PALMËtt te Londen, FIRMA A- H- VAN CLEEFF te AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden/"l. Iranco per post 1.15. Advertentiën 1—6 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Legale-, oflicieële- en onteigeningsadvcrtentien per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 1.25; elke regel meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naai- buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. KORTEGRACHT 9- Telephoon 19. Nieuwe abonné's ontvangen de Courant tot 1 OCTOBER GRATIS. KENNISGEVING. BURGEMEESTER en WETHOUDERS der Gs- meeute AMERSFOORT, Gelei op artikel 182 der Gemeentewet, Brengen ter kennis vau de ingezetenen, dat bet uitvoerig beredeneerd Verslag van den toestand der Gemeente over 1908 ter Secretarie in afdruk alge meen verkrijgbaar is tegen betaling van fl.80. Amersfoort, 14 September 1904. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgemeester, E. L. VISSER, Weth., loco-Burgemeester. Sobriëtas. In de wegens het 10-jarig beBtaan van den R. K. Volksbond „St. Joris" nog feestelijk ver sierde zaal dier vereeniging werd Dinsdagmiddag van 12 uur tot bij half zeven gehouden de ver gadering van den Centralen Raad van „Sobriëtns", den Ned. Bond van R. K. vereenigingen tot be strijding van het drankmisbruik. Nadat de heer W. G. Klomp, Voorzitter van den R. K. Volksbond, een woord van welkom had gesproken tot de zeer vele uit alle oorden des lands opgekomenen en de heer Th. J. H. Bianchi, als Voorzitter der plaatselijkeafdeeling van het „Kruisverbond", dank had gezegd aaa „Sobriëtas" dat deze vereeniging ook eens te Amersfoort bijeenkwam, opende de Voorzitter mr. Ch. Ruys de Beerenbrouck, uit Maastricht, de vergadering welke, naar hij hoopte, tot eer mocht strekken van de Christelijke mannen en vrouwen, hier vergaderd. Nadat de notulen waren goedgekeurd, deed de Secretaris, de heer L. M. Hermans, uit Sittard, verslag. Hieruit bleek o.a., dat het leger dezer drankbestrijders in het afgeloopen jaar is ver sterkt met tienduizend personen en dat de Bond thans 216 afdeelingen met ruim 20000 leden telt, terwijl ook het aantal geheel-onthouders in alle bisdommen is toegenomen. Volgens de laatste officieele opgave telt „So briëtas" (Matigheid) thans 216 afdeelingen met 5712 geheelonthouders, 15515 afschaffers, 2592 halfdaagsche afschaffers (bisdom Breda) an totaal 20683 leden. De Rekening en verantwoordig van den Pen ningmeester had f897.01* in in Ontvangst en f865.95 in Uitgaaf. Zij werd, staande de ver gadering, nagezien waarna de Penningmeester, dr. Ausseras, onder dankbetuiging werd gedé- chargeerd. Hulde werd gebracht aan de commissie voor Pers en lectuur, met name aan de drie Secre- ressen en met vreugde werd gewag gemaakt van de verklaring, dat de Sobriëtas-almanak door zustervereenigingen wordt verklaard er een te zijn, die alle andere verre in den schaduw stelt. Eenige discussie werd gevoerd over het Orgaan, Feuilleton. DE DIENSTBODE. Een bruiloft, zóo geheel zonder „Rang und Klang" en die toch zóóveel van zich deed spreken, bad men in bet kleiue Dittmsrscho etadje uog niet bij gewoond. 'tWas alles zoo geheel anders dan bij andere menschen; geen „Polierabend", geen opge- pronkte feestelijke stoet, die door de kerk wandelde, geen bruiloftsmaal met hoogdravende toosten eu klinkende glazen beelemaal niets van dit alles, ofBohoon hel geld er ruimacboots voor aanwezig was. Alleen de getuigen, die ook op het Stadhuis hun diensten hadden bewezen, stonden links en rechts van het bruidspaar tijdens de inzegening. De talrijke bloedverwanten van den bruidegom, ryke burger», die in bun oude, zoliede, van ouder op ouder op overgegane buizen aan de markt en den Singel woonden, waren niet versohenen. Alleen de naaste buren van den bruidegom hadden de vlaggen uitge stoken. Maar een groote menschenmenigte verdrong zich niettegenstaande dat alles in de kerk om de trouwpartij bij te wonen, of stond buiten voor de deur om het paar weer naar builen te zien komen en in het rijtuig te zien stappen. De bruidegom was een man van middelbaren leeftijd. Hij zou er in zijn zwarte gekleede jas heel goed hebbeD uitgezien, wanneer hy een gezonder uiterlijk had gehad, maar zijn schouder» waren te smal, zjju gelaat was wat bleek. De bruid, in haar eenvoudig zwart-zjjden kleed met sluier en krans, was óok niet jong meer; ay zou de dertig waarsohynlyk gauw hebben bereikt, de „Kruisbanier". Tegenover de opmerking, dat dit veertiendaagsch blad zoo weinig afdeeïings- nieuws bevat, stelde de redacteur de vraag of er werkelijk zooveel „nieuws" in de toegezonden afdeelingsverslagen voorkomt als de inzenders wel meenen, dan wel of dit nieuws zich beperkt tot het openen en sluiten eener vergadering en andere zeer alledaagsohe zakenslechts zelden bevatten zij iets over de werkwijze, dat voor zusterufdeelingen eenig nut zou kunnen hebben. Ook moet rekening gehouden met de geldmid delen en daarom moeten wel eens bijdragen bly- ven liggen, die dan dra weer verouderd zijn. Spr. verzocht den inzenders een voorbeeld te nemen aan het tweemaandelijksch tijdschrift van den „Volksbond" waarin de afdeelingsverslagen ge woonlijk zijn saamgevat in ten hoogste 10 regels. Beter is 't, in locale bladen zakelijke verslagen te geven, gelijk dat in Twente reeds lang gebeurt. De daden der afdeelingen worden dan tóch in rui men kring bekend en zoo wordt dan tóch pro paganda gemaakt voor be bedoeling van „So briëtas". Veelal ook hebben die verslagen slechts luttel waarde buiten de afdeeling. Tot redacteur van de „Kruisbanier" werd alsnu bij acclamatie herbenoemd kapelaan H. F. van der Horst, te Montfoort. De Commissie tot nazieD der geloofsbrieven rapporteerde hierop dat aanwezig waren 115 af- afdeelingen, vertegenwoordigd door 90 afgevaar digden, uitbrengend 177 stemmen (58 Kruiaver- bonden, 11 Maria-vereenigingen, 5 Sint Paulus- vereeuigingen, 35 Bredasche bonden en 2 Sint Michael-vereenigingen, enz. De Kruisverbonden omvatten zoowel geheel-onthouders als afschaf fers de Sint Michael-vereenigingen alleen geheel onthouders de Siut Paulus-vereenigingen af schaffers na het middagmaal, afschaffers en geheel-onthoudersde Maria-vereenigingen zijn vereenigingen van vrouwelijke leden, die min stens beloven afschaffing van sterkedrankde Sint Anna-vereenigingen bestaan uit ouders die beloven hun kinderen beneden 12 jaar in geheel onthouding groot te brengen de Jongensbonden omvatten knapen van 10 tot 16 jaar, die geheel onthouding beloven, enz.) Te 1.20 kwam aan de orde het hoofdpunt der Agendade ontwerp-Statuten. Hun herziening was noodzakelijk door de in den loop der tijden veranderde werkwijze. Immers de drankbestrijding is van liever lede gecentra liseerd, terwijl in de verschillende deelen des lands de afdeelingen autonoom moeten zijn en geheel vrij in de keuze der strijdmiddelen, geheel naar de behoeften van landstreek en volksge woonten. Nu de Bond is geworden een nationale ver eeniging moet worden gedecentraliseerd en is bij deze hervormieg de Statuten-wijziging dringend noodig omdat bet gemeenschappelijk doel door de onderscheidene afdeelingen op te verschillende wijzen wordt nagestreefd. Wel zal daardoor nog niet de volledige samenwerking worden verkregen, doch in afxienburen tijd zal men dit toch be reiken. Al is de Bond een nationale en al blijven de afdeelingen autonoom, toch moeteen krachtig centraal Bestuur in groote lijnen de strijdmid delen aangeven en daartoe dienen eerst de Statuten herzien en in overeenstemming gebracht met de nieuwe aera. De „federatie" zal voortaan „bestaan uit diocesane bonden welke het bestrij den van het alcoholisme rechtstreeks tot doel hebben" (art. 5). Rotterdam verzette zich zeer lang tegen de herziening op deze vergadering van de nieuwe Grondwet van „Sobriëtas", die naar haar meening niet in een paar uren kon worden tot stand ge bracht en wenschte een daarvoor expresselijk belegde vergadering. Met overgroote meerderheid van stemmen werd na zeer lange discussie echter overgegaan tot behandeling van het ontwerp der commissie, in December benoemd in een vergadering van af gevaardigden van diocesane en andere R. K. drankbestrijders-vereenigingen en bestaande uit de heeren; A. van der Kallen (Breda), L. van der Steen ('s Hertogenbosch) en dr. Vullings (Tilburg). Laatstgenoemde was rapporteur en weerlegde nu eens op glasheldere wijze de vele opmerkingen of nam dan weder amendementen die werkelijk verbeteringen bleken op niet minder innemende wijze over. Dat de afdeelingen en bonden ernstige studie van het ontwerp hadden gemaakt, bleek zoowel uit de berg lectuur als uit de in den regel zeer ernstige discussiën, aan welke we echter hier geen plaats kunnen inruimen. Met overgroote meerderheid van stemmen werd dan ook besloten, de Statuten-wij/.iging ter hand te nemen. De discussiën gaven twee meer opmerkelijke momenten. Rotterdam meende, dat de beweging reeds zóo algemeen is doorgedrongen, dat in art. 3 geruste- lijk kan weggelaten „dat het matig gebruik van sterke- en andere alcoholische dranken op zich- zich niet mag afgekeurd", gelijk het Congres van 1898 als beginsel vaststelde. Door een verzuim bij de eerste stemopneming moest hierover aan het eind der vergadering andermaal worden ge stemd en het voorstel-Rotterdam werd toen aan genomen met 120 tegen 99 stemmen. Een ander merkwaardig oogenblik was't toen de geestelijk adviseur van een der Amsterdam- sche afdeelingen voorstelde, de vereenigingen van vrouwen uit te sluiten en na het verzet van pater Vullings, die verklaarde dat decommissie hierop niet kon ingaan omdat „Sobriëtas" juist alle R. K. drankbestrijders wil samenbrengen onder éen hoed, de (vrouwelijke) afgevaardigde van Rotterdam zeer slagvaardig en in keurige bewoordingen daartegen protesteerdo o.a. zeggend, dat de vrouw in dezen goeden strijd den man niet wil onderkruipen, doch hem wil bijstaan en er op wees, dat mannen niet alles kunnen tot stand brengen zoüder hulp der vrouw. Een hartelijke ovatie beloonde haar dapper optreden en vóór het voorstel bleek alléén de voorsteller. Een der aanwezigen merkte nu op, dat het voorstel alléén werd gedaan om de Maria- vereenigingen krachtiger te maken. Nadat de Statuten-wijziging ten lange leste met 192 tegen 8 stemmen was goedgekeurd (velen hadden de vergadering reeds verlaton) werd het Dagelijksch Bestuur gemachtigd, even tueels redactie-wijzigingen aan te brengen als de Regeering deze mocht noodig achten voor de Koninklijke bewilliging of als bet episcopaat zulks wenschelijk voorkwam. Het Bestuur zal aanblijven tot de Statuten Koninklijk zullen zijn goedgekeurd. Het werd eenigermate gewijzigd, door bedanken van twee leden, die periodiek uitraden, en bestaat nu uit de heeren: jhr. mr. Ch. Ruys de Beerenbrouck, Voorzitter; Diepen, Onder-VoorzitterHermans, Secretaris VV. A. Spitsen (Breda) en een weldra te benoemen lid uit het Bisdom Haarlem, waar de diocesane organisatie dezer dagen tot stand komt. Aan het eind der vergadering werd gevraagd waarom „Sobriëtas" niet deelneemt aan het op 29 en 30 October te Amsterdam te houden congres. De Voorzitter deelde mede, dat hierover brief wisseling werd gehouden, doch geen antwoord inkwam. Enschedé wees nog op huisbezoek als het meest radicale propaganda-middel. Rotterdam vroeg om éen algemeen tijdschrift of weekblad. Het Bestuur zal de mogelijkheid, ook uit financieel oogpunt, overwegen. Ten plotte werd den Voorzitter dank gezegd voor de leiding en zijn medebestuurders voor het vele, dat zij voor de drankbestrijding heb ben gedaan. De Voorzitter deed toezegging dat, al is ook do periode 18991904 door deze vergadering afgesloten, hij hoopte voort te gaan op den roet volle overtuiging gekozen weg en dat de leden niet minder trouw zouden blijven en ook in aantal sterk zouden toenemen, eikaars opinie en werkwijze steeds respecteerend. Hierop werd de vergadering op de gebruike lijke wijze gesloten. Handel en Nijverheid. Was het 't slechte weer, dan wel de karige agenda, die de vergadering van „Handel en Nij verheid", gisteravond gehouden, zoo slecht bezocht deed zijn En toch, reeds zoo dikwijls waren de Kieze courant is gedrukt met de courant-inkt van de firma vertegenwoordiger ItOJffHHifl J. J. HAH11SEK, kantoor en magazijn Cornetis Trompstraat maar zij bad ieta dat mtnnetioogen wel bevieleen krachtige slanke figuur, zwaar blond baar, eeu tijue tint en eerlijke diepblauwe oogen. Men zag, dat zij bad geweend, maar zij ging kalm en bedaard door de nieuwsgierige menigte been. Zij stapten in bet rytuig, bet portier werd dichtgeslagen „de voorstelling was afgeloopen". De menschen stonden nog een poosje met elkaar te babbelen, 't Was ook werkelyk iets buitengewoons, dat een welgestelde „burgerzoon", nog wel iemand uit een oude famillie, een „nakende dienstmeid" van het land trouwde, 't Kwam hun haast onbegrijpe lijk voor; maar natuurlijk: Heinrich Witimark was altijd aoders geweest dan eeu ander. Had bij 't niet reed* als jongmeosch doorgezet, het Gymnasium geheel af te loopeu tot het Abiturium", wat beelemaal geen doel bad, daar hy immers later in dsgrutters- zaak van zijn vader zou komen? Had hy ook uiet als mau van zaken ieder vry uur, dat by kon uit breken, aan zyn boeken gewijd en later, toen »ijn vader strief en hy reeds over de dertig was. de zaak aan zijn beide zwager* overgedaan, en zich zijn aan deel in geld laten uitbetalen? Dat was beelemaal Diet in orde, met zijn dertigste jaar reed* „van zijn geld gaan leven"! Men moest er zoo mogelijk nog wat by zien te krijgen zóo hoorde 't; maar neen, by las of schreef, of werkte in zyn grooten tuin, waar alles groeide, wat een ander gewoonlijk Diet had. Sedert een half dozijn jaren buisde bij met zijn oude huishoudster en een dienstmeisje. Maar deze laataten trokken hem beelemaal niet aan bij bad altijd weinig gevoel voor vrouwelijk schoon gehad. Wat moest er dan toch wel zyn gebeurd, dat by op de laatste dienstbare, die nu ongeveer een jaar by hem was geweest, verliefd was geworden? De zusters trachtten hem van dat „gekke plan" af te houden 1 't Waa bun heel wal liever geweest, bun broer, nu by „al zoo oud" was geworden, 't maar uit zijn hoofd bad gezet, nog Daar een vrouw uit te kijken. Roeds laug hadden zij hein ale een erfoom voor bun kinderen beschouwd. Toen hun broer evenwel met rustige beslistheid verklaarde, van zyn voornemen niet te zullen afzien, trachtten zy bet meisje te bewerken, 't Lot had evenwel gewild, dat Stiue Feldhuseu baar goedhartigen broodheer van ganscber harte bad liefgekregen, lang reede vóór hij haar vroeg, zyn vrouw te worden, 'l Was baar eigeulyk ook nooit in de gedachte gekomen, dal hij dat nog eens zou doen. Nu bel niettegenstaande dal tóch was gebeurd, konden geen overredings kunsten Stine overtuigen, dat zij „bet recht niet bad", de vrouw te worden van een man, die alleen in baar zijn geluk zag. Eo zoo was het gekomen, dat het paar zich zonder eenige feestelijkheid bad laten trouwen. T Huis was leeg. Het dienstmeisje, dat Stine had gebuurd, kwam enrzt den volgenden dag; de oude huishoudster, die natuurlijk niet over zich had kun nen verkrijgen onder een vroegere ondergeschikte te dienen, had den ochtend vroeg het huis verlaten. Zy traden samen het huis binnen, de vrouw in krans en sluier en de msD nam baar band in de zijne. „Treed over dezen drempel en wees gezegend", zeide hij eu zag in baar oprecht, beider gelaat met de goede oogen. Eu baud in hand liepen zij met elkander door alle vertrekken. Zy kende ze natuurlijk alle. Hier was zij dienstbode geweest; bier sou zy nu meesteres sjjD. Rustig keek zy naar de groene guirlande boven de deur; elk tot baar eer en ge noegen aangeschaft meubelstuk merkte zy op. Niets, heelemeal niets, bracht lij mee in baar nieuw thuis dan een kleinen, eeuyoudigen uitzet. Alles ontving zij door de gulle haod van haar man. En baar door werken eeoigszios ruw geworden vinger* sloten zich vast om de zyne, die smal en bleek waren, en baar hart vloeide over van dankbaarheid. „Ik zal eeu goede vrouw voor je zyn, Heinrich", zeide zy eenvoudig, en bood hem baar frisscbe lippeo tol een kuz. 't Was verwonderlijk, zoo spoedig die naar het scheen erg in zichzelf gekeerde menschen zich aan eikaars wenschen en gevoelens wisten aan te passen. HeiDrich bad onder zyn familie zoo lang eenzaam dsar gestaanhy had van isder, voor alles wat hem interesseerde zóo weinig belangstelling ondervonden, dat bij in dit opzicht ook aan zyn vrouw slechts gering* eischen stelde. Masr aangenaam verrast bemerkte hjj, dat zy byv. veel beter onderwijs bed genoten dan by ooit bad gedacht. Wat een goede dorpsschool kan geven, had Stine met grooten y ver eu bevattelijkheid opgenomen en later was ze er maar weiuig van vergeten, vooral ook, omdat zy veel van goede lectuur hield. Met heldere, flinke oogen bad zij waargenomen wat erom haar been gebeurd», waar zy ook was. Eu by had er genoegen in, haar, waar by gelegenheid bad, wat te leeren, en zij leerde goed eu vlug. Eenvoudig en goedhartig als zij was, had hy haar liefgekregen eu zóo hoopte hy, dat zy zou blijven. Mei eerbied keek zy naar ziju veelomvattend* ksnni», by naar haar natuurlijk gezond versjand. Wanneer bij zelf veel in goede buizen bad ver keerd, zou hem op den duur in baar wel iets ont- brokeu hebbenmaar zoo was bet niet. Hy bield heelemaal niet van dal drukke gezelscbapaleven, en had ook nooit gelegenheid gehad, daarover te oor- deeleu. En wat by op dit punt dacht, werd vanzelf ook weldra het gevoelen van de jonge vrouw. Wordt v&rvolytL)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1904 | | pagina 1